TÁC HẠI CỦA CÁC SẢN PHẨM THUỐC LÁ MỚI ( THUỐC LÁ ĐIỆN TỬ, THUỐC LÁ LÀM NÓNG) – TTYT HUYỆN YÊN LẬP

Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá 

Các sản phẩm thuốc lá mới bao gồm thuốc lá điện tử (ENDs), thuốc lá làm nóng (HTPs) là các sản phẩm mới, đang có xu hướng gia tăng sử dụng trên thế giới và ở Việt Nam. Mặc dù, ngành công nghiệp thuốc lá tuyên bố rằng các sản phẩm thuốc lá mới là giải pháp giảm hại và giúp cai nghiện thuốc lá truyền thống nhưng bằng chứng khoa học cho thấy các sản phẩm thuốc lá mới tồn tại nhiều nguy cơ gây hại. Các tác động có hại đến sức khỏe con người và các hệ lụy xã hội, kinh tế do sử dụng các loại sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng gây ra không thấp hơn so với thuốc lá điếu thông thường. Để ngăn ngừa các tổn thất gây ra bởi thuốc lá mới, Việt Nam cần tăng cường các giải pháp kiểm soát việc quảng cáo, tiếp thị, buôn bán, và tiêu thụ trái phép các sản phẩm thuốc lá mới.Thuốc lá điện tử (ENDs) là các thiết bị điện tử hoạt động bằng cách làm nóng dung dịch lỏng hòa tan thường chứa nicotine, hương liệu và các phụ gia khác, tạo ra dạng khí dung cho người dùng hít vào.Thiết bị thuốc lá điện tử bao gồm bộ phận pin, sạc; bộ phận gia nhiệt, dẫn dòng khí; bộ phận chứa ống đựng dung dịch điện tử; đầu ngậm cho phép người dùng hít vào. Nicotine trong thuốc lá điện tử là chất gây nghiện và độc hại. Ngoài việc gây nghiện cao, nicotine làm tăng nguy cơ rối loạn tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, sinh sản, ức chế phản ứng miễn dịch và đóng vai trò rõ ràng trong việc gây ung thư thông qua tăng sinh tế bào, mất cân bằng oxy hóa, gây chết tế bào và đột biến DNA, cũng như sự phát triển của khối u. Thuốc lá điện tử cũng đã được chứng minh gây ra các căn bệnh nghiêm trọng liên quan đến tim mạch, tổn thương phổi, ung thư. Một nghiên cứu tổng quan hệ thống trên cơ sở đánh giá các nghiên cứu thực nghiệm mới đây đã chỉ ra thuốc lá điện tử làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối và xơ vữa động mạch(Ciaran D Kennedy, 2019).Các nghiên cứu khác cũng cho thấy sử dụng thuốc lá điện tử có liên quan đến tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim(Talal Alzahrani MD, 2018), rối loạn chức năng nội mô dẫn đến bệnh tim mạch (Won Hee Lee et.al, 2019).Nghiên cứu cũng cho thấy người sử dụng thuốc lá điện tử phát triển các thay đổi tế bào liên quan đến ung thư tương tự như người hút thuốc (Keck School of Medicine of University of Southern California).

Thuốc lá làm nóng (HTPs) là sự kết hợp giữa thiết bị điện tử bao gồm bộ phận gia nhiệt làm nóng và sản phẩm thuốc lá (điếu thuốc hay đầu cắm lá thuốc ép). HTPs hoạt động bằng cách làm nóng điếu thuốc hay đầu mồi tới nhiệt độ đủ cao để sinh ra các hạt khói, làn khói có thể hít vào. Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo dù HTPs nung nóng thuốc lá ở nhiệt độ thấp hơn thuốc lá truyền thống nhưng vẫn tạo ra những hóa chất tương tự như trong khói thuốc lá. Hóa chất có hại và nguy cơ gây hại có trong thuốc lá làm nóng bao gồm: kim loại nặng, formaldehyde, nicotin, hydrocarbon thơm đa vòng, cacbon monoxide, accetaldehyde, acrolein, v.v – một số hóa chất được xếp vào nhóm gây ung thư. Đặc biệt, nồng độ một số hóa chất thấp hơn trong thuốc lá điếu thông thường, nhưng nồng độ một số hóa chất khác lại cao hơn và nồng độ hóa chấp thấp không đồng nghĩa với giảm nguy cơ sức khỏe (Tổ chức y tế thế giới tại Việt Nam, 2020).