Cách chăm sóc người bệnh nhồi máu cơ tim

Mỗi năm trên thế giới có rất nhiều trường hợp nhồi máu cơ tim xảy ra, dẫn đến tử vong và để lại nhiều biến chứng. Việc chăm sóc người bệnh nhồi máu cơ tim đúng cách sẽ ngăn ngừa cơn nhồi máu cơ tim tái phát, tránh nguy cơ tử vong, giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục.

>> Đột quỵ – Biến chứng nguy hiểm chết người của Tăng huyết áp

>> Cách xử trí khi bị đột quỵ

Bạn hãy cùng Ngày Đầu Tiên tìm hiểu những thông tin về bệnh nhồi máu cơ tim và cách chăm sóc người bệnh sao cho đúng cách nhé!

Cách chăm sóc người bệnh Nhồi máu cơ tim

1. Nhồi máu cơ tim là gì?

Nhồi máu cơ tim là một tình trạng y khoa khẩn cấp, nghiêm trọng, có nguy cơ đe dọa tính mạng. Tình trạng này xảy ra khi dòng máu đến tim bị tắc nghẽn, khiến các mô tim không được cung cấp đủ máu dẫn đến hoại tử. Thời gian tắc nghẽn không được điều trị kéo dài, thì nguy cơ tổn thương các mô cơ tim càng lớn.  (1)

Nhồi máu cơ tim xảy ra khi một hoặc nhiều động mạch vành bị tắc nghẽn. Theo thời gian, sự lắng đọng của các chất béo, bao gồm cholesterol, sẽ hình thành nên các mảng xơ vữa, gây ra tình trạng hẹp động mạch. Điều này có thể gây ra bệnh động mạch vành, dẫn đến nhồi máu cơ tim.

Quá trình nhồi máu cơ tim xảy ra là do mảng bám vỡ ra giải phóng các mảnh cholesterol và các chất khác vào máu. Sau khi vỡ, cục máu đông sẽ hình thành tại vị trí đó. Nếu cục máu đông lớn có có thể cản trở dòng chảy của máu qua động mạch vành, làm tim thiếu oxy và chất dinh dưỡng (gây thiếu máu cục bộ). Điều này dẫn đến tắc nghẽn hoàn toàn hoặc một phần động mạch vành.

Nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim có thể do sự tắc nghẽn mạch máu bởi các mảng xơ vữa

Nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim có thể do sự tắc nghẽn mạch máu bởi các mảng xơ vữa

Nguyên nhân khác gây ra nhồi máu cơ tim là do co thắt động mạch vành làm ngừng dòng máu đến một phần của cơ tim. Việc sử dụng thuốc lá và các chất gây nghiện, chẳng hạn như cocain, có thể gây ra co thắt mạch vành và đe dọa tính mạng.

Triệu chứng của nhồi máu cơ tim:

Các triệu chứng chính thường gặp khi bị nhồi máu cơ tim gồm:

• Đau hoặc khó chịu ở ngực (Hầu hết các cơn đau tim liên quan đến cảm giác khó chịu ở vùng trung tâm hoặc bên trái của ngực, kéo dài hơn vài phút hoặc biến mất và quay trở lại. Cảm giác như bị đè, ép hoặc đau).
• Cảm thấy yếu, choáng váng hoặc ngất xỉu, có thể đi kèm đổ mồ hôi, lạnh.
• Đau hoặc khó chịu ở hàm, cổ hoặc lưng.
• Đau hoặc khó chịu ở một hoặc cả hai cánh tay hoặc vai.
• Khó thở (thường đi kèm với khó chịu ở ngực, nhưng cũng có thể xảy ra trước khi có triệu chứng ở ngực).

Đau vùng ngực kèm khó thở có thể là dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim

Các triệu chứng khác của nhồi máu cơ tim có thể bao gồm mệt mỏi bất thường hoặc không rõ nguyên nhân và buồn nôn. Thông thường những triệu chứng khác này hay gặp ở phụ nữ. (1)

(Cần chú ý những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao bị nhồi máu cơ tim: tăng huyết áp lâu năm, đái tháo đường, bệnh thận mạn, bệnh xơ vữa mạch máu hệ thống, hút thuốc lá…)

2. Chăm sóc người bệnh nhồi máu cơ tim

2.1 Mục tiêu chăm sóc người bệnh sau nhồi máu cơ tim

Quá trình phục hồi sau cơn đau tim có thể là một quá trình lâu dài, đòi hỏi có sự chăm sóc và thay đổi lối sống phù hợp. Người bệnh sau nhồi máu cơ tim cần thay đổi cách ăn uống, bắt đầu chương trình tập thể dục, dùng thuốc và thường xuyên thăm khám bác sĩ (tái khám bác sĩ đúng hẹn).

