Trào ngược dạ dày ở trẻ: Triệu chứng và mẹo chữa bệnh tại nhà

Mục Lục

Trào ngược dạ dày ở trẻ là căn bệnh thường gặp. Triệu chứng này có thể tác động xấu đến sự phát triển của trẻ. Vì thế, cha mẹ cần hiểu rõ những nguyên nhân, phương pháp phòng ngừa và cách xử lý hiệu quả khi con có những dấu hiệu trào ngược dạ dày.

là căn bệnh thường gặp. Triệu chứng này có thể tác động xấu đến sự phát triển của trẻ. Vì thế, cha mẹ cần hiểu rõ những nguyên nhân, phương pháp phòng ngừa và cách xử lý hiệu quả khi con có những dấu hiệu trào ngược dạ dày.

1Trào ngược dạ dày ở trẻ là bệnh gì?

Trào ngược dạ dày ở trẻ em là hiện tượng thức ăn từ dạ dày trào ngược lại thực quản. Đây có thể xem là bệnh lý hoặc sinh lý. Từng dạng có ảnh hưởng khác nhau đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.

2Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày ở trẻ

Nguyên nhân trào ngược dạ dày ở trẻ em

Nguyên nhân sinh lý

Cơ quan tiêu hóa của trẻ chưa ổn định: Đối với trẻ em, các cơ quan trong hệ tiêu hóa và dạ dày chưa được hoàn thiện. Đồng thời, dạ dày của trẻ nằm ở vị trí gần lồng ngực hơn so với người trưởng thành.
Cơ thắt thực quản chưa có sự phát triển hoàn chỉnh: Việc cơ thắt thực quản hoạt động (đóng – mở) chưa hiệu quả, tạo điều kiện cho thức ăn dễ dàng trào ngược lên thực quản.
Lượng thức ăn được hấp thụ mỗi ngày: Trẻ nhỏ thường hấp thụ các chất dinh dưỡng qua các loại thức ăn như sữa và cháo. Điểm chung giữa các thực phẩm này chính là ở dạng lỏng, mềm do đó rất dễ lọt qua các khe hở nhỏ tại cơ vòng.
Sử dụng sữa ngoài: Những trẻ thường xuyên sử dụng sữa bò sẽ có nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ cao hơn là các trẻ bú sữa mẹ. Do đặc tính tiêu hóa chậm của sữa bò, khiến lượng sữa bé uống vào sẽ có thời gian nằm trong dạ dày lâu hơn.
Cho bé bú sai tư thế: Thông thường, trẻ được mẹ cho bú ở tư thế nằm ngang, đặc biệt là vào buổi tối. Tuy nhiên, nếu đặt bé nằm ngang cũng đồng nghĩa với việc dạ dày cũng nằm ngang theo, khiến sữa khi xuống đến dạ dày bị trào ngược lên miệng.

Có thể bạn quan tâm: Cách cho trẻ bú bình đúng chuẩn và an toàn

Nguyên nhân bệnh lý

Một số bệnh lý bẩm sinh như sa dạ dày mức độ nặng hay thoát vị cơ hoành khiến bé gặp phải vấn đề trào ngược dạ dày. Những chứng bệnh này sẽ làm suy yếu cơ thắt của phần thực quản dưới.

Điều này góp phần làm thức ăn trào ngược lại thực quản, triệu chứng này thường gặp ở các trẻ dưới 1 tuổi. Nếu bé bị bại não, hở van tim, nhiễm trùng toàn thân sẽ có khả năng cao bị trào ngược dạ dày ở trẻ hơn các bé còn lại.

3Dấu hiệu trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh là căn bệnh thông thường. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời sức khỏe của bé sẽ bị ảnh hưởng rất nghiêm trọng. Do đó, cha mẹ cần sớm nhận biết được các dấu hiệu sau để có thể dùng các phương pháp can thiệp hiệu quả:

Trẻ thường xuyên ói, nôn ra nhiều sữa qua đường miệng và mũi.
Trẻ trở nên biếng ăn, hay quấy khóc, giấc ngủ vào ban đêm thường bị gián đoạn.
Tăng cân chậm hay thậm chí là suy dinh dưỡng, thiếu máu diễn ra trong thời gian dài.
Đối với các trẻ lớn hơn, chúng có thể bị đau phía sau phần xương ức, kèm theo triệu chứng ợ nóng khó chịu.
Có các biểu hiện như khò khè, khó thể, ho, toàn thân tím tái. Trẻ có nguy cơ nhập viện vì những cơn ngừng thở, viêm phổi, đe dọa đến tính mạng nếu không được phát hiện kịp thời.

