Văn hóa giao thông Việt Nam – Cái nhìn toàn cảnh

Văn hoá là cái gốc của một xã hội văn minh, lành mạnh trong đó Văn hóa giao thông đóng một vai trò quan trọng. Giao thông là một trong những lĩnh vực hết sức quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội và là nền tảng vững chắc đảm bảo cho sự phát triển bền vững; đồng thời cũng là tiêu chí đánh giá trình độ văn minh của một quốc gia trên đà phát triển. Văn hoá giao thông là một vấn đề nóng bỏng đang được đưa ra bàn luận nhiều trong thời gian gần đây. Năm 2012 là năm An toàn giao thông, việc tìm hiểu vấn đề Văn hoá giao thông Việt Nam vào lúc này lại càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết.

Bức tranh Văn hoá giao thông Việt Nam thời kỳ hội nhập rất đa dạng, phong phú, có mặt tích cực và cả mặt tiêu cực (mặt tiêu cực có phần nổi bật hơn). Tìm hiểu vấn đề Văn hoá giao thông ở Việt Nam cần phải có một cái nhìn toàn diện. Ở đây chúng tôi đi vào tìm hiểu, phân tích những vấn đề sau đây:

– Khái niệm Văn hoá giao thông

– Thực trạng Văn hoá giao thông ở Việt Nam

– Nguyên nhân của thực trạng Văn hoá giao thông Việt Nam

– Mặt tích cực và những thành tựu của Văn hoá giao thông Việt Nam

– Giải pháp xây dựng Văn hoá giao thông ở nước ta

– Văn hoá giao thông: nhìn ra thế giới

– Thanh niên, học sinh, sinh viên với Văn hoá giao thông

1. Khái niệm Văn hoá giao thông

Khái niệm Văn hoá giao thông tất nhiên là một biểu hiện cụ thể của khái niệm Văn hoá nói chung. Do vậy nó cũng phải được nhìn nhận ở khía cạnh vật thể và phi vật thể, ở việc thể hiện trình độ phát triển và đặc tính riêng của mỗi dân tộc…Văn hoá giao thông là một khái niệm khá mơí mẻ với nhiều cách hiểu khác nhau: có người bảo thực hiện tốt luật lệ giao thông là Văn hoá giao thông, có người lại bảo nội dung Văn hoá giao thông rộng hơn nhiều nội dung luật lệ giao thông, người khác thì nói Văn hoá giao thông là cách ứng xử của mọi người khi tham gia giao thông…

Theo Uỷ ban an toàn giao thông quốc gia: “ Văn hoá giao thông được biểu hiện bằng hành vi xử sự đúng pháp luật, theo các chuẩn mực của xã hội về lẽ phải, cái đẹp, cái thiện của người tham gia giao thông. Xây dựng Văn hoá giao thông nhằm tạo nên thói quen cư xử có văn hoá, đúng pháp luật; coi việc tự giác tuân thủ pháp luật về đảm bảo trật tự an toàn giao thông như một chuẩn mực đạo đửc truyền thống và là biểu hiện văn minh hiện đại của con người khi tham gia giao thông”. Cũng theo Uỷ ban an toàn giao thông quốc gia, trong Văn hoá giao thông có ba tiêu chí: một là, về nhận thức và hành động, hiểu biết đầy đủ và tự giác chấp hành đúng các quy định của pháp luật về đảm bảo trật tự an toàn giao thông; hai là: có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng, tôn trọng, nhường nhịn và giúp đỡ người khác; ba là, có thái độ ứng xử văn minh lịch sự khi xảy ra va chạm giao thông và tinh thần thượng tôn pháp luật.

Theo báo Văn hoá: “ Văn hoá giao thông là tự giác chấp hành trật tự an toàn giao thông, ngăn chặn các hành vi gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông, tôn trọng, nhường nhịn người khác, tận tình giúp đỡ người tham gia giao thông gặp hoạn nạn, giúp đỡ người tàn tật, trẻ em, người cao tuổi để hướng tới một xã hội giao thông an toàn, thân thiện”.

Theo TS. Nguyễn Thị Hồng: Văn hoá giao thông hiểu theo nghĩa hẹp là cách ứng xử có văn hoá của mọi người khi tham gia giao thông. Đó chính là sự tôn trọng và chấp hành nghiêm chỉnh luật lệ giao thông, có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng, biết nhường nhịn và giúp đỡ người khác, có thái độ ứng xử văn minh, lịch sự khi xảy ra va chạm…

Theo TS. Phạm Ngọc Trung: “ Văn hoá giao thông cần được hiểu là: sự ứng xử một cách có ý thức và có trách nhiệm của mọi thành viên trong xã hội khi tham gia giao thông hoặc tham gia vào những hoạt động có liên quan đến giao thông để tạo lập nên một môi trường giao thông an toàn, văn minh, thân thiện và hiệu quả”. Khái niệm của TS. Phạm Ngọc Trung đã nhấn mạnh đến sự ứng xử một cách có ý thức và có trách nhiệm của mọi người trên bình diện xã hội chứ không phải chỉ nói đến ý thức tự giác của người trực tiếp tham gia giao thông. Khái niệm này phản ánh được tính tự giác mang tính cá nhân và tính xã hội mang tính cộng đồng, đó là hai yêu cầu cơ bản tạo nên hành vi ứng xử có văn hoá của người tham gia giao thông.

Theo GS.VS Hồ Sĩ Vịnh: “ Văn hoá giao thông là một thành tố của lối sống đô thị, của văn hoá thẩm mỹ, là gương mặt của đô thị. Khi ta nói người Hà Nội văn minh thanh lịch, hiện đại thì tín hiệu đầu tiên gây ấn tượng mạnh đối với khách công vụ hay khách du lịch là Văn hoá giao thông”.

Theo chúng tôi, Văn hoá giao thông là văn hoá của người trực tiếp tham gia giao thông và văn hoá của các thành viên khác trong xã hội có tác động, ảnh hưởng đến quá trình hình thành Văn hoá giao thông như: Nhà làm luật giao thông; cơ quan quy hoạch giao thông; cảnh sát giao thông; thanh tra giao thông; ban quản lý các khu công nghiệp, khu đô thị, khu chế xuất; ban quản lý các chợ, các công trình xây dựng; người phụ trách và nhân viên ở các trung tâm đào tạo, sát hạch, cấp bằng lái xe, trung tâm đăng kiểm phương tiện… Đây là khía cạnh phi vật thể của Văn hoá giao thông. Khía cạnh vật thể của Văn hoá giao thông là hệ thống cơ sở hạ tầng như đường sá, cầu cống, hệ thống đèn chiếu sáng, biển báo…Trong những yếu tố trên đây thì người trực tiếp tham gia giao thông đóng một vai trò quan trọng tạo nên Văn hoá giao thông. Văn hoá của người trực tiếp tham gia giao thông biểu hiện cụ thể như: trước tiên là phải hiểu biết đầy đủ và nghiêm chỉnh chấp hành luật lệ giao thông; hai là phải có tính cộng đồng khi tham gia giao thông, khi lưu thông trên đường phải biết không chỉ vì lợi ích bản thân mình mà còn phải đảm bảo an toàn cho những người khác. gặp trường hợp người bị nạn cần giúp đỡ phải chia xẻ kịp thời; ba là cư xử có văn hoá khi lưu thông trên đường như tham gia giao thông từ tốn, bình tĩnh, ưu tiên cho người già, trẻ nhỏ, biết xin lỗi, cảm ơn khi có va quệt… Văn hoá giao thông phải được nhìn nhận từ hai phía, đó là người tham gia giao thông và các lực lượng chức năng quản lý giao thông trong đó quan trọng nhất là người thực thi- cảnh sát giao thông.

2. Trực trạng Văn hoá giao thông ở Việt Nam hiện nay

Thực trạng Văn hoá giao thông ở Việt Nam hiện nay rất đáng báo động và đang là vấn đề nổi cộm, nan giải, thậm chí có người đã phải dùng tín hiệu S.O.S để nói về vấn đề này.

2.1. Thực trạng về cơ sở hạ tầng và phương tiện giao thông

Cơ sở hạ tầng và phương tiện giao thông ở nước ta do nhiều hạn chế mang tính lịch sử đã chậm hàng trăm năm so với các nước phát triển. Nhiều con đường, nhiều cây cầu đã xuống cấp, hư hại ở mức độ báo động song vẫn được khai thác sử dụng. Chẳng hạn như đại lộ Thăng Long, công trình chào mừng đại lễ nghìn năm Thăng Long, con đường được coi là đạt tiêu chuẩn hiện đại nhất Việt Nam , mới sau đại lễ đã bị xuống cấp. Ở Việt Nam hiện tồn tại một thực tế là sự mất cân đối giữa số lượng phương tiện giao thông lưu thông trên đường và cơ sở hạ tầng kỹ thuật giao thông. Bên cạnh sự thiếu đồng bộ, thiếu thốn và xuống cấp về cơ sở hạ tầng giao thông là vấn đề nhiều phương tiện giao thông cũ nát, không đảm bảo chất lượng, quá hạn sử dụng, không đảm bảo hệ số an toàn kỹ thuật… vẫn được tham gia lưu thông trên đường.

Cùng với những vấn đề trên là sự bùng nổ các phương tiện giao thông, nhất là xe máy cá nhân. Mặc dù nhà nước đã đưa vào sử dụng nhiều phương tiện giao thông công cộng như xe buýt song số lượng xe máy, xe đạp, xe ôtô và các phương tiện cá nhân khác vẫn ở trong tình trạng quá tải. Trong khi đó cả nước mới chỉ dành một số ít quỹ đất cho phát triển giao thông. Thành phố Hồ Chí Minh là nơi có số lượng phương tiện giao thông tăng nhanh nhất nước. Trong 6 tháng đầu năm 2011, phòng cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt đã đăng ký mới cho 13.998 xe ôtô và 180.368 xe môtô, gắn máy, nâng tỏng số phương tiện hoạt động trên địa bàn lên 5.176.298 xe ( trong đó có 469.872 xe ôtô và 4.754.987 xe môtô, gắn máy ). Ngoài ra trên đường phố hàng ngày có hàng chục nghìn lượt xe các loại đăng ký ngoài thành phố qua lại. Phương tiện vận tải hành khách công cộng hiện nay chủ yếu là xe buýt chưa thu hút nhiều hành khách và chỉ đáp ứng được 8% nhu cầu đi lại của người dân. TP Hồ Chí Minh có gần 3.900 con đường với chiều dài khoảng 3.600 km.Tuy nhiên 70% trong số đó có chiều rộng mặt đường nhỏ hơn 7m. Nhưng điều đáng quan tâm hơn cả là có tới 4.300 nút giao thông, trong đó chỉ 16 nút là có cầu vượt. Đây là một trong những nguyên nhân làm cản trở giao thông và tiềm ẩn những vụ ùn tắc, tai nạn giao thông. Còn ở Hà Nội, năm 2006 có 149.000 xe môtô, 12.000 xe ôtô được đăng ký mới tăng 2 lần so với năm 2005. Dù chưa thực hiện việc đăng ký xe theo quy định tại thông tư số 01 của Bộ công an nhưng hiện nay trung bình mỗi ngày phòng Cảnh sát giao thông làm thủ tục đăng ký mới cho khoảng 1000 phương tiện. Chắc chắn sau khi Thông tư 01 có hiệu lực thi hành, con số này sẽ còn tăng lên gấp bội và rất có thể xảy ra tình trạng “đại quá tải” phương tiện giao thông cá nhân. Hà Nội có tới 50 trường đại học, cao đẳng với số lượng hơn 100.000 học sinh, sinh viên .Theo quy định mới, sinh viên chỉ cần xuất trình chứng minh thư nhân dân, giấy giới thiệu của nhà trường là có thể đăng ký sở hữu một chiếc xa máy biển Hà Nội. Giá các loại xe máy trung bình trên thị trường không quá cao, nhiều sinh viên có thể mua được. Vả lại, khi hệ thống giao thông công cộng chưa thực sự phát triển, lại không có nhiều ràng buộc trong việc đăng ký sở hữu một chiếc xe cá nhân thì việc sinh viên mua xe làm phương tiện đi lại là điều tất yếu. Nỗi lo lớn nhất của Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung lúc này là thực trạng hệ thống giao thông có đáp ứng và theo kịp tốc độ phát triển của phương tiện giao thông cá nhân? Nhìn chung trên cả nước, số lượng xe gắn máy hiện nay là trên 20 triệu chiếc, riêng thủ đô Hà Nội chiếm tới 3,6 triệu chiếc, ngoài ra còn khoảng 450.000 ôtô các loại, chưa tính đến số xe buýt và các phương tiện cơ giới của các tỉnh lân cận thường xuyên hoạt động trên các tuyến đường của thủ đô, trong khi đó Hà Nội mới chỉ dành 7% quỹ đất cho phát triển giao thông.

