Bài giảng Giáo dục học đại cương cho ngành Giáo dục Mầm non – Giáo dục học đại cương – StuDocu

Bài gi

ả

ng

:

GIÁ

O

D

Ụ

C

H

Ọ

C

Đ

Ạ

I

C

ƯƠ

NG

C

h

ư

ơ

n

g 1

G

IÁO DỤ

C

H

Ọ

C

L

À M

Ộ

T

K

H

O

A

H

Ọ

C

I. G

I

ÁO DỤ

C

LÀ

M

Ộ

T

H

I

Ệ

N

T

Ư

Ợ

N

G

X

Ã

H

Ộ

I ĐẶ

C BIỆT

1. G

i

áo

dụ

c l

à

nhu

cầ

u

tồ

n

t

ại và

ph

át

t

r

iể

n

c

ủ

a xã

h

ội

l

oài

n

gư

ời

N

g

a

y

t

ừ

k

hi

xuất

hi

ệ

n

t

rê

n tr

á

i

đấ

t, để

tồ

n t

ạ

i

co

n

ng

ư

ờ

i

p

h

ả

i

t

i

ế

n

h

à

nh

h

oạ

t

độ

ng

l

ao độ

ng

.

T

ro

ng

l

ao

độ

ng

v

à

t

ro

ng

c

u

ộc

số

ng

h

à

ng

ng

à

y

co

n

ng

ư

ờ

i

t

i

ế

n

h

à

nh

nh

ậ

n

t

h

ứ

c

t

h

ế

giớ

i

xung

qu

a

nh

,

dầ

n

dầ

n

t

í

ch

luỹ

đượ

c

m

ộ

t

k

h

o

tà

ng

k

i

nh

nghi

ệ

m

p

h

o

ng

p

hú

bao

g

ồ

m

các

t

r

i

t

h

ứ

c,

k

ỹ

n

ă

ng

,

k

ỹ

x

ảo

c

ùng

nh

ữ

ng

gi

á

t

r

ị

v

ă

n

h

óa

x

ã

h

ộ

i

nh

ư

cá

c

c

hu

ẩ

n

m

ự

c

v

ề

đạo

đức,

ni

ề

m

t

i

n

,

các

dạng

h

oạt

độ

ng

gi

ao

l

ư

u

c

ủ

a

co

n

ng

ườ

i

t

ro

ng

x

ã

h

ộ

i

…

Đ

ể

d

uy

t

r

ì

sự

t

ồ

n

t

ạ

i

v

à

p

h

át

t

r

iể

n

củ

a

x

ã

h

ộ

i

l

òa

i

ng

ườ

i, c

o

n

ng

ư

ờ

i

có

nhu

cầ

u t

rao đổ

i

v

à

t

ruyề

n t

hụ

lạ

i

nh

ữ

n

g k

inh

nghiệ

m đã

t

í

c

h

l

ũy ấ

y

ch

o

nh

a

u

. Sự

t

r

uy

ề

n

t

hụ

v

à

t

i

ếp

t

hu

h

ệ t

h

ố

ng

k

i

nh

nghi

ệ

m

đó c

hí

nh

l

à

hi

ệ

n

t

ự

ơ

ng

giáo d

ụ

c.

G

i

áo

d

ụ

c

l

à

m

ộ

t

hi

ệ

n

t

ư

ợ

ng

x

ã

h

ộ

i

đặ

c

b

i

ệt

vì

c

hỉ

có

tr

o

ng

x

ã

h

ộ

i

l

oà

i

ng

ư

ờ

i

gi

áo

dụ

c

m

ớ

i

n

ả

y

s

inh

, p

h

á

t

t

r

i

ể

n

v

à t

ồ

n t

ạ

i

vĩnh

hằ

ng

.

Lú

c

đầ

u

giáo d

ụ

c

xu

ấ

t

hiệ

n

nh

ư

m

ộ

t

hi

ệ

n t

ư

ợ

ng

t

ự

phát

,

di

ễ

n

r

a

th

eo

l

ố

i

q

u

a

n

s

át,

bắ

t

ch

ướ

c

ng

a

y

t

ro

ng

qú

a

tr

ì

nh

l

ao

độ

ng

(

să

n

bắ

t

,

h

á

i

l

ư

ợ

m

,

c

h

ă

n

nu

ô

i

,

t

rồ

ng

t

rọt

…

)

.

Về

sa

u

gi

áo d

ục t

rở

t

h

à

nh

m

ột

h

o

ạ

t độ

ng t

ự

gi

ác

có t

ổ chức, có

m

ục đíc

h

,

n

ộ

i

d

ung

v

à

p

h

ươ

ng

p

h

áp…

c

ủ

a

co

n

ng

ư

ờ

i.

