Cây hòe “ra hoa”

Trên những con đường làng phẳng phiu ở xã Bách Thuận, thỉnh thoảng lại nghe thấy tiếng rao của người mua hoa hòe. Bước sang tháng 6 âm lịch, những gốc hòe bắt đầu bung nụ, báo hiệu mùa thu hoạch hòe đã đến. Trong xã, hầu như vườn nhà nào cũng trồng ít nhất năm ba sào hòe, nhà nhiều thì cả mẫu vườn với hàng trăm gốc.  

Là một trong những hộ trồng hòe nhiều nhất xã, bà Trịnh Thị Cảo, thôn Bình Minh chia sẻ: “Nhà tôi trồng cây hòe từ lâu lắm rồi. Có thời điểm giá hoa hòe giảm chỉ còn 20.000 – 30.000 đồng/kg không bõ công thu hoạch, nhiều nơi chặt bỏ trồng cây khác, nhưng gia đình tôi và người dân trong xã vẫn kiên trì duy trì cây trồng này. Bởi nó hợp với thổ nhưỡng đất phù sa sông Hồng và so với trồng các loại nông sản như lúa, ngô, khoai, lạc thì trồng hòe vẫn cho thu nhập cao hơn. Năm ngoái, hơn 1 mẫu hòe thu được 1,3 tấn hoa khô. Bán trung bình 200.000 đồng/kg gia đình thu về gần 300 triệu đồng. Năm nay, giá đầu mùa 200.000 đồng/kg, nếu giá vẫn ổn định thì gia đình lại có thêm nguồn thu nhập khá”.

Ngày trước, giống hòe ở Bách Thuận có cây cao khiến việc thu hoạch của bà con rất vất vả. Những năm gần đây, người dân đã tìm hiểu, cắt ghép, trồng giống hòe mới cây chỉ cao khoảng 1,5 mét, ra bông to và sai hơn. Hòe là giống cây dễ trồng, chịu hạn tốt, thích nghi với nhiều loại đất, thời tiết, có tính kháng sâu bệnh cao. Đối với hòe ghép, được chăm sóc tốt, sau hơn 1 năm sẽ  cho thu hoạch. Theo tính toán, bình quân mỗi cây hòe cho thu hoạch khoảng 5 – 6kg nụ khô/năm. Thậm chí, có những gốc hòe đạt tới 10kg nụ khô/năm.

Năm 2021, dù nhiều mặt hàng nông sản rớt giá không có đầu ra vì dịch Covid -19, nhưng giá nụ hòe khô lại tăng cao ở mức 180.000- 200.000 đồng/kg. Năm nay, đầu vụ nụ hoa hòe vẫn giữ được giá cao nên người trồng hòe ai cũng phấn khởi, thêm vững tin duy trì cây dược liệu này.

Vui mừng vì cây hòe hai năm nay được cả mùa, cả giá, ông Phạm Văn Thuận, thôn Thuận Nghiệp, xã Bách Thuận cho biết: Với diện tích 8 sào vườn, trồng khoảng 300 gốc hòe nhưng năm nào ông cũng thu về khoảng 1 tấn nụ hòe khô. Trung bình mỗi sào hòe cho năng suất từ 150 – 180kg nụ hòe khô/năm, nếu chăm sóc tốt sẽ cho thu đến 200kg/năm. Với giá thu mua như hiện tại, mỗi sào hòe sẽ cho thu nhập trên 30 triệu đồng/năm. Cây hòe trước được coi là cây giảm nghèo nay lại thành cây làm giàu cho nông dân xã Bách Thuận.

Những ngày này gia đình anh Trịnh Xuân Hội, thôn Bình Minh cũng rất phấn khởi vì có một khoản thu nhập lớn từ vườn hòe của gia đình. Anh Hội cho biết, cây hoa hòe chỉ trồng một lần có thể thu hoạch hàng chục năm liên tục mới phải trồng lại. Đây là loại cây dễ trồng, tốn ít công chăm sóc, chỉ tập trung vào thời kỳ thu hoạch hòe nên người dân đỡ vất vả hơn. Cây hòe cho thu hoạch một năm 2 đợt, kéo dài từ đầu tháng 5 cho đến hết tháng 11, hoa hòe khô chủ yếu được các thương lái trong xã thu mua rồi xuất bán sang Trung Quốc. Không chỉ bán nụ hoa hòe, người dân còn có thêm nguồn thu nhập từ cuộng hoa với giá 10.000 – 15.000/kg cuộng khô.

Ông Nguyễn Kim Sáu, Chủ tịch UBND xã Bách Thuận cho biết: Toàn xã có trên 150 ha trồng hòe. Cây hòe đã gắn bó với mảnh đất ở đây 30 năm, dù trải qua nhiều thăng trầm nhưng nhìn chung cây hòe mang lại giá trị kinh tế rất cao. Dưới mỗi gốc cây hòe rậm rạp tỏa bóng xanh mát quanh năm, bà con còn tận dụng trồng xen các loại cây khác như cây hàng lá, gừng, nghệ, sả, đinh lăng, đậu đỗ cho thêm thu nhập không hề nhỏ. Tuy nhiên vì là cây dược liệu có thị trường tiêu thụ không ổn định nên xã vẫn khuyến cáo người dân cẩn trọng mở rộng diện tích trồng hòe; thay vào đó, tập trung chăm sóc những diện tích đã trồng để nâng cao năng suất, chất lượng hoa hòe.

Ra hoa hầu như quanh năm, đặc biệt cho thu hoạch rộ trong khoảng từ tháng 6 âm lịch đến cuối tháng 8 âm lịch, mùa hòe hiện đang vào chính vụ. Hương hoa vương vấn khắp xóm ngoài làng, quấn chân người đi xa về gần. Ngày hè nắng vàng rực rỡ, bà con trong xã nhanh tay tãi những nụ hòe tươi ra sân để phơi nắng. Ðược nắng, nụ hoa càng trở nên trắng sáng và thơm hơn. Nhìn cách người dân nâng niu những nụ hòe trong tay, chúng tôi cũng như những người trồng hòe mong giá hòe luôn giữ ổn định để họ yên tâm gắn bó cây trồng quen thuộc. Mùa hòe này, vì thế lại “chở” theo hy vọng cho những mùa hòe sau./.