2.2. Thực trạng về ý thức của người dân, người tham gia giao thông

Bên cạnh những người dân, người tham gia giao thông có ý thức tốt, có văn hoá là bộ phận không nhỏ những dân, người tham gia giao thông có ý thức kém, thậm chí đáng báo động. Có một nghịch lý là đa số hộ dân trong địa bàn thành phố được gắn biển “ gia đình văn hoá’ nhưng khi lưu thông trên đường thì rất nhiều người lại có hành vi phản văn hoá.

– Theo dõi đường phố Việt Nam, nhất là ở những đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh…ta rất dễ nhận ra những hành vi thiếu ý thức, kém văn hoá khi tham gia giao thông như: học sinh không có giấy phép lái xe vẫn sử dụng xe máy; không thắt dây an toàn khi đi xe ôtô; dừng xe, đỗ xe, quay đầu xe không đúng quy định; đi xe búyt không nhường ghế cho người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người tàn tật; phóng nhanh; vượt ẩu; đi vào đường ngược chiều; uống rượu, bia trước khi điều khiển phương tiện cơ giới; không có tín hiệu xin đường khi chuyển làn chuyển hướng; không đi đúng phần đường của loại phương tiện điều khiển; đi xe quá tốc độ cho phép; vượt đèn đỏ; lạng lách; không đội mũ bảo hiểm hoặc đội mũ bảo hiểm mang tính chất đối phó; kẹp ba, kẹp bốn… thậm chí có trường hợp kẹp tám trên xe máy; vừa điều khiển phương tiện giao thông vừa nghe điện thoại, nghe nhạc; làm xiếc khi đi xe máy như đi xe máy một bánh; rúc còi inh ỏi; đua xe trái phép; vượt qua đường sắt khi tàu sắp tới, hành hung cảnh sát giao thông khi bị dừng xe vì vi phạm luật lệ giao thông… Đặc biệt nghiêm trọng là nạn rải đinh trên đường, nhất là đường Pháp Vân – Cầu Giẽ ( Hà Nội), trên đoạn đường Bình Dương ( Thị xã Thủ Dầu Một) và một số tỉnh thành khác; nạn trộm cắp nguyên vật liệu của cơ sở hạ tầng giao thông như nắp hố ga, dây cáp đèn đường…

– Trên đây là những hành vi thiếu ý thức, thiếu văn hoá về giao thông đường bộ. giao thông đường thuỷ cũng có tình hình xấu ví như không sử dụng phao cưú sinh khi tham gia giao thông đường thuỷ, chủ phương tiện vi phạm nghiêm trọng luật lệ an toàn giao thông, tiêu biểu là vụ việc thuyền 12 người tải gần 100 khách tại bến đò Nam Phong, xã Phong Hoá, huyện Tuyên Hoá, Quảng Bình mới đây. Trên thực tế thì đã có hàng chục vụ đắm đó, đắm thuyền vì chở quá tải gây thiệt mạng cho rất nhiều người trong thời gian gần đây.

– Chỉ một va chạm nhỏ trên đường phố, thay vì xin lỗi, cảm ơn…thì người ta quay ra cãi lộn, đánh đấm nhau thậm chí rượt đuổi đâm chém, bắn nhau dẫn đến tử vong. Ở đây xin dẫn ra một vài vụ việc nghiêm trọng:

+ Vì lý do va quệt trên đường, anh Nguyễn Hữu Vượng ( SN 1982, trú tại tổ 41 phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy đã phải bỏ mạng vì sát nhân dùng dao đâm chết. Hôm đó, vào chiều ngày 9/11/2010 tại khu vực đường Cầu Giấy thuộc địa bàn phường Dịch Vọng Hậu, anh Vượng đi xe máy trên đường Xuân Thuỷ đã có va chạm giao thông với một xe máy kẹp 3. Sau khi va chạm, chiếc xe kia bỏ chạy. Nhẽ ra có thể cho qua chuyện, nhưng anh Vượng đã hăng máu đuổi theo chiếc xe kẹp 3 và đến trước cửa nhà 299 đường Cầu Giấy thì đuổi kịp. Anh Vượng cố phóng lên chặn đầu xe và to tiếng khiến hai bên xảy ra xô xát. Một đối tượng đi trên xe máy kẹp ba đã chạy vào vỉa hè, lấy con dao gọt hoa quả đâm một nhát vào sườn trái thấu phổi anh Vượng rồi bỏ trốn. Người dân nhanh chóng đưa anh Vượng đi cấp cứu, song vì vết thương quá nặng, anh Vượng đã chết trên đường tới bệnh viện.

+ Án mạng xảy ra lúc 21h10 ngày 14/7/2011 tại ngã tư Hàng Mành, Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm. Khi đó anh Nguyễn Hồng Nam ( SN 1987, ở phường Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai, Hà Nội ) lái xe ôtô Mercedes SLK 500 rẽ từ phố Hàng Gai vào phố Hàng Mành. Do vướng chiếc xe máy LX Vespa dưới lòng đường, anh Nam không cho ôtô rẽ được nên đã hạ kính xe, nhắc chủ nhân chiếc xe là anh Nguyễn Thái Dương ( SN 1992, Chương Dương, Hoàn Kiếm, Hà Nội) đang đứng ăn kem cùng bạn gái cho xe gọn vào. Cả hai bên đã thiếu những lời lẽ lịch sự với nhau nên đã dẫn dến lời qua tiếng lại, rồi xảy ra xô xát. Trong lúc “nóng tiết”, anh Nam dùng dùi cui bằng kim loại và bình xịt hơi cay đuổi đánh anh Dương. Dương cũng rút dao đâm vào ngực anh Nam khiến anh này tử vong sau đó.

+ Chiều ngày 22/5/2011, người đi đường qua đoạn cửa khẩu An Dương thuộc địa bàn phường Yên Phụ, Tây Hồ, Hà Nội được một phen hoảng hồn khi chứng kiến vụ dàn trận đánh nhau rồi nổ súng giữa hai nhóm thanh niên. Nguyên nhân của vụ ẩu đả trên cũng xuất phát từ một va chạm giao thông xảy ra vào trưa ngày 22/5. Trong lúc ẩu đả, một đối tượng đã rút súng bắn làm anh Hoàng Hữu Đức (SN 1989, ở phường Ngọc Hà, quận Ba Đình ) tử vong do bị viên đạn găm trúng cổ, làm đứt động mạch vành.

+ Ngày 30/1/2010, một đôi nam nữ chạy xe trên đường Kha Vạn Cân ( quận Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh) có va quệt nhỏ với xe máy do hai người đàn ông điều khiển. Sự việc chỉ có vậy nhưng hai bên đứng lại mạt sát nhau. Sau khi được cô gái ngồi trên xe Attila điều đình, hai bên bỏ đi. Không ngờ đi được chừng 100m thì người thanh niên điều khiển xe Attila bất ngờ rút dao đâm sau lưng người ngồi sau xe Wave. Người đàn ông bị đâm nhảy xuống xe đuổi theo thì bị người thanh niên đâm tiếp một nhát vào ngực dẫn đén tử vong.

– Ở Việt Nam hiện còn tồn tại rất nhiều hành vi gây cản trở giao thông:

+ Họp chợ, buôn bán trái phép, lấn chiếm lòng đường, vỉa hè. Tiêu biểu như khu vực gần siêu thị Big C Hà Nội, nhiều người dân ngang nhiên bán bánh mì ngay dưới lòng đường. Hay ở đường Trường Sơn, phường 2 quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh. Đây là con đường ra sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất vì thế nó là “ bộ mặt ngoại giao” của thành phố, được quy định quản lý khắt khe, đảm bảo vệ sinh, mỹ quan đô thị và an ninh trật tự, nhưng hiện nay các hàng quán đang lấn chiếm gần hết vỉa hè, xe máy, ôtô ngang nhiên xếp hàng dưới lòng đường. Mặc dù ngày nào cũng có nhiều đợt kiểm tra của cảnh sát giao thông nhưng hiện tượng này vẫn xảy ra như cơm bữa.

+ Mang vật liệu cồng kềnh quá giới hạn cho phép, gây cản trở tầm nhìn và tầm hoạt động cho các phương tiện khác.

+ Đi bộ sai đường không đúng vạch vôi quy định.

+ Tụ tập đông người dưới lòng đường, vỉa hè trước cửa trường học, bệnh viện, nhà hát…

+ Đặc biệt nguy hiểm là hành vi tự mở đường ngang qua đường sắt.

2.3. Thực trạng về vấn đề ùn tắc giao thông và tai nạn giao thông

Tình trạng tắc nghẽn giao thông và tai nạn giao thông ở nước ta đã lên đến mức báo động, đã gây ra hiệu quả nặng nề về mặt kinh tế xã hội.

– Thực trạng về vấn đề ùn tắc giao thông tại TP. Hồ Chí Minh:

Mật độ xe lưu thông cao, nhiều công trình đang triển khai thi công, bố trí giao thông không hợp lý, xe buýt lạm dụng quyền ưu tiên, tình trạng “đại công trường” là những nguyên nhân khiến cho bức tranh giao thông thành phố xấu hơn.

Theo báo cáo của Ban An toàn giao thông thành phố, tình hình ùn tắc giao thông trên địa bàn giảm, nhưng thực tế cho thấy, nạn ùn tắc giao thông chẳng những không giảm mà còn tái diễn xấu hơn. Vào những giờ cao điểm, đoạn nút giao thông Cộng Hoà – Út Tịch, Cộng hoà – Tân Kỳ Tân Quý, vòng xoay Lăng Cha Cả…, hàng nghìn phương tiện giao thông ken chật cứng tràn lên cả lề đường kéo dài hàng trăm mét, nhiều hôm kẹt xe nghiêm trọng toíư 3 gìơ liền.

Đường Trường Chinh nằm song song với đường Cộng Hoà cũng thường xuyên là nỗi ám ảnh của người dân bởi nạn ùn tắc giao thông. Tại các giao lộ như: Trường Chinh – Tân Kỳ Tân Quý, Trường Chinh – Tân Sơn Nhì… luôn là những điểm nóng kẹt xe. Nhều người dân buôn bán, sinh sống dọc hai bên đường không khỏi ngán ngẩm mỗi khi xảy ra ùn tắc giao thông.

Tương tự là khu vực ngã tư Hàng Xanh, đường Nguyễn Kiệm, ngã năm Nguyễn Thái Sơn, ngã tư Phú Nhuận, sau một thời gian giao thông tương đối thông thoáng nhờ việc bố trí, phân luồng giao thông thì nay trở nên quá tải với mật độ phương tiện lưu thông ngày càng dày đặc.

Ùn tắc không chỉ diễn ra ở những tuyến đường cửa ngõ, mà ngay cả những trục đường khu vực trung tâm, tình hình giao thông cũng khá lộn xộn. Đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa – tuyến đường huyết mạch dẫn khách quốc tế từ sân bay Tân Sơn Nhất vào trung tâm thành phố, đường Hàm Nghi ( Q1), khu vực cầu Chữ Y, cầu Nguyễn Tri Phương ( Q5), đường dọc kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè (Q3)…tuy có cảnh sát giao thông, lực lượng thnah niên xung phong điều tiết giao thông, nhưng vẫn xảy ra ùn tắc.

Một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến nạn ùn tắc giao thông trở nên xấu hơn là do TP. Hồ Chí Minh đang trở thành một “đại công trường” xây dựng, với hàng loạt dự án đang triển khai thi công. Để phục vụ thi công, nhiều tuyến đường bị đóng lại, người dân phải lưu thông theo hướng tuyến bố trí tạm, vừa chật hẹp, vừa bị “thắt nút cổ chai” dẫn đến thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông. Trong khi đó, công tác bố trí đèn tín hiệu, phân luồng giao thông của ngành Giao thông công chính đối với những khu vực đang thi công và những tuyến đường vốn quá tải lại không hợp lý làm cho tốc độ lưu thông của các phương tiện rất chậm, giao thông tê liệt.

Mật độ giao thông tăng cao, đường sá lại chật hẹp, nhưng thành phố lại ưu ái cho xe buýt được phép lưu thông trên làn xe 2-3 bánh nên càng làm cho giao thông trên địa bàn thành phố trở nên bế tắc. Bình quân mỗi ngày có khoảng hơn 3000 xe buýt hoạt động, với tần xuất hàng chục nghìn chuyến lưu thông trên đường luôn là mối nguy hại đến trật tự an toàn giao thông. Vào những thời điểm xảy ra ùn tắc giao thông, những “hung thần” xe buýt lại “sang qua sàng lại” giữa các làn xe lưu thông làm choán hết cả mặt đường và chẳng khác nào cái “nút” dồn vào “cổ chai”.

