Việt Nam có bao nhiêu họ? Gia phả các dòng họ Việt Nam

Như chúng ta biết, Việt Nam có đến 54 dân tộc anh em cùng sinh sống. Vậy với số lượng dân tộc nhiều như vậy thì Việt Nam có bao nhiêu họ? Dòng họ nào chiếm tỷ lệ cao nhất? Dòng họ nào chiếm tỷ lệ nhỏ nhất? Họ đầu tiên ở nước ta là gì? Hãy cùng supperclean.vn tìm hiểu nhé!

Họ là gì?

Trước khi trả lời cho câu hỏi Việt Nam có bao nhiêu dòng họ, chúng ta cùng tìm hiểu sơ lược về họ là gì nhé!

Mỗi đứa trẻ khi sinh ra đều gắn liền với họ và tên. Tùy thuộc vào từng khu vực, từng quốc gia, từng vùng lãnh thổ khác nhau sẽ có cách đặt tên, sắp xếp họ tên khác nhau. Ví dụ như ở Châu Âu, tên sẽ được đặt trước họ nhưng ở Châu Á thì ngược lại. 

Ở nước ta, họ tên của mỗi cá nhân sẽ được đặt theo cấu trúc: Họ + tên đệm + tên chính. 

Ví dụ: Nguyễn Mai Anh, Nguyễn Văn Chương, Trương Thị Hà My, Ngô Việt Trường,… 

Như vậy, có thể hiểu đơn giản họ là một phần chính trong cấu trúc tên gọi đầy đủ của một người. Nó cho biết cá nhân đó sẽ thuộc dòng họ nào. 

Họ mang ý nghĩa nhỏ hơn nhiều so với dòng họ. Dòng họ được dùng để chỉ những người có chung “vị thủy tổ”, có chung huyết thống.

Bài viết tham khảo: Thuồng luồng là con gì? Con thuồng luồng có thật không?

Việt Nam có bao nhiêu họ?

Việt Nam thuộc khu vực Đông Nam Á nhưng lại nằm trong vùng Văn hóa Đông Á, chịu ảnh hưởng khá nhiều từ nền văn hóa Trung Hoa. Do vậy, họ người Việt cũng bị ảnh hưởng một phần từ họ của người Trung nhưng chúng ta không có nhiều họ như Trung Quốc. 

Họ của người Việt Nam sẽ bao gồm họ của người Kinh và các dân tộc thiểu số sinh sống trên lãnh thổ của Việt Nam. Hầu hết các dòng họ lớn của Việt Nam đều có một triều đại trong lịch sử nước nhà. 

Theo đà phát triển của lịch sử, số lượng họ ở Việt Nam cũng có sự thay đổi nhất định. Theo một thống kê mới nhất trong cuốn sách “Họ và tên người Việt Nam”, chúng ta có khoảng 1023 họ. Trong đó, họ người kinh chiếm số lượng khoảng hơn 300 họ. Còn lại sẽ là họ của các dân tộc ít người và một số họ hiếm khác có nguồn gốc từ Trung Quốc. 

Các nhóm họ của Việt Nam

Các họ phổ biến ở Việt Nam 

Trong hơn 1000 họ ở Việt Nam, chỉ có 14 họ phổ biến nhất, đó là: 

STT

Họ

Tỉ lệ

1

Nguyễn

38,4%

2

Trần

12,1%

3

Lê

10,3%

4

Phạm

6,7%

5

Hoàng/ Huỳnh

5,1%

6

Phan

4,5%

7

Vũ/ Võ

4%

8

Đặng

2,1%

9

Bùi

2%

10

Đỗ

1,4%

11

Hồ

1,3%

12

Ngô

1,3%

13

Dương

1%

14

Lý

0,5%

Họ người Thái ở Việt Nam

Một cuộc điều tra dân số được thực hiện vào năm 2009 cho biết người Thái là dân tộc có số lượng dân cư đứng thứ 3 trong tổng số 54 dân tộc của Việt Nam. Do vậy, số họ của dân tộc này cũng không phải là con số nhỏ. 

Ban đầu, họ người Thái ở Việt có tất cả là 11 họ gốc: Lò, Nông, Lường, Ngân, Quàng, Lềm, Tòng, Lù, Cà, Mè, Lỡo. Tuy nhiên ngày nay, số lượng họ người Thái Việt Nam đã tăng lên rất nhiều, gồm có các họ như: Bạc, Xin, Bế, Sa, Bua, Leo, Mang, Lộc, Lý, Tày, Tụ, Khằm, Hoàng, Chiêu, Sầm, Nho, La, Nam, Lô, Panh, Lừ, Pha, Nhọt, Ngu, Tao, Phia,… 

Ngoài ra, cũng có một số dòng họ quý tộc với nhiều thế hệ làm thổ tù ở vùng biên giới Tây Bắc Việt Nam như: Hà, Cầm, Đèo, Lò, Xa, Bạc,… Từ thời Lê Sơ cho đến thời Nguyễn, các triều đình phong kiến đã phong họ Xa thế tập phụ đạo ở khu vực Châu Mộc, Đà Bắc, Mã nam. Họ Hà thế tập phụ đạo ở các khu vực Mai Châu. Họ Cầm ở các khu vực như: Tuần giáo, Mai Sơn, Phù Yên, Sơn La. Họ Bạc ở Thuận Châu. Họ Đèo ở các khu vực như: Chiêu Tấn, Lai Châu, Quỳnh Nhai, Luân Châu,… 

Các họ hiếm ở Việt Nam

Giải đáp một số thắc mắc liên quan đến họ ở Việt Nam

Bên cạnh câu hỏi “Việt Nam có bao nhiêu họ?” thì còn rất nhiều các câu hỏi liên quan đến họ của người Việt. Chúng tôi đã tổng hợp giải đáp trong bài viết dưới đây, mời các bạn cùng tham khảo: 

3 dòng họ lớn nhất ở Việt Nam là những dòng nào?

Theo như bảng thống kê các dòng họ phổ biến nhất, chúng ta có dễ dàng nhận thấy rằng 3 dòng họ lớn nhất Việt Nam là: Nguyễn (chiếm 38,4%), Trần (chiếm 12,1%) và Lê (chiếm 10,3%). Những họ này đều gắn liền với một triều đại phong kiến của Việt Nam với rất nhiều lịch sử nổi tiếng như:

• Các nhân vật lịch sử nổi tiếng mang họ Nguyễn: Nguyễn Huệ, Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Nguyễn Sinh Cung (Bác Hồ), Nguyễn Tri Phương,… 

• Các nhân vật lịch sử nổi tiếng mang họ Trần: Trần Thánh Tông, Trần Quốc Toản, Trần Phú, Trần Quốc Tuấn,… 

• Các nhân vật lịch sử nổi tiếng mang họ Lê: Lê Duẩn, Lê Hồng Phong, Lê Hoàng, Lê Hữu Trác, lê Quý Đôn,… 

Các họ Trung Quốc ở Việt Nam?

Hay nói cách khác là các họ Việt Nam nhưng có nguồn gốc từ Trung Quốc. Như chúng ta biết, Việt Nam là quốc gia gần sát với Trung Quốc nên tỷ lệ người Trung Quốc di dân sang Việt Nam sinh sống từ ngày xưa là rất cao. Hơn nữa, trong lịch sử, chúng ta đã phải chịu hơn 1000 năm đô hộ của thực dân phong kiến phương Bắc (Trung Quốc ngày nay) nên các họ Trung Quốc xuất hiện trong danh sách các họ Việt Nam là điều không có gì khác lạ cả. 

Chúng ta có thể kể đến một số họ Việt Nam có nguồn gốc từ Trung Quốc như: Vương, Tống, Trương, Hoàng, Ngô, Lưu, Dương, Tạ, Hồ, Lương, Lý, Phó, Mạc, Đàm, Đào,…. và rất nhiều họ khác nữa. 

Dòng họ lâu đời nhất Việt Nam?

Theo nhiều nguồn tin trên Internet thì họ Ma được biết đến là dòng họ lâu đời nhất tại Việt Nam, đã trải qua 79 đời. Họ Ma chủ yếu ở những người dân tộc Tày, sống chủ yếu ở vùng núi Đọi ven sông Thao, nay là huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ. 

Theo đó, họ Ma là dòng họ duy nhất còn lưu giữ Ngọc Phả, minh chứng cho việc cụ tổ của dòng tộc được sinh ra từ thời vua Hùng và có công giúp dựng nước, giữ nước. Cụ tổ của dòng tộc là cụ Ma Khê, một vị tướng nổi tiếng dưới thời đại của vua Hùng Duệ Vương (đời Vua Hùng thứ 18). 

Sau đời cụ tổ Ma Khê thành danh, họ Ma đã lui về ở ẩn. Đến đời thứ 43 là cụ Ma Xuân Trường (930 – 966) được ghi công vào sử sách nước nhà. 

Hiện nay, có nhiều người thuộc dòng họ đã thay đổi họ thành họ Mai vì cho rằng Ma là xui xẻo, xấu. Tuy nhiên, lịch sử của dòng họ vẫn được lưu lại đầy đủ trong Ngọc Phả chứng nhận đã có từ thời vua Hùng là một niềm vinh dự, đáng để tự hào. 

Các dòng họ quý tộc ở Việt Nam?

Mình đã tìm rất nhiều tài liệu liên quan đến câu hỏi này nhưng thật đáng tiếc là không có câu trả lời. Tuy nhiên, xã hội ngày càng hiện đại, công bằng thì tất cả các họ đều như nhau, không có chuyện phân chia họ quý tộc hay họ không quý tộc cả. 

Hơn nữa trong quá trình tìm hiểu, mình đã phát hiện một vấn đề khá thú vị. Đó là nhà Nguyễn là dòng họ có nhiều người đỗ bậc từ Tiến Sĩ trở lên nhiều nhất trong lịch sử nước nhà. Theo đó, từ năm 1075 đến năm 1919, họ Nguyễn có đến 1063 người đỗ tiến sĩ trở lên. Giữ vị trí số 2 chính là họ Lê. 

Họ Dương chiếm bao nhiều phần trăm?

Họ Dương chỉ chiếm 1% dân số Việt Nam, được xếp hạng thứ 13 trong danh sách các họ phổ biến nhất ở Việt Nam. 

Nguồn gốc các họ ở Việt Nam

Một số chuyên gia cho rằng họ của người Việt xuất hiện vào khoảng năm 2592 TCN. Đây là thời điểm mà vua Phục Hy (Trung Quốc) quy định mọi người dân phải có họ. Và những ai có cùng họ trong 3 đời thì không được phép lấy nhau. Việt Nam ta do ở gần biên giới và chịu ảnh hưởng từ văn hóa của người Trung Hoa nên dần dần chúng ta cũng có họ. 

Một số ý kiến khác lại cho rằng nguồn gốc họ Việt Nam có từ thời Vua Hùng, do chính vua An Dương Vương đặt. Tuy nhiên, một số chuyên gia lại cho rằng quan điểm đó là không đúng bởi lúc đó Việt Nam vẫn còn tồn tại chế độ mẫu hệ nên chưa có họ. 

Cũng có ý kiến cho rằng họ của người Việt xuất hiện vào thời kỳ đầu Công Nguyên. Khi mà xã hội Việt Nam phát triển hơn, những cuộc hôn nhân Hán – Việt xuất hiện ngày càng nhiều thì lúc đó chúng ta mới có họ tên rõ ràng. 

Tóm lại, họ tên Việt Nam có nguồn gốc từ đâu vẫn đang là một ẩn số và cần phải nghiên cứu thêm.

Hy vọng với những thông tin chia sẻ trên sẽ giúp các bạn giải đáp thắc mắc Việt Nam có bao nhiêu họ. Nếu bạn thấy bài viết trên của mình hữu ích, hãy like và để lại comment để chúng mình có thêm động lực ra thêm nhiều bài viết hay và hữu ích khác nhé!

4.5/5 – (19 bình chọn)