Skkn-giúp gvcn làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

doc
27

trang

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

GIÚP GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LÀM TỐT CÔNG TÁC

GIÁO DỤC HÒA NHẬP CHO TRẺ KHUYẾT TẬT

I. PHẦN MỞ ĐẦU

I.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Nhằm thực hiện hoàn thành mục tiêu giáo dục của Đảng, Nhà nước đặt ra

trong thời kì đổi mới và hội nhập, trong đó có giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật trong các

nhà trường hiện nay là một vấn đề rất quan trọng. Không ai khác ngoài lực lượng

đội ngũ cán bộ, giáo viên nói chung, trong đó giáo viên chủ nhiệm nói riêng là

nòng cốt đã góp phần làm nên sự thành công trong công tác giáo dục hòa nhập cho

trẻ khuyết tật. Những việc làm cần thiết là tìm ra nhiều giải pháp, biện pháp tích

cực nhằm hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ

khuyết tật. Quá trình giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật là việc làm vất vả mà

người giáo viên chủ nhiệm phải hoàn thành. Khi nhà trường, giáo viên nói chung,

giáo viên chủ nhiệm nói riêng sử dụng các giải pháp, biện pháp giáo dục hòa nhập

cho trẻ khuyết tật phù hợp sẽ nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh

khuyết tật. Tạo cơ hội cho các em học sinh khuyết tật giảm bớt thiệt thòi và có điều

kiện học tập, vui chơi, hòa nhập với bạn bè cùng trang lứa.

Trong những năm gần đây trường Tiểu học Trưng Vương có nhiều học sinh

khuyết tật học hòa nhập tại trường. Cụ thể như năm học 2012- 2013 có 8 học sinh

khuyết tật học hòa nhập, năm học 2013 – 2014 có 6 học sinh khuyết tật học hòa

nhập, năm học 2014 – 2015 có 6 học sinh khuyết tật học hòa nhập, trong đó có

nhiều dạng khuyết tật khác nhau nhưng đại đa số các em thiểu năng trí tuệ.

Hiện nay công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật vẫn còn xem nhẹ,

chưa thực sự được các thầy cô giáo nói chung và giáo viên chủ nhiệm nói riêng đặc

biệt quan tâm một cách đúng mức bởi do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ

quan, cụ thể: Về phía Đảng, Nhà nước, cơ quan chủ quản chưa có chính sách ưu đãi

đối với giáo viên chủ nhiệm có trẻ khuyết tật học hoà nhập, đổi mới cách đánh giá

học sinh tiểu học theo TT 30, có nhiều thay đổi trong việc điều động cán bộ giáo

viên hàng năm. Giáo viên chủ nhiệm quá nhiều áp lực, nhiều việc phải hoàn thành,

phải bắt nhịp với sự đổi mới, đội ngũ giáo viên chủ nhiệm chưa có nhiều kinh

nghiệm trong công tác giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật, đại đa số chú trọng chất

lượng đại trà, chất lượng mũi nhọn, các phong trào, dường như họ ít chú trọng, còn

xem nhẹ đến công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật, thậm chí có giáo viên

chủ nhiệm suy nghĩ chưa đúng đắn: “Trong lớp có học sinh khuyết tật học hoà nhập

như có thêm gánh nặng”, khi phân công chuyên môn giáo viên chủ nhiệm không

muốn nhận lớp có trẻ khuyết tật học hoà nhập,… Song song với nhiều yếu tố nhận

thức, tâm lý, tinh thần trách nhiệm,…thì giáo viên chủ nhiệm họ chưa được trang bị

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 1 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

đầy đủ kiến thức và kĩ năng về giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật một cách bền vững

nên công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật còn nhiều hạn chế, chất lượng

chưa cao. Bên cạnh đó năng lực của cán bộ quản lý còn hạn chế trong các khâu

điều hành, tổ chức thực hiện giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật, cơ sở vật chất

phục vụ cho việc giáo dục trẻ hòa nhập còn thiếu thốn, nhận thức của cha mẹ học

sinh về giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật chưa cao, phó mặc cho nhà trường. Công

tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật gặp nhiều khó khăn cần được sớm tháo gỡ.

Xuất phát từ nhiều nguyên nhân trên, chúng tôi trăn trở và chọn đề tài “Giúp

giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật”, nhằm

góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng yêu cầu mục tiêu giáo

dục mà Đảng, Nhà nước và nhiệm vụ chính trị nhà trường đặt ra trong thời kỳ đổi

mới giáo dục hiện nay.

Chúng tôi hy vọng sau khi thực hiện đề tài này sẽ có hiệu quả thiết thực, giáo

viên chủ nhiệm biết vận dụng linh hoạt sẽ góp phần làm tốt công tác giáo dục hoà

nhập cho trẻ khuyết tật hàng năm của nhà trường.

I.2. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI

a. Mục tiêu

Mục tiêu của đề tài nhằm tìm ra các giải pháp chủ yếu để phát huy hơn nữa

vai trò trách nhiệm của người giáo viên chủ nhiệm nhằm làm tốt hơn công tác giáo

dục hoà nhập trẻ khuyết tật, góp phần phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện

cho học sinh, đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay. Giảm thiểu chất lượng giáo dục

hoà nhập cho trẻ khuyết tật hiệu quả chưa cao, thực hiện các mục tiêu giáo dục

trong năm học đề ra,…Giáo viên chủ nhiệm thực hiện tốt các chủ trương về phát

triển giáo dục của Đảng và Nhà nước ta trong giai đoạn hiện nay trong đó có giáo

dục hoà nhập trẻ khuyết tật. Đây là một trong các nhiệm vụ trọng tâm, đồng thời

thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của nhà trường đặt ra trong năm học.

b. Nhiệm vụ

Nhiệm vụ của đề tài là vận dụng các cơ sở lý luận về giáo dục hoà nhập cho

trẻ khuyết tật, kinh nghiệm của bản thân trong quá trình làm công tác quản lí giáo

dục, tìm hiểu những nguyên nhângiáo viên làm công tác chủ nhiệm có trẻ học hoà

nhập khuyết tật chưa tốt, để phân tích lý giải những vấn đề cần khắc phục về một

số biện pháp giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hoà nhập trẻ

khuyết tật, giúp giáo viên chủ nhiệm nhận thức sâu sắc và nêu cao tinh thần hơn

nữa để góp phần nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh, tạo niềm tin yêu trong

phụ huynh, toàn xã hội. Hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị của nhà trường đề

ra trong năm học.

Nghiên cứu thực trạng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật ở các giáo viên

chủ nhiệm trường Tiểu học Trưng Vương hiện nay.

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 2 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

Đề ra những giải pháp hữu hiệu giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt hơn công

tác giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật, để đạt được kết quả cao hơn như mong muốn

của các em, phụ huynh học sinh, nhà trường và của toàn xã hội. Từ đó giúp nhà

trường định hướng, có kế hoạch, phương pháp, hình thức tổ chức thực hiện những

biện pháp giải pháp hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ học

hoà nhập khuyết tật tại trường Tiểu học Trưng Vương xã Bình Hòa, Krông Ana.

I.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

Giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hoà nhập lớp 1B, 2A, 2B,

2C, 4B tại trường Tiểu học Trưng Vương.