Theo kế hoạch, việc xây dựng hàng loạt dự án trên kéo dài ít nhất 2-3 năm tới mới hoàn thành; do vậy, nếu ngành Giao thông công chính không kịp thời chấn chỉnh và tổ chức phân luồng giao thông hợp lý thì chắc chắn nạn ùn tắc giao thông sẽ tiếp tục là nỗi kinh hoàng đối với người dân.

– Thực trạng về vấn đề ùn tắc giao thông tại Hà Nội.

Mỗi sáng, người dân Hà Nội chen lấn nhau đưa con đi hoc, đến cơ quan cho kịp giờ làm. Chiều đi làm về, “bài ca” tắc đường lại tiếp tục tiếp diễn. Càng ngày tình trạng ùn tắc càng trở nên trầm trọng và những thiệt hại do hệ luỵ của nó không thể thống kê hết được.

Mặc dù chưa có con số thống kê chính thức nhưng ai cũng phải thừa nhận rằng mạng lưới giao thông Hà Nội xuất hiện ngày càng nhiều “nút thắt cổ chai”. Có những nút thắt theo đúng nghĩa đen là con đường đang rộng bỗng dưng bị bóp lại và cũng có vô số nút thắt vô hình nằm trong khâu quản lý điều hành và ý thức của người tham gia giao thông. Chính vì thế mà ách tắc giao thông càng trầm trọng.

Khu đô thị mới Định Công tập trung rất đông dân cư giống như cái “dạ dày”, một đầu thông ra đường Giải Phóng qua phố Định Công nhỏ hẹp, một đầu thông ra đường Trường Chinh qua phố Lê Trọng Tấn cũng nhỏ hẹp, chật chội. Tiếp nối là phố Lê Trọng Tấn với nhiều điểm đen như ngõ 192, ngã ba Lê Trọng Tấn – Tôn Thất Tùng kéo dài. Rồi ngã tư Tôn Thất Tùng – Trường Chinh, ngã tư Tôn Thất Tùng – Chùa Bộc, phố Phạm Ngọc Thạch, Xã Đàn…cũng vậy. Tính trên toàn thành phố Hà Nội đến nay đã có hàng chục nút thắt cổ chai kiểu như thế này. Ngoài ra Hà Nội hiện vẫn còn 74 điểm có nguy cơ thường xảy ra ùn tắc giao thông.

– Thực trạng về vấn đề tai nạn giao thông ở nước ta:

Theo Thượng tá Trần Sơn, Phó phòng tuyên truyền và hướng dẫn điều tra xử lý tai nạn giao thông ( TNGT) thuộc Cục Cảnh sát giao thông đường bộ – đường sắt (Bộ Công an); từ năm 2002 đến 2006, TNGT ở Việt Nam năm sau tăng cao hơn năm trước và cao hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế. Riêng năm 2006, cả nước xảy ra 14.668 vụ TNGT đường bộ, đường sắt và đường thuỷ, làm chết 12.719 người và bị thương 11.273 người. Trong đó, TNGT đường bộ chiếm 14.161 vụ với 12.373 người chết, 11.097 người bị thương.

Sáu tháng đầu năm 2007, cả nước tiếp tục xả ra 7.648 vụ TNGT làm chết 6898 người, bị thương 5903 người. Riêng TNGT đường bộ xảy ra 7.342 vụ, làm chết 6.683 người và bị thương 5.727 người.

Đáng chú ý, trong tổng số vụ TNGT đường bộ xảy ra năm 2006 thì có tới 141 vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, làm chết 408 người, bị thương 493 người. và chỉ trong 7 tháng đầu năm 2007 đã có 108 vụ TNGT nghiêm trọng làm chết 306 người, bị thương 414 người, so với cùng kỳ năm 2006 tăng cả về số vụ (33), số người chết (98) lẫn số người bị thương ( 86).

Trong năm 2006, bình quân mỗi tháng cả nước có hơn 1000 người chết, mỗi ngày có khoảng 35 người chết do TNGT. Tính sơ, số người chết do TNGT trong một năm ở Việt Nam bằng số người chết trong 120 cơn bão, bằng hậu quả của 53 cuộc chiến tranh kéo dài trên thế giới ngày nay. Hoặc so sánh theo cách khác: đem số người chết trong năm 2006 do TNGT chia bình quân thì mỗi tháng số người chết do TNGT ở Việt Nam bằng số thiệt mạng do khoảng 3 vụ nổ máy bay loại lớn. Trong khối ASEAN, Việt Nam đứng thứ tư về phương tiện cơ giới đường bộ, đứng thứ 6 về số người dân trên một phương tiện cơ giới đường bộ nhưng lại đứng thứ hai ( chỉ sau Thái Lan) về số người chết và bị thương do TNGT.

Theo thống kê của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), tổn thất vật chất hàng năm ở Việt Nam do TNGT khoảng 885 triệu USD. Con số này còn cao hơn cả giá trị tiền thuốc sử dụng cho cả 84 triệu dân Việt Nam trong năm 2005 ( 817 triệu USD). Nếu so sánh với tổng thu ngân sách cả nước vừa được báo cáo tại Quốc hội thì con số 885 triệu USD chiếm hơn 5,5% tổng thu ngân sách cả nước/năm. Và nếu so với tổn thất toàn cầu do TNGT đường bộ khoảng 518 tỷ USD/năm ( số liệu của Tổ chức Y tế thế giới, WHO ) thì con số tổn thất gần 1 tỷ USD/năm của Việt Nam là quá nghiêm trọng.

Có thể nói, TNGT đang là thảm hoạ quốc gia. Mức độ TNGT ngày càng thảm khốc đã và đang là hiểm hoạ của dân tộc, đe doạ nghiêm trọng đến sự phát triển bền vững của xã hội.

2.4. Thực trạng về việc điều hành, quản lý giao thông

Ở Việt Nam hiện còn tồn tại nhiều hành vi thiếu văn hoá của người tham gia điều hành, quản lý giao thông như: nhận tiền hối lộ của người vi phạm luật giao thông; điều hành giao thông thiếu kiên quyết, thiếu tôn trọng người tham gia giao thông; không mạnh dạn sáng tạo bổ sung, chỉnh sửa kịp thời những sai sót trong nội dung công việc do mình quản lý gây thiệt hại về người và của cho nhân dân…

Có rất nhiều sai phạm của người dân nhưng những nhà điều hành, quản lý giao thông đã buông lỏng, tiếp tay, làm ngơ hoặc tỏ ra bất lực. Ví dụ như:

– Nhiều hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông, hành vi gây cản trở giao thông…không bị xử lý hoặc xử lý rồi lại đâu vào đấy…

– Trong số hơn 6000 đường ngang đi qua đường sắt trên phạm vi cả nước hiện nay chỉ có 1000 đường ngang là được xây dựng và tổ chức hợp pháp, còn lại 5000 đường ngang là do nhân dân tự do mở ra tuỳ tiện, không đúng quy định.

– Riêng trong khu vực Hà Nội có 133 điểm giao cắt giữa đường sắt với đường bộ nằm trong tầm kiểm soát của Công ty Đường sắt Hà Nội, trong đó có 46 điểm đặt Barie và có người trực, 39 điểm mắc hệ thống cảnh báo tự động, 48 điểm chỉ mắc biển cảnh báo bình thường. Trên thực tế hiện nay, Hà Nội còn trên 500 đường ngang dân sinh do dân tự ý tạo ra để tiện cho việc đi lại của mình.

– Nhiều địa phương có đường tàu hoả Bắc – Nam đi qua nhưng vẫn cấp đất cho nhân dân làm nhà trong phạm vi an toàn đường sắt, không đảm bảo cự ly cách đường sắt 15m như quy định của UBATGTQG. Hệ thống đường gom ở các khu dân cư ven đường tàu rất ít được thiết kế xây dựng, hoặc nếu có đường gom thì người dân cũng tự phá dỡ để hình thành đường đi của mình cắt ngang đường sắt.

– Các hãng taxi bung ra hoạt động mạnh mẽ ở các thành phố nhưng cơ cấu, sắp xếp chưa hợp lý, quản lý thiếu chặt chẽ dẫn đến hiện tượng taxi lậu, trốn thuế, giá cước cao, gắn chíp điện tử gian lận tiền cước của khách hàng. Năm 2009, Hà Nội có 12.000 xe taxi của 109 doanh nghiệp, trong đó có khoảng 3.000 xe taxi mới được đưa vào hoạt độngvà 4.000 xe taxi cũ được thay thế. Như vậy trên 600 km của 9 quận nội thành có mật độ 20 xe taxi/km đường.

3. Nguyên nhân của thực trạng Văn hoá giao thông ở Việt Nam

– Nguyên nhân thứ nhất là ý thức chấp hành luật an toàn giao thông của người dân, người tham gia giao thông còn thấp dẫn đến thực trạng như đã nói trên đây. Ngoài ra còn một số vấn đề bức xúc như:

+ Trên nhiều tuyến giao thông, người dân lấn chiếm lòng, lề đường tổ chức họp chợ, mua bán đông đúc. Đó là những chợ cóc, chợ tạm vừa làm mất mĩ quan đô thị vừa làm mất trật tự an toàn giao thông. Trên nhiều tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, người ta còn đau nhau đổ rác, chất phé thải, vật liệu xây dựng hoặc điềm nhiên phơi thóc trên lòng đường…

+ Nhiều phương tiện giao thông không đủ tiêu chuẩn kỹ thuật vẫn được người dân sử dụng gây ô nhiễm môi trường vì tiếng ồn và khói bụi từ động cơ, ống xả khói…ngoài việc tiềm ẩn gây nên TNGT thì những phương tiện này làm tổn hại rất lớn đến sức khoẻ con người.

– Nguyên nhân thứ hai là sự yếu kém trong công tác quy hoạch; khâu quản lý, điều hành giao thông chưa tốt hoặc còn nhiều điều bất hợp lý, chưa năng động, sáng tạo, chưa đáp ứng kịp thời đòi hỏi của thực tiễn.

+ Điểm nổi cộm trong khâu quản lý, điều hành giao thông là việc thiếu các bãi đỗ xe công cộng. Các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh hầu như rất lúng túng trong vấn đề này. Nói riêng về Hà Nội, hiện hệ thống bãi đỗ xe công cộng của thành phố mới chỉ đáp ứng được 8 đến 10% nhu cầu điểm đỗ trên tổng số phương tiện cá nhân hiện có. Một tháng Hà Nọi có khoảng 4.000 xe ôtô đăng ký mới, cùng với đó là việc gia tăng dân cư nội đô, trong khi hệ thống giao thong chưa được cải thiện và đồng bộ , thì việc giao thông tĩnh thiếu là điều dễ hiểu. Chúng ta còn ồ ạt mở tuyến phố nhà hàng, phố bán hàng… để rồi không quản lý được các dịch vụ ăn theo, như viẹc trông xe. Vì vậy các điểm kinh doanh tận dụng vỉa hè làm điểm đỗ tràn lan dẫn đến vi phạm. Trách nhiệm thuộc về các cơ quan chủ quản.

+ Tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nhiều cơ quan, công sở không chịu lùi ra ngoại vi thành phố mà cứ bám trụ trong nội đô, trong khi lượng phương tiện cá nhân tăng cấp số nhân khiến bài toán giao thông tĩnh ngày càng khó giải.

+ Tình trạng đào đường, đào hè, xây những “lô cốt” quá thời gian cho phép đã từ lâu gây bức xúc cho người tham gia giao thông nhưng vẫn chưa bị xử lý hoặc xử lý rồi lại đâu vào đấy.

+ Trên nhiều tuyến phố, việc bố trí phân tuyến, phân làn xe còn chưa hợp lý, chưa thuận tiện cho người đi lại. Nhiều biển quảng cáo lắp đặt sai vị trí, lắp đặt trái phép vẫn không hoặc chưa bị tháo dỡ cũng chứng minh sự yếu kém trong khâu quản lý giao thông. Ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, số lượng những con đường có phẩm chất “đường thông hè thoáng” hầu như chỉ đếm trên đầu ngón tay…

+ Bên cạnh việc thiếu đồng bộ giữa quy hoạch giao thông và quy hoạch các công trình, cơ sở hạ tầng khác là việc quy hoạch đất dành cho giao thông ở nước ta còn quá thấp và bất hợp lý. Chỉ tiêu tăng quỹ đất dành cho giao thông để đạt tiêu chuẩn ít nhất 25% không hoàn thành, chỉ được 13%. Đất cho giao thông tĩnh chưa được 1%, trong đó tiêu chuẩn của thế giới, ở các nước nói chung phải từ 3 đến 3,5%. Chỉ với 13% quỹ đất dành cho giao thong thì việc ùn tắc là điều tất yếu.

– Nguyên nhân thứ ba là cơ sở hạ tầng giao thông, tuy đã được nâng cấp, đầu tư nhiều tiền của nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của nhân dân, không bắt kịp với đòi hỏi của thực tế.