Việc chăm sóc người bệnh sau nhồi máu cơ tim đúng cách có thể giúp giảm nguy cơ tái phát cơn nhồi máu cơ tim, giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim, tăng khả năng vận động và giúp phục hồi sức khỏe tốt hơn. (3)

2.2 Biện pháp chăm sóc người bệnh nhồi máu cơ tim đúng cách

Thông thường, người bệnh sẽ ở bệnh viện từ 2 ngày đến một tuần sau cơn nhồi máu cơ tim. Nhưng nếu bị biến chứng hoặc cần thực hiện các điều trị khác, chẳng hạn như phẫu thuật bắc cầu động mạch, thời gian ở lại có thể sẽ lâu hơn.

Trong thời gian này, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng các loại thuốc. Bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng hoặc số lượng thuốc cần dùng. Những thuốc này giúp điều trị và kiểm soát các triệu chứng và nguyên nhân dẫn đến nhồi máu cơ tim. (4)

Đồng thời, bạn cũng cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Chú ý đến cảm xúc của bệnh nhân

Sau nhồi máu cơ tim, bệnh nhân thường cảm thấy lo sợ, phiền muộn. Bạn cần tránh để bệnh nhân rơi vào trạng thái kích động, sợ hãi. Nếu có thể, bạn hãy tâm sự, chia sẻ với bệnh nhân để giúp giải tỏa tâm lý. (4)

Bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim cần được quan tâm chăm sóc cả về thể chất lẫn tinh thần

• Giúp bệnh nhân phục hồi chức năng tim mạch

Nhiều bệnh viện có chương trình phục hồi chức năng tim mạch. Việc phục hồi chức năng sẽ giúp tăng tốc độ phục hồi sức khỏe cho người bệnh. Đồng thời giúp cải thiện chức năng tim và giảm nhịp tim; giảm nguy cơ biến chứng hoặc tử vong vì bệnh tim. (4)

• Theo dõi các vận động thể chất

Sau nhồi máu cơ tim, bệnh nhân cần hạn chế làm việc, đi lại hoặc hoạt động tình dục một thời gian để tim có thể hồi phục. Để giảm nhu cầu oxy của tim, tốt nhất nên nghỉ ngơi ở tư thế nửa nằm nửa ngồi. Việc nghỉ ngơi đúng cách còn giúp cải thiện lưu lượng máu từ tim tới các cơ quan tổ chức.

Sau khi hết đau ngực, bạn nên tập thở sâu và thường xuyên thay đổi tư thế để cải thiện thông khí phổi. Đồng thời tăng dần các vận động thể chất nhẹ nhàng từ đi bộ cho đến đạp xe, vận động thể thao… khi bệnh nhân dần hồi phục chức năng tim mạch. (1)

• Thay đổi lối sống

Bạn hãy thực hiện chế độ ăn lành mạnh hơn, tăng cường tập luyện thể thao theo hướng dẫn của bác sĩ. Từ bỏ hút thuốc và kiểm soát căng thẳng có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và chất lượng cuộc sống. (1)

• Phòng ngừa cơn đau ngực

Bạn hãy luôn mang theo Nitroglycerin nếu được bác sĩ kê toa và ngậm ngay một viên dưới lưỡi để cắt cơn đau ngực khi xuất hiện. Bạn hãy đến bệnh viện gần nhất nếu có một trong những biểu hiện như: cơn đau ngực không mất sau khi ngậm thuốc, khó thở, mạch nhanh hoặc quá chậm… (4)

Bên cạnh Nhồi máu cơ tim, các bệnh nhân Tăng huyết áp khi có cơn Tăng huyết áp, nếu không được xử lý kịp thời sẽ dẫn đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Hãy cùng nhau tìm hiểu cách xử lý khi gặp người bị cơn Tăng huyết áp qua video ngắn sau:

Xử lý khi gặp người bị cơn Tăng huyết áp

Hy vọng với những thông tin trên đây sẽ giúp bạn có thể thực hiện tốt hơn việc chăm sóc người bệnh nhồi máu cơ tim. Sự quan tâm chăm sóc đúng cách là cơ hội giúp người bệnh sớm hồi phục để trở lại cuộc sống hoạt động bình thường và tránh được nguy cơ tử vong.

Nguồn tham khảo:

1. CDC, “Heart Attack Symptoms, Risk, and Recovery”
2. Mayoclinic, “Heart attack: symptoms and cause”
3. UpToDate, “Heart attack beyond the basics”
4. WedMD, “What to do after a heart attack”