Học sinh khuyết tật đang học hòa nhập tại lớp 1B, 2A, 2B, 2C, 4B trường

Tiểu học Trưng Vương.

Một số cha mẹ có con em khuyết tật học hoà nhập tại trường.

Cán bộ quản lý nhà trường.

Một số thầy cô giáo trong nhà trường không làm công tác chủ nhiệm.

I.4. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU

Nghiên cứu lĩnh vực Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục

hòa nhập cho trẻ khuyết tật trong trường Tiểu học Trưng Vương từ năm học

2012 – 2013; 2013 – 20145 và năm học 2014 – 2015.

I.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Phân tích tổng hợp

Khảo sát

Điều tra

Tìm hiểu – Nghiên cứu các nguồn tài liệu

Quan sát, thống kê,…

II. PHẦN NỘI DUNG

II.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN

Việc giáo dục trẻ khuyết tật học hòa nhập là một chủ trương đúng đắn của

Đảng, Nhà nước Việt Nam ta, thể hiện sự quan tâm đúng mức đến Quyền trẻ em,

thể hiện giàu tính nhân văn và thực sự có ý nghĩa đối với trẻ khuyết tật trong toàn

xã hội. Giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật ngày càng được Đảng, Nhà nước quan tâm

sâu sắc, coi đây như một nhiệm vụ chính trị phải hoàn thành trong thời kì đổi mới

và hội nhập. Được xác định là một trong những mục tiêu quan trọng của nền giáo

dục nước ta hiện nay. Mỗi năm học đều có các văn bản chỉ đạo cụ thể của Phòng

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 3 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

Giáo dục: Công văn số 891/PGDĐT-GDTH V/v hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ

năm học 2013-2014 cấp tiểu học; Công văn số 1012/PGDĐT-GDTH V/v hướng

dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2014-2015 cấp tiểu học; , hướng dẫn thực hiện

của các ban ngành về công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật: Công văn số

……… Phối hợp với Trung tâm giáo dục trẻ khuyết tật của tỉnh tổ chức các lớp tập

huấn cho cán bộ, giáo viên cốt cán của các nhà trường dịp đầu năm học, để góp

phần giúp các nhà trường và giáo viên làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ

khuyết tật. hình thức giáo dục cơ bản đáp ứng với nhu cầu giáo dục của trẻ khuyết

tật ở nước ta.

– Căn cứ TT số 39/2009/TT-BGDĐT ngày 29/12/2009 của bộ Giáo dục và Đào

tạo ban hành Quy định giáo dục hòa nhập cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn; Quyết

định số 32/2006/TT-BGDĐT Quy định giáo dục cho người tàn tật, khuyết tật (Điều

10); Quyết định số 23/2006/QĐ- BGDĐT Quy định về giáo dục hòa nhập cho

người tàn tật, khuyết tật khuyết tật học hòa nhập (Điều 15); Thông tư Liên tịch số

42/2013/TTLT-BGDĐT-BLĐTBXH-BTC Quy định về chính sách giáo dục đối với

người khuyết tật cho người khuyết tật; Luật người khuyết tật; Công văn số 55 của

Sở GD&ĐT Đăl Lăk; Kế hoạch số 38 của Sở GD&ĐT Đăl Lăk; Nghị định số 28

ngày 10/4/2012 Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật

người khuyết tật; một số điều về chính sách người khuyết tật. Công văn Số 9890/

BGD&ĐT ngày 17 tháng 9 năm 2007 V/v hướng dẫn nội dung, phương pháp giáo

dục học sinh có hoàn cảnh khó khăn. TT 30 Quy định Đánh giá học sinh tiểu học,

…

II.2. THỰC TRẠNG

a. Thuận lợi – Khó khăn

* Thuận lợi

– Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp ngành, hàng năm đã tổ chức

các đợt tập huấn, chuyên đề, sinh hoạt chuyên môn về lĩnh vực giáo dục hòa nhập

cho trẻ khuyết tật cho đội ngũ cán bộ, giáo viên cốt cán, có nhiều bài viết, tài liệu

đã được đăng tải trên nhiều phương tiện thông tin đại chúng cho giáo viên chủ

nhiệm tham khảo, vận dụng.

– Đảng và Nhà nước rất quan tâm chế độ, chính sách trong công tác giáo dục

hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

– Ban giám hiệu nhà trường có kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo giáo dục

hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

– Công tác tuyên truyền, động viên của Ban Giám hiệu, các tổ chức đoàn thể

ngày càng quan tâm hơn đội ngũ giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học

hòa nhập, chỉ đạo sâu sát trong các buổi sinh hoạt chuyên môn về các giải pháp hữu

hiệu nhằm hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm có thêm kinh nghiệm.

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 4 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

Được sự ủng hộ, giúp đỡ nhiệt tình của đồng nghiệp, cha mẹ học sinh và có

nhiều tài liệu để tìm hiểu, tham khảo, tra cứu.

Một số giáo viên chủ nhiệm ngày càng thể hiện vai trò trách nhiệm cao hơn,

tận tụy, yêu thương học sinh khuyết tật, tâm huyết với công tác giáo dục hòa nhập

cho trẻ khuyết tật. Thường xuyên tự học tự rèn và sáng tạo góp phần nâng cao chất

lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật của nhà trường hàng năm.

– Các tổ chức chính quyền quan tâm: Tặng danh hiệu thi đua cho giáo viên

hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong năm học. Tuyển sinh đối tượng học sinh

khuyết tật nặng có nhu cầu học tập tại trung tâm trẻ khuyết tật.

– Trường TH Trưng Vương đã góp phần hoàn thành công tác phổ cập

PCGDTHMĐ2 của huyện nhà.

– Một số phụ huynh thể hiện sự quan tâm con em khuyết tật học hòa nhập.

* Khó khăn:

Trường Tiểu học Trưng Vương là một trong những trường hàng năm có tỉ lệ học

sinh khuyết tật học hòa nhập nhiều nhất so với các trường tiểu học trong huyện.

Năm học 2012 – 2013 có 270 học sinh trong đó có 08 học sinh khuyết tật học hòa

nhập chiếm tỉ lệ 3,0 % học sinh toàn trường. Năm học 2013 – 2014 có 268 học sinh

trong đó có 06 học sinh khuyết tật học hòa nhập chiếm tỉ lệ 2,3 % học sinh toàn

trường. Năm học 2014 – 2015 có 267 học sinh trong đó có 06 học sinh khuyết tật

học hòa nhập chiếm tỉ lệ 2,3 % học sinh toàn trường, đây là một con số tương đối

cao. Đời sống nhân dân ở đây phần lớn gặp rất nhiều khó khăn về mọi mặt: chính

trị, kinh tế, văn hóa, xã hội nói chung, đại đa số họ sống chủ yếu là nghề làm nông,

một số hộ dân là người các dân tộc thiểu số, hộ nghèo trình độ học vấn, nhận thức

còn hạn chế, nhiều gia đình có con em diện khuyết tật nhưng cha mẹ vẫn phải đi

làm ăn xa, gửi con cho người thân,… Vì thế việc quan tâm của một số cha mẹ học

sinh có con em khuyết tật còn hạn chế, thậm chí có phụ huynh dường như bỏ mặc,

phó thác con cho người thân, cho nhà trường, không một lần thăm hỏi kể cả dịp tết

lễ.