+ Khách quan mà nói, cơ sở hạ tầng giao thông ở nước ta còn yếu kém và thiếu nghiêm trọng. Hện tại, phục vụ sự đi lại của hai thành phố là Hà Nội và TP. Hồ chí Minh hầu như chỉ có đường bộ, không có đường xe điện, đường sắt trên cao và tầu điện ngầm là các phương thức vận chuyển khách với khối lượng lớn. Diện tích cơ sở hạ tầng giao thông trên diện tích đất chỉ đạt từ 4 – 6%, trong khi theo yêu cầu quy hoạch chỉ số này phải đạt từ 20 – 25%. Chiều rộng của các tuyến giao thông không đủ để thoát lưu lượng xe trong khi người đi lại cùng các phương tiện giao thông cá nhân lại ngày một gia tăng, nhất là ở các quận, các phường mới phát triển. Việc bố trí mạng lưới cho vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt hoạt động trong điều kiện cơ sở hạ tầng như vậy rất khó khăn, thậm chí ở một số khu vực không thể bố trí được.

+ Ở Việt Nam hầu như chưa có hoặc rất ít tuyến đường cao tốc đạt chất lượng theo đúng nghĩa của nó, kể cả tuyến đường cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Trung Lương mới được xây dựng, bởi vì tuyến đường này còn tồn tại một số hạn chế như: chất lượng mặt đường còn chưa cao, hệ thống cây xăng cùng các dịch vụ khác cho hành khách chưa được xây dựng, bãi dừng nghỉ cho lái xe chưa đưa vào sử dụng.

– Nguyên nhân thứ tư là vấn đề chất lượng của các Trung tâm đào tạo, sát hạch cấp Giấy phép lái xe; của công tác đào tạo, giáo dục, kiểm tra người lái xe và phương tiện giao thông. Nhiều vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng cho thấy, vấn đề cấp phép ồ ạt cho các trung tâm đào tạo, sát hạch cấp Giấy phép lái xe thời gian qua đã nảy sinh nhiều bất cập.

+ Cụ thể, toàn quốc hiện có khoảng gần 300 cơ sở đào tạo lái xe ôtô, trong đó có 35 cơ sở đủ điều kiện để đào tạo lái xe hạng FC; 409 cơ sở đào tạo lái xe môtô; 80 trung tâm sát hạch lái xe. Tuy nhiên, công tác đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái xe vẫn còn nhiều kẽ hở. Do đó, dẫn đến tình trạng học viên đa phần học lý thuyết, còn việc thực hành thì chỉ qua loa, không đủ giáo trình. Thậm chí, nhiều câu hỏi trong giáo trình còn mang tính chất quy luật, dẫn đến học viên “học tủ”, không hiểu rõ luật…Qua thanh kiểm tra tại các cơ sở đào tạo cấp giấy phép lái xe, Thanh tra Bộ GTVT phát hiện rất nhiều vi phạm, trong đó phần lớn là lỗi tuyển sinh đào tạo vượt chỉ tiêu so với giấy phép được cấp, học viên được đào tạo sơ sài, qua loa rồi cấp bằng.

+ Thực tế hiện nay học viên học thi lấy giấy phép lái xe mới đang chỉ dừng lại ở mức độ học thủ thuật để vượt qua các phần thi lý thuyết và thực hành, chứ chưa chú trọng đến kỹ năng xử lý trên đường và đặc biệt là Văn hoá giao thông, tư cách, đạo đức của người lái xe. Quy trình đào tạo cũng như kiểm soát còn lỏng lẻo, trung bình khoảng 5 học viên sử dụng chung một xe tập lái 4 chỗ nên mỗi học viên không đi đủ số km thực hành theo quy định.

+ Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, các cơ sở đào tạo lái xe ở phía Nam hiện đang rất khó khăn trong việc tuyển giáo viên. Để hạn chế việc này, Tổng cục Đường bộ đã tăng cường tập huấn cho giáo viên dạy thực hành. Phần thi lý thuyết và thực hành đã được công khai hoá nên phần nào hạn chế được tiêu cực trong thời gian qua. Tuy nhiên đến nay, nhiều cơ sở đào tạo lái xe vẫn còn xuất hiện “cò” thi giấy phép, đặc biệt là đối với hạng A1. Các doanh nghiệp vận tải chưa thực hiện quy định sức khoẻ đối với lái xe là những vấn đề còn tồn tại trong công tác đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe.

+ Có thể nói, bên cạnh quy trình thi, cấp giấy phép lái xe, hiện nay ở nhiều nơi, nhiều trung tâm còn rất lỏng lẻo, thì một nguyên nhân nữa làm gia tăng TNGT chính là việc ngày càng có nhiều GPLX giả. Sở dĩ có hiện tượng bằng giả tràn lan là do mẫu GPLX lưu hành đã khá lạc hậu, được Bộ GTVT quy định từ năm 1996. Mặt khác công nghệ in và bảo mật của GPLX hiện hành khá đơn giản, bộc lộ nhiều điểm yếu như: chất liệu là giấy bìa độ bền thấp, dễ bị hư hỏng, nhàu nát do ẩm mốc; kích cỡ của GPLX chưa phù hợp khi sử dụng; các thông tin ghi trong GPLX còn thiếu và chỉ có tiếng Việt, nội dung chưa phù hợp với luật giao thông đường bộ. Chính vì vậy, khả năng bị làm giả rất cao. Việc quản lý GPLX hiện tại cũng chưa tạo thuận lợi cho người sử dụng khi muốn đổi, cấp lại GPLX.

+ Bên cạnh công tác đào tạo, kiểm tra, cấp giấy phép cho người lái xe thì công tác kiểm tra phương tiện giao thông cũng chưa được thường xuyên, nhiều sơ hở. Vì lực lượng Cảnh sát giao thông quá mỏng nên công tác này hầu như chỉ được tiến hành vào những dịp lễ tết hoặc chỉ ở một vài tuyến quốc lộ quan trọng hoặc chỉ khi người lái xe bị dừng lại vì vi phạm thì việc kiểm tra giấy tờ, kiểm tra chất lượng phương tiện mới được tiến hành. Các trung tâm đăng kiểm tuy đã được hình thành ở các tỉnh, thành phố nhưng số lượng còn ít, trang thiết bị lạc hậu, thiếu chính xác nên việc đăng kiểm chưa đáp ứng được yêu cầu của số lượng phương tiện tăng lên nhanh chóng. Việc đăng kiểm sơ sài, còn có nhiều gian lận khiến cho nhiều loại xe đã hỏng hóc, đã quá hạn sử dụng vẫn lưu thông trên đường mà hậu quả của nó là nhiều vụ TNGT nghiêm trọng đã xảy ra.

4. Mặt tích cực và những thành tựu của Văn hoá giao thông Việt Nam

Mặt tiêu cực và những điểm “đen’ của bức tranh giao thông Việt Nam đã và đang được bàn luận rất nhiều nhưng mặt tích cực và những thành tựu của nó thì hầu như rất ít được nhắc tới. Trên thực tế, Đảng và nhà nước ta cũng như các Bộ, Ban, Ngành, Đoàn thể… và nhiều cá nhân đã có những hành động, việc làm tích cực làm cho bức tranh Văn hoá giao thông Việt Nam sáng đẹp hơn.

– Trước hết đó là việc đầu tư cho cơ sở hạ tầng giao thông

+ Hạ tầng giao thông chính là mạch máu đảm bảo sự phát triển của các khu công nghiệp, đô thị, thành phố…Nhà nước ta đã triển khai rất nhiều dự án lớn như đường Hồ Chí Minh, đường vành đai 3, quốc lộ 13, đường Mỹ Phước – Tân Vạn ( Bình Dương), các dự án Đường Sắt Nhẹ, tầu điện ngầm, đường – cầu TP. Hồ Chí Minh…Số vốn bỏ ra để đầu tư xây dựng mới, cải tạo cơ sở hạ tầng cũ nát…trên cả nước trong những năm gần đây là rất lớn, tiêu biểu như 312 triệu USD cho hạ tầng giao thông Đồng bằng sông Cửu Long, 46.800 tỷ đồng cho TP. Hồ Chí Minh, 229 nghìn tỷ đồng cho Hà Nội…

+ Hà Nội là địa phương có sự đầu tư mạnh mẽ nhất cho cơ sở hạ tầng giao thông. Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2015, Hà Nội sẽ tập trung đầu tư hàng loạt tuyến đường, cầu đường bộ, cầu đi bộ, bãi giữ xe cao tầng…với ngân sách khoảng 228.918 tỷ đồng. Cụ thể, thành phố sẽ tiến hành xây dựng mới và nâng cấp hàng loạt tuyến đường, trong đó có nhiều tuyến trọng yếu như Cao tốc Hà Nội – Lào Cai (đoạn qua Hà Nội), Quốc lộ 1A cũ (đoạn Ngọc Hồi- vành đai 4), quốc lộ 2 (đoạn Phủ Lỗ – Bắc Thăng Long – Nội Bài), hoàn thành Quốc lộ 32 (đoan cầu Diễn – Nhổn)…Các tuyến vành đai như vành đai 1, vành đai 2 cũng sẽ được tập trung đầu tư. Một số cây cầu qua sông cũng được rà soát và đưa ra tiến độ thực hiện. Bên cạnh đó sẽ triển khai xây dựng mới 35 cầu đường bộ với tổng kinh phí khoảng 1.135 tỷ đồng. Thành phố cũng sẽ cho triển khai 48 bãi đỗ xe, trong đó có các dự án bãi xe cao tầng, lắp ghép, cơ giới hoá với tổng vốn đầu tư khoảng 1.828 tỷ đồng.

+ TP. Hồ Chí Minh, nhiều công trình giao thông mới đã được đưa vào sử dụng. Năm 2011, ngành Giao thông vận tải (GTVT) TP. Hồ Chí Minh đã hoàn thành các nhiệm vụ, trong đó nổi bật là: thực hiện tốt công tác quy hoạch, bổ sung hoàn chỉnh quy hoạch mạng lưới giao thông trên địa bàn thành phố. Đặc biệt, thành phố đã hoàn thành và đưa vào khai thác nhiều công trình cầu đường quan trọng như đại lộ Võ Văn Kiệt ( trong đó có hầm Thủ Thiêm), đường Rừng Sác, kênh Nhiêu Lộc Thị Nghè, nút giao thông Gò Dưa, mở rộng xa lộ Hà Nội…

Thành phố đã từng bước làm giảm ùn tắc giao thông. Mục tiêu quan trọng trong năm 2012 mà thành phố đưa ra là kéo giảm 10% tai nạn giao thông (TNGT) trên cả 3 tiêu chí về số vụ, số người chết và số người bị thương. Giảm 10% số vụ ùn tắc giao thông kéo dài trên 30 phút, mật độ đường giao thông đạt 1.816km/km2, diện tích đường tăng thêm 1.000.000 m2…Hiện nay, hàng loạt công trình cầu đường trọng điểm đang được khẩn trương hoàn thành để đưa vào sử dụng trong năm 2012 gồm xa lộ Hà Nội, đường Tân Sơn Nhất – Bình Lợi – Vành đai ngoài, tỉnh lộ 10, các nút giao, cầu vượt, nút giao tỉnh lộ 10B nối vào đường cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Trung Lương, cầu Rạch Chiếc, cầu Phú Long, cầu Rạch Tra…Bàn về vấn đề nêu trên, Phó chủ tịch UBND TP. HCM Nguyễn Hữu Tiến khẳng định: “ Kế hoạch chống ùn tắc giao thông là một trong 6 chương trình trọng điểm của Thành uỷ. Để thục hiện kế hoạch này, thành phố sẽ làm ngay từ bây giờ và liên tục nhiều năm tới chứ không phải làm một hai năm là giảm được ngay”. Theo đó, cần tập trung vào các giải pháp đã thực hiện nhiều năm nay, trong thời gian tới phải làm quyết liệt hơn. Tới đây , Sở GTVT sẽ tập trung xây dựng đoạn tuyến vành đai phía Đông từ cầu Phú Mỹ đến cầu Rạch Chiếc 2, liên tỉnh lộ 25B ( giai đoạn 2), quốc lộ 13, quốc lộ 50, cầu đường Bình Triệu 2(giai đoạn 2), xây dựng mới một số cầu vượt tại những nút giao thông thường xuyên ách tắc, xây dựng mới cầu vượt lắp ráp…

