Cách trồng dây thìa canh dược liệu đạt năng suất cao. Click tìm hiểu ngay

Cách trồng dây thìa canh đạt hiệu quả cao.

Lần lọc nội dung gần nhất: 5/10/2020.

Dây thìa canh

Dây muôi, lừa ty rừng

Gymnema, Australian cowplant, Periploca of the woods, miracle fruit, cowplant

Tên gọi khác tại một số quốc gia, lãnh thổ, khu vực, dân tộc, bộ lạc, …

বাংলা ( tiếng Bengal ): মেষশৃঙ্গ

català ( tiếng Catalunya ): Gymnema sylvestris

español ( tiếng Tây Ban Nha ): Gymnema sylvestris

فارسی ( tiếng Ba Tư ): گیمنما

עברית ( tiếng Hebrew ): ג’ימנמה

हिन्दी ( tiếng Hindi ): गुड़मार

hrvatski ( tiếng Croatia ): Srebrna svilenica

日本語 ( tiếng Nhật ): ホウライアオカズラ

ಕನ್ನಡ ( tiếng Kannada ): ಮಧುನಾಶಿನಿ

മലയാളം ( tiếng Malayalam ): ചക്കരക്കൊല്ലി

ਪੰਜਾਬੀ ( tiếng Punjab ): ਗੁੜਮਾਰ

português ( tiếng Bồ Đào Nha ): Gymnema

සිංහල ( tiếng Sinhala ): මස්බැද්ද

தமிழ் ( tiếng Tamil ): சிறுகுறிஞ்சா

తెలుగు ( tiếng Telugu ): పొడపత్రి

اُردُو ( tiếng Urdu ): گڑ مار

中文 ( Trung văn ): 武靴藤; 匙羹藤

中文（简体）: 匙羹藤

中文（繁體）: 匙羹藤

中文（香港）: 匙羹藤

中文（台灣）: 武靴藤

Gymnema sylvestre (Retz.) R.Br. ex Sm.

Asclepias geminata Roxb.

Cynanchum lanceolatum Poir.

Cynanchum subvolubile Schumach. & Thonn.

Long đởm ( Gentianales )

La bố ma ( Apocynaceae )

Gymnema

Châu Á nhiệt đới, Trung Quốc, bán đảo Ả Rập, châu Phi và Úc

A. Đặc điểm thực vật

Dây thìa canh thuộc dạng cây dây leo, cao từ 3 – 5 m. Thân non thì có màu xanh và phủ lớp lông mịn, thân giả thì màu nâu. Đặc biệt có nhiều lỗ vỏ với đường kính từ 0,5 – 1 mm. Toàn cây chứa nhựa mủ màu trắng hay hơi vàng. Lá cây mọc đối với cuống dài 3 – 5 mm, đường kính 2 – 3 mm. Phiến lá hình bầu dục, có thể là trứng hay trứng ngược. Chiều dài lá khoảng 6 – 7 cm; rộng 2,5 – 5 cm; gốc thuôn, mép nguyên, ngọn nhọn. Hơn nữa có 4 – 6 cặp gân phụ nhìn khá rõ ở mặt dưới.

Hoa nhỏ màu trắng có chút vàng, mọc thành xim dạng tán ở nách lá, dài 8 mm, rộng 12 – 15 mm. Đài hoa chia 5, các thuỳ dài 1 mm, có lông mịn và rìa lông. Tràng 5, dính nhau thành ống; dài 1,8 – 2 mm; mặt ngoài nhẵn. Còn tràng phụ gắn với tràng, có 5 răng, dính với họng tràng.

Cột nhị và nhụy hình trụ, dài khoảng 1,5 mm; rộng 0,8 – 1 mm. Bao phấn ngắn; khối phấn gồm hai thùy, dài khoảng 0,2 mm; liên kết với nhau nhờ trung đới có màu vàng nâu. Bộ nhụy có vòi với đầu rộng hình nón, vượt quá bao phấn. Quả dây thìa canh là quả đại dài khoảng 5 – 6 cm, rộng ở dưới, đường kính chỗ lớn nhất khoảng 1,5 cm. Hạt dẹp, dài 3 mm, có mào lông màu trắng, dài khoảng 3 – 3,5 cm. Thông thường sẽ có chứa khoảng 40 hạt trong một quả.

