Quần đảo Cát Bà – Wikipedia tiếng Việt

Quần đảo Cát Bà
Quần đảo Cát Bà
Địa lý
Vị trí	Thành phố Hải Phòng
Tọa độ
Tổng số đảo	367 đảo
Đảo lớn	Cát Bà
Diện tích	300 km²
Chính quyền
Việt Nam
Khu vực hành chính quốc gia	huyện đảo Cát Hải
Nhân khẩu học
Dân số	45.000 người (tính đến năm 2019)

Bãi tắm Cát Cò 3

Quần đảo Cát Bà là một quần đảo gồm 367 đảo, trong đó có đảo Cát Bà ở phía nam vịnh Hạ Long, ngoài khơi thành phố Hải Phòng và tỉnh Quảng Ninh, cách trung tâm thành phố Hải Phòng khoảng 30 km, cách thành phố Hạ Long khoảng 25 km. Về mặt hành chính, quần đảo thuộc huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng. Nơi đây đã được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới. Cơ sở hạ tầng khá phát triển với tổ hợp nhiều khách sạn, nhà nghỉ, khu nghỉ dưỡng, chùa chiền và đặc biệt là toàn bộ khu vực đảo đã được thành phố Hải Phòng triển khai các trạm thu phát sóng vô tuyến (Wifi). Cát Bà đang không ngừng được đầu tư và phát triển để trở thành địa điểm du lịch mang tầm vóc quốc tế trong tương lai.

Vị trí địa lý[sửa|sửa mã nguồn]

Quần đảo có tọa độ 106 ° 52 ′ – 107 ° 07 ′ Đông, 20 ° 42 ′ – 20 ° 54 ′ độ vĩ Bắc. Diện tích khoảng chừng gần 300 km². Dân số 8.400 người ( năm 1996 ). Các hòn đảo nhỏ khác : hòn Cát Ông, hòn Cát Đuối, hòn Mây, hòn Quai Xa, hòn Tai Kéo, …

Cát Bà, còn gọi là đảo Ngọc, là hòn đảo lớn nhất trên tổng số 1.969 đảo trên vịnh Lan Hạ.Theo truyền thuyết địa phương thì tên Cát Bà còn được đọc tên Các Bà. Vì có một thời các bà, các chị ở đây đứng ra lo việc hậu cần cho các ông đánh giặc trên một hòn đảo lân cận. Đảo có tên là đảo các Ông (Cát Ông). Như vậy, Cát Bà là đọc chệch của các Bà.

Cát Bà là một hòn hòn đảo đẹp và thơ mộng, đẹp lịch sử vẻ vang Hoàng hôn trên thị xã Cát Bà

Tương truyền xưa kia tên đảo là Các Bà, là hậu phương cho Các Ông theo Thánh Gióng đánh giặc Ân. Ở thị trấn Cát Bà hiện nay có đền Các Bà. Các bản đồ hành chính thời Pháp thuộc (như bản đồ năm 1938) còn ghi là Các Bà. Như vậy có lẽ tên gọi Các Bà đã bị đọc chệch thành Cát Bà.

Trước đây hòn đảo Cát Bà thuộc huyện Cát Bà, năm 1977 mới sáp nhập với huyện Cát Hải thành huyện Cát Hải mới. Trước đây hòn đảo thuộc tỉnh Quảng Yên, sau thuộc khu Hồng Quảng, đến năm 1956 mới chuyển về thành phố TP. Hải Phòng .Thị trấn Cát Bà lúc bấy giờ là huyện lị huyện Cát Hải. Trước năm 1945, thị xã Cát Bà là phố Cát Bà, rồi đại lý Cát Bà thuộc huyện Cát Hải, tỉnh Quảng Yên. Sau năm 1945, trở thành thị xã Cát Bà. Đến năm 1957 thị xã Cát Bà đổi thành thị xã và huyện Cát Bà mới xây dựng .Khí hậu :
Một số hòn đảo trong quần đảo Cát Bà thuộc Vịnh Lan HạNằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa gió mùa chịu ảnh hưởng tác động của đại dương nên những chỉ số trung bình về nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa cũng tương tự như những khu vực xung quanh, tuy nhiên có đặc thù là mùa đông thì ít lạnh hơn và mùa hè thì ít nóng hơn so với đất liền. Cụ thể là :