TP. Hồ Chí Minh cũng đã chú ý tập trung xoá các “điểm đen”. Để đạt được mục tiêu kéo giảm 10% TNGT trên địa bàn thành phố trong năm 2012, Sở GTVT cần có những giải pháp hiệu quả và quyết liệt. Phó chủ tịch Nguyễn Hữu Tín yêu cầu ngành GTVT thành phố tập trung các giải pháp cấp bách nhằm xoá 21 “điểm đen” và 27 điểm ùn tắc giao thông trên 23 tuyến đường thường xảy ra TNGT, lắp đặt dải phân cách trên 29 tuyến đường, phân luồng 27 khu vực, các nút giao thông. Ngoài ra ngành GTVT thành phố cũng cần phải chấn chỉnh, rà soát lại các tuyến đường đậu đỗ xe, di rời những trung tâm đăng kiểm xe ở các quận nội thành, phân luồng hợp lý, tổ chức các bãi đậu xe ngầm, không để xe hợp đồng du lịch chạy rước khách lòng vòng trong nội thành…Tiếp tục quy hoạch lại hệ thống giao thông theo quy hoạch của chính phủ và có điều chỉnh, tập trung giải quyết từng phần việc được giao nhằm thực hiện tốt năm an toàn giao thông quốc gia. Sắp tới ngành GTVT thành phố sẽ tập trung két nối hoàn chỉnh các đường nhánh vào đường Vành đai 2 cũng như các tuyến đường có lưu lượng xe đông và thường xuyên ách tắc. Khẩn trương hoàn chỉnh đường vành đai 2, khống chế, phân luồng xe vào tuyến này để dồn vào các trục đường xuyên tâm thành phố. Bên cạnh đó, cần tập trung sử lý các vấn đề nêu trên, rà soát và lắp ngay dải phân cách cho những tuyến đường chưa có, gắn Camera tại các điểm ùn tắc, các điểm thường xuyên xảy ra TNGT…

– Thứ hai là trên cả nước đã có các hoạt động tuyên truyền, nâng cao ý thức của người tham gia giao thông nói riêng và người dân nói chung về an toàn giao thông; phê phán , lên án những hành vi thiếu đạo đức, thiếu văn hoá gây ra những hậu quả nghiêm trọng…

+ Một trong những địa phương đi đầu trong hoạt động này là TP. Hà Nội.

Điển hình như từ tháng 3 – 2011, Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố đã thực hiện thí điểm chương trình “ Các biện pháp bảo đảm trật tự an toàn giao thông và quản lý sử dụng điện thoại di động đúng mục đích trong và ngoài nhà trường” tại 5 trường THPT: Việt Đức, Trần Phú, Kim Liên, Quang Trung và Phan Đình Phùng, nhằm lập lại trật tự giao thông, chống ùn tắc giao thông khu vực cổng trường, quản lý sử dụng điện thoại di động của học sinh. Trong quá trình triển khai, nhà trường và các lực lượng chức năng phối hợp tổ chức tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho các em học sinh, để các em tự giác chấp hành. Ngành giáo dục phối hợp với lực lượng cảnh sát giao thông tăng cường kiểm tra xử lý, trong đó có hình thức quay băng hình để nhận diện học sinh đi xe máy. Ngoài những biện pháp nêu trên, mỗi trường lại có thêm những hình thức khác để thực hiện. Trường THPT Kim Liên đã tổ chức khu vực quản lý, trông xe cho những học sinh đủ điều kiện sử dụng xe máy, tổ chức cho học sinh đủ 18 tuổi chưa có bằng lái xe đăng ký dự thi để được cấp bằng. Trường THPT Việt Đức chủ động chụp ảnh học sinh đi xe máy đăng lên bản tin, thông báo trong giời sinh hoạt lớp và kết hợp với cha mẹ học sinh có biện pháp xử lý…Việc thực hiện mô hình thí điểm có sự vào cuộc của công an và chính quyền địa phương, đến nay chương trình đã có chuyển biến bước đầu. Học sinh các trường THPT Việt Đức, Trần Phú, Quang Trung không sử dụng xe máy khi chưa đủ điều kiện và dùng điện thoại di động sai quy định. Ở hai trường còn lại, tình trạng trên cũng giảm rõ rệt. Đây là cơ sở để năm học 2011-2012, ngành giáo dục thủ đô sẽ tiếp tục triển khai thí điểm giai đoạn hai, áp dụng tại các trường THPT còn lại.

Hà Nội còn chú ý nêu cao giáo dục Văn hoá giao thông qua nghệ thuật. Tối 11/3/2012, tại nhà hát Âu Cơ ( Hà Nội) đã diễn ra chương trình nghệ thuật ca múa nhạc và hài kịch “ An toàn giao thông cho tôi, cho bạn và cho chúng ta”. Chương trình do đài THVN, báo Giao thông Vận tải, nhà hát Tuổi trẻ và Vision One Media phối hợp thực hiện. Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Uỷ ban ATGTQG đã tới dự. Diễn ra trong 90 phút, chương trình nghệ thụât ca múa nhạc và hài kịch “An toàn giao thông cho tôi, cho bạn và cho chúng ta” được kết cấu bởi các tiểu phẩm hài có nội dung châm biếm, phản ánh những hiện tượng tham gia giao thông không có văn hoá hoặc có văn hoá… đan xen những tiết mục ca múa nhạc vui, sôi động, ca ngợi cuộc sống, vẻ đẹp bình yên, tình yêu…Tất cả xoay quanh chủ đề “ Văn hoá giao thông”. Khán giả thực sự đã bị thuyết phục bởi những tình huống hài được đưa ra, có ý nghĩa châm biếm sâu cay và đánh thẳng vào ý thức của con người như chuyện xe lớn xe bé không nhường nhịn nhau gây ra tai nạn giao thông, chuyện lạng lách, vượt đèn đỏ, lấn vạch, chuyuện “ phải hơn thằng khác” khi đi đường, chuyện mãi lộ…Chương trình dự kiến sẽ được lưu diễn ở nhiều tỉnh, thành phố như một hình thức giáo dục rộng lớn và lâu dài.

+ Bên cạnh Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh cũng có nhiều biện pháp thiết thực.

Ban An toàn giao thông TP. HCM và thành đoàn TP. HCM đang liên kết tổ chức cuộc thi ảnh với chủ đề “ Văn hoá giao thông – Con người và con đường”. Các bức ảnh dự thi phải có nội dung tuyên truyền, vận động mọi người ứng xử đúng pháp luật, theo các chuẩn mực của xã hội về lẽ phải, cái đẹp, cái thiện của người tham gia giao thông và thực hiện tốt luật giao thông đường bộ, đường thuỷ…Ban tổ chức mong muốn thông qua cuộc thi có thể tạo nên thói quen cư xử có văn hoá, đúng pháp luật và ý thức tự giác tuân thủ pháp luật về đảm bảo trật tự an toàn giao thông và xem những yếu tố trên như một chuẩn mực đạo đức truyền thống, biểu hiện văn minh, hiện đại của người tham gia giao thông.

Uỷ ban nhân dân TP. HCM cũng vừa ban kế hoạch “ tháng An toàn giao thông – Tháng 9 năm 2011” và chương trình phát động cuộc vận động “ Văn hoá giao thông với bình yên sông nước” trên địa bàn thành phố. Mục đích của kế hoạch này nhằm phát động nhân dân thành phố giữ gìn trật tự an toàn giao thông đường bộ, đường sắt và đường thuỷ nội địa; phấn đấu kéo giảm tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông kéo dài so với năm 2010. Các nội dung hoạt động trong tháng gồm: tập trung tuyên truyền tính tự giác chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông; biết tôn trọng và nhường nhịn, chia sẻ, giúp đỡ người khác khi tham gia giao thông; tuyên truyền vận động người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Nội dung tuyên truyền tập trung theo từng chủ đề như: “Quy tắc giao thông”, “Rượu bia với an toàn giao thông”, “Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông”, “Hãy luôn sử dụng phao cứu sinh khi tham gia giao thông đường thuỷ”, “Hành lang đường sắt an toàn”, “Văn hoá giao thông sông nước”…

Công đoàn ngành giáo dục TP. HCM vừa triển khai việc vận động cán bộ, giáo viên trong ngành hưởng ứng “ Năm An toàn giao thông 2012”. Theo đó các công đoàn cơ sở phải tăng cường phổ biến pháp luật về giao thông cho cán bộ giáo viên; vận động giáo viên có hành vi ứng xử văn hoá, gương mẫu khi tham gia giao thông. Công đoàn ngành cũng lưu ý các công đoàn cơ sở tuỳ tình hình thực tế tại đơn vị để lồng ghép các nội dung tuyên truyền vào các hoạt động cho phù hợp như mở lớp tập huấn, phổ biến về an toàn giao thông; sử dụng nhiều hình thức trực quan như panô, áp phích, triển lãm tranh ảnh với các khẩu hiệu như “ Văn hoá giao thông là hạn chế sử dụng còi nơi đông người”, “ Văn hoá giao thông là chủ động nhường đường”…

+ Rất nhiều địa phương trên cả nước đã có nhiều hình thức tuyên truyền vận động nhân dân tham gia, hưởng ứng phong trào An toàn giao thông. Tiêu biẻu như:

Tại Yên Bái, các ngành, địa phương ra quân hưởng ứng “ Năm an toàn giao thông 2012”.

Sáng 3/1, TP. Yên Bái ra quân tháng cao điểm hưởng ứng “ Năm an toàn giao thông 2012” với sự tham gia của hơn 1.200 người đại diện các tầng lớp nhân dân. Đồng chí Tạ Văn Long – Thường vụ tỉnh uỷ, Phó chủ tịch UBND tỉnh dự lễ ra quân. Tháng cao điểm hưởng ứng “ Năm an toàn giao thông 2012” trên địa bàn thành phố bắt đầu từ ngày 3/1 đến hết ngày 31/1/2012, tập trung vào hai hoạt động chính là ra quân triển khai Năm ATGT và triển khai đợt hoạt động cao điểm đảm bảo ATGT dịp tết Nhâm Thìn. Tại lễ phát động, đại diện khối phường, xã là phường Nguyễn Thái Học hưởng ứng thi đua với 4 nội dung, trong đó tập trung làm tốt công tác tuyên truyền vận động nhân dân, cán bộ, Đảng viên nghiêm chỉnh chấp hành luật lệ về ATGT, nội dung Nghị quyết 32 của Chính phủ; nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước và trách nhiệm của các cấp, các ngành, đoàn thể, cơ quan, đơn vị. khu dân cư, tổ nhân dân trong việc thực hiện pháp luật về giao thông và trật tự đô thị.

Huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái thực hiện Kế hoạch hành động hưởng ứng “ Năm an toàn giao thông 2012” với lễ ra quân tổ chức sáng 3/1. UBND huyện Lục Yên yêu cầu các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, chính quyền các cấp tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách và lâu dài mà Chính phủ, UBND tỉnh, UBND huyện đã đề ra; các lực lượng chức năng đồng loạt ra quân, phấn đấu hàng năm giảm từ 5-10% số vụ tai nạn, số người chết, bị thương do TNGT. Trong 5 nhiệm vụ, giải pháp huyện đề ra để thực hiện “Năm an toàn giao thông 2012” đáng chú ý có các nội dung: yêu cầu thủ trưởng các cơ quan đơn vị, tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp vận động cán bộ công chức, đoàn viên, hội viên và nhân dân gương mẫu không uống rượu bia trong giờ làm việc, xử lý nghiêm người vi phạm. Đồng thời huyện sẽ tập trung tuyên truyền, giáo dục văn hoá giao thông, tuyên truyền duy trì và tiếp tục đẩy mạnh việc đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, ngăn chặn học sinh chưa đủ tuổi, không có giấy phép lái xe điều khiển xe mô tô, xe gắn máy; lồng ghép tiêu chí Văn hoá giao thông vào nội dung cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” và nội dung phong trào “ xây dựng nông thôn mới”.

Huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái: sau khi đồng loạt ra quân hưởng ứng “ Năm an toàn giao thông 2012”, các xã, thị trấn của huyện Trấn Yên đã tiến hành kiểm tra giải toả hành lang những điểm vi phạm, vận động nhân dân tự tháo dỡ các công trình vi phạm, họp chợ đúng nơi quy định. Công an huyện tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm luật giao thông, tạm giữ các phương tiện theo quy định. Phòng Văn hoá – Thông tin tổ chức tuyên truyền thông qua hệ thống panô, áp phích, băng rôn, khẩu hiệu. Đài truyền thanh truyền hình tăng cường các chuyên mục, tin, bài về an toàn giao thông, cập nhật thông tin kịp thời về tình hình tai nạn giao thông trên địa bàn huyện để mọi người biết và phòng tránh.