Có thể bạn quan tâm: Dấu hiệu nhận biết và chăm sóc trẻ khi mắc bệnh viêm phổi

4Trào ngược dạ dày ở trẻ có nguy hiểm không?

Trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách sẽ gây ra những hệ lụy vô cùng nguy hiểm, cụ thể:

Biến chứng liên quan đến hệ tiêu hóa: Trẻ có thể bị viêm thực quản ở những mức độ khác nhau, gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động hấp thu dinh dưỡng ở trẻ.

Ở tình huống nghiêm trọng hơn là mắc phải barrett thực quản – tức là hiện tượng viêm thực quản. Đường thực quản bị thu nhỏ lại dẫn đến quá trình lưu thông thức ăn từ miệng đến dạ dày gặp nhiều trắc trở.

Biến chứng liên quan đến hô hấp: Trào ngược dạ dày khiến trẻ thở khò khè, ho khan trong thời gian dài. Những phương pháp điều trị thông thường không hỗ trợ trẻ giảm bớt các triệu chứng.

Khi trào ngược dạ dày ở trẻ diễn ra, axit từ dạ dày trào lên thực quản làm dây thanh ở cổ họng trẻ dày lên rõ rệt, khiến bé bị khàn giọng, khò khè liên tục. Ở trường hợp nặng hơn, trào ngược dạ dày ở trẻ còn liên quan đến bệnh hen suyễn mà một số bé thường gặp.

Biến chứng liên quan đến răng miệng, tai – mũi – họng: Trào ngược bệnh lý ở trẻ có thể dẫn đến bệnh viêm tai giữa, mòn răng, viêm xoang, suy dinh dưỡng, tăng cân chậm. Nếu để lâu dài, việc ảnh hưởng đến sự phát triển hành vi ở trẻ là rất cao.

5Cách chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày

Cách chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày

Trước những biến chứng vô cùng nguy hiểm khi trẻ bị trào ngược dạ dày, cha mẹ cần có biện pháp chăm sóc sao cho khoa học nhằm giúp trẻ giảm bớt các triệu chứng.

Đối với trẻ sơ sinh

Đầu tiên, tiến hành chia nhỏ lượng sữa ở mỗi cữ bú của trẻ, khoảng từ 30 đến 60ml cho mỗi lần bú. Đối với các bé bú nhiều hơn 60ml/lần, sau 60ml mẹ nên ẵm trẻ trong tư thế đầu cao, giúp trẻ ợ hơi bằng phương pháp vỗ nhẹ vào lưng, sau đó tiếp tục cho trẻ bú.

Lưu ý: Trong trường hợp này, tuyệt đối không được vác trẻ lên vai, việc này có thể làm trẻ ọc sữa ra do tư thế đang chèn ép dạ dày.

Thứ hai, pha sữa mẹ hoặc sữa công thức với một lượng bột ngũ cốc hoặc bột gạo nhằm làm sữa đặc hơn. Điều này giúp lượng sữa ở mỗi cữ bú của trẻ giảm đi, từ đó làm giảm lượng sữa trong dạ dày, hạn chế tình huống trào ngược dạ dày ở trẻ.

Nếu pha thêm các loại bột vào sữa, cha mẹ nên lưu ý dùng những núm vú có độ rộng lớn để sữa có thể chảy ra rõ ràng hơn. Tuy nhiên, phụ huynh nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia trước khi áp dụng biện pháp này.

Thứ ba, khi trẻ đã bú xong, cha mẹ hãy đặt trẻ nằm trong tư thế đầu luôn cao hơn so với mặt giường khoảng 30 độ, điều này giúp giảm triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ.

Đối với trẻ lớn

Đầu tiên, cha mẹ nên hạn chế các thức ăn, nước uống mang tính kích thích dạ dày như: Thức ăn có vị cay, chua, cà phê, chocolate…vì những thực phẩm này sẽ làm các triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ có chiều hướng nặng thêm.

Bên cạnh đó, một số trẻ có thể bị dị ứng với đạm có trong sữa bò, nếu trẻ đang uống sữa công thức và xuất hiện những triệu chứng của trào ngược dạ dày ở trẻ, cha mẹ nên tìm đến bác sĩ để được tư vấn. Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên là đổi sang loại sữa công thức phù hợp hơn với trẻ.

6Mẹo chữa trẻ bị trào ngược dạ dày tại nhà

Mật ong và nghệ vàng

Nghệ vàng chứa rất nhiều hoạt chất Curcumin giúp chống lại các axit và làm lành những ổ loét dạ dày khá tốt. Vì thế phương pháp này được dân gian ưa dùng trong điều trị bệnh dạ dày.

