CHƯƠNG II – CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG – **Chương 2 CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG I. VẬT – Studocu

Độ

Chương 2

CHỦ NGHĨA

DUY

VẬ

T BIỆN CHỨNG

——————–

I. V

ẬT CHẤT

VÀ Ý

THỨC

1. Vật chất

và các hình thức tồn tại của vật chất

Vật

chất

là

một

phạm

trù

nền

tảng

của

chủ

nghĩa

duy

vật

triết

học.

T

rong

lịch

sử

tư

tưởng

nhân loại, xung

quanh vấn đề này

luôn diễn ra

c

uộc

đấu tranh không

kho

an

như

ợng

giữa chủ nghĩa

duy

vật

và

chủ

nghĩa

duy

tâm.

Bản

thân

quan

niệm

của

chủ

nghĩa

duy

vật

về

phạm

trù

vật

chất

cũng trải qua lịch sử phát triển lâu dài

, gắn liền với những tiến bộ của khoa học và thực tiễn.

a.

Quan

niệm

của

chủ

nghĩa

duy

tâm

v

à

chủ

nghĩa

duy

vật

trước

C.Mác

về

phạm

trù

vật

chất

Các nhà triết học duy tâm, cả

chủ nghĩa duy tâm khách quan và chủ nghĩa duy tâm chủ quan

,

từ

thời

cổ

đại

đến

hiện

đại

tuy

buộc

phải

thừa

nhận

sự

tồn

tại

của

các

sự

vật

,

hiện

tượng

của

thế

giới

nhưng

lại

phủ

nhận

đặc

trưng

“tự

th

ân

tồn

tại”

của

chúng.

Họ

cho

rằng

đặc

trưng

cơ

bản

nhất

của mọi sự vật, hiện tượng là sự tồn t

ại lệ thuộc vào chủ quan, tức là một hình thức tồn tại khác của

ý

thức,

do

đó

về

mặt

nhận

thức

luận,

con người

hoặc

là

không

thể,

hoặc

là

chỉ

nhận

thức

được

cái

bóng,

cái

bề

ngoài

của

s

ự

vật,

hiện

tượng.

Thậm

chí

quá

trình

nhận

thức

của

con

ngư

ời,

theo

họ,

chẳng

qua

chỉ

là

quá

trình

ý

thức

đi

“tìm

lại”

chính

bản

thân

mình

dưới

hình

thức

khác

mà

thôi.

Như

vậy

,

về

thực

chấ

t

,

các

nhà

triết

học

duy

tâm

đã

phủ

nhận

đặc

tí

nh

tồn

tại

khách

quan

của

vậ

t

chất. Th

ế giới quan duy tâm rất gần với thế giới quan tôn giáo và tất y

ếu dẫn họ đến với thần học.

Quan

điểm

nhất

quán

từ

xưa

đến

nay

của

các

nhà

triết

học

duy

vật

là

thừa

nhận

sự

tồn

tại

khách quan của thế giới

vật chất, lấy bản thân giới tự

nhi

ên để

giải thích tự nhiên. Lập trường đó

l

à

đúng

đắn,

song

chưa

đủ

để

các

nhà

duy

vật

trước

C.

Mác

đi

đến

một

quan

niệm

hoàn

chỉnh

về

phạm

trù

nền

tảng

này

.

Tuy

vậy

,

cùng

với

những

tiến

bộ

của

lịch

sử

,

quan

niệm

của

các

nhà

triết

học duy

vật về vật

chất cũng

từ

ng

bước phát triển

theo hướng ngày

càng sâu sắc

và trừu tượng

hoá

khoa học hơn.

Chủ

nghĩa

duy

vật

thờ

i

Cổ

đại.

T

hời

Cổ

đại,

đặc

biệt

là ở

Hy

Lạp

–

La

Mã, T

rung

Quốc,

Ấn

đã

xuất

hiện

chủ

nghĩa

duy

vật

với

quan

niệm

chất

phác

về

giới

tự

nhiên,

về

vật

chất.

Nhìn