Tại TP. Đà Nẵng: thành phố đã và đang triển khai mạnh chương trình “ Thành phố 3 có”, trong đó cuộc vận động “ Có nếp sống văn hoá văn minh đô thị” là được quan tâm rộng rãi nhất. Trong cuộc vận động này, việc xây dựng nếp sống văn hoá giao thông, góp phần trong việc lập lại trật tự An toàn giao thông, kiềm chế và giảm thiểu TNGT trên địa bàn thành phố là một trong những công tác cấp thiết nhất. Phong trào vận động xây dựng nếp sống văn minh đô thị, giữ gìn trật tự ATGT đã trở thành khẩu hiệu hành động của chính quyền, mặt trận và Đoàn thể các cấp, được thể hiện bằng nhiều hành động thiết thực, sinh động như:

* Phong trào vận động “ Công dân TP. Đà Nẵng không vi phạm trật tự ATGT, trật tự đô thị” do UBMTTQVN thành phố phát động”.

* Phong trào vận động xây dựng tuyến đường, đoạn đường “ Văn minh an toàn giao thông” do Hội cựu chiến binh phát động.

* Phong trào vận động hội viên phụ nữ xây dựng tuyến đường “ Xanh, sạch, đẹp, trật tự, ATGT” do Hội liên hiệp phụ nữ thành phố phát động”.

* Phong trào “ Duy tu, bảo dưỡng đường giao thông nông thôn” do Hội nông dân phát động.

* Phong trào thanh niên tình nguyện thực hiện cuộc vận động “4 không” ( không điều khiển môtô, xe máy khi không có giấy phép lãi xe; không lạng lách, đánh võng, chạy quá tốc độ quy định; không cổ vũ đua xe trái phép; không điều khiển môtô, xe máy khi đã uống rượu, bia); phong trào hướng dẫn học lái xe an toàn trong thanh niên; phong trào tuyên truyền và tham gia giữ gìn trật tự ATGT, xây dựng môi trường bình yên do Thành đoàn tổ chức.

* Phong trào vận động cán bộ, công chức và người lao động đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy do Liên đòan lao động thành phố phát động.

* Ngành Giáo dục – Đào tạo triển khai công tác giáo dục học sinh, sinh viên nghiêm chỉnh chấp hành luật giao thông đường bộ; tăng cường giáo dục, phổ biến biến thức pháp lụât ATGT trong tất cả các cấp học, đặc biệt là việc nghiêm cấm học sinh dưới 18 tuổi đi học bằng môtô, xe máy.

+ Các phương tiện truyền thông cũng đã và đang dành nhiều thời lượng cho vấn đề giao thông ở Việt Nam. Kênh V.O.V giao thông phát sóng hàng ngày đang là người bạn đường tin cậy cho hành khách. Chương trình “ Tôi yêu Việt Nam” của đài phát thanh truyền hình Viẹt Nam rất hấp dẫn luôn cổ động và hướng dẫn người dân tham gia giao thông đúng pháp luật, sử dụng phương tiện giao thông không sai phạm. Báo in, báo mạng điện tử, đài tiếng nói Việt Nam cũng đã dành nhiều trang viết cho vấn đề Văn hoá giao thông …

– Thứ ba là nhiều hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông đã bị xử lý nghiêm minh, kịp thời

       + Hưởng ứng “Năm An toàn giao thông 2012,” ngày 8/2, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội Nguyễn Thế Thảo yêu cầu Giám đốc các sở, ngành: Công an, Giao thông Vận tải, Xây dựng, Tài chính chỉ đạo lực lượng trực thuộc, phối hợp liên ngành tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm theo pháp luật đối với các vi phạm trật tự đô thị, trật tự an toàn giao thông, trông giữ xe trái quy định, đỗ dừng xe không đúng quy định.
       Đồng thời, ông cũng yêu cầu xử lý theo thẩm quyền và kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân buông lỏng quản lý để xảy ra vi phạm. Giám đốc Sở Giao thông Vận tải, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các quận, huyện liên quan nghiêm túc triển khai việc thu hồi giấy phép trông giữ phương tiện xe đạp, xe môtô, ôtô trên vỉa hè, lòng đường đợt 1, hoàn thành trước ngày 15/2. Cụ thể, thành phố cấm việc trông giữ xe trên 262 tuyến đường, phố thuộc 9 quận gồm: Hoàn Kiếm (76 phố), Ba Đình (52 phố), Hai Bà Trưng (20 phố), Đống Đa (35 phố), Cầu Giấy (29 phố), Thanh Xuân (27 phố), Tây Hồ (15 phố), Long Biên (2 phố) và Hoàng Mai (6 phố). Theo đó, nhiều tuyến phố trọng điểm sẽ bị cấm trông giữ xe cả trên vỉa hè lẫn lòng đường như Bà Triệu, Phố Huế, Hai Bà Trưng (Hoàn Kiếm), Kim Mã, Nguyễn Thái Học (Ba Đình), Trương Định, Kim Ngưu (Hai Bà Trưng), Tây Sơn, Nguyễn Lương Bằng, Cát Linh (Đống Đa)…,
       Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố cũng yêu cầu Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân, Long Biên, Cầu Giấy, Hà Đông, Hoàng Mai, Tây Hồ và Ủy ban Nhân dân huyện Từ Liêm chỉ đạo các lực lượng chức năng của quận, huyện và Ủy ban nhân dân xã, phường trực thuộc tăng cường công tác quản lý địa bàn, quản lý trật tự đô thị, trật tự an toàn giao thông; kịp thời phát hiện và kiên quyết xử lý theo đúng quy định đối với mọi trường hợp vi phạm trật tự đô thị, trật tự an toàn giao thông, trông giữ xe trái phép.
       Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố cũng đề nghị các cơ quan Trung ương, các cơ quan thông tấn báo chí, các tổ chức và cá nhân trong phạm vi quyền hạn và trách nhiệm của mình cùng vào cuộc với thành phố trong việc lập lại kỷ cương, trật tự đô thị, xây dựng nếp sống văn minh đô thị.

+ Cả nước đã mở nhiều đợt cao điểm xử lý vi phạm về an toàn giao thông.

Từ ngày 31 – 8 – 2011 đến hết ngày 30 – 9 – 2011, lực lượng cảnh sát giao thông toàn quốc mở đợt cao điểm tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông để tổng kiểm soát xe ôtô chở khách và xe môtô.

Các vi phạm bị tập trung xử lý gồm nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện; vi phạm tốc độ; đi không đúng phần đường, làn đường; tránh vượt sai; chở quá số người quy định; đi môtô, xe máy không đội mũ bảo hiểm, chở hàng cồng kềnh…

Cùng với công tác tuần tra kiểm soát, lực lượng cảnh sát giao thông chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh với các loại tội phạm trên tuyến giao thông, nhất là đối tượng chống người thi hành công vụ.

Đó là những nội dung trọng tâm trong Kế hoạch số 1616/KH – C67- P1, Cục Cảnh sát giao thông đường bộ – đường sắt chỉ đạo lực lượng cảnh sát giao thông toàn quốc triển khai thực hiện đồng bộ các biện pháp bảo đảm trật tự an toàn giao thông, góp phần giảm tai nạn và ùn tắc giao thông.

Theo kế hoạch, cảnh sát giao thông các địa phương tăng cường tuyên truyền cho mọi tầng lớp nhân dân về hiểm họa của việc lạm dụng rượu, bia khi điều khiển phương tiện giao thông và ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông, nhất là không uống rượu, bia trước khi điều khiển phương tiện.

Lực lượng cảnh sát giao thông toàn quốc huy động tối đa lực lượng, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, vũ khí, công cụ hỗ trợ, triển khai quyết liệt các biện pháp công tác; tập trung tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông, đặc biệt là hành vi vi phạm về nồng độ cồn khi tham gia điều khiển phương tiện giao thông.

Tùy tình hình thực tế, Cục cảnh sát giao thông đường bộ – đường sắt sẽ tăng cường lực lượng, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ cho các địa phương trên các tuyến quốc lộ trọng điểm theo nguyên tắc tập trung lực lượng, liên tuyến và xử lý vi phạm theo chuyên đề, nhất là chuyên đề “phòng chống rượu, bia đối với người điều khiển phương tiện giao thông.”

Cục cảnh sát giao thông đường bộ – đường sắt chủ động phối hợp kiểm tra việc chấp hành các quy định bảo đảm an toàn chạy tàu; lập lại trật tự hành lang an toàn giao thông đường sắt, tổ chức khảo sát các điểm giao cắt giữa đường sắt với đường bộ thường xuyên xảy ra tai nạn giao thông; kiến nghị ngành đường sắt bố trí phòng vệ đối với những điểm giao cắt nguy hiểm.

Cùng với việc tuyên truyền và kiểm tra xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, lực lượng cảnh sát giao thông các đô thị lớn đã có phương án, bố trí tăng cường lực lượng điều hòa giao thông, phòng ngừa và giải quyết kịp thời ùn tắc giao thông; không để xảy ra ùn tắc giao thông nghiêm trọng kéo dài, nhất là trong dịp lễ Quốc khánh 2/9 và ngày khai giảng năm học mới.

5. Giải pháp xây dựng Văn hoá giao thông ở nước ta

Xây dựng nếp sống văn hoá giao thông là một việc làm mang tính cấp bách nhất là trong điều kiện đất nước ta đang hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới. Nhìn vào bức tranh giao thông sẽ thấy được một phần rất quan trọng hình ảnh của con người và đất nước Việt Nam. Chính vì vậy chúng ta phải nhanh chóng thực hiện các giải pháp sau vừa để bảo vệ tài sản, tính mạng của nhân dân vừa để nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

– Một là, nâng cao ý thức của người dân, người tham gia giao thông về trật tự an toàn giao thông. Đất nước ta đang trên đường phát triển kinh tế nên không thể một sớm một chiều có thể giải quyết tốt các vấn đề về kết cấu hạ tầng giao thông, về phương thức quản lý xã hội…Hơn nữa nếu chờ phát triển hạ tầng xong mới chuyển biến ý thức, mói xác lập các chuẩn mực giá trị của Văn hoá giao thông là quá muộn. Do vậy, xây dựng hiểu biết luật ATGT, tự giác giữ gìn kỷ cương và tuân thủ đạo đức xã hội trong tham gia giao thông của mỗi con người và cộng đồng là việc làm rất cần thiết trong tình hình hiện nay, góp phần quan trọng trong việc kiềm chế và giảm thiểu TNGT, ùn tắc giao thông, tạo môi trường Văn hoá giao thông lành mạnh.

Để nâng cao ý thức người dân thì công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức Văn hoá giao thông cần phải được mở rộng, thực hiện một cách đồng bộ từ cơ quan nhà nước, các đơn vị, doanh nghiệp đến các khu dân cư, tổ dân phố, mỗi gia đình và từng thành viên trong xã hội. Cần hình thành chương trình giảng dạy chính khoá trong các cấp học của nhà trường, trở thành tiêu chí để xã hội nhìn nhận, đánh giá về cá nhân, tập thể. Phải xã hội hoá công tác giáo dục ATGT, thông qua việc tạo dư luận trên địa bàn khu dân cư, cơ quan, đơn vị nơi người vi phạm công tác, có sự giám sát lẫn nhau trong việc giáo dục vi phạm, ví dụ như tình trạng đua xe trái phép phải được kiểm điểm công khai trước tổ dân phố, đồng thời đưa lên phương tiện thông tin đại chúng để phê phán nnhững hành vi vi phạm, trường hợp nghiêm trọng phải truy tố trước pháp luật; đồng thời các hành vi đẹp về Văn hoá giao thông phải được biểu dương, khen thưởng và giới thiệu.

Nói đến an toàn giao thông, có 3 yêú tố cơ bản liên quan với nhau là: kết cấu hạ tầng, phương tiện giao thông vận tải và con người. Trong đó yếu tố con người là chính yếu nhất, chủ đạo nhất trong đảm bảo an toàn giao thông. Cùng với các hành vi chấp hành luật giao thông thì thái độ ứng xử của người tham gia giao thông đóng vai trò không nhỏ trong việc giữ gìn trật tự ATGT, Chính vì vậy việc chúng ta xây dựng nếp sống Văn hoá giao thông, văn minh đô thị là kết quả của quá trình đi từ nhận thức( bao gồm cả đạo đức, tư cách) đến hành vi ứng xử của người tham gia giao thông, tạo ra chuyển biến mạnh mẽ trong nhân dân, góp phần trong việc kiềm chế và giảm thiểu TNGT, ùn tắc giao thông.

– Hai là cải tạo, mở rộng và xây dựng mới cơ sở hạ tầng giao thông. Bên cạnh việc nâng cấp, sửa chữa hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông cũ nát, xuống cấp thì chúng ta phải nhanh chóng mở rộng, xây dựng mới các đường trục chính, hoàn thành các tuyến vành đai, cải tạo các nút giao thông và làm cầu vượt tại các nút giao thông trọng yếu, mở các tuyến cửa ngõ ra vào thành phố; nâng cấp và mở thêm đường ở các khu vực có tỷ lệ đất dành cho đường sá còn quá thấp, huy động vốn đầu tư để đền bù giải phóng mặt bằng làm mới các tuyến đường khu vực phía sau của các trục phố chính…Phải thực hiện một cách khẩn trương, nhanh chóng công việc này để giải thoát lưu lượng giao thông, đồng thời tạo các làn đường bố trí cho xe buýt hoạt động.