X

ã

h

ộ

i

l

oà

i

ng

ư

ờ

i

ng

à

y

cà

ng

b

i

ế

n

đổ

i

,

p

h

á

t

tr

iể

n

,

gi

áo

d

ụ

c

cũng

p

hát

t

r

iể

n

v

à

t

r

ở

t

h

à

nh

một

h

oạ

t

độ

ng đư

ợc

t

ổ chức

c

huyên b

i

ệt

:

có c

h

ư

ơ

ng

t

r

ì

nh

,

kế

h

oạc

h

,

có

n

ộ

i

d

ung

,

p

h

ư

ơ

ng

pháp

kh

oa

h

ọc…

Nh

ư

v

ậ

y

,

gi

áo

d

ụ

c

l

à

họat

động

t

ruyền

t

hụ

v

à

lĩ

nh

hội

k

inh

nghi

ệm

l

ị

ch

sử

–

x

ã

hội

t

ừ

t

hế

hệ t

rướ

c

cho t

hế

hệ

sau

nhằ

m

chuẩn

bị

cho

thế

hệ

sau

t

ha

m

gi

a lao động s

ản x

uất v

à đ

ờ

i

sống x

ã hội.

Một

q

uy

l

u

ậ

t c

ủ

a sự t

iế

n

bộ

x

ã

h

ộ

i

l

à

t

hế hệ trư

ớ

c

ph

ả

i

t

ruyề

n

lại

c

h

o

t

hế hệ sau

nh

ữ

ng

hi

ể

u

bi

ết,

n

ă

ng

l

ự

c,

ph

ẩ

m

c

h

ất

cầ

n

thiết

c

h

o

c

u

ộc

số

ng

c

ủ

a

m

ỗ

i

cá

nh

â

n

,

gi

a

đ

ì

nh

,

c

ộ

ng

đồ

ng

.

T

hế

h

ệ

sa

u

k

h

ô

ng

c

hỉ

l

ĩnh

hội

,

k

ế

t

h

ừa

các

t

ri

t

h

ức,

k

ỹ

n

ă

ng

,

k

ỹ

x

ảo,

giá

t

r

ị…

m

à

cò

n

ph

ả

i

t

ìm

tò

i

,

s

á

ng

t

ạo

v

à

l

à

m p

h

o

ng

p

hú

hơ

n

nh

ữ

ng

gi

á

t

r

ị đó. N

h

ờ

l

ĩ

nh

h

ộ

i

,

t

iế

p t

hu

,

p

h

át

t

r

i

ể

n

nh

ữ

ng

k

i

nh

nghiệ

m

m

à

m

ỗ

i

cá

nhân

hì

nh

t

h

à

nh

v

à

p

h

á

t

tr

iể

n

nh

â

n

cá

c

h

c

ủ

a

mì

nh.

N

h

â

n

các

h

m

ỗ

i

ng

ư

ờ

i

đư

ợ

c

p

h

át

t

r

i

ể

n

ngà

y

cà

ng

đầ

y

đ

ủ

,

p

h

o

ng

p

hú

,

đ

a

dạ

ng

,

sức

m

ạ

nh

v

ề

t

inh

t

h

ầ

n

v

à

t

h

ể

c

h

ấ

t

c

ủ

a

m

ỗ

i

co

n

ng

ừ

ơ

i

đư

ợ

c

p

h

át

huy

s

ẽ

t

ạo

nê

n

ngu

ồ

n

l

ự

c

c

ơ

bả

n

đáp

ứ

ng

các

yê

u

c

ầ

u

p

h

át

t

r

i

ể

n

x

ã

h

ộ

i

tr

o

ng

nh

ữ

ng

gi

a

i đọa

n

l

ịc

h sử

c

ụ t

h

ể.

N

h

ư

v

ậ

y

, sự

t

r

uy

ề

n thụ

v

à

l

ĩ

nh

h

ộ

i

nh

ữ

ng

k

i

nh

nghiệ

m

đư

ợc

t

í

c

h

l

ũy t

ro

ng

q

u

á

tr

ình

p

hát

t

r

i

ể

n

x

ã

h

ộ

i

l

òa

i

ng

ườ

i c

hính

l

à

n

é

t

đặ

c trưng cơ

bả

n c

ủ

a

giá

o d

ụ

c

v

ớ

i

t

ư

các

h

l

à

m

ột

hi

ệ

n

t

ượ

ng

xã

h

ộ

i

đ

ặc

b

iệt

.

