Thực đơn trường mầm non đảm bảo dinh dưỡng, giúp trẻ khỏe mạnh

1. Mục đích của việc xây dựng khẩu phần và thực đơn cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non

Thực đơn trường mầm non luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bậc phụ huynh cũng như đội ngũ cán bộ, nhân viên, quản lý trường mầm non. Chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng đảm bảo cho trẻ phát triển thể chất khỏe mạnh, lanh lợi, có sức khỏe và trí tuệ để tham gia vào các hoạt động khác nhau trong cuộc sống.

Thực đơn trường mầm non cần đảm bảo 3 tiêu chí sau: Một là cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ theo từng giai đoạn, đảm bảo cân bằng dinh dưỡng trong khẩu phần ăn. Hai là: đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong quá trình chế biến thức ăn cho trẻ; sử dụng thực phẩm tươi sống, sơ chế sạch sẽ, nấu chín đồ ăn. Ba là: đa dạng khẩu phần ăn cho trẻ, giúp trẻ ăn uống ngon miệng, tăng cân và chiều cao đều đặn, đặc biệt là phù hợp với khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của trẻ trong từng độ tuổi. Thực đơn cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non được chế biến đa dạng, hấp dẫn, tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ.

Dưới đây là cách lên thực đơn trường mầm non theo tiêu chuẩn dinh dưỡng mới nhất, tạo điều kiện chăm sóc trẻ chu đáo và đầy đủ về mặt dinh dưỡng, giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ.

Có thể bạn cũng quan tâm :

Xây dựng khẩu phần ăn uống và thực đơn trường mầm non

1. Mục đích của việc xây dựng khẩu phần và thực đơn cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non

1.1 Khẩu phần và thực đơn

– Khẩu phần: Là suất ăn của một người trong một ngày nhằm đáp ứng đầy đủ nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể (protein, lipit, gluxit, vitamin, chất khoáng).

– Thực đơn: Là lương thực, thực phẩm được chế biến dưới dạng các món ăn trong từng bữa, từng ngày và hằng tuần.

1.2 Mục đích của việc xây dựng khẩu phần, thực đơn cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non

– Nhằm đảm bảo đầy đủ nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ và vệ sinh văn minh trong ăn uống để phòng tránh bệnh tật.

– Tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ nhà bếp đi chợ.

Trong từng giai đoạn phát triển của con người, đặc biệt đối với trẻ em, tùy theo tình trạng sức khỏe và trạng thái hoạt động, khoa học về dinh dưỡng đã có những quy định về khẩu phần và xây dựng khẩu phần cho các đối tượng ở từng chế độ ăn.

Cần dựa vào một số nguyên tắc chính để xây dựng khẩu phần, thực đơn và vận dụng nguyên tắc thay thế các loại thực phẩm với nhau để đảm bảo giá trị của khẩu phần.

Tùy theo khả năng cung cấp thực phẩm ở địa phương và tùy thuộc vào thời tiết, mùa để xây dựng cho trẻ một khẩu phần hợp lý và đầy đủ chất dinh dưỡng.

2. Nguyên tắc xây dựng khẩu phần và thực đơn trường mầm non

– Đảm bảo cho khẩu phần đáp ứng đủ về nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết.

– Đảm bảo tỷ lệ cân đối giữa các chất sinh năng lượng. Cân đối tỷ lệ đạm động vật và thực vật, mỡ động vật và dầu thực vật, cân đối các loại vitamin và chất khoáng.

– Đảm bảo khẩu phần của trẻ ở trường mầm non: lứa tuổi nhà trẻ chiếm 60-70% khẩu phần cả ngày và mẫu giáo 50-60% khẩu phần cả ngày.

Trong đó tỷ lệ: Bữa trưa: 30-35%

                         Bữa chiều: 25-30%

                         Bữa phụ: 1/2 bữa chính

 – Thực đơn được xây dựng theo từng ngày, tuần, tháng và theo mùa để điều hòa thực phẩm.

– Xây dựng thực đơn cho nhiều ngày cần thay đổi món ăn cho trẻ đỡ chán và đảm bảo đủ các chất dinh dưỡng. Khi thay đổi cần đảm bảo thay thế thực phẩm trong cùng một nhóm (ví dụ: thay thịt bằng cá, trứng hoặc tôm,…) hoặc phối hợp các thực phẩm thay thế để đạt được giá trị dinh dưỡng tương đương.

– Thay đổi thực đơn trường mầm non không chỉ đơn thuần thay đổi thực phẩm mà cần thay đổi dạng chế biến trong cùng một loại thực phẩm (như, luộc, kho, rào, dán, hấp,…).

– Trong cùng một bữa ăn nên sử dụng thực phẩm giống nhau cho các chế độ ăn để tiện cho cán bộ nhà bếp đi chợ, nhưng lưu ý nhu cầu của từng độ tuổi và cách chế biến phù hợp.

– Có thực đơn của bữa chính, bữa phụ phù hợp với mức đóng góp.

3. Các bước xây dựng khẩu phần và thực đơn trường mầm non

3.1 Các bước xây dựng khẩu phần ăn

– Tính năng lượng, lượng protein và các chất dinh dưỡng khác của khẩu phần cho một bữa chính của một trẻ theo độ tuổi tương ứng với mỗi chế độ ăn.

– Tính lượng gạo và thực phẩm giàu đạm cho một suất ăn.

– Bổ sung vitamin và các chất khoáng bằng các loại rau.

– Bổ sung năng lượng bằng mỡ động vật, dầu thực vật hoặc đường.

– Thêm gia vị.

3.2 Các bước xây dựng thực đơn

– Xác định số ngày trẻ ăn trong tuần và số bữa ăn trong ngày của từng chế độ ăn (số bữa chính, bữa phụ).

– Chọn thực phẩm giàu đạm động vật và thực vật.

– Chọn các loại rau.

– Chọn cách chế biến thành món ăn cho từng chế độ ăn. Chế độ ăn cơm cần đảm bảo có món canh và món mặn.

– Cho gia vị vào các món ăn (nước mắm, hành,…).

– Chọn món ăn cho bữa phụ.

Ví dụ một khẩu phần của trẻ mẫu giáo lớn tại trường mầm non

Định lượng: 100 suất

Thực đơn
Kcal
%
Tên món ăn
Nguyên liệu chính

Bữa chính sáng
389,9
48,7
Cơm

Đậu, thịt sốt cà chua

Su su nấu thịt gà

Gạo tẻ

Đậu phụ, thịt lợn, thịt gà, su su, cà chua, hành.

Sữa bột, đường, sữa bò.

Bữa phụ
89
11,1
Sữa đậu nành
Đậu tương, đường kính.

Bữa chiều
321,7
40,2
Bún riêu cua

Bánh quy

Bún, cua, me quả, cà chua, bánh quy.

 Ví dụ về giá trị dinh dưỡng của một khẩu phần

TT

Tên thực phẩm

Số lượng (kg)
Lượng được tính (kg)
Protein
Lipit
Gluxit
Kcal

1
Gia vị
0,05
0,3

2
Mắm
0,3
0,6
21,3

87,0

3
Sữa bột
0,6
0,5
162
156
226,8
2970,0

4
Sữa bò
0,5
1,6
40,5
44
280
1725,0

5
Đường kính
1,6
0,3

1588,8
6512,0

6
Dầu thực vật
0,3
4,93

299,1

2781,0

7
Gạo tẻ
5,0
2,5
374,7
49,3
3756,7
17402,0

8
Bánh quy
2,5
19
175
120
1915
9675,0

9
Bún
19
1,37
323

4883
21280,0

10
Thịt sấn
1,4
1,76
226,1
294,6

3671,6

11
Nạc vai
1,8
0,65
334,4
123,2

2516,8

12
Gà
1,5
2,0
145,6
48,8

1053,0

13
Cua đồng
4,0
2,4
106
38,0

780,0

14
Su su
3,0
0,5
17,1

119,7
570,0

15
Cà chua
3,0
0,5
17,1

119,7
570,0

16
Me quả
0,6
3,6
9,7

24,5
137,7

17
Đậu phụ
24 bìa
0,4
392,4
194,4
25,2
3528,0

18
Hành hoa
0,5
1,18
5,2

17,2
92,0

19
Đậu tương
1,2

401,2
217,1
290,3
4849,8

Cộng

2753,4
1584,5
13216,0
80063,8

Bình quân 1 trẻ

14,1%
18,3%
67,6%
800,6 kacl

Ví dụ về thực đơn trường mầm non

Thực đơn cho trẻ lứa tuổi nhà trẻ

Thực đơn cho trẻ nhà trẻ (thực đơn mùa hè)

Bữa
Chế độ ăn
Thứ 2
Thứ 3
Thứ 4
Thứ 5
Thứ 6

Sáng
Bột
Bột cá

Rau cải

Bột thịt lợn

Cà rốt

Bột thịt bò

Rau ngót

Bột tôm

Bí xanh

Bột thịt lợn

Rau ngót

Cháo
Cháo cá

Rau cải

Cháo thịt lợn

Cà rốt

Cháo thịt bò

Rau ngót

Cháo tôm

Bí xanh

Cháo thịt lợn

Rau ngót

Cơm
Cá sốt cà chua

Canh rau cải nấu thịt

Thịt, đậu phụ om cà chua

Canh bí xanh nấu thịt

Thịt bò xào rau củ hỗn hợp

Canh rau ngót nấu thịt

Thịt băm viên sốt cà chua

Canh rau ngót nấu thịt

Đậu phụ nhồi thịt, trứng

Canh rau ngót nấu thịt

Phụ
Bột
Bú mẹ

Nước đu đủ nghiền

Bú mẹ

Chuối nghiền

Bú mẹ

Bột đầu đường

Bú mẹ

Nước dưa hấu nghiền

Bú mẹ

Sữa đậu nành

Cháo
Đu đủ
Chuối
Chè đậu đường
Dưa hấu
Sữa đậu nành

Cơm
Đu đủ
Chuối
Chè đậu đường
Dưa hấu
Sữa đậu nành

Chiều
Bột
Bột thịt lợn rau dền
Bột trứng gà, giá đỗ xanh
Bột lạc vừng, bí đỏ
Bột thịt gà, rau củ thập cẩm
Bột đậu đỏ

Cháo
Cháo thịt lợn rau dền
Cháo trứng gà giá đỗ
Cháo đậu đỗ, lạc vừng, bí đỏ
Cháo thịt gà, rau củ thập cẩm
Cháo đậu xanh

Cơm
Thịt xào rau củ hỗn hợp

Canh rau dền

Trứng đúc thịt

Canh hến rau

Muối lạc vừng

Canh sườn nấu rau củ thập cẩm

Phở gà
Thịt lợn băm rim

Canh dưa nấu cá

 

Thực đơn cho trẻ nhà trẻ (thực đơn mùa đông)