– Ba là, nhanh chóng rà soát lại toàn bộ các văn bản luật pháp liên quan đến an toàn giao thông để kịp thời bổ sung, chỉnh sửa, hoàn thiện cho phù hợp với tình hình thực tế. Những điều đã cũ, không còn phù hợp cần được thay thế bằng những nội dung mới. Yêu cầu các văn bản quy định phải được biên soạn ngắn gọn dễ hiểu, không chồng chéo, hình thức thưởng phạt nghiêm minh, rõ ràng, đủ sức răn đe, giáo dục tạo điều kiện cho người dân thực hiện thuận lợi.

– Bốn là, nâng cao hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị – xã hội, cơ quan, đơn vị trong lĩnh vực đảm bảo trật tự ATGT, quán triệt trong mọi tầng lớp nhân dân ra sức thực hiện nhiệm vụ bảo đảm trật tự ATGT. Hiện nay vẫn còn nhiều cơ quan, doanh nghiệp, trường học, địa phương ít quan tâm trong việc giáo dục ý thức chấp hành luật về trật tự ATGT. Mặt khác, cần tăng cường hơn nữa sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, đoàn thể trong công tác đảm bảo trật tự ATGT, cần xoá bỏ tâm lý coi giáo dục ATGT là của cơ quan công an hay Giao thông vận tải.

– Năm là, cần nghiên cứu xây dựng giải pháp Văn hoá giao thông phù hợp, cụ thể với từng địa phương, địa bàn. Có nội dung , chủ đề rõ ràng và có lộ trình thực hiện, có giải pháp trước mắt và lâu dài. Ví dụ, các giải pháp trước mắt là: phân luồng giao thông, phân làn đường dành riêng cho môtô, ôtô, tăng thêm các tuyến đường một chiều, lắp đặt thêm các cụm đèn tín hiệu giao thông, xây thêm các cầu vượt cho người đi bộ, di chuyển nhà ga, bến xe ra ngoại thành, giảm thiểu phương tiện cá nhân, tăng thêm phương tiện giao thông công cộng, tổ chức nhiều tuyến phố cho người đi bộ, tăng cường công tác truyền thông giáo dục pháp luật ATGT đi đôi với công tác cưỡng chế các hành vi vi phạm về trật tự ATGT…Về lâu dài, trên cơ sở quy hoạch, đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại, hợp lý khoa học, có cơ sở tính toán rõ ràng, đầu tư phương tiện giao thông công cộng hiện đại như tàu điện ngầm, hệ thống xe buýt cao cấp…

– Sáu là, cần tăng cường công tác kiểm tra, tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm người vi phạm trật tự ATGT. Việc chấn chỉnh vi phạm bắt đầu từ các hành vi là nguyên nhân dẫn đến TNGT như phóng nhanh, vượt ẩu, chạy quá tốc độ, chở quá số người quy định… Đổi mới các biện pháp trong việc bảo đảm trật tự ATGT, nhất là công tác tuần tra kiểm soát, giám sát vi phạm về trật tự ATGT bằng các công nghệ hiện đại và thông minh như camera, hộp đen giám sát hành trình phương tiện đường dài, xây dựng thêm các trạm dừng chân phù hợp, có nơi kiểm tra phương tiện, nhà nghỉ cho lái xe…Thu tiền phạt tự động qua thẻ, tài khoản ngân hàng…Bổ sung các biện pháp chế tài đối với các hành vi vi phạm về trật tự ATGT mang tính nghiêm trọng như thu hồi vĩnh viễn giấy phép lái xe, tạm giữ phương tiện, truy tố trước pháp luật, xét xử công khai nơi công cộng để răn đe, giáo dục các đối tượng khác…

– Bảy là, tích cực và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, đấu tranh chống những biểu hiện tiêu cực, thoái hoá của một bộ phận công chức, viên chức tham gia điều hành, quản lý hệ thống giao thông để tạo ra môi trường văn hoá giao thông trong sạch, an toàn.

6. Văn hoá giao thông: nhìn ra thế giới

Năm 2012 được chọn là “Năm ATGT quốc gia” với mục tiêu giảm từ 5 đến 10% số vụ TNGT. Đây là bài toán không hề đơn giản, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và cũng rất cần học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác như Malaysia cấm xe cá nhân vào trung tâm thành phố trong giờ cao điểm và áp dụng các khoản phí đối với xe riêng; Thái Lan mở rộng đường sá, phát triển xa lộ cao tầng; Hồng Kông và Singapore tăng cường nâng cấp giao thông công cộng…Và điển hình nhất là nước bạn Lào, nước Anh…

Văn hoá giao thông ở nước bạn Lào rất cao, ngơươì dân rất tự giác. Mọi người tham gia giao thông rất trật tự, đi đúng phần đường, làn đường quy định; không phóng nhanh vượt ẩu và vượt đèn đỏ. Trên đường hiếm khi nghe thấy tiếng còi xe. Trước các ngã ba, ngã tư, điểm giao nhau giữa các đường giao thông, khi muốn qua đường, các xe thường dừng lại quan sát, nhường đường cho xe lưu thông ở hướng ưu tiên, khi nào hết xe, hoặc thực sự bảo đảm an toàn thì mới điều khiển xe đi tiếp. Ở thủ đô Viên Chăn, số lượng người và phương tiện tham gia giao thông đông đúc nhưng chẳng mấy khi xảy ra tắc đường. Dù ở cố đô Luông Pha Băng, thủ đô Viên Chăn hay miền Nam nước Lào, từ thành phố lớn đến nông thôn thì ý thức tham gia giao thông của người dân đều rất tốt, họ chấp hành luật rất nghiêm túc và có văn hoá ở mọi lúc, mọi nơi. Đặc biệt, ở nước bạn không sảy ra chuyện Cảnh sát giao thông nhận mãi lộ, vì nếu nhận mãi lộ thì ngay lập tức bị đuổi khỏi ngành.

Như vậy , có thể thấy Văn hoá giao thông của mỗi người dân Lào được giáo dục, nuôi dưỡng và trở thành ý thức tự giác. Nếu muốn giảm thiểu TNGT, ùn tắc giao thông, ngoài việc các cơ quan chức năng có biện pháp cứng rắn, quyết liệt, thì nước ta cần phải đưa chương trình giáo dục ATGT vào trường học. Có như vậy mới có thể hy vọng tình hình ATGT được cải thiện.

Ở nước Anh, điểm đặc biệt là hầu hết các đường nhánh ra đường lớn đều có thêm một làn đường nhỏ nữa đi kèm. Chẳng hạn như trên đường có 4 làn xe cùng một chiều lên Luân Đôn và 4 làn khác đi về Cambridge, nếu có một đường nhỏ từ hai bên ( thường từ các trang trại) nối vào đường lớn, thì ngay lập tức đường lớn sẽ chuyển thành 5 làn ( có thêm một làn nữa). Làn thứ 5 này chạy khoảng 500m rồi nhỏ dần và nhập vào các làn có trước. Vì vậy người tham gia giao thông từ đường nhánh nhập vào đường lớn không làm ảnh hưởng gì đến giao thông chung cả. Khác hẳn ở Việt Nam, đường nhánh “ vuông góc” với đường lớn như hiện nay rất nguy hiểm. Còn các đường lớn giao nhau ở đây thì luôn có cầu vượt. Cầu vượt cũng 4 làn xe như đường bình thường nên suốt cả quãng đường dài lái xe không phải phanh lần nào, cứ đúng tốc độ cho phép của đường mà chạy, cũng hầu như không phải giảm ga nữa.

Ở Luân Đôn, phương tiện công cộng rất thuận tiện. Có hai loại phương tiện chính là tàu điện ngầm và xe buýt. Xe buýt rất nhiều và nhanh. Giá vé so với thu nhập của nmgười lao động và khách du lịch không đắt lắm. Chỉ với 3 bảng, nếu mua một chiếc vé “ngày”, ta có thể đi khắp thành phố. Mà Luân Đôn thì rất rộng, có tới 6 vùng, để đi từ vùng này tới vùng khác hết cỡ độ 45 phút xe buýt. Đó là loại xe buýt đi cả ngày ở Anh. Vé ngày thường chỉ nhiều tiền gấp đôi vé lượt. Với loại vé này, hành khách có thể đi tất cả các tuyến trong suốt một ngày hôm đó. Ở Việt Nam mới chỉ có vé tháng và vé bán theo lượt đi, chưa có loại vé này, nếu có thì rất thuận tiện cho người đi nhiều trong thành phố.

Đường sá ở nước Anh thường rất đẹp và phẳng lỳ, tưởng như không có lấy một vết chân chim. Suốt dọc các tuyến đường là hai hàng cây cao, thẳng tắp. Nhiều đoạn cây che phủ rọp đường, cũng có những đoạn thông thoáng với cánh đồng cỏ bát ngát hai bên. Đôi khi họ cũng đào đường để chôn dây dẫn gì đó, nhát cắt thẳng tắp, sau khi chôn xong, họ rải nhựa lại rất cẩn thận bằng cách: rải đất xuống, đổ đá lên trên, rải một lớp nhựa, đợi vài hôm rải lại lớp nữa. Sau khi rải xong thì không còn thấy dấu vết bị đào đâu nữa. Trong khi đoạn đường đang được đào lên, hai bên đoạn bị đào đều có barie chắn nên không thể có tai nạn do sụt bánh xe xuống hố. Còn những chỗ đường giao nhau hoặc từ vỉa hè xuống đều được đặt những tấm sắt lớn để tiện đi lại, ở chỗ này cũng có barie phân luồng cẩn thận. Dù đào đường, hệ thống giao thông khu vực đó gần như không bị ảnh hưởng nhiều lắm, người đi bộ vẫn bước những bước chân thoải mái bình thường, không phải nhảy qua hoặc vòng vèo gì hết…

Ở Anh, ngoài tên đường phố còn có tên vùng. Khi đi xe buýt, bản đồ hướng dẫn của xe buýt không như bản đồ bình thường. Nếu như sơ đồ hướng dẫn tuyến xe ở Việt Nam chỉ có tên các đường, thì ở Anh chỉ có tên các vùng mà xe buýt đi qua và đó là lịch trình. Thay vì ghi là xe đi qua đường này đường kia, người ta ghi vùng này vùng kia. Làm thế rất tiện nhất là đối với nnhững người mới đến Anh vì hai lý do, thứ nhất, không phải đường nào cũng có tuyến xe buýt đi qua; thứ hai, trên bản đồ xe buýt, nếu chỉ ghi tên đường thôi, thì phải người địa phương mới biết được đường đó nằm ở khu vực nào, có gần nơi mình cần đến không, còn người lạ thì chịu.

Để tìm đường ở Anh, người ta sẽ thấy không quá khó nếu lên trang web: http://map.yahoo.net và gõ tên đường phố, số nhà, ngay lập tức sẽ hiện lên bản đồ chi tiết khu vực đó cùng vị trí chính xác của ngôi nhà. Từ đó còn có thể biết được đó là khu vực nào… Vật là khi đến Luân Đôn ta chỉ cần đi xe buýt đến khu vực đó là xong. Hay hơn nữa, trang web này còn cho ta biết làm cách nào để đi từ điểm này đến điểm kia trong thành phố. Chẳng hạn ta đã đến được địa chỉ thứ nhất, bây giờ muốn đến được địa chỉ thứ hai, vậy đường nào là đường ngắn nhất, khoảng cách bao nhiêu, tất cả đều được hướng dẫn đầy đủ.

