TS.BS Trương Hoàng Minh: Màu sắc tinh dịch phản ánh những bệnh lý nào? – Bệnh viện Nhân Dân 115

Màu sắc của tinh dịch là một trong những cơ sở phản ánh sức khỏe sinh sản nam giới. Bình thường tinh dịch có màu gì? Làm thế nào biết tinh trùng có khỏe mạnh? TS.BS Trương Hoàng Minh – Trưởng khoa Ngoại Niệu – Ghép thận, Bệnh viện Nhân dân 115 sẽ giải đáp những thắc mắc trên.

Tinh dịch bình thường có màu gì?

Ở nam giới tinh trùng
được sản xuất từ khi nào và như thế nào?

Tinh trùng được sản
xuất từ tinh hoàn, từ tế bào sertoli ở ống sinh tinh xoắn và bắt đầu từ tuổi
dậy thì ở nam giới (14-15 tuổi) hình thành quá trình sinh tinh. Quá trình sinh
tinh hình thành từ những tinh nguyên bào, sau đó trở thành tinh bào, từ tinh
bào phát triển thành tinh bào 1, tinh bào 2, từ tinh bào 2 trở thành tiền tinh
trùng và hình thành tinh trùng.

Tinh trùng được sản
xuất từ ống sinh tinh xoắn, qua ống sinh tinh thẳng, đến lưới tinh, sau đó đổ
về mào tinh, theo ống dẫn tinh đi đến túi tinh. Quá trình xuất tinh được phóng
ra qua đường niệu đạo để xuất ra ngoài.

Tinh dịch như thế nào
là bình thường? Sau khi xuất ra ngoài tinh dịch có những biến đổi như thế nào?

Nam giới có quá trình
xuất tinh bình thường, từ 2-3 lần/ tuần. Sau khi tinh dịch được xuất ra ngoài
thường có màu trắng như sữa hoặc trắng xám. Nếu thời gian xuất tinh hoặc quan
hệ quá lâu tinh trùng có thể ngả màu vàng. Khi xuất tinh, tinh trùng có độ keo,
độ quánh, nếu để sau 20 phút có thể loãng.

Tinh dịch bình thường khi xuất ra ngoài có màu trắng sữa

Nếu tinh dịch có màu
sắc biến đổi khác thường nói lên một số bệnh lý nghi ngờ cần kiểm tra. Ví dụ
tinh dịch khi xuất ra có màu đỏ cần nghi ngờ có thể có bệnh lý viêm nhiễm ở
tiền liệt tuyến hoặc túi tinh, hoặc bệnh lý ác tính ở túi tinh hoặc tiền liệt
tuyến, hoặc chấn thương vùng niệu đạo.

Chúng ta biết rằng
trong quá trình xuất tinh, tinh trùng phải vượt qua từ tinh hoàn đến mào tinh,
sang ống dẫn tinh, đưa đến túi tinh và ống phóng tinh, sang niệu đạo, hành niệu
đạo. Dưới áp lực của hành niệu đạo mới phóng tinh dịch ra bên ngoài. Trong quá
trình này, những tổn thương trên đường đi có thể gây ảnh hưởng đến màu sắc và
chất lượng tinh dịch. Nếu niệu đạo bị tổn thương, chảy máu, khi xuất tinh có
thể có màu đỏ.

Hoặc quá trình viêm
nhiễm, hay các bệnh lý liên quan cũng ảnh hưởng màu sắc tinh dịch. Hoặc tinh
dịch có màu xanh sẽ nghi ngờ có tình trạng viêm nhiễm túi tinh hoặc cơ quan
sinh dục. Do đó cần nhận biết ngay để có phương pháp chẩn đoán và điều trị kịp
thời.

Màu sắc tinh dịch liên quan đến những bệnh gì?

Màu sắc và độ đặc của
tinh dịch liên quan đến những yếu tố nào?

Như đã trình bày ở
trên, màu sắc tinh dịch bình thường có màu trắng sữa, trắng xám, đôi khi màu
vàng. Nhưng khi màu sắc chuyển đổi như màu xanh, màu đỏ thì gợi ý các bệnh lý
tiền liệt tuyến, viêm tiền liệt tuyến, ung thư tiền liệt tuyến, viêm/ung thư
túi tinh hoặc các bệnh lý ở đường niệu đạo.

Nếu xuất tinh một
cách đều đặn, 2-3 lần/ tuần thì tinh trùng có độ quánh. Nhưng nếu xuất tinh quá
nhiều lần trong ngày hoặc liên tục, độ quánh có thể giảm đi.

Nhìn tinh dịch, tinh
trùng có thể đoán được bệnh không? Những dấu hiệu nào có thể quan sát bằng mắt
thường?

Tinh trùng phải quan
sát dưới kinh hiển vi, tinh dịch có thể quan sát bằng mắt thường. Với mắt
thường có thể đánh giá số lượng tinh dịch. Ví dụ xuất tinh ở nam giới bình
thường mỗi 2-5ml/ lần xuất tinh. Nếu lượng tinh dịch ít quá có thể đánh giá sức
khỏe sinh sản của người nam giới đó.

Một số bệnh lý có thể
ảnh hưởng đến màu sắc của tinh dịch.

Độ nhớt, độ quánh của
tinh dịch nói lên tình trạng, tỷ lệ, thành phần ở trong tinh dịch có thể ảnh
hưởng sức khỏe sinh sản.

Tinh dịch có dính máu
là dấu hiệu của bệnh gì?

Khi tinh dịch có màu
đỏ và thường nghĩ đến tinh dịch có máu, chắc chắn đây là dấu hiệu bất thường.
Nếu chỉ thoáng qua hoặc sau một hoạt động tình dục quá mức, có thể cần theo
dõi. Nếu như tần suất xuất hiện nhiều và kéo dài, cần nghĩ ngay đến những bệnh
lý thường gặp như viêm nhiễm: nếu bệnh nhân vừa qua có quan hệ tình dục hay
không, có an toàn hay không, nhiều khi có viêm nhiễm từ bên ngoài, đặc biệt là
các bệnh lý lây qua đường tình dục như lậu, nấm…

Ngoài các bệnh lý về
viêm nhiễm, có thể bệnh nhân mắc bệnh lý ác tính như ung thư túi tinh hoặc ung
thư tiền liệt tuyến có thể gây xuất tinh ra máu.

Hoặc các bệnh lý giãn
mạch máu quá mức, như giãn mạch tinh, khi xuất tinh có thể làm vỡ mao mạch và
gây ra tình trạng xuất tinh ra máu.

Đường niệu đạo cũng
có thể gây xuất tinh ra máu. Hỏi tiền sử xem bệnh nhân có chấn thương vùng niệu
đạo hay không; hoặc trên bệnh nhân vừa sinh thiết tiền liệt tuyến, có chọc kim
ở tầng sinh môn cũng có nguy cơ xuất tinh ra máu.

Hoặc những bệnh nhân
lấy tinh trùng từ mào tinh hoặc tinh hoàn bằng cách chọc kim có nguy cơ lẫn máu
trong tinh dịch.

Có rất nhiều nguyên
nhân gây tinh dịch có máu. Cho nên, khi tinh dịch có màu đỏ nam giới nên đến
các phòng khám hoặc bệnh viện có chuyên khoa Nam khoa để được bác sĩ tầm soát
và tìm nguyên nhân điều trị.

Tinh dịch đồ có ý nghĩa gì?

Hiện nay có những xét
nghiệm nào kiểm tra chất lượng tinh trùng?

Kiểm tra chất lượng
tinh trùng bằng tinh trùng đồ.

Trước khi xét nghiệm,
bệnh nhân cần kiêng hoạt động xuất tinh 2-7 ngày trước khi thực hiện tinh dịch
đồ.

Thứ hai, phải lấy
bằng phương pháp dùng tay (thủ dâm) để lấy tinh dịch.

Thứ ba, sau khi lấy
xong cần đưa đến phòng xét nghiệm và đọc kết quả trong 1 tiếng, bởi thời gian
rất quan trọng, ảnh hưởng đời sống tinh trùng.

Tinh dịch đồ là xét nghiệm đơn giản thường được sử dụng để
đánh giá khả năng sinh sản của nam giới

Xét nghiệm sẽ đánh
giá tinh dịch, từ độ phân giải của tinh dịch, số lượng tinh dịch có đủ hay
không, độ pH, số lượng tinh trùng. Trong số lượng tinh trùng bác sĩ sẽ đánh giá
tổng số lượng là bao nhiêu, bao nhiêu phần trăm hoạt động, bao nhiêu phần trăm
không hoạt động. Với những tinh trùng hoạt động, bao nhiêu phần trăm tinh trùng
bình thường, và bao nhiêu phần trăm tinh trùng có hình dạng bất thường. Phòng
xét nghiệm sẽ trả lời các thông số như vậy để bác sĩ dựa vào đọc kết quả.

Bản thân tinh trùng
trong tịnh dịch đồ cũng có bạch cầu. Nếu lượng bạch cầu quá lớn, trên 106/
ml thì cần nghĩ đến tinh dịch có viêm nhiễm hay không, nếu cần thiết sẽ làm
thêm một số xét nghiệm khác như cấy tinh dịch đồ.

Tinh dịch đồ tiết lộ
những thông tin gì? Để đánh giá đầy đủ sức khỏe sinh sản nam giới cần những
thông tin nào?