Một số học sinh khuyết tật trí não nặng, lên cơn, đi học không chuyên cần,

không đáp ứng được các lĩnh vực: Môn học và hoạt động giáo dục, Năng lực, Phẩm

chất, đặc biệt có em không kiểm soát hành vi sinh hoạt cá nhân nên giáo viên chủ

nhiệm rất vất vả, chất lượng học tập của các em rất thấp còn rất thấp, 100% học

sinh không đánh giá,…

Một số giáo viên chủ nhiệm chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác giáo

dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, khi nhận công tác chủ nhiệm có học sinh khuyết

tật chưa thực sự vui vẻ, hào hứng, ngại nhận nhiệm vụ, xem như có thêm gánh

nặng.

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 5 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

Hiệu quả công tác giáo hòa nhập cho trẻ khuyết tật ở một số giáo viên chưa

cao, công tác phối kết hợp với các tổ chức trong và ngoài nhà trường chưa chặt chẽ,

chưa năng động.

Một vài giáo viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho

trẻ khuyết tật, chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm của mình, xem nhẹ công tác

giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, chưa nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ chính trị

phải hoàn thành.

Qua điều tra, khảo sát giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa

nhập một số giáo viên chưa quan tâm nhiều đến học sinh khuyết tật, chưa tận tụy và

thực sự thương các em, xem đây là khó khăn là gánh nặng. Chưa có những giải

pháp tối ưu trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Cha mẹ các em chủ yếu lo công việc đồng án, tâm lý chung phó mặc cho số

phận, cho nhà trường và có suy nghĩ con học đến đâu thì hay đến đó.

Giáo viên chủ nhiệm có học sinh học hòa nhập chưa thực sự mạnh dạn chia

sẻ một số vấn đề liên quan đến tâm lý của trẻ khuyết tật.

Đảng và Nhà nước, các cấp ngành chưa có chính sách ưu đãi nào cụ thể cho

giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa nhập.

Trong ban giám hiệu vẫn còn non trẻ về công tác quản lí, kinh nghiệm chỉ

đạo công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật chưa nhiều,…

b. Thành công – hạn chế

* Thành công

Chúng tôi thấy hiệu quả thiết thực khi vận dụng đề tài này đã Giúp được đội

ngũ giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật tại

trường Tiểu học Trưng Vương trong những năm học gần đây.

Giáo viên chủ nhiệm nêu cao tinh thần hơn, nhận thức được sâu sắc hơn về

vai trò trách nhiệm của mình, khắc phục khó khăn làm tốt công tác giáo dục hòa

nhập cho trẻ khuyết tật, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, hoàn

thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm hiểu rõ nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà

nước giao phó, tích cực học hỏi kinh nghiệm, tự học tự rèn, vui vẻ phấn khởi, sẵn

sàng nhận nhiệm vụ khi được lãnh đạo nhà trường giao phó mặc dù lớp có học sinh

khuyết tật học hòa nhập.

– Ban giám hiệu nhà trường góp phần thành công trong công tác tổ chức thực

hiện quản lý chuyên môn về giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật .

– Giúp giáo viên chủ nhiệm phần nào giải phóng tư tưởng ngại làm công tác giáo

dục hòa nhập trẻ khuyết tật, có thêm kinh nghiệm, phương pháp giáo dục hòa nhập

trẻ khuyết tật.

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 6 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

Chất lượng giáo dục toàn diện của học sinh khuyết tật ngày càng được nâng

lên, tạo được niềm tin yêu trong lòng các em, phụ huynh và các tầng lớp xã hội

trong địa bàn xã. Số lượng giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập

cho trẻ khuyết tật cuối năm đạt 100%. Sự gắn kết giữa gia đình – nhà trường và xã

hội ngày càng chặt chẽ, thể hiện trách nhiệm cao hơn. Các em hứng thú đến trường

học tập, nhiều học sinh có tiến bộ rõ rệt. Năm học 2013-2014 chất lượng các môn

học đánh giá bằng nhận xét và điểm số của các em học sinh khuyết tật là 61,5%,

đặc biệt có em Võ Thị Hải Yến tham gia cuộc thi vẽ tranh cấp tỉnh đạt giải Khuyến

khích, em Nguyễn Thị Minh hoàn thành chương trình tiểu học. Năm học 20142015 trong học kì I có 3/6 em đó là Nguyễn Văn Quốc, em Trần Văn Nguyên, Đỗ

Văn Thắng được đánh giá như học sinh bình thường (Môn học và hoạt động giáo

dục được được đánh giá Hoàn thành, Năng lực và phẩm chất được đánh giá Đạt).

Hạn chế được việc học sinh đi học không chuyên cần. Các em vui tươi phấn khởi

khi đến trường, tham gia các hoạt động giáo dục, nói lên ước mơ, mong muốn của

mình “Thích đi học, thích làm cô giáo,…”

Góp phần hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị và nhiệm vụ năm học nhà

trường đề ra hàng năm.

*Hạn chế

Một số giải pháp mà đề tài nêu còn hạn chế về nhiều mặt, chưa hoàn toàn

phát huy hết vai trò, trách nhiệm, nhận thức sâu sắc của người giáo viên chủ nhiệm

trong công tác giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật. Vẫn còn tình trạng giáo viên chủ

nhiệm than phiền, kêu ca với ban giám hiệu những khó khăn, ngại làm công tác chủ

nhiệm khi lớp có học sinh khuyết tật trí não nặng, có nhiều sự tác động xung quanh

của đồng nghiệp, dạng khuyết tật, áp lực từ cấp trên và tình hình xã hội (Hoàn cảnh

gia đình, sức khỏe, kinh nghiệm,…) dẫn đến một vài giáo viên chủ nhiệm chưa

thực sự nhiệt huyết với công tác giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật.

Chưa tìm hiểu hết các cơ sở lí luận, thực trạng, nguyên nhân, giải pháp.

Chưa có nhiều lí luận trong việc viết đề tài sáng kiến kinh nghiệm giúp giáo

viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật.

Chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật chưa có nhiều tiến bộ.

Chưa vận dụng linh hoạt hết các giải pháp có tính thuyết phục cao để giáo

viên chủ nhiệm hứng thú làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

c. Mặt mạnh – mặt yếu

* Mặt mạnh

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 7 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

Đề tài được xây dựng trên cơ sở thực tiễn tại đơn vị trường tiểu học Trưng

Vương nên thuận lợi trong việc thu thập minh chứng, thông tin về công tác giáo

dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Được tổ tư vấn góp ý, giúp đỡ, hỗ trợ kịp thời về mọi mặt và đánh giá cao về

tính hiệu quả.

Nội dung đề tài thông qua hội đồng sư phạm, được các đồng chí giáo viên

chủ nhiệm đón nhận, đóng góp thêm các giải pháp và vận dụng để làm tốt công tác

giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật.

Nội dung đề tài được triển khai, khi vận dụng vào thực tế đã tăng số lượng

giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh hàng năm.

Giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật là

là cơ sở, là tiêu chí cho việc xếp loại thi đua cuối năm học.