G

i

áo

d

ụ

c

là

h

ọa

t

độ

ng

có

ý

th

ức,

có

mục

đ

í

c

h

c

ủ

a

co

n

ng

ư

ờ

i,

l

à

h

ệ

th

ố

ng

các

t

á

c

động

nh

ằ

m

l

à

m

c

h

o

ng

ườ

i

h

ọc

n

ắ

m

đư

ợ

c

h

ệ

th

ố

ng

các

gi

á

t

r

ị

v

ă

n

h

oá

củ

a

l

oà

i

ng

ư

ờ

i

v

à

tổ

c

h

ứ

c

c

h

o

ng

ườ

i

h

ọc

sá

ng

t

ạo

t

h

ê

m

nh

ữ

ng

gi

á

tr

ị

v

ă

n

h

oá

đó.

G

i

áo

d

ụ

c

là

m

nhi

ệ

m

vụ

chuyển

gi

ao

nh

ữ

ng

t

inh

h

oa

v

ă

n

h

oá,

đạo

đức,

th

ẩ

m

m

ỹ

…

c

ủ

a

nh

â

n

l

oạ

i

c

h

o

t

hế

h

ệ

sa

u

,

l

à

cơ

sở

giú

p

các

t

h

ế

hệ

sa

u

n

ố

i

t

i

ếp

nh

a

u

s

á

ng

t

ạo,

n

â

ng

cao

nh

ữ

ng

gì

m

à

nh

â

n

l

oạ

i

đã

h

ọc

được.

Ch

o

n

ê

n

có

t

h

ể

co

i

giáo

dục

nh

ư

m

ột

k

i

ể

u

di

t

ruyền

x

ã

hội

–

g

i

áo

d

ụ

c

t

hự

c

hiện

cơ

chế

di

sản

x

ã

hội

:

l

à

c

ơ

c

hế

t

ruyền

đạt

v

à

l

ĩ

nh

hội

k

i

nh

nghi

ệ

m

đã

đư

ợ

c

t

í

c

h

lũy

tr

o

ng

q

u

á

t

r

ình

p

h

át

t

r

i

ể

n

c

ủa

xã

h

ộ

i

l

o

à

i

ng

ườ

i.

Chúng

ta

có

t

h

ể

t

h

ấ

y

n

ế

u

k

h

ô

ng

có

c

ơ

c

h

ế

d

i

s

ả

n

xã

h

ộ

i

–

kh

ô

ng

có

gi

áo

d

ụ

c

t

hì

l

oà

i

ng

ư

ờ

i

k

h

ô

ng

tồ

n

t

ạ

i

v

ớ

i

t

ư

cá

c

h

l

oà

i

ng

ườ

i,

k

h

ô

ng

có

t

iế

n

bộ

x

ã

h

ộ

i

,

k

h

ô

ng

có

h

ọc

v

ấ

n

, k

h

ô

ng có

v

ă

n

h

oá,

vă

n

m

inh.

V

ì

v

ậ

y

,

bất k

ỳ

x

ã

h

ộ

i

n

ào

m

uố

n

t

ồ

n

t

ạ

i

v

à p

h

á

t

tr

iể

n

đư

ợc

đều

p

h

ả

i

tổ c

h

ứ

c

v

à

t

h

ực

hi

ệ

n

h

ọat độ

ng

gi

áo

d

ụ

c

l

i

ê

n

t

ụ

c đố

i

v

ớ

i c

ác

t

h

ế

h

ệ

c

o

n

ng

ườ

i

. G

i

áo d

ụ

c

l

à

nhu

cầ

u

tấ

t

y

ế

u

c

ủ

a

x

ã

h

ộ

i

lòa

i

ng

ư

ờ

i

v

à

sự

xu

ất

hi

ệ

n

hi

ệ

n

tư

ợng

giáo

dụ

c

tr

o

ng

xã

h

ộ

i

l

à

m

ột

t

ất

y

ế

u

l

ịc

h

sử.

T

ó

m

lạ

i

,

gi

áo d

ụ

c

l

à

m

ộ

t

hi

ệ

n t

ư

ợ

ng

x

ã

h

ộ

i đặ

c b

i

ệt

c

hỉ

có

tr

o

ng

x

ã

h

ộ

i

l

oà

i

ng

ườ

i

,

gi

áo d

ụ

c

n

ả

y

s

i

nh, b

i

ế

n

đổ

i

v

à p

há

t

t

r

i

ể

n c

ùng

v

ớ

i

sự

n

à

y

s

i

nh, b

i

ế

n đổ

i

v

à p

h

á

t

t

r

i

ể

n

c

ủ

a

x

ã

h

ộ

i

l

òa

i

ng

ườ

i

.

B

ả

n

c

h

ất

c

ủa

hi

ệ

n

tượ

ng

gi

áo

d

ụ

c

l

à

sự

t

r

uyề

n

t

hụ

v

à

l

ĩnh

h

ộ

i

k

i

nh

nghi

ệ

m

lị

c

h

sử

–

x

ã

h

ộ

i

c

ủ

a