Cây ra hoa vào tháng 7 và đậu quả vào tháng 8. Khi chín quả của cây này rụng xuống và tách đôi giống 2 chiếc thìa, nên dân gian gọi là cây dây thìa canh hay cây muôi.

B. Cách trồng dây thìa canh đạt hiệu quả cao

1. Chuẩn bị đất trồng

Chọn những vùng đất cao, thoát nước tốt, đất càng mùn và tơi xốp càng tốt cho cây, độ pH thích hợp từ 5 – 6,5. Khi làm đất cần tiến hành cày sâu, phơi ải để diệt trừ mầm mống sâu bệnh hại, luống cao 30 – 35 cm, chiều rộng luống phụ thuộc vào giàn che.

2. Nguồn hạt và xử lý hạt

Chọn hạt giống nên chọn trên những quả chín ( thường là tháng 10 đến tháng 12 trong năm ). Hạt chắc, kích thước dài 7 – 8 mm,  bề ngang 3 – 4 mm, phơi khô, đạt độ ẩm không quá 12 %.

Khi ươm hạt nhiệt độ tốt nhất là từ 20 – 35oC, trước khi ươm nên xử lý hạt bằng thuốc hoặc qua nước nóng ở 54oC ( 3 phần nước sôi 2 phần nước lạnh ) để hạn chế bệnh truyền vào cây con. 

3. Lên giàn

Với luống lên giàn bằng tre nứa, ta tiến hành trồng 2 hàng/luống, hàng cách hàng 1 m, cây cách cây 30 – 40 cm. Đối với luống lên giàn bằng thép B40, nên trồng 1 hàng/luống, cây cách cây 20 cm. Mỗi hố đặt một cây rồi lấp đất quanh bầu. Mật độ trồng tối thiểu là 1100 cây/sào Bắc bộ ( 360 m2 ).

Luống gieo phải rộng 1 – 1,2 m; chiều cao luống từ 25 – 30 cm, đất phải được làm nhỏ, san cho phẳng, nhặt sạch cỏ dại. Khi gieo, rắc đều hạt trên luống, tiếp đến phủ lên hạt bằng một lớp đất mịn khoảng 1 cm. Phủ rơm ra lên mặt luống sau đó dùng ô doa để tưới luống cho đất đủ ẩm. Cây giống xuất vườn phải có chiều cao từ 17 – 20 cm, cây khỏe mạnh, không sâu bệnh và có từ 13 – 15 lá.

4. Cách chăm sóc

Sau khi trồng, sử dụng rơm rạ phủ kín quanh gốc và toàn mặt luống để giữ ẩm cũng như hạn chế cỏ dại. Tưới đẫm nước vào gốc giữ ẩm. Khi cây cao 35 – 40 cm, tiến hành bấm ngọn cho cây ra nhiều nhánh ngay từ gốc.

Trước khi trồng từ 7 – 10 ngày, nên tiến hành bón lót bằng phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ kết hợp supe lân với trọng lượng từ 900 – 1,000 kg phân chuồng hoai mục + 15 kg supe lân cho 1 sào.

Từ khi trồng đến khi thu hoạch lần đầu phải bón thúc 3 lần vào 3 giai đoạn: 1 tuần sau khi trồng, sau lần thứ nhất 10 ngày, khi cây leo 2/3 giàn. Ngoài ra sau mỗi lần thu hoạch cũng cần phải bón thúc định kỳ.

5. Phòng trừ sâu bệnh

Bệnh phổ biến nhất của dây thìa canh là rệp sáp và muội đen nên phải thường xuyên theo dõi sâu bệnh để có biện pháp phòng trừ.

6. Thu hoạch

Đối với dược liệu dây thìa canh, từ khi trồng đến khi thu hoạch mất khoảng 6 – 8 tháng, trồng 1 lần có thể thu hoạch trên 10 năm. Một năm có thể thu hoạch từ 4 – 5 lần, từ tháng 4 – 12, cứ 2 tháng thu 1 lần.