Tinh dịch đồ nói lên
tình trạng sức khỏe sinh sản. Với người có sức khỏe sinh sản tốt, số lượng tinh
dịch phải bảo đảm ít nhất trên 1.5 ml/lần xuất tinh. Đảm bảo số lượng tinh
trùng hoạt động, tỷ lệ phần trăm tinh trùng bình thường (trên 4% đủ đầu, thân,
đuôi). Nếu đầy đủ những thông tin này sẽ đáp ứng sức khỏe sinh sản và tỷ lệ thụ
thai cao.

Ngoài xét nghiệm tinh
trùng đồ, người ta có thể làm thêm các xét nghiệm khác như cấy tinh dịch đồ
hoặc siêu âm đường bụng/ đường trực tràng để đánh giá hệ sinh dục và túi tinh
có bình thường hay không. Ngoài ra, còn có thêm một số xét nghiệm về nội tiết
để đánh giá có bất thường gì về nội tiết hay không, ví dụ như thử testosterone,
thử LH, thử FSH.

TS.BS Trương Hoàng Minh – Trưởng khoa Ngoại niệu – Ghép thận,
Bệnh viện Nhân dân 115

Xuất tinh như thế nào là bình thường?

Từ thiếu niên đến cao
tuổi, tần suất xuất tinh của nam giới như thế nào là vừa phải?

Rất nhiều người quan
tâm đến xuất tinh bao nhiêu lần hoặc quan hệ bao nhiêu lần là hợp lý? Điều này
phụ thuộc vào sức khỏe của từng cá nhân và chưa có con số cụ thể.

Tuy nhiên, nhiều tác
giả đồng thuận nam giới tuổi từ 20-30 xuất tinh 2-3 lần/ tuần là đủ. Từ 30-50
tuổi là 2 lần/ tuần. Trên 50 tuổi từ 1-2 lần/ tháng. Tùy theo nhu cầu và sức
khỏe nội tại của người nam giới mà có nhu cầu cụ thể.

Lâu không xuất tinh
thì tinh dịch sẽ ngả màu?

Nếu xuất tinh đều
đặn, tinh dịch sẽ có màu trắng sữa hoặc trắng xám. Nhưng nếu lâu quá không quan
hệ hoặc không xuất tinh, tinh trùng sẽ ngả màu vàng khi xuất tinh và điều này
là bình thường. Nếu có màu xanh hoặc đỏ thì lại là tình trạng khác.

Quá trình xuất tinh
xảy ra theo 2 giai đoạn: tiết tinh và phóng tinh. Đối với tiết tinh, tinh trùng
tập trung ở mào tinh hoàn và di chuyển theo ống dẫn tinh ra túi tinh, đến hành
niệu đạo, cơ vòng ở cổ bàng quang đóng lại, hành niệu đạo và tiền liệt tuyến ép
lại làm cho áp lực trong niệu đạo hành tăng lên và phóng lượng tinh dịch 2-5ml
ra ngoài. Mào tinh là nơi khởi đầu xuất tinh và cũng là mồ chôn các tinh trùng
khi tinh trùng được tiết ra từ ống sinh tinh nhưng không được xuất ra ngoài.

Chu trình sản xuất
tinh trùng khoảng 64 ngày, nhưng tinh trùng chỉ tồn tại 42 ngày và tự chết đi
nếu không được xuất ra ngoài.

Thủ dâm có hại không?

Thủ dâm nhiều khiến
cơ thể bị lùn?

Thủ dâm không phải là
hành động lên án hay khích lệ, hoạt động này vừa có lợi nhưng vừa có hại. Thủ
dâm không phải là hình thức đưa máu đến dương vật, sau đó máu mất đi. Để dương
vật cương lên phải có máu vào thể hang, sau đó máu này trở về tuần hoàn, đảm
bảo lưu lượng máu tuần hoàn. Do đó, thủ dâm không làm cho nam giới lùn đi.

Thủ dâm là hình thức
giải quyết sinh lý an toàn:

– Sẽ không mắc những
bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục như lậu, giang mai.

– Giải quyết được
stress, làm cơ thể thoải mái, ngủ ngon hơn.

Tuy nhiên, nếu thủ
dâm không đúng cách sẽ gây hại. Nếu thủ dâm thành nghiện làm cho sự khoái cảm
của nam giới giành cho phụ nữ kém đi. Hoặc khi quan hệ với bạn tình khác giới,
những người quen thủ dâm sẽ có những ảnh hưởng khi quan hệ thực sự, làm cho
tình cảm, cuộc sống lứa đôi ảnh hưởng.

Nếu thủ dâm quá mức
hoặc bạo lực sẽ ảnh hưởng cơ quan sinh dục như gây tổn thương, chấn thương,
thậm chí có thể tổn thương niệu đạo gây rối loạn cương, xuất tinh sớm.

Ngoài ra thủ dâm cũng
ảnh hưởng đến hiếm muộn. Nếu thủ dâm nhiều quá, lượng tinh trùng trong tinh
dịch giảm đi và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

Nguồn: AloBacsi.com