Bữa
Chế độ ăn
Thứ 2
Thứ 3
Thứ 4
Thứ 5
Thứ 6

Sáng
Bột
Bột cá

Cà rốt

Bắp cải

Bột tôm

Rau cải cúc

Bột thịt bò

Cà rốt

Khoai tây

Bột cua

Rau cải

Bột thịt lợn

Cà rốt

Su hào

Cháo
Cháo cá

Cà rốt

Bắp cải

Thìa là

Cháo tôm

Rau cải cúc

Cháo thịt bò

Cà rốt

Khoai tây

Cháo cua

Rau cải

Cháo thịt lợn

Cà rốt

Su hào

Cơm
Cá viên xào

Canh rau cải bắp nấu thịt

Thịt, đậu phụ om cà chua

Canh tôm nấu rau cải cúc

Thịt bò xào rau củ hỗn hợp

Canh trứng cà chua

Trứng chim cút kho thịt

Canh cua rau

Giá đậu xanh xào thịt

Canh sườn khoai tây

Phụ
Bột
Bú mẹ

Chuối

Bú mẹ

Cam

Bú mẹ

Bột đậu đường

Bú mẹ

Chuối

Bú mẹ

Sữa đậu nành

Cháo
Chuối
Cam
Chè đậu đường
Chuối
Sữa đậu nành

Cơm
Chuối
Cam
Chè đậu đường
Chuối
Sữa đậu nành

Chiều
Bột
Bột thịt lợn

Rau cải

Bột trứng gà

Giá đỗ xanh

Bột lạc vừng

Bí đỏ

Bột thịt gà

Rau củ thập cẩm

Bột đậu

Đường kính

Cháo
Cháo thịt

Rau cải

Cháo trứng gà

Giá đỗ

Cháo đậu đỗ lạc vừng

Bí đỏ

Cháo thịt gà

Rau củ thập cẩm

Cháo đậu xanh đường

Cơm
Thịt xào rau củ hỗn hợp

Canh rau cải

Trứng đúc thịt

Canh sườn ninh su hào

Muối lạc vừng

Canh sườn nấu rau củ thập cẩm

Phở gà
Thịt lợn băm viên rán

Canh dưa nấu cá

Thực đơn cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non

Thực đơn mùa hè cho trẻ mẫu giáo

Bữa
Thứ 2
Thứ 3
Thứ 4
Thứ 5
Thứ 6

Chính
Cá sốt cà chua

Canh rau cải nấu thịt

Thịt, đậu phụ om cà chua

Canh tôm nấu bí xanh

Thịt bò xào rau củ hỗn hợp

Canh rau ngót nấu thịt

Giá đậu xanh xào thịt

Canh cua, nấu rau đay mồng tơi

Đậu phụ nhồi thịt trứng

Canh trai/hến nấu rau

Phụ (xế)
Quả chín

Sữa đậu nành

Bánh mì

Sữa

Chè đậu đường
Dưa hấu

Sữa đậu nành

Mì thịt

 Thực đơn mùa đông cho trẻ mẫu giáo

Bữa
Thứ 2
Thứ 3
Thứ 4
Thứ 5
Thứ 6

Chính
Cá viên xào

Canh rau cải nấu thịt

Thịt đậu phụ om cà chua

Canh tôm nấu rau cải cúc

Thịt bò xào rau củ hỗn hợp

Canh đậu phụ cà chua

Trứng chim cút kho thịt

Canh cua rau

Giá đậu xanh xào thịt

Canh khoai tây, cà rốt, su sào

Phụ (xế)
Quả chín

Sữa đậu nành

Mì cua

Cam

Chè đậu đường
Bánh chay

Sữa đậu nành

Cháo thịt

Chuối

Trên đây là ví dụ điển hình về thực đơn trường mầm non cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ. Thực đơn trường mầm non được xây dựng hết sức đa dạng, phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng của trẻ ở từng độ tuổi, cách thức chăm sóc trẻ em về mặt dinh dưỡng của mỗi trường mầm non, cách thức lựa chọn và chế biến thực phẩm.

Trường mầm non có thể sử dụng đa dạng các nguồn thực phẩm, chế biến nhiều món ăn đa dạng hấp dẫn, nhưng điều cốt lõi là phải đảm bảo tính cân bằng và đầy đủ chất dinh dưỡng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Thực đơn cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non tạo điều kiện chăm sóc trẻ tốt nhất về mặt dinh dưỡng, không chỉ mang đến cho trẻ những bữa ăn ngon, bổ dưỡng mà còn giúp trẻ phát triển một cách khỏe mạnh và lanh lợi.

Thực đơn cho trẻ ở trường mầm non được chia sẻ tại Blog Nuôi dạy trẻ. Các bậc phụ huynh, giáo viên mầm non, cán bộ nhân viên làm việc trong lĩnh vực dinh dưỡng trường mầm non có thể truy cập website: https://nuoidaytre.com.vn để tham khảo thực đơn mẫu.