Nhận thức sâu sắc hơn về vai trò trách nhiệm của người giáo viên chủ nhiệm,

không còn e ngại, phản ứng khi nhận nhiệm vụ. Giúp cho giáo viên chủ nhiệm có

thêm một số kĩ năng trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Góp phần hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị, kế hoạch năm học của

nhà trường đề ra, đảm bảo tình hình chính trị ở địa phương, sự liên kết, phối hợp

giữa các lực lượng giữa nhà trường – gia đình và xã hội ngày càng hiệu quả hơn,

đảm bảo mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, duy trì thành tựu Phổ cập

giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, hoàn thành PCGDMĐ II.

* Mặt yếu

Khi tìm hiểu, thu thập thông tin từ giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết

tật học hòa nhập họ chưa tích cực hợp tác.

Một số giáo viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ

khuyết tật, khi tìm hiểu nguyên nhân họ đưa ra nhiều lí do khó khăn khách quan với

cấp quản lý, thường có câu trả lời “Như thế là cố gắng lắm rồi, học sinh khuyết tật

mà,…”, làm cho việc nghiên cứu đề tài có phần gặp khó khăn.

Nội dung đề tài chưa mạnh dạn nhân rộng phạm vi áp dụng. Các giải pháp

chưa có nhiều luận chứng khoa học thuyết phục.

d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động đến giáo viên chủ nhiệm, ảnh

hưởng đến công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

* Các nguyên nhân

Để tìm hiểu nguyên nhân giáo viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục

hòa nhập cho trẻ khuyết tật, chúng tôi đã tiến hành trao đổi, khảo sát, thống kê,…

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 8 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

đối với các đồng chí là giáo viên đã và đang làm công tác chủ nhiệm, các em học

sinh khuyết tật, một số phụ huynh học sinh có con em khuyết tật, chúng tôi đã xác

định được các nguyên nhân như sau:

* Về giáo viên chủ nhiệm

1. Do chưa chưa nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ chính trị, chưa phát huy hết vai

trò trách nhiệm của mình trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, chưa

thể hiện hết sự tận tụy, thương yêu các em: 45 % ;

2. Thiếu kinh nghiệm, chưa tích cực tự học tự rèn trong công tác giáo dục hòa

nhập cho trẻ khuyết tật: 15 % ;

3. Do áp lực công việc công việc phải hoàn thành trong nhà trường: hoạt động

chuyên môn; đoàn thể, công tác khác: 15% ;

4. Do hoàn cảnh gia đình: 10% ;

5. Các yếu tố khác: tâm lý ngại giáo dục đối tượng học sinh khuyết tật học hòa

nhập, muốn công tác chủ nhiệm nhẹ nhàng, còn nặng về gia đình, không được

hưởng chính sách ưu đãi nào, … : 35 % .

* Về học sinh

1. Có nhiều dạng khuyết tật khác nhau, đại đa số các em trí não phát triển

chậm, một số hệ thần khinh bị tổn thương nặng, đến trường học để hòa nập

chứ không theo kịp các lĩnh vực giáo dục đặt ra, không kiểm soát được các

hành vi : 70%

2. Hoàn cảnh gia đình khó khăn : 10%

3. Do bệnh tái phát : 10%

4. Gia đình ít quan tâm, tâm lí phó thác việc giáo dục cho giáo viên, nhà trường

: 10%

* Các yếu tố

Giáo viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết

tật một phần do yếu tố chủ về quan tâm lí cá nhân ngại giáo dục trẻ khuyết tật học

hòa nhập, một phần do tác động bởi các ý kiến khách quan từ những giáo viên chủ

nhiệm không có học sinh khuyết tật học hòa nhập, không có chế độ ưu đãi cụ thể

cho giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa nhập, phụ huynh có con em

khuyết tật học hòa nhập thường phó thác cho số phận, ít quan tâm đến việc giáo

dục,…

e. Phân tích, đánh giá các vấn đề thực trạng mà đề tài đã đặt ra

Như trên đã nêu, nếu giáo viên chủ nhiệm chưa nhận thức sâu sắc về quan

điểm, mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật của Đảng, Nhà nước ta, chưa

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 9 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

phát huy hết vai trò trách nhiệm của mình, chưa thực sự tâm huyết với công tác

giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật,… sẽ ảnh hưởng đến nhiều thành phần: gia

đình, nhà trường, xã hội, đặc biệt bản thân các em là người phải gánh chịu nhiều

thiệt thòi. Nghiêm trọng hơn chưa hoàn thành mục tiêu giáo dục hòa nhập cho trẻ

khuyết tật mà Đảng, Nhà nước, Ngành, trường đề ra trong từng năm học.

Những nguyên nhân sâu xa, những yếu tố tác động đến giáo viên chủ nhiệm

chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật đó là:

e.1. Nguyên nhân từ phía Ban giám hiệu nhà trường

Ban giám hiệu chưa thường xuyên có kế hoạch, tổ chức chuyên đề công tác

giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật để giúp đỡ giáo viên chủ nhiệm trao đổi và có

thêm kinh nghiệm.

Chưa tổ chức tập huấn tâm lý cho giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết

tật học hòa nhập, chưa làm tốt công tác tâm lí với phụ huynh, chưa tích cực tham

mưu với các cấp có thẩm quyền có chính sách ưu đãi đối với giáo viên chủ nhiệm

làm công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Chưa chỉ đạo các đoàn thể quan tâm, tổ chức nhiều hoạt động giáo dục ngoài

giờ lên lớp đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung, để thu hút học sinh

khuyết tật đến trường học hòa nhập.

Phân công chuyên môn hàng năm thường thay đổi giáo viên chủ nhiệm.

Chưa tổ chức khen thưởng, động viên kịp thời những giáo viên chủ nhiệm

làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật,…

e.2. Nguyên nhân từ phía giáo viên

* Giáo viên chủ nhiệm

Chưa nhận thức sâu sắc quan điểm giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật,

chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm, sự nhiệt tình, tâm huyết, tâm lí ngại chủ

nhiệm có học sinh khuyết tật học hòa nhập sẽ thêm gánh nặng.

Chưa chú trọng đầu tư nhiều thời gian, công sức, chưa thường xuyên học hỏi

kinh nghiệm, công tác tự học tự rèn chưa cao.

Xác định mục tiêu mttj số môn học chưa đầy đủ, phương pháp, hình thức tổ

chức dạy học chưa đổi mới, trong giờ dạy ít quan tâm đến đối tượng học sinh

khuyết tật học hòa nhập.

Chưa chú trọng nhiều về các lĩnh vực giáo dục, nội dung sinh hoạt lớp, sinh

hoạt ngoài giờ lên lớp chưa phong phú, chưa đi sâu về công tác giáo dục chất

lượng, chưa nắm rõ tâm lý, bệnh lí của đối tượng học sinh.

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 10 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

Chưa tham mưu, phối kết hợp chặt chẽ với các tổ chức trong và ngoài nhà

trường: Ban giám hiệu, Đoàn, Đội, giáo viên bộ môn và Ban Đại diện cha mẹ học

sinh, phụ huynh.

Việc đi thực tế thăm các gia đình có học sinh khuyết tật học hòa nhập còn ít.

Chưa nắm bắt tâm lý, tâm tư nguyện vọng, tình hình điều kiện hoàn cảnh

của học sinh khuyết tật học hòa nhập.

Bị chi phối bởi nhiều nguyên nhân khác.

