Biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường: cùng nhận thức và chung tay hành động.

Biến đổi khí hậu đã và
đang là vấn đề sống còn của nhân loại trong thời kỳ hậu công nghiệp. Âm thầm
diễn ra từ những năm 1960 khi sản xuất công nghiệp phát triển “ nóng”, các nguồn
tài nguyên ( đất, nước, động thực vật…) bị khai thác cạn kiệt trên toàn cầu.
Từ những năm 2000 đến nay, nhân loại đã và đang gánh chịu những tác hại to lớn
do biến đổi khí hậu gây ra trên khắp địa cầu: hạn hán gay gắt tại châu Phi;
siêu bão tại Trung Mỹ; động đất, sóng thần tại Ấn Độ Dương, Nhật Bản…

Nằm trong vùng nhiệt
đới gió mùa, với 2.600 km bờ biển, 3.000 đảo lớn nhỏ, nhiều sông ngòi, địa hình
dốc và chia cắt, nước ta được đánh giá là 1 trong 5 quốc gia dễ bị tổn thương
nhất của biến đổi khí hậu trong những năm tới. Thực tế là từ nhiều năm nay,
biến đổi khí hậu đã gây ra thiệt hại to lớn cho phát triển kinh tế- xã hội đất
nước và đời sống hơn 94 triệu dân Việt Nam. Những diễn biến điển hình của biến
đổi khí hậu là:

– Nắng nóng: tháng
7/2010 đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đạt mức 42 độ C, tháng 6/2015: 42,7 độ
C- cao nhất trong 40 năm qua.

– Rét hại, băng giá:
từ ngày 14/1 đến ngày 20/2/2008 miền Bắc liên tục dưới 10 độ C; trong hầu hết
tháng 1/2016: dưới 9 độ C- thấp nhất trong nhiều chục năm.

– Lũa, lở đất do mất
rừng: độ che phủ rừng toàn quốc năm 2015 là 40,84%, trong đó rừng nguyên thủy (
rừng già, có giá trị phòng hộ ngăn lũ, chống xói lở cao) chỉ còn dưới 15%; một
số tỉnh miền núi độ che phủ của rừng già còn rất thấp do nạn khai thác gỗ trái
phép ( Lai Châu 7,8%, Sơn La 11,9%, Lào Cai 5,3%…).

Đây là nguyên nhân
trực tiếp gây ra các trận lũ, lở đất kinh hoàng ở miền núi phía Bắc nhiều năm
qua.

– Hạn mặn xâm nhập và
lũ ít tại đồng bằng sông Cửu Long: trong 3 năm 2014-2016, lũ hàng năm trên sông
Tiền Giang, Hậu Giang ít về, hạn mặn gia tăng gây thiệt hại lớn cho trồng lúa,
nuôi thủy sản; năm 2016- 2017 lũ về gây sạt lở đất, cuốn trôi nhiều nhà dân 2
bên bờ sông.

Hiện nay đồng bằng
sông Cửu Long có 13 tỉnh với 3,94 triệu ha đất tự nhiên, chiếm 12% diện tích cả
nước; 17,5 triệu dân chiếm 20% dân số cả nước; hàng năm sản xuất 54% sản lượng
lúa, 70% sản lượng thủy sản cả nước; chiếm 90% sản lượng lúa xuất khẩu, 65% sản
lượng thủy sản xuất khẩu của cả nước.

 Nhiều chuyên gia cảnh báo: theo kịch bản xấu
nhất, nếu không có giải pháp căn cơ, hiệu quả ứng phó với biến đổi khí hậu thì
đến năm 2050 đồng bằng sông Cửu Long sẽ mất do hạn mặn và nước biển dâng cùng 2
đồng bằng lớn khác trên thế giới là đồng bằng sông Nin, đồng bằng sông
Bănglađét. Trong khi đang chịu tác động gay gắt của biến đổi khí hậu, chúng ta
cũng đồng thời đối mặt với hiểm họa ô nhiễm môi trường ngày càng lớn. Các loại
ô nhiễm điển hình là:

– Ô nhiễm nước thải:
thống kê của Bộ Xây dựng tháng 11/2017 cho biết: mỗi ngày 787 đô thị trong cả
nước với hơn 33 triệu dân thải ra 3,1 triệu m3 nước thải chưa xử lý. Ô nhiễm
nước thải đã báo động tại các thành phố lớn, dẫn đến ô nhiễm nguồn nước trầm
trọng tại sông Cầu, sông Nhuệ, sông Đáy, sông Đồng Nai… Bên cạnh đó, 283 khu
công nghiệp, 615 cụm công nghiệp, gần 3.000 làng nghề trong cả nước mỗi ngày
thải ra 0,7 triệu m3 nước thải, đáng báo động khi chỉ hơn 15% được xử lý.

– Ô nhiễm khói bụi
xăng dầu: cả nước có 43 triệu xe máy, 2 triệu ô tô lưu thông hàng ngày phát
thải lượng khói bụi rất lớn vào môi trường, ảnh hưởng trực tiếp đến người dân,
đặc biệt là tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh.

 – Ô nhiễm rác thải: năm 2017 cả nước phát sinh
hơn 23 triệu tấn rác thải sinh hoạt, hơn 7 triệu tấn chất thải rắn công nghiệp;
0,63 triệu tấn chất thải nguy hại; chỉ có hơn 60% chất thải sinh hoạt được xử
lý đúng quy cách; hầu hết các khu xử lý chất thải rắn có công nghệ lạc hậu, kể
cả tại Đa Phước- TP Hồ Chí Minh…

Những số liệu thống kê
trên là minh chứng rõ nét cho hiểm họa của biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi
trường. Hãy cùng chung tay góp sức giữ gìn, bảo vệ môi trường sống của chúng ta
ngay từ bây giờ bằng những việc làm cụ thể nhất: hạn chế sử dụng túi nilông, đổ
rác đúng nơi quy định; không san lấp ao hồ, kênh mương; trồng cây xanh; sử dụng
điện nước hợp lý, tiết kiệm; bảo vệ rừng tự nhiên…. Hãy hành động vì chúng ta
và thế hệ mai sau trước khi quá muộn!

                                                                
                                        Nguyễn Minh Thắng

                                                     
                                      Trưởng ban Tuyên
giáo Thành ủy