• Lượng mưa: 1.700-1.800 mm/năm, dao động theo mùa. Mùa mưa chủ yếu là tháng 7, 8.
• Nhiệt độ trung bình: 25-28 °C, dao động theo mùa. Về mùa hè có thể lên trên 30 °C, về mùa đông trung bình 15-20 °C nhưng có thời điểm có thể xuống dưới 10 °C (khi có gió mùa đông bắc).
• Độ ẩm trung bình: 85%.
• Dao động của thủy triều: 3,3-3,9 mét.
• Độ mặn nước biển: Từ 0,930% (mùa mưa) đến 3,111% (mùa khô)

Địa hình

Quần đảo gồm 367 hòn hòn đảo lớn nhỏ nằm trên diện rộng khoảng chừng 300 km2. Đảo Cát Bà lớn nhất có diện tích quy hoạnh 153 km2, là hòn đảo lớn thứ ba ở Nước Ta sau Phú Quốc và Cái Bầu, có đỉnh điểm nhất 331 m. Các hòn đảo còn lại ít khi độ cao đạt 100 – 250 m, phần lớn là hòn đảo nhỏ có độ cao dưới 100 m và những hòn rất nhỏ thường chỉ cao 20-50 m. Đây là một khu vực địa hình karst nhiệt đới gió mùa bị ngập chìm do biển tiến Holocen, có cảnh sắc độc lạ tựa như vịnh Hạ Long là phổ biển những chóp kiểu Phong Tùng và những chóp kiểu Phong Linh, những thung karst và phễu karst. Các hòn hòn đảo là những chóp hoặc tháp kart đơn lẻ hoặc thành cụm, vách bờ dốc đứng nổi trên mặt nước biển trong xanh. Nhiều tên hòn đảo gọi theo hình dáng của vạn vật như Ớt, Chuông, Mai Rùa, Lã Vọng, Đuôi Rồng, Báo và Sư Tử v.v. Ăn mòn sinh hóa và cơ học của nước biển do sóng và thủy triều tạo nên rìa bờ lõm vòng quanh hòn đảo làm tăng vẻ kì khôi, độc lạ hình dạng những hòn hòn đảo. Trên hòn đảo Cát Bà có những thung lũng karst như Trung Trang, Gia Luận, Tai Lai và Việt Hải. Chúng có độ cao 5-8 m, chiều rộng 100 – 600 m, có nơi rộng tới 1 km, lê dài một vài tới chụckm, được lấp đầy bằng những trầm tích sông-biển Pleistocen muộn. QĐCB có rất nhiều hang động đẹp thuộc ba nhóm : hang ngầm cổ, hang nền và hang miệng ếch biển. Các hang ngầm cổ như động Hùng Sơn, động Hoa, hang Trung Trang v.v thường có độ cao trên 10 m. Các hang nền thông dụng nhưng thường có size nhỏ và thường có độ cao dưới 10 m. Hang miệng ếch biển có khi xuyên thủng những khối đá vôi tạo thành hang luồn như hang Xích, hang Thủng, v.v. Địa hình đáy ven bờ QĐCB Bà gồm những dạng tùng áng, rạn sinh vật biển, đồng bằng đáy vịnh và luồng lạch. Tùng, áng là những thung lũng hoặc phễu karst bị biển ngập chìm. Tùng có 26 chiếc với hình dạng lê dài ( tùng Gấu, tùng Chàng. v.v. ). Áng có 33 chiếc với hình dạng đẳng thước ( áng Thảm, áng Vẹm và áng Kê, v.v. ). [ 1 ]

Địa chất

Về cấu trúc địa chất, quần đảo nằm trên bể Đông Bắc Bắc Bộ, ưu thế các đá trầm tích carbonat Paleozoi và trầm tích bở rời Đệ Tứ. Biểu hiện magma ở QĐCB không đáng kể với vài thể đá magma xâm nhập dạng mạch đã được xác định là spesartit và minet tại Hùng Sơn và Bến Bèo. Hệ tầng Phố Hàn (D3-C1 ph) có tuổi Đevon muộn – Cac bon sớm, phân bố chủ yếu ở phía TN Nam và giữa đảo Cát Bà, lộ ít hơn ở phía Bắc đảo, dày khoảng 400 – 650 m, gồm đá vôi xám đen phân lớp xen các đá lục nguyên và đá silic. Ở bờ vụng Cát Bà lộ ra mặt cắt địa tầng chuyển tiếp giữa Đevon và Carbon rất có giá trị khoa học và di sản địa chất. Hệ tầng Bắc Sơn (C1-P2 bs) (C1-P2 bs), tuổi Carbon sớm – Permi muộn, phân bố rộng khắp, dày khoảng 700-1000 m, chủ yếu gồm đá vôi màu xám, xám sáng, phân lớp dày và dạng khối. Các trầm tích Đệ Tứ gồm trầm tích hệ tầng Vĩnh Phúc (Q13 vp) tuổi Pleistocen muộn, thành phần cát, cuội cấu tạo nên bậc thềm biển cao 5-8m ở Ao Cối và các trầm tích sông – biển ở các thung lũng Gia Luận, Trung Trang; Trầm tích hệ tầng Hải Hưng (Q11-2 hh), tuổi Holocen sớm – giữa và Trầm tích hệ tầng Thái Bình (Q22-3 tb). Các trầm tích hiện đại gồm có trầm tích bãi biển, bãi triều, bãi lầy sú vẹt và trầm tích đáy biển nông, thành phần từ sét, bột đến cát sạn. Biển tiến sau băng hà lần cuối cùng bắt đầu từ 17-18 nghìn năm trước, khi mực biển thấp hơn hiện nay 100 – 120m, đến khoảng 7-8 nghìn năm trước bắt đầu tràn ngập khu vực Cát Bà, mở rộng nhất vào 5-6 nghìn năm trước chính thức biến nơi này thành quần đảo.[2]

Lễ hội của người dân Cát Bà giống như tiệc tùng của những người Kinh ở khu vực khác, tuy nhiên có thêm ngày 1 tháng 4 dương lịch là liên hoan ngày Bác Hồ về thăm làng cá. Còn có thêm tiệc tùng ” Đền Bà ” ở xã Hiền Hào. Đây cũng là một trong những tiệc tùng lớn của người dân địa phương. ngoài những còn rất nhiều tiệc tùng khác

Trên đảo chính Cát Bà có rừng nguyên sinh trên núi đá vôi là một nơi đang được đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái. phía đông nam của đảo có vịnh Lan Hạ, phía tây nam có vịnh Cát Gia có một số bãi cát nhỏ nhưng sạch, sóng không lớn thuận tiện cho phát triển du lịch tắm biển, nghỉ dưỡng. Trên biển xuất hiện nhiều núi đá vôi đẹp tương tự vịnh Hạ Long và Bái Tử Long. Ở một số đảo nhỏ, cũng có nhiều bãi tắm đẹp.

Con đường độc đạo chạy ven biển và xuyên qua hòn đảo Cát Bà

• Đường xuyên đảo Cát Bà: dài 27 km, có nhiều đèo dốc quanh co, xuống khoăn, qua áng, men theo mép biển, xuyên qua vườn quốc gia, phong cảnh kỳ thú, non nước hữu tình.
• Vườn quốc gia Cát Bà: có diện tích 15.200 ha, trong đó có 9.000 ha rừng, 5.400 ha biển tạo nên một môi trường sinh thái lý tưởng.
• Động Trung Trang: Nằm cách thị trấn 15 km cạnh đường xuyên đảo, có nhiều nhũ đá thiên nhiên. Động này có thể chứa hàng trăm người.
• Động Hùng Sơn: Cách thị trấn 13 km, trên đường xuyên đảo. Động còn có tên Động Quân y vì trong Chiến tranh Việt Nam người ta đã xây cả một bệnh viện hàng trăm giường nằm ở trong lòng núi.
• Động Phù Long (Cái Viềng) mới tìm ra, được cho là đẹp hơn động Trung Trang.
• Các bãi tắm: Cát Cò 1, Cát Cò 2, Cát Dứa (bãi tắm đảo Khỉ), Cát Ông, Cát Trai Gái, Đường Danh v.v… là những bãi tắm nhỏ, đẹp, kín đáo, có nhiều mưa, che nắng, cát trắng mịn, nước biển có độ mặn cao, trong suốt tới đáy. Một số bãi tắm có các khu resort như Monkey Island Resort ở đảo Khỉ, Nam Cát resort ở đảo Nam Cát, Cover Beach resort ở đảo Vách Đá… Người ta dự định xây dựng ở đây những “thuỷ cung” để con người có thể trực tiếp quan sát các đàn cá heo, tôm hùm, rùa biển, mực ống, cá mập bơi lượn quanh những cụm san hô đỏ.