* Giáo viên bộ môn

Phần lớn chủ yếu lo chất lượng bộ môn, ít quan tâm đến việc giáo dục hòa

nhập cho trẻ khuyết tật, coi việc giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật là của giáo

viên chủ nhiệm. Chưa nêu cao vai trò trách nhiệm chung của người giáo viên,

thường ỷ lại mọi việc cho giáo viên chủ nhiệm, dạy hết tiết là xong, có khi học sinh

khuyết tật không kiểm soát được hành vi trong giờ học thì gọi giáo viên chủ nhiệm

đến xử lý, có trường hợp xử lý tình huống chưa tế nhị đã vô tình làm cho học sinh

tổn thương nhiều hơn về mặt tinh thần, không muốn đi học, không thích cô giáo

thầy giáo bộ môn đó,… kéo theo hệ lụy có học sinh lên cơn trong giờ học, phát

bệnh, nghỉ học nhiều ngày, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ

khuyết tật.

e.3. Nguyên nhân chủ quan từ phía học sinh

Do bị ảnh hưởng thần kinh, bệnh tái phát, sức khỏe thất thường, thích thì đi

học, không thích thì ở nhà, không xác định được động cơ học tập.

Một số học sinh bị bố mẹ bỏ rơi, gửi người thân nuôi dưỡng, thiếu tình cảm,

vật chất, mắc nhiều bệnh lý khác nhau, tiếp thu kiến thức chậm, có em không lĩnh

hội được kiến thức nên ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng giáo dục hòa nhập cho

trẻ khuyết tật (đây là nguyên nhân chính).

Một số trường hợp theo gia đình đi làm ăn xa, bố mẹ về thì con đi học, bố

mẹ đi làm thì đi theo nên phải nghỉ học nhiều ngày không theo kịp kiến thức dẫn

đến ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật (đây

cũng là nguyên nhân chính thứ hai).

e.4. Nguyên nhân từ phía gia đình

Một số gia đình sinh có con em khuyết tật học hòa nhập tâm lý phó thác cho

số phận, có cách nhìn phiến diện (Con bị khuyết tật thì làm được gì? ), lo việc mưu

sinh, ít quan tâm đến việc giáo dục như: chăm sóc động viên, đôn đốc, nhắc nhở,

kiểm tra,…Khoán trắng chất lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật cho giáo

viên chủ nhiệm, cho nhà trường. Họ nghĩ rằng việc giáo dục hòa nhập cho trẻ

khuyết tật không phải của phụ huynh. Các con học tập như thế nào cũng được. Chất

lượng giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật không quan tâm.

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 11 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

Một số gia đình kinh tế khó khăn, đi làm ăn xa, .

Bố mẹ ly hôn, gửi con cho người thân luôn, bỏ mặc không quan tâm. Một số

cha mẹ học sinh nhận thức chưa sâu sắc giá trị của giáo dục hòa nhập cho trẻ

khuyết tật, cho con ở nhà chơi cho thoải mái,….

e.5. Nguyên nhân từ xã hội, cộng đồng

Nặng về nhận thức rằng: học sinh khuyết tật thì làm gì được mà đi học cho

mất công đưa đón, biết gì mà học, ở nhà cho đỡ mất thời gian của bố mẹ.

Một số cộng đồng dân cư nơi các em ở còn phân biệt, kỳ kị. Các tổ chức xã

hội chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm, chưa quan tâm nhiều đến công tác giáo

dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật của nhà trường.

Lồng ghép quá nhiều nội dung chương trình giáo dục vào trong trường học,

tạo điều kiện cho nhiều tổ chức, cá nhân vào nhà trường làm từ thiện, kinh doanh.

Chưa quan tâm đến chính sách ưu đãi cho giáo viên chủ nhiệm làm công tác giáo

dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Nhiều ảnh hưởng của xã hội; thiếu sự quản lý của

các ban ngành chức năng.

Do điều kiện tự nhiên, điều kiện của gia đình: bố, mẹ bị ảnh hưởng chiến

tranh, yếu tố di truyền, đột biến gen,… số lượng học sinh khuyết tật khá nhiều so

với các địa phương khác.

Sự quan tâm, hỗ trợ chưa thật kịp thời, sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các

tổ chức trong cộng đồng và xã hội.

II.3. GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP

a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp

Giúp giáo viên chủ nhiệm có thêm kinh nghiệm để làm tốt công tác giáo dục

hòa nhập cho trẻ khuyết tật trong nhà trường.

Góp phần nâng cao chất lượng giáo giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, đạt

được mục tiêu giáo dục và hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị nhà trường đặt

ra trong năm học.

Giúp học sinh khuyết tật học hòa nhập có thêm niềm vui, phần nào giảm bớt

thiệt thòi mà các em đang phải gánh chịu.

Góp phần tác động đến đến các tổ chức, cá nhân, cộng đồng và xã hội có sự

quan tâm hơn nữa trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật,…

– Từ mục tiêu trên chúng tôi nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm giúp giáo viên chủ

nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật qua những giải pháp,

biện pháp cụ thể sau đây:

b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 12 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

b.1. Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên tổ chức, hướng dẫn trò chơi cho học

sinh khuyết tật luyện tập giao tiếp trong các hoạt động giáo dục.

+ Thông qua các trò chơi, hướng dẫn các em nói theo, làm theo các động tác theo

cô, việc đóng các vai khác nhau, học sinh khuyết tật sẽ được luyện tập giao tiếp

trong các tình huống có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Quá trình nhập vai

sẽ tạo ra những cảm xúc tốt cho các em, với các học sinh khác trong lớp.

+ Hướng dẫn các trò chơi đóng vai có chủ đề là giúp trẻ mô tả lại một mảnh ghép

trong cuộc sống của con người, hoạt động này có ý nghĩa to lớn đối với giáo dục

hòa nhập cho trẻ khuyết tật về hành vi, về vận động trí tuệ, vận động cơ thể bởi vì:

Tất cả những hiểu biết về hành vi, hoạt động và mối quan hệ của con người được

giáo viên chủ nhiệm giúp các em phần nào hiểu được giá trị của cuộc sống. Từ đó

tự miêu tả lại bằng sự hiểu biết thông qua ngôn ngữ, bằng cảm nhận, bằng hoạt

động, cử chỉ, điệu bộ của chính bản thân các em. Ở các vai khác nhau trong mỗi trò

chơi giáo viên chủ nhiệm đều kết hợp giáo dục các em những kỉ năng sống cơ bản

cần thiết nhất để các em biết vận dụng vào cuộc sống hàng ngày.

+ Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên tổ chức, hướng dẫn trò chơi nhằm kích

thích các hoạt động trí não, hoạt động các hệ thần kinh của cơ thể, giúp các em

nhanh nhẹn hơn, khi tham gia nhiều hoạt động trò chơi sẽ phản ánh rõ tính chất

phát triển của các hệ thần kinh, hệ vận động, nổi bật nhất là biểu hiện hệ thần kinh.

Khi trẻ khuyết tật thực hiện được những yêu cầu trò chơi, hoạt động đề ra là giáo

viên chủ nhiệm đã góp phần thành công trong việc giáo dục hòa nhập cho trẻ

khuyết tật. Trong các trò chơi một số tình huống có thể xảy ra mà trẻ có thể giải

quyết được là giáo viên đã thành công. Do vậy giáo viên chủ nhiệm thường xuyên

tổ chức, hướng dẫn trò chơi cho học sinh khuyết tật luyện tập giao tiếp trong các

hoạt động giáo dục là rất quan trọng, giúp trẻ phần nào cải thiện được các hệ thần

kinh, các em thích học hòa nhập và đạt được một số tiêu chuẩn hành vi con người

cần có trong cuộc sống.