7. Học sinh, sinh viên, thanh niên với Văn hoá giao thông

– Học sinh, sinnh viên, thanh niên là một lực lượng đông đảo có một vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “ Thanh niên là người chủ tương lai của đất nước, nước nhà thịnh hay suy, mạnh hay yếu, một phần là do thanh niên”. Học sinh, sinh viên, thanh niên đã đóng một vai trò to lớn trong việc xây dựng Văn hoá giao thông ở nước ta. Cụ thể như:

+ Họ đã góp phần xây dựng nhiều tuyến phố, nhiều con đường xanh – sach – đẹp; xây dựng nhiều con đường giao thông nông thôn; bảo vệ, giữ gìn và xây dựng nhiều công trình giao thông công cộng…

+ Họ là đội ngũ tuyên truyền viên tích cực về văn hoá giao thông. Ngoài nhiều đợt ra quân, diễu hành xây dựng Văn hoá giao thông, có rất nhiều hình thức tuyên truyền mà lực lượng thannh niên đã và đang tham gia như: tổ chức tuyên truyền qua hệ thống bảng tin, website; biên tập, in ấn và phát tờ rơi, panô, áp phích và băng, đĩa, cờ, khẩu hiệu, các tài liệu tuyên truyền về Văn hoá giao thông; tổ chức các diễn đàn, toạ đàm trao đổi về Văn hoá giao thông…Lực lượng học sinh, sinh viên, thanh niên đã dương cao khẩu hiệu: “ Văn hoá giao thông, đồng hành tuổi trẻ”, “ Văn hoá giao thông là không tai nạn”, “ Một ý thức giao thông, triệu nụ cười hạnh phúc”, “ Xây dựng xã hội giao thông văn minh, đầy tình người và không tai nạn”…

+ Học sinh, sinh viên, thanh niên cũng là lực lượng xung kích, lực lượng chủ chốt tham gia vào công tác giữ gìn trật tự an toàn giao thông, tiêu biểu như sinh viên, thanh niên tình nguyện phối hợp với lực lượng cảnh sát giao thông điều khiển giao thông trên các tuyến đường hay xảy ra ùn tắc. Thanh nien, sinh viên với màu áo xanh và lá cờ đỏ cầm tay trên các đường phố chính là một hình ảnh đẹp của đất nước. Họ cũng đã tích cực tham gia xây dựng nhiều mô hình Văn hoá giao thông như “Đội thanh niên tình nguyện”, “Đội thanh niên xung kích đảm bảo an toàn giao thông”, “ Cổng trường sạch, đẹp, an toàn”, “ Chương trình phát thanh học đường về an toàn giao thông”…Các hoạt động khác như Hội diễn văn hoá văn nghệ; hội thi về an toàn giao thông, Văn hoá giao thông, lực lượng học sinh, sinh viên, thanh niên tham gia rất đông đảo…

– Với vai trò quan trọng như đã nói trên đây, lực lượng học sinh, sinh viên, thanh niên có một trách nhiệm lớn lao trong công cuộc xây dựng đất nước giàu mạnh, hiện đại, văn minh nói chung và xây dựng Văn hoá giao thông nói riêng. Trước hết bản thân họ phải là những người gương mẫu, đi đầu trong việc giữ gìn trật tự ATGT, trong việc xây dựng Văn hoá giao thông. Thứ hai, họ phải tích cực tham gia vào các hoạt động tuyên truyền, cổ động về Văn hoá giao thông trên mọi miền đất nước, kể cả những vùng xa, vùng sâu. Thứ ba, thanh niên, học sinh, sinh viên phải không ngừng đóng góp tài, sức vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, xây dựng nếp sống văn hoá giao thông. Thứ tư, họ phải đấu tranh mạnh mẽ với những biểu hiện tiêu cực, với những hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông mà trong số đó không ít người là thanh niên, học sinh, sinh viên…Thanh niên, học sinh, sinh viên phải sống và làm việc đúng như câu nói “Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”.

– Một số hoạt động sôi nổi của thanh niên, học sinh, sinh viên với Văn hoá giao thông:

+ Tại Hà Nội, ngày hội “ Tuổi trẻ Thủ đô với Văn hoá giao thông” đã được tổ chức. Ngày hội “ Tuổi trẻ Thủ đô với Văn hoá giao thông” năm nay được thành đoàn Hà Nội tổ chức với các hoạt động chính: tổ chức triển lãm ảnh “ Văn hoá giao thông dưới góc nhìn người trẻ” với hơn 150 bức ảnh được chia thành 3 chủ đề khác nhau: “ Những hình ảnh thanh niên Thủ đô chung tay xây dựng Văn hoá giao thông” , “ Những hình ảnh vi phạm giao thông” và “ Những hình ảnh tai nạn thảm khốc do hành vi vi phạm Luật giao thông đường bộ”; ra mắt 20 đội hình “ Giao thông xanh” với sự tham gia của 200 tình nguyện viên đến từ các trường Đại học sẽ phối hợp với các lực lượng cảnh sát giao thông hướng dẫn, phân luồng giao thông tại 20 nút giao thông trọng điểm trên địa bàn thành phố vào giờ cao điểm; 100 học sinh tiêu biểu đại diện cho 20 trường THPT của thành phố tham dự hội thi “ Văn hoá giao thông – Hành động của thanh niên” ở 3 phần thi: “ Chúng tôi tham gia giao thông”, “ Tình huống mỗi ngày”, “ Công dân trẻ với Văn hoá giao thông”; hùng biện “ Tuổi trẻ Thủ đô nói không với rượu, bia khi tham gia giao thông”; tổ chức đoàn xe tuyên truyền về Văn hóa giao thông trên các tuyến phố với mong muốn nhắc nhở người dân cùng chung tay xây dựng Thủ đô ngàn năm tuổi ngày càng văn minh giàu đẹp.

+ Tại Hà Tĩnh, ngày 25/3/2012, các cơ sở Đoàn trong toàn tỉnh sôi nổi khí thế “ Ngày hội thanh niên”. Ngày hội thanh niên năm nay, Ban thường vụ tỉnh đoàn Hà Tĩnh chỉ đạo triển khai thực hiện với chủ đề “ Ngày hội thanh niên với Văn hoá giao thông”, tại 12/12 huyện, thị, thành phố trong toàn tỉnh đã đồng loạt diễn ra các hoạt động hưởng ứng ngày hội với sự tham gia của hàng ngàn đoàn viên, thanh thiếu nhi. Các nội dung được nhiều cơ sở Đoàn quan tâm tổ chức như: phát động đoàn viên thanh niên tham gia cuộc thi viết “ Thanh niên Hà Tĩnh với an toàn giao thông”; các đội tuyên truyền lưu động biểu diễn các tiết mục, tiểu phẩm về an toàn giao thông kết hợp với thi tìm hiểu kiến thức về an toàn giao thông dưới hình thức sân khấu hoá; tổ chức cho ĐVTN xem phim “ Một ngày ở bệnh viện Chợ Rẫy”; chiếu Slide, trưng bày các panô, hình ảnh về các vụ việc vi phạm và hậu quả của tai nạn giao thông; tổ chức nói chuyện, diễn đàn hoặc toạ đàm với chủ đề “ Thanh niên với Văn hoá giao thông”, “ Hiểm hoạ rượu, bia và tai nạn giao thông”, “ Thanh niên, học sinh, sinh viên với vấn đề đội mũ bảo hiểm”, “ Thanh niên, học sinh, sinh viên với vấn đề đi xe gắn máy khi chưa đủ tuổi”… đề cập tới các nội dung cụ thể như: thực trạng và hậu quả của tai nạn giao thông, nguyên nhân và giải pháp khắc phục; vai trò của Đoàn thanh niên trong việc tham gia kiềm chế và giảm thiểu tai nạn giao thông; xây dựng các tiêu chí Văn hoá giao thông, khẩu hiệu hành động…; tổ chức cho đoàn viên thanh niên học luật giao thông, hội thi lái xe an toàn; tổ chức cho cán bộ, đoàn viên thanh niên ký cam kết chấp hành pháp luật ATGT.

Sáng 25/5/2012, tại trường THCS Hưng Bình, huyện Đoàn Hương Khê, Hà Tĩnh tổ chức “ Hội thi lái xe an toàn”. Với sự tham gia của 10 cơ sở Đoàn, các đội thi trải qua 3 phần thi chính như: hỏi – đáp nhanh, phần thi dành cho khán giả, phần thi trả lời câu hỏi tình huống. Ban tổ chức hội thi đã sáng tạo lồng ghép đầy đủ 5 nội dung đáp ứng yêu cầu chỉ đạo của tổ chức Đoàn cấp trên, đồng thời tạo không khí giao lưu, thi đua sôi nổi, qua đó tăng cường hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật ATGT và nâng cao ý thức văn hoá khi tham gia giao thông cho các bạn trẻ. Cũng tại địa điểm này, ngay sau khi kết thúc phần thi lý thuyết của “ Hội thi lái xe an toàn”, Liên đội trường THCS Hưng Bình đã tổ chức thành công Ngày hội tiến bước lên Đoàn cho gần 1000 đội viên, thiếu niên. Tại xã Hoà Hải, Đoàn xã phối hợp với trường THCS Hoà Hải tổ chức chiếu phim “ Một ngày tại bệnh viện Chợ Rẫy” và nói chuyện về vấn đề Văn hoá giao thông gắn với nêu rõ các hành vi vi phạm giao thông phổ biến tại địa phương và quán triệt tinh thần chấp hành pháp luật ATGT cho Đoàn viên, thanh thiếu niên.

Tại thị xã Hồng Lĩnh, các cơ sở Đoàn tổ chức “ Ngày hội thanh niên với Văn hoá giao thông” dưới hình thức chiếu phim “ Một ngày ở bệnh viện Chợ Rẫy”, chiếu Slide tuyên truyền các hình ảnh và hậu quả của TNGT gắn với toạ đàm, trao đổi về vấn đề văn hoá khi tham gia giao thông, đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia đã đưa ra nhiều ý kiến bổ ích, có hiệu quả tuyên truyền thiết thực.

“Ngày hội thanh niên với Văn hoá giao thông” là một hoạt động có ý nghĩa thiết thực của tuổi trẻ chào mừng kỷ niệm 81 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ( 26/3/1931 – 26/3/2012) đồng thời đây cũng là một trong những động thái hữu hiệu tạo hiệu ứng sâu rộng nhằm tuyên truyền phổ biến pháp luật ATGT, vận động tuổi trẻ và đông đảo các tầng lớp xã hội có hành vi ứng xử văn hoá khi tham gia giao thông.

+ Tại Cà Mau, ngày 6/4/2012, Ban Thường vụ tỉnh Đoàn phối hợp với ban an toàn giao thông tỉnh tổ chức ngày hội “ Thanh niên với Văn hoá giao thông”. Ngày hội “ Thanh niên với Văn háo giao thông” năm nay, Ban Thường vụ tỉnh Đoàn Cà Mau chỉ đạo triển khai thực hiện nhiều nội dung, hình thức phong phú như tổ chức diễn đàn, toạ đàm, hội thảo…với chủ đề Thanh niên với Văn hóa giao thông, Thanh niên công nhân với Văn hoá giao thông, Hiểm hoạ rượu bia và tai nạn giao thông, Thanh niên, học sinh, sinh viên với vấn đề đội mũ bảo hiểm, Thanh niên, học sinh, sinh viên với vấn đề đi xe gắn máy khi chưa đủ tuổi… đề cập tới các vấn đề : Thực trạng và hậu quả của tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông; nguyên nhân và giải pháp khắc phục; vai trò của Đoàn thanh niên trong việc tham gia kiềm chế và giảm thiểu tai nạn giao thông…Bên cạnh đó, Ban Thường vụ tỉnh Đoàn Cà Mau kêu gọi các cấp bộ Đoàn và tuổi trẻ tỉnh nhà hãy phát huy vai trò nòng cốt của mình, thực hiện hiệu quả mô hình đội thanh niên tình nguyện hướng dẫn giao thông, xây dựng đoạn đường thanh niên tự quản giao thông, công trình thanh niên tham gia bảo đảm trật tự an toàn giao thông, cổng trường an toàn giao thông và bến đò ngang an toàn, chống lấn chiếm hành lang an toàn giao thông, giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng khu phố văn minh không có tai nạn giao thông.

Ngay sau lễ, đông đảo cán bộ, chiến sĩ, Đoàn viên, thanh niên đã tham gia diễu hành trên các tuyến đường hưởng ứng ngày hội “ Thanh niên với Văn hoá giao thông” 2012.

Theo đó, nhiều hoạt động có ý nghĩa đã được Đoàn bộ và tuổi trẻ Cà Mau thực hiện như: đắp hoàn thiện 72 móng cầu, 5.000m đường dẫn vào cầu bằng đất đen, 1.000m đường dẫn bằng bê tông vào cầu giao thông nông thôn trong đề án 1.588 cầu giao thông nông thôn tỉnh Cà Mau; trồng 1.000 cây xanh hai bên tuyến lộ trung tâm huyện Ngọc Hiển; sửa chữa, làm mới hơn 700 km lộ giao thông nông thôn…Ngoài ra Đoàn bộ còn thành lập được 90 đội hình tình nguyện xung kích giữ gìn trật tự an toàn giao thông với hơn 4.978 đoàn viên, thanh niên tham gia…

Để ghi nhận những đóng góp của các cá nhân, tập thể, Ban Thường vụ tỉnh đoàn cà Mau đã tặng giấy khen cho 14 tập thể và 38 cá nhân đạt thành tích xuất sắc trong chỉ đạo, triển khai thựuc hiện và đóng góp xuát sắc trong Tháng thanh niên 2012.

TS. Lê Thị Anh

Khoa Văn hoá và Phát triển – Học viện Báo chí và Tuyên truyền