Bãi tắm Cát Cò 3Cát Bà với vẻ đẹp nguyên sơ và hùng vĩ, nó được ca tụng là Hòn Ngọc của Vịnh Bắc Bộ

• Các nhà tổ chức tour du lịch Cát Bà: Cat Ba Express, Kavo travel, Vietnam travel, Pys Travel…

Khu dự trữ sinh quyển[sửa|sửa mã nguồn]

Quần đảo Cát Bà có rừng mưa nhiệt đới gió mùa trên hòn đảo đá vôi, rừng ngập mặn, những rặng sinh vật biển, thảm rong – cỏ biển, mạng lưới hệ thống hang động, tùng áng, là nơi quy tụ rất đầy đủ những giá trị bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ những nhu yếu của khu dự trữ sinh quyển quốc tế theo lao lý của UNESCO .Cát Bà đã được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển quốc tế ngày 02 tháng 12 năm 2004. Ngày 1 tháng 4 năm 2005 tại đây đã diễn ra lễ tiếp đón bằng quyết định hành động của UNESCO và kỷ niệm sự kiện này. Việt Nam hiện có 06 khu dự trữ sinh quyển quốc tế được UNESCO công nhận là : Cần Giờ, Cát Tiên, châu thổ sông Hồng, miền Tây Nghệ An, Kiên Giang và quần đảo Cát Bà .Tổng diện tích quy hoạnh khu dự trữ sinh quyển Cát Bà rộng hơn 26.000 ha, với 2 vùng lõi ( bảo tồn khắt khe và không có tác động ảnh hưởng của con người ), 2 vùng đệm ( được cho phép tăng trưởng kinh tế tài chính hạn chế tuy nhiên tích hợp với bảo tồn ) và 2 vùng chuyển tiếp ( tăng trưởng kinh tế tài chính ). Khu dự trữ sinh quyển Cát Bà là vùng quy tụ rất đầy đủ cả rừng mưa nhiệt đới gió mùa trên hòn đảo đá vôi, rừng ngập mặn, những rạn sinh vật biển, thảm rong và đặc biệt quan trọng là mạng lưới hệ thống hang động . Một bãi tắm đẹp trên Đảo Khỉ thuộc quần đảo Cát Bà

Sách đỏ Nước Ta[sửa|sửa mã nguồn]

Gần 60 loài đã được coi là các loài đặc hữu và quý hiếm đã được đưa vào Sách đỏ Việt Nam như các loài động vật: ác là, quạ khoang, voọc đầu vàng, voọc quần đùi trắng và các loài thực vật như chò đãi, kim giao (Podocarpus fleurii), lá khôi (Ardisia spp.), lát hoa (Chukrasia tubularis),dẻ hương, thổ phục linh, trúc đũa, sến mật. Ngoài ra còn 8 loài rong, 7 loài động vật đáy cũng cần được bảo vệ.

Đề cử di sản quốc tế[sửa|sửa mã nguồn]

Thất bại với đề cử di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế ( độc lập ) năm năm trước[sửa|sửa mã nguồn]

Năm năm trước, tại kỳ họp thứ 38 của Ủy ban Di sản quốc tế tại Qatar Quần đảo Cát Bà từng được đưa ra bầu chọn là di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế nhưng bị thất bại ( Hồ sơ Quần đảo Cát Bà được những cơ quan tư vấn của UNESCO đặt ở mức N – Not recommended for inscription, tức không được khuyến khích để ghi danh vì nguyên do Cát Bà và Vịnh Lan Hạ nằm cùng quần thể với Vịnh Hạ Long, cần được đệ trình như thể một quần thể ). Trước đó, Cát Bà ứng cử hồ sơ di sản theo những tiêu chuẩn sau :

1. Tiêu chí (ix):Di sản Quần đảo Cát Bà là những ví dụ nổi bật, tiêu biểu cho các hệ sinh thái nhiệt đới, cận nhiệt đới điển hình của châu Á. Nổi trội là hệ sinh thái quần đảo đá vôi lớn nhất châu Á. Đây cũng là khu vực có mức độ đa dạng cao nhất của các hệ sinh thái nhiệt đới và cận nhiệt đới điển hình, liền kề, kế tiếp nhau trong một Di sản như rừng mưa nhiệt đới nguyên sinh trên đảo, tiếp theo là rừng ngập mặn, vùng triều, hồ nước mặn, san hô. Các hệ sinh thái này đại diện cho các quá trình sinh thái và sinh học đang tiếp diễn trong quá trình tiến hoá và phát triển của các hệ sinh thái biển và hải đảo, thể hiện qua sự đa dạng cao của các quần xã động vật, thực vật trên đảo và dưới biển cùng với trên 21 loài động vật, thực vật đặc hữu cho khu vực. Trải qua 18000 năm phát triển, di sản vẫn giữ được tính tự nhiên cao, không hề bị xuống cấp, mặc dầu đã có sự xuất hiện của con người cách đây 7000 năm.
2. Tiêu chí (x): Quần đảo Cát Bà là Trung tâm đa dạng sinh học cao của thế giới với nhiều loài quý hiếm có giá trị toàn cầu được IUCN xếp loại. Tiêu biểu là sự có mặt của 3.860 loài thực vật và động vật trên cạn và dưới biển. Có tới 130 loài được xác định là các loài quý hiếm đưa vào sách Đỏ Việt Nam và thế giới. Trong đó có 76 loài nằm trong danh mục quý hiếm của IUCN, 21 loài đặc hữu. Đặc biệt loài Voọc Đầu vàng Cát Bà (Trachypithecus poliocephalus) là loài đặc hữu hiện nay trên thế giới chỉ còn một quần thể với 63 cá thể phân bố duy nhất ở Cát Bà, được IUCN đánh giá là giá trị bảo tồn ngoại hạng toàn cầu. Ngoài ra còn có nhiều loài thực vật, và động vật cũng được IUCN xếp hạng ở cấp cực kỳ nguy cấp (CR).

[3]Đệ trình Vịnh Hạ Long – Cát Bà là di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế[sửa|sửa mã nguồn]

Với sự tương hỗ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ ( USAID ) ý tưởng sáng tạo Liên minh Vịnh Hạ Long – Cát Bà được khởi xướng vào năm năm trước nhằm mục đích kiến thiết xây dựng chính sách hợp tác giữa Nhà nước, doanh nghiệp và hội đồng địa phương từ đó thôi thúc hoạt động giải trí bảo tồn, bảo vệ thiên nhiên và môi trường tại Vịnh Hạ Long và quần đảo Cát Bà .Năm năm ngoái, Liên minh đã xây dựng Ban chỉ huy với khuynh hướng tăng cường sự tham gia của Doanh Nghiệp, xử lý những thử thách về thiên nhiên và môi trường từ hoạt động giải trí của những du thuyền, tương hỗ kỹ thuật cho UNESCO trong công tác làm việc quản trị Vịnh Hạ Long cũng như yêu cầu lan rộng ra Di sản Thiên nhiên quốc tế Vịnh Hạ Long gồm có quần đảo Cát Bà .

Đại diện TP Hải Phòng cũng thông tin, tháng 7/2017, Hải Phòng đã nộp báo cáo tóm tắt về di sản đến Trung tâm Di sản thiên nhiên thế giới và đã được chấp nhận. Từ đó đến nay đã tập trung xây dựng hồ sơ và đến nay Hồ sơ chính đã được hoàn thành, đang lấy ý kiến các sở, ban ngành trước khi chuyển sang Quảng Ninh và trình Ủy ban Di sản quốc gia… Theo lộ trình, đầu tháng 9/2018, sẽ nộp Bộ hồ sơ lên Thường trực Trung tâm Di sản thiên nhiên thế giới và sẽ hoàn thiện lại theo ý kiến tham vấn, tháng 2/2019, sẽ trình bộ hồ sơ chính thức

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://evbn.org
Category: Ở Đâu?