Khi cho trẻ 1 tuổi trở lên dùng nghệ vàng để trị bệnh trào ngược dạ dày cha mẹ nên nghiền nát nghệ hoặc sử dụng bột nghệ khuấy đều với mật ong và cho trẻ ăn trước mỗi bữa ăn khoảng 30 phút đến 1 tiếng.

Củ gừng

Rửa thật sạch củ gừng, sau đó thái thành nhiều lát mỏng, cho vào nước đun đến khi sôi và tiến hành pha gừng với mật ong cho trẻ uống sau mỗi bữa ăn. Thực hiện liên tục như vậy trong một khoảng thời gian, cha mẹ sẽ nhận thấy được những hiệu quả tích cực của phương pháp này.

Nha đam

Sử dụng phần gel có trong lá nha đam. Chất gel này có chứa các thành phần kháng khuẩn, chống viêm, giảm đau khá tốt với bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ.

Để mang lại hiệu quả cao nhất, cha mẹ hãy gọt bỏ sạch vỏ màu xanh bên ngoài, chỉ lấy phần ruột trắng, mang đi xay nhuyễn với nước. Cuối cùng, lọc nước và cho trẻ uống trước mỗi bữa ăn khoảng 30 phút.

Lá bạc hà

Lá bạc hà được xem là thảo dược giúp hệ thống tiêu hóa hoạt động năng suất hơn. Ngoài ra, chúng còn giúp giảm nhanh những triệu chứng khó chịu của căn bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ. Cha mẹ hãy lấy tinh dầu bạc hà cùng với dầu oliu để massage vùng bụng cho trẻ mỗi ngày 2 lần.

Trà hoa cúc

Tiến hành lấy một nửa thìa ăn cơm hoa cúc khô đem pha với 1 ly nước nóng rồi để nguội sau đó cho trẻ uống hàng ngày. Cha mẹ nên kiên trì sử dụng phương pháp này xuyên sốt một khoảng thời gian triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ sẽ thuyên giảm rõ rệt.

7Khi nào cần đưa trẻ đến bệnh viện?

Thời điểm nên đưa con đi khám

Nếu trẻ nhỏ xuất hiện những triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh sau đây cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay lập tức:

Tiêu máu, tiêu chảy
Nôn ra máu, nôn nhiều lần
Trẻ chậm tăng cân
Quấy khóc kéo dài nhiều hơn hai giờ
Chán ăn
Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị nôn nhiều sau mỗi cữ bú
Trẻ không nhanh nhẹn

Trẻ lớn cần đi khám bác sĩ khi:

Nôn quá nhiều lần, nôn ra máu hoặc giảm cân trong thời gian ngắn
Thường xuyên ợ nóng, bị đau ở vùng giữa ngực hoặc cổ họng
Có cảm giác đau họng, khó nuốt thức ăn
Thở khò khè, khàn giọng hoặc ho mãn tính
Tình trạng viêm phổi tái phát

8Biện pháp phòng ngừa bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ em

Các biện pháp phòng ngừa tình trạng trào ngược dạ dày mà cha mẹ cần quan tâm, cụ thể:

Cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thoải mái.
Cho trẻ ăn đủ trước khi ngủ khoảng 3 giờ.
Cho trẻ ăn nhiều bữa nhỏ thay vì cho ăn tập trung vào một bữa.
Sau khi trẻ ăn no, cha mẹ luôn bế trẻ ở tư thế thẳng đứng trong vòng 30 phút, không nên cho trẻ nằm xuống ngay.
Tuyệt đối không cho trẻ ăn những thực phẩm có tính axit, caffeine, cay, nhiều chất béo.
Khi trẻ bú, mẹ nên điều chỉnh tư thế đầu cao khoảng 30 độ. Đồng thời, duy trì tư thế này ngay khi con ngủ, có thể cho trẻ nằm nghiêng sang trái giúp giảm các triệu chứng ợ hơi, ợ nóng.

Nếu triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ trở nặng, bác sĩ điều trị có thể kê toa cho trẻ sử dụng thuốc trị đau dạ dày như sau:

Thuốc kháng thụ thể H2 ngăn chặn tiết axit trong dạ dày.
Thuốc ức chế bơm proton hỗ trợ giảm lượng axit do dạ dày tiết ra.
Thuốc prokinetic, dùng để tăng co bóp thực quản, tăng trương lực cơ thắt tại thực quản dưới giúp dạ dày rỗng đi.

9Đôi lời từ AVAKids

Trào ngược dạ dày ở trẻ là chứng bệnh thường gặp đối với trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, cha mẹ không nên chủ quan để hạn chế tối thiểu các hệ lụy có thể xảy ra. Khi trẻ có các dấu hiệu của bệnh trào ngược dạ dày, hãy cho con đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Bài viết của AVAKids chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho bất cứ việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Thùy Trang tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm