Trẻ sơ sinh khó ngủ – Gợi ý mẹo giúp trẻ sơ sinh ngủ ngon sâu giấc

Những ông bố, bà mẹ trẻ thường lo lắng về việc em bé không ngủ ngon giấc suốt đêm. Trẻ sơ sinh cần ngủ nhiều hơn người lớn để có thể tăng trưởng và phát triển phù hợp.

Do đó, một số trẻ có thể ngủ nhiều hơn vào ban ngày và ít hơn vào ban đêm. Thói quen này được gọi là đảo ngược ngày – đêm, đây là điều khiến ba mẹ gặp khó khăn trong việc chăm sóc con cái.

AVAKids bật mí với ba mẹ những lý do phổ biến khiến trẻ sơ sinh không ngủ vào ban đêm và một số mẹo hữu ích giúp cải thiện tình trạng này.

1Những lý do khiến trẻ ngủ không đủ giấc

Chu kỳ ngủ của trẻ sơ sinh ngắn hơn so với người lớn. Trẻ thường xuyên thức giấc vào ban đêm để bú và được thay tã. Tuy nhiên, cũng có một số lý do khác. 

Chu kỳ ngủ của trẻ sơ sinh ngắn hơn so với người lớn (Ảnh: Canva)

a) Vấn đề khó ngủ ở trẻ 0-3 tháng tuổi

Trẻ sơ sinh thường ngủ 14 – 17 giờ mỗi ngày. Giờ giấc ngủ của trẻ rải rác trong ngày. Thỉnh thoảng, trẻ có thể không ngủ đủ giấc vào ban đêm vì thường xuyên thức giấc. Tuy nhiên, điều này là hoàn toàn bình thường. Có một số lý do thường gặp khiến trẻ không ngủ xuyên đêm:

• Thức giấc thường xuyên để ăn đêm

Trẻ sơ sinh thường xuyên phải bú đêm khiến giấc ngủ bị gián đoạn.

Giải pháp: Hỏi ý kiến bác sĩ nhi khoa về tần suất trẻ cần được bú đêm và cân nhắc về việc giảm số lần bú đêm của trẻ. Mẹ cũng cần phải đảm bảo cho trẻ bú đúng cách vào ban ngày để trẻ không phải bú thường xuyên vào ban đêm. Ngoài ra, các mẹ cũng có thể thử tăng dần khoảng cách giữa các lần bú vào ban đêm.

• Đảo ngược ngày – đêm

Thỉnh thoảng, trẻ sơ sinh ngủ vài giờ trong ngày và chỉ vài giờ vào ban đêm. Điều này xảy ra do hội chứng đảo ngược ngày – đêm. Trẻ sẽ học được cách phân biệt ngày – đêm khi lớn hơn.

Giải pháp: Ba mẹ có thể giúp trẻ phân biệt giữa ngày và đêm bằng cách thay đổi một số lịch trình trong ngày của trẻ. Không thực hiện bất kỳ hoạt động gây buồn ngủ nào, như quấn tã vào ban ngày.

Giới hạn thời gian ngủ ban ngày chỉ tối đa từ 4 đến 5 tiếng để trẻ có thể ngủ lâu hơn vào ban đêm. Sau đó, hãy phân biệt rõ ràng ban ngày và ban đêm bằng cách để đủ ánh sáng tự nhiên vào phòng trẻ vào ban ngày và giữ phòng càng tối càng tốt vào ban đêm.

• Chống lại giấc ngủ

Khi ba mẹ cố gắng cho trẻ nằm ngửa khi ngủ, trẻ sẽ chống đối và bắt đầu quấy khóc. Điều này xảy ra vì trẻ cảm thấy không an toàn nếu nằm ngửa khi ngủ và có thể cảm thấy dễ bị tổn thương.

Giải pháp: Ba mẹ có thể giúp trẻ vượt qua giai đoạn này bằng cách quấn khăn quanh người trẻ và bế trẻ để tăng dần thời gian nằm ngửa. Bên cạnh đó, ba mẹ hãy đặt trẻ vào nôi khi đã ngủ say. Điều này làm giảm nguy cơ trẻ thức dậy do phản xạ giật mình.

b) Khó ngủ ở trẻ 4-5 tháng tuổi

Khi được khoảng ba tháng tuổi, trẻ gần như có một lịch trình ngủ bình thường và đều ngủ vào ban đêm. Tuy nhiên, khi được 4 đến 5 tháng tuổi, lịch trình này có thể thay đổi vì trẻ có thể bắt đầu thức dậy thường xuyên. Một số lý do phổ biến khiến điều này có thể xảy ra là:

• Thoái triển giấc ngủ 4 tháng tuổi

Giai đoạn thoái triển giấc ngủ 4 tháng tuổi là giai đoạn mà thói quen ngủ của trẻ thay đổi. Nghiên cứu chỉ ra rằng vào khoảng 10-12 tuần, trẻ sơ sinh bắt đầu phát triển nhịp sinh học của cơ thể. Vào khoảng 4 tháng tuổi, lịch ngủ của trẻ sơ sinh trở nên giống người lớn hơn. Đây là lúc trẻ bắt đầu đi vào giai đoạn ngủ ít, thức dậy thường xuyên.

Giải pháp: Không cần thiết phải đưa ra những thói quen đặc biệt để vượt qua giai đoạn thoái triển giấc ngủ. Cuối cùng, đưa con bạn vào một thói quen đi ngủ đã định và huấn luyện giấc ngủ cho chúng có thể hữu ích.

c) Khó ngủ ở trẻ 6 tháng tuổi trở lên

Giai đoạn tăng trưởng 6 tháng đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quá trình tăng trưởng khi trẻ bắt đầu cho thấy những thay đổi đáng chú ý trong lịch trình giấc ngủ và phát triển tổng thể. Ở giai đoạn 6 tháng tuổi, trẻ sơ sinh cần ngủ khoảng 12-15 giờ mỗi ngày.

• Thoái triển giấc ngủ 6 tháng tuổi

Với sự gia tăng tinh thần và cảm xúc, trẻ sơ sinh có thể trải qua giai đoạn thoái triển giấc ngủ trong thời gian này.

Giải pháp: Không có hướng dẫn cụ thể nào để chữa chứng khó ngủ ở trẻ sơ sinh. Một số mẹo phổ biến để củng cố thời gian ngủ trưa lành mạnh cho trẻ sơ sinh là:

• Tuân theo một giờ ngủ cố định
• Khuyến khích em bé ngủ trong nôi
• Giúp trẻ phân biệt rõ ràng giữa đêm và ngày
• Hạn chế  các yếu gây mất tập trung khi đưa bé vào giấc ngủ
• Tuân theo các nguyên tắc về giấc ngủ an toàn

Bài viết liên quan: Những cách đơn giản giúp trẻ rèn luyện thói quen ngủ nôi mà không tốn nhiều thời gian

• Các vấn đề về giấc ngủ sau khi khỏi bệnh

Khi bé ốm, ba mẹ sẽ làm mọi cách và mọi thứ có thể để bé cảm thấy dễ chịu hơn. Ba mẹ sẽ thường ôm trẻ và cho trẻ ngủ chung. Nhưng sau khi hết bệnh, trẻ sẽ khó quay lại thói quen cũ.

Giải pháp: Trẻ sẽ mất một thời gian để trở lại thói quen cũ. Nhưng ba mẹ có thể giúp trẻ tập lại thói quen sau khi họ đã hồi phục hoàn toàn.

Trẻ sẽ mất một thời gian để trở lại thói quen cũ (Ảnh: Canva)

d) Các lý do khác khiến trẻ không ngủ

Các lý do khác khiến trẻ không ngủ đủ giấc hoặc thức giấc thường xuyên vào ban đêm là:

• Khó chịu: 

Trẻ có thể thường xuyên thức giấc nếu cơ thể không được khỏe hoặc không thoải mái do mặc quần áo bó sát.

• Đói:

Nếu con bạn ngủ thiếp đi khi đang bú, rất có thể trẻ sẽ thức dậy vào nửa đêm vì cảm thấy đói.

• Lo lắng khi bị không ngủ cùng ba mẹ

Sự lo lắng khi bị tách khỏi ba mẹ có thể khiến giấc ngủ của trẻ bị gián đoạn. Trong thời gian này, dỗ trẻ ngủ trở lại sẽ giúp trẻ giảm bớt lo lắng.

• Mệt mỏi 

Nếu trẻ quá mệt và đã qua giờ ngủ bình thường hoặc ngủ không đủ giấc, việc đưa con vào giấc ngủ sẽ không dễ dàng.

• Thay đổi lịch ngủ

Việc thay đổi lịch ngủ của trẻ đột ngột có thể khiến giấc ngủ của trẻ bị gián đoạn.

• Mọc răng

Khi bé mọc răng, bé sẽ khó chịu, đau, dẫn đến quấy khóc liên tục và ít ngủ hơn. Một số nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng ngủ ít hơn có thể dẫn đến tăng nhạy cảm với cơn đau ở trẻ sơ sinh.

2Mẹo giúp bé ngủ an toàn

Ba mẹ nên làm theo một số hướng dẫn an toàn khi cho trẻ ngủ để có thể giúp giảm nguy cơ ngạt thở hoặc các trường hợp khác dẫn đến hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS). Dưới đây là một số mẹo mà ba mẹ có thể tham khảo:

• Luôn đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ đến khi trẻ được 1 tuổi
• Cho trẻ mặc quần áo thoải mái để tránh khó chịu
• Các hướng dẫn về giấc ngủ an toàn do AAP đưa ra không khuyến khích ba mẹ ngủ chung giường với trẻ mà thay vào đó đề xuất ngủ chung phòng. Đặt trẻ vào cũi hoặc nôi khi chúng vẫn còn thức chứ không phải sau khi trẻ đã ngủ. 
• Thực hiện một thói quen phù hợp trước khi đi ngủ
• Tránh gây xao nhãng gần khu vực ngủ của trẻ, chẳng hạn như ánh sáng chói hoặc tiếng ồn lớn
• Tránh sử dụng công cụ theo dõi giấc ngủ

Luôn đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ đến khi trẻ được 1 tuổi (Ảnh: Canva)

3Những dấu hiệu cho thấy ba mẹ cần đưa trẻ đi gặp bác sĩ

Trẻ sơ sinh có một số dấu hiệu chống đối khi ngủ trong những tháng đầu là chuyện bình thường vì cơ thể trẻ cần một thời gian để điều chỉnh theo nhịp sinh học. Tuy nhiên, nếu ba mẹ nhận thấy các dấu hiệu và triệu chứng sau đây thì hãy liên hệ bác sĩ nhi khoa càng sớm càng tốt.

• Bé có biểu hiện bị ốm
• Áp dụng lịch trình ngủ cố định không hiệu quả
• Khóc thường xuyên hơn bình thường
• Quá trình tăng trưởng và phát triển bị trì

4Những câu hỏi thường gặp

1. Những em bé có chỉ số thông minh cao hơn có ngủ ít hơn không?

Một nghiên cứu đã kiểm tra những đứa trẻ có trí thông minh cao hơn trong 5 đêm liên tiếp và phát hiện ra rằng không có sự khác biệt đáng kể về giấc ngủ so với những đứa trẻ khác.

2. Thiếu ngủ có ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ không?

Việc thiếu ngủ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ vì cơ thể tiết ra nhiều hormone chữa bệnh trong khi ngủ, giúp sửa chữa tế bào và phát triển cơ. Nếu trẻ ngủ không ngon giấc, các chức năng này có thể bị cản trở.

Một nghiên cứu cho thấy thiếu ngủ trong thời thơ ấu có thể dẫn đến giảm hoạt động trí óc trong thời kỳ thanh thiếu niên.

Thông thường, trẻ sơ sinh sẽ dần có lịch trình ngủ đều đặn trong vòng 3 đến 4 tháng sau sinh. Tuy nhiên, điều này có thể khác nhau mỗi trước. Nếu trẻ khó đi vào giấc ngủ, hãy thử thực hiện một số biện pháp xoa dịu để giúp trẻ ngủ ngon hơn và cải thiện thói quen ngủ của trẻ. Mặt khác, nếu ba mẹ lo lắng về lịch trình ngủ ngủ của trẻ, hãy hỏi ý kiến bác sĩ.

Các ý chínhCác lý do gây rối loạn giấc ngủ ở trẻ sơ sinh có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi. Trẻ 3 tháng tuổi có thể ngủ không đều do bú thường xuyên, trong khi trẻ 4 tháng tuổi có thể bị thoái triển giấc ngủ.Tuân thủ các biện pháp an toàn nhất định trong khi ngủ để tránh các biến chứng có thể xảy ra.Tham khảo ý kiến ​​bác sĩ nếu trẻ có dấu hiệu đáng báo động của bệnh tật hoặc thường xuyên quấy khóc.