+ Giúp học sinh biết giao tiếp trong các trò chơi là việc làm cần thiết, thông qua

giao tiếp, lời nói thể hiện được tâm tư nguyện vọng, thỏa mãn, nhu cầu đạt được

hay chưa. Giao tiếp đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống hàng ngày, thông

qua giao tiếp để con người hiểu được nhau, biết thông cảm và chia sẻ với những

người có hoàn cảnh không may mắn. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm cần giúp đỡ học

sinh khuyết tật học hòa nhập phát huy ngôn ngữ nói trong giao tiếp, trong mọi hoạt

động giáo dục.

+ Giáo viên chủ nhiệm luôn chủ động, linh hoạt trong mọi tình huống khi học

sinh vui chơi, học tập. Vận dụng phù hợp những hoạt động khi tổ chức trò chơi

nhằm luyện tập kĩ năng nói, giao tiếp cho các em. Sử dụng các giải pháp, biện pháp

một cách linh hoạt, phù hợp sẽ giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục

hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Giúp trẻ tiến bộ dần những tiêu chuẩn trong mọi lĩnh

vực: Môn học và hoạt động giáo dục, năng lực và phẩm chất.

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 13 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

b.2. Tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong công tác

giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

+ Giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật là một quá trình đòi hỏi cần có sự kết hợp

chặt chẽ giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường trong đó nhà trường đóng

vai trò quan trọng nhất, phối hợp tốt giữa nhà trường, gia đình và xã hội thì giáo

dục trẻ hòa nhập sẽ tạo nên kết quả như mong muốn. Chính vì thế mà giáo viên chủ

nhiệm cần phải tăng cường hơn nữa sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình

và xã hội trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, cụ thể: thường xuyên

trao đổi, cập nhật, nắm bắt các kênh thông tin đa chiều để có những điều chỉnh kịp

thời, phù hợp về phương pháp giảng dạy, hình thức tổ chức dạy học, các hoạt động

vui chơi, chăm sóc sức khỏe. Thường xuyên theo dõi sự diễn biến sức khỏe bệnh

lý, sự tiến bộ của các em dù là rất nhỏ để trao đỗi với phụ huynh để cùng phối hợp

với giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật,

thường xuyên trao đổi thông tin về các lĩnh vực giáo dục môn học và hoạt động

giáo dục, năng lực, phẩm chất của các em với ban giám hiệu nhà trường để có sự

giúp đỡ trong việc đánh giá hay không đánh giá các em. Tích cực trong công tác

dân vận, tham mưu với các tổ chức đoàn thể nơi cư trú: Đoàn thanh niên, Hội phụ

nữ, Hội khuyến học, Trung tâm Y tế, chính quyền địa phương quan tâm giúp đỡ kịp

thời về quyền lợi, chính sách như tặng quà nhân các dịp lễ, tết, khám sức khỏe định

kỳ cho các em, tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ khuyết tật đên trường học hòa nhập.

+ Để có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường – gia đình và xã hội trong công

tác giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật hiệu quả người giáo viên chủ nhiệm phải

làm tốt công tác dân vận, biết lựa chọn thời điểm thích hợp, tạo mối quan hệ thân

thiện, thể hiện sự nhiệt tình trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

+ Sắp xếp thời gian hợp lý để thường xuyên đến thăm gia đình tư vấn tâm lý

cho phụ huynh và động viên các em, nêu gương điển hình một số người khuyết tật

có nghị lực, vượt lên chính mình, thành đạt trong cuộc sống, từ đó giúp phụ huynh

và học sinh có thêm động cơ vượt lên số phận.

+ Tích cực, chủ động tham mưu với Ban giám hiệu, các đoàn thể trong nhà

trường để phối hợp làm tốt phong trào xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh

tích cực”, đây là điều kiện thuận lợi để giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo

dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Học sinh khuyết tật của trường đại đa số bị thiểu

năng trí tuệ, thích tri giác sự vật bằng mắt và thích hoạt động vui chơi, văn nghệ,

thể thao, chính vì vậy mà giáo viên chủ nhiệm cần tăng cường phối hợp với tổ chức

công đoàn, đoàn thanh niên, tổng phụ trách đội, các giáo viên bộ môn năng khiếu

tích cực, sáng tạo trong việc tạo cảnh quan, trang trí trong lớp học, tổ chức sinh

hoạt ngoài giờ lên lớp. Giáo viên chủ nhiệm cùng với các đoàn thể kết hợp giao

lưu, tặng quà cho các em học hòa nhập nhân các dịp lễ tết, đi thực tế gia đình thăm

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 14 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

hỏi động viên kịp thời khi cần thiết. Như thế là đã góp phần thành công trong quá

trình giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật.

+ Phối hợp với nhà trường lập kế hoạch tuyên truyền phổ biến các nội dung

giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật cũng như những khó khăn của học sinh khuyết

tật để tạo cho gia đình có học sinh khuyết tật,cộng đồng biết cùng chung tay giáo

dục trẻ đem lại hiệu quả giáo dục cao nhất và tạo cơ hội phát triển cho học sinh

khuyết tật.

+ Giáo viên chủ nhiệm phải linh hoạt, sáng tạo trong việc phối hợp với nhà

trường – gia đình và các tổ chức xã hội sẽ làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho

trẻ khuyết tật.

b.3. Bồi dưỡng kỹ năng cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm làm công tác giáo dục

hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

+ Ngay từ đầu năm học Ban giám hiệu trang bị kiến thức cơ bản và nâng cao

nghiệp vụ về giáo dục hoà nhập cho trẻ khuyết tật thông qua việc cấp phát các

văn bản hướng dẫn về giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật của các cấp ngành

để giáo viên chủ nhiệm nghiên cứu và thực hiện, lựa chọn giáo viên chủ nhiệm

có kinh nghiệm tham gia tập huấn do các Trung tâm giáo dục trẻ khuyết tật tổ

chức, tổ chức các buổi chuyên đề về giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật:

hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch dạy học, xác định mục tiêu trong

soạn giảng, cách lập hồ sơ giáo dục học sinh, phương pháp giảng dạy, hình thức

tổ chức dạy học, nội dung hoạt động ngoài giờ lên lớp, tâm lý của trẻ, nhân điển

hình kinh nghiệm giáo dục hoà nhập thành công cho trẻ khuyết tật của một số

giáo viên chủ nhiệm năm học trước.

+ Tìm hiểu tâm lý, bệnh lý của học sinh khuyết tật

+ Lập kế hoạch giáo dục cá nhân

+ Huy động sự quan tâm giúp đỡ, phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng của nhà trường

– gia đình và xã hội.

+ Giáo dục học sinh bình thường phải thân thiện, sẵn sàng giúp đỡ các bạn

khuyết tật học hòa nhập, không phân biệt, kỳ thị, chọc ghẹo,… các bạn khuyết

tật học hòa nhập trong lớp cũng như trong trường.

+ Thường xuyên tổ chức chuyên đề trao đổi kinh nghiệm: sử dụng phương pháp

dạy học, các hình thức tổ chức dạy học phù hợp, hiệu quả và kỹ năng sư phạm

giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, đặc biệt kỹ năng giáo dục học sinh khuyết

tật dạng thiểu năng trí tuệ.

+ Ban giám hiệu tập huấn cho giáo viên chủ nhiệm nắm rõ khái niệm, đối

tượng, các nguyên nhân, dấu hiệu để nhận biết, phân loại các dạng khuyết tật: trí

tuệ, hệ vận động, khiếm thị, khiếm thính, khó khăn về ngôn ngữ,…

+ Tư vấn cho giáo viên chủ nhiệm nhận biết những khó khăn về thể chất và tinh

thần thường đi kèm với trẻ khuyết tật: Ví dụ: Học sinh A bị bại não có thể chậm

phát triển về cơ thể và chậm phát triển trí tuệ, hoặc một học sinh B bị khó khăn

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 15 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

về ngôn ngữ (không nói được) có thể khó khăn về thính giác (không nghe được)

nhưng cơ thể có thể phát triển bình thường,…

+ Tùy theo đối tượng học sinh khuyết tật học hòa nhập, tùy theo sự tiến bộ của

các em, giáo viên chủ nhiệm nghiên cứu, thường xuyên thay đổi phương pháp

dạy học phù hợp, chú trọng phương pháp trực quan, minh họa, động tác, cử chỉ,

làm mẫu,…cho học sinh dễ tri giác.

+ Theo dõi sát sao sự tiến bộ của các em trong các lĩnh vực giáo dục dù là rất

nhỏ để thực hiện đánh giá hoặc không đánh giá chính xác. Tuyệt đối tránh cảm

tính, qua loa trong đánh giá học sinh khuyết tật học hoà nhập (đã là học sinh

khuyết tật thì không đánh giá, hoặc học sinh khuyết tật không theo kịp nhưng

cũng đánh giá để khỏi phải làm hồ sơ,…).

b.4. Sử dụng đồ dùng dạy học thường xuyên góp phần giúp giáo viên chủ nhiệm

làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

+ Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên làm và sử dụng đồ dùng trực quan trong

các tiết dạy sẽ giúp học sinh khuyết tật dễ tri giác, phần nào tiếp thu và hiểu được

nội dung, đạt được mục tiêu bài học đề ra. Đồ dùng dạy học phải phong phú, đa

dạng, có màu sắc thu hút tạo hứng thú và sự chú ý cho các em trong giờ học.

+ Nhà trường lập kế hoạch, tổ chức thi tự làm đồ dùng dạy học cho lớp có học

sinh khuyết tật học hòa nhập. Để giúp các giáo viên chủ nhiệm có thêm phương

tiện hỗ trợ các em học tập đạt hiệu quả.

+ Cần chú ý đến việc sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học hợp lý sẽ có nhiều tác

dụng: giúp các em nắm được kiến thức thông qua việc thực hành, có nhiều phương

tiện để khám phá học mà chơi, chơi mà học, từ đó đạt được mục tiêu của môn học.

Sử dụng đồ dùng dạy học thường xuyên, hiệu quả sẽ góp phần giúp giáo viên chủ

nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật. Giúp các em phần nào

cải thiện trí tuệ để hỗ trợ cuộc sống sau này đỡ thiệt thòi.

+ Ngoài thiết bị, đồ dùng dạy học, tranh ảnh, sách giáo khoa,… giáo viên chủ

nhiệm nên chủ động sáng tạo thêm những bộ đồ chơi dễ làm, đơn giản, gần gũi với

kiến thức môn học, đời sống hàng ngày: Ngôi nhà, cây cối, con vật, đồ vật, phương

tiện đi lại, các loại rau củ quả, … để các em khuyết tật học hòa nhập tiếp thu được

nội dung bài, đạt được mục tiêu môn học.

b.5. Linh hoạt tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ góp phần

giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm nhiều hoạt động bổ ích và thiết thực,

việc học văn hóa đối với các em gặp rất nhiều khó khăn bởi vì các em khuyết tật đa

số bị ảnh hưởng đến trí não dẫn đến thiểu năng trí tuệ. Việc tiếp thu và lĩnh hội kiến

thức bài học là rất hạn chế, các em được học hòa nhập là vừa tham gia học vừa

tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp như: tham gia các trò chơi bổ

ích, văn nghệ, thể dục thể thao, lao động, sinh hoạt Đội, sao nhi, đố vui học tập, vẽ

tranh và thực hiện một số nội dung trong phong trào thi đua xây dựng Trường học

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 16 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

thân thiện, học sinh tích cực. Thông qua những hoạt động đã tác động rất lớn đến

sự hình thành và tiến bộ dần nhân cách của các em cả về thể chất lẫn tinh thần. Nhờ

giáo viên chủ nhiệm linh hoạt tổ chức tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp

mà các em năng động hơn trong mọi sinh hoạt, tiến bộ hơn trong học tập, đặc biệt

có em đạt được thành tích cao trong học tập dự thi vẽ tranh cấp tỉnh đạt giải Ba, có

những em đầu năm không đánh giá đã tiến bộ dần và cuối học kì I được đánh giá,

quan trong hơn là tạo sân chơi lành mạnh bổ ích và thân thiện cho các em, tránh

được sự tự ti, mặc cảm, sợ đến trường học hòa nhập. Các em mạnh dạn vui chơi,

mạnh dạn trong giao tiếp và tự tin hơn rất nhiều, chủ động hòa nhập với các bạn

học sinh bình thường, bạn bè vui vẻ, đoàn kết, thích gần gũi với cô giáo chủ nhiệm

để chia sẻ, nói lên những ước mơ, mong muốn trong tương lai,… Giúp các em tiến

bộ là giúp các em giảm bớt thiệt thòi đó chính là sự thành công lớn của người giáo

viên chủ nhiệm, không những làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

mà còn góp phần hoàn thành thắng lợi mục tiêu giáo dục của Đảng, Nhà nước và

nhiệm vụ chính trị năm học nhà trường đề ra.

c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp

Để thực hiện được giải pháp, biện pháp đòi hỏi cán bộ quản lí phải có kinh

nghiệm, nhiệt huyết, tinh thần trách nhiệm cao, có kinh nghiệm trong công tác chỉ

đạo giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật, tìm hiểu kĩ và nắm rõ các nguyên nhân,

thực trạng, mặt mạnh, mặt yếu của vấn đề nghiên cứu, nắm kĩ các văn bản chỉ đạo

của các cấp ngành, luôn tự học tự rèn, học hỏi đồng nghiệp, nắm bắt điều kiện thực

tế,… để từ đó vận dụng đưa ra các biện pháp, giải pháp phù hợp giúp giáo viên chủ

nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật đạt hiệu quả cao hơn

những năm học trước.

Động viên giáo viên chủ nhiệm khắc phục khó khăn, luôn tự học tự rèn, tự

nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp, tâm huyết với công việc, nêu cao

tinh thần trách nhiệm hơn nữa để hòa thành nhiệm vụ được giao.

Tích cực tham mưu với các cấp có thẩm quyền quan tâm tạo điều kiện, hỗ trợ

về mọi mặt, đặc biệt phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường – gia đình và các tổ chức

đoàn thể trong xã hội, làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục giáo dục.

d. Mối quan hệ giữa các biện pháp, giải pháp

Giữa các biện pháp, giải pháp đều có mối quan hệ biện chứng, có cơ sở lí

luận khoa học gắn với thực tiễn, logic và chặt chẽ với nhau. Biện pháp, giải pháp

này hỗ trợ cho biện pháp, giải pháp kia và ngược lại, chúng có mối tương quan hỗ

trợ lẫn nhau, giữa các biện pháp, giải pháp phải phối kết hợp nhịp nhàng, khoa học,

nhất quán cùng thực hiện đồng bộ. Mỗi biện pháp, giải pháp có một vai trò quan

trọng, tác động qua lại hữu ích góp phần giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác

giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 17 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

Muốn phát huy giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho

trẻ khuyết tật, thì nhà trường, cha mẹ học sinh và các tổ chức xã hội trong và ngoài

nhà trường phải tạo điều kiện về mọi mặt: quan tâm, giúp đỡ, động viên giáo viên

kịp thời, bởi yếu tố quan trọng sử dụng các biện pháp, giải pháp và quyết định hiệu

quả công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật là người giáo viên chủ nhiệm.

e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu

Dạng khuyết tật

Năm

học

TSHS

Tổn

thương

Câm

điếc

Chất lượng giáo dục

Hệ vận

động &

hệ thần

kinh

Có

đánh

giá

Không

đánh giá

Lên

lớp

HT

CT

TH

Duy

trì Sĩ

số

HSKT thi

vẽ tranh

cấp tỉnh

Bại

não

2012

2013

2013

2014

2014

2015

não

(đạt giải)

Công tác

GDHNTKTc

ủa GVCN

Tốt

Chưa

tốt

Qua số liệu trên cho thấy năm học 2012-2013 và 2013-2014 chất lượng hai mặt

giáo dục, cũng như các kỹ năng khác của các em rất hạn chế, đa số ở mức độ thấp,

không đánh giá, trong đó có một học sinh bỏ học (Do bệnh nặng). Số lượng giáo

viên chủ nhiệm chưa làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật 6/8 Đ/c.

Điều này nói lên vai trò, tinh thần trách nhiệm, kinh nghiệm, các biện pháp, giải

pháp hữu hiệu của giáo viên chủ nhiệm còn hạn chế, dẫn đến chất lượng giáo dục

hoà nhập của trẻ khuyết tật trong những năm học trước đạt ở mức độ thấp, tỉ lệ học

sinh không đánh giá 100%.

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 18 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

II.4. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC QUA KHẢO NGHIỆM, GIÁ TRỊ KHOA HỌC

CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

Dạng khuyết tật

Năm

học

TSHS

Tổn

thương

Câm

điếc

Chất lượng giáo dục

Hệ vận

động &

hệ thần

kinh

Có

đánh

giá

Không

đánh giá

Lên

lớp

HT

CT

TH

Duy

trì Sĩ

số

Bại

não

2012

2013

7/8

2013

2014

6/6

2014

2015

não

HSKT thi

vẽ tranh

cấp tỉnh

(đạt giải)

6/6

Công tác

GDHNTKTc

ủa GVCN

Tốt

Chưa

tốt

Với những biện pháp nêu trên, năm học 2014 – 2015 tính đến cuối học kì I số

lượng giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

được nâng lên rõ rệt đạt tỉ lệ 100%, chất lượng giáo dục nâng cao hơn, đã có 03 học

sinh đủ điều kiện về các lĩnh vực: Môn học và hoạt động giáo dục đánh giá Hoàn

thành ; Kĩ năng; Phẩm chất đánh giá Đạt, học sinh duy trì sĩ số 100%, các em có

những chuyển biến rõ rệt và tiến bộ nhiều về mọi mặt. Điều này chứng tỏ giáo viên

chủ nhiệm đã vận dụng linh hoạt các giải pháp, biện pháp nên đã làm tốt công tác

giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Trong năm học 2014-2015, giáo viên chủ nhiệm có học sinh khuyết tật học

hòa nhập đã nhận thức sâu sắc hơn, tâm huyết, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao

hơn, vận dụng kinh nghiệm linh hoạt có sáng tạo. Nhờ hiểu rõ thực trạng, nguyên

nhân và những giải pháp, biện pháp nêu trên mà chất lượng giáo dục hòa nhập cho

trẻ khuyết tật được nâng cao hơn.

Tóm lại, giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò rất quan trọng, làm tốt công tác

giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn

diện cho học sinh, hoàn thành mục tiêu giáo dục mà Đảng, Nhà nước và nhiệm vụ

năm học nhà trường đề ra. Giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật là một vấn đề rất

cần được sự quan tâm nhiều tổ chức trong và ngoài nhà trường, nhưng thành tố

quyết định nhiều nhất giúp học sinh tiến bộ, phát triển dần nhân cách toàn diện cả

về tinh thần lẫn thể chất là cô giáo chủ nhiệm.

Người thực hiện: Ngô Phong Ba và Trần Thị Hồng Thúy

– Trang 19 –

Giúp giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật

Để phát huy tốt vai trò của người giáo viên chủ nhiệm, đồng thời giúp giáo

viên chủ nhiệm làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật đạt hiệu quả

cao hơn những năm học trước, qua nghiên cứu chúng tôi rút ra bài học kinh nghiệm

sau đây:

Ngay từ đầu năm học, ban giám hiệu nhà trường chọn giáo viên có kinh

nghiệm, tâm huyết, nhiệt tình trách nhiệm cao làm công tác chủ nhiệm có học sinh

khuyết tật học hòa nhập. Triển khai kịp thời các văn bản chỉ đạo công tác giáo dục

hòa nhập cho trẻ khuyết tật của các cấp ngành đến toàn thể giáo viên. Tham gia tập

huấn, tổ chức chuyên đề các nội dung liên quan đến công tác giáo dục hòa nhập

cho trẻ khuyết tật ngay từ đầu năm học. Hướng dẫn lập kế hoạch dạy học, lập kế

hoạch giáo dục trẻ khuyết tật không đánh giá.

Động viên giáo viên chủ nhiệm khắc phục khó khăn, xác định vai trò, tình

thương, trách nhiệm của mình trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Ban giám hiệu nhà trường làm tốt công tác tham mưu, phối hợp chặt chẽ

giữa nhà trường – gia đình và xã hội.

Tập huấn cho giáo viên chủ nhiệm hiểu rõ quan điểm giáo dục của Đảng,

Nhà nước ta, hiểu rõ tầm quan trọng trong việc giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết

tật, nắm được tâm lý, những thiệt thòi của trẻ khuyết tật,… để giáo viên vui vẻ

nhận và hoàn thành nhiệm vụ được giao, thương yêu học sinh như con em mình.

Tư vấn cho giáo viên chủ nhiệm thấm nhuần bản chất của việc làm tốt công

tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật sẽ góp phần giúp học sinh khuyết tật tiến

bộ về thể chất lẫn tinh thần để các em đỡ thiệt thòi, nâng cao chất lượng giáo dục

toàn diện cho học sinh, hoàn thành mục tiêu giáo dục, hoàn thành thắng lợi nhiệm

vụ năm học đề ra.

Động viên giáo viên chủ nhiệm tận tụy, thể hