Vật quyền dữ liệu số

Tóm tắt: Quá trình chuyển đổi số đặt ra nhu cầu nhìn nhận dữ liệu như đối tượng của vật quyền và nhu cầu tạo dựng hành lang pháp lý phù hợp để các chủ thể chiếm hữu, dụng ích và trao đổi dữ liệu cho nhau. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành chưa thống nhất nhìn nhận dữ liệu như tài sản, cũng chưa có quan điểm thống nhất về cơ chế vật quyền áp dụng cho dữ liệu số như tài sản. Trong bài viết này, tác giả phân tích học thuyết pháp lý và các quy phạm pháp luật thực định để trả lời cho ba câu hỏi: thứ nhất, phải chăng dữ liệu số là tài sản theo pháp luật dân sự hiện nay; thứ hai, cơ chế vật quyền nào là phù hợp cho đối tượng dữ liệu số; thứ ba, làm thế nào giải quyết xung đột giữa cơ chế vật quyền đối với tài sản dữ liệu số với cơ chế bảo vệ quyền nhân thân của pháp luật dân sự từ góc độ tiền kiểm để đảm bảo công bằng, dân chủ, bảo vệ quyền con người trong xã hội số.

Từ khóa: Dữ liệu số, tài sản, vật quyền.

Abstract: The digital transformation process raises the need to regard data as the object of property rights and the need to create an appropriate legal corridor for subjects to possess, use and exchange data. However, the current law has not recognized data as property, nor has there been a unified view on the rights mechanism applied to digital data as an property. Under this article, the author provides an analysis of legal theory and practical legal norms to answer the following two theoretical questions: firstly, whether digital data is property from the perspective of civil law; secondly, what paradigm of rights is appropriate for digital data as objects, and thirdly, how to resolve the conflict between the property rights mechanism over digital data assets and the moral rights protection mechanism of the civil law from a pre-judge perspective to ensure fairness, democracy, and security for protecting the human rights in a digital society.

Keywords: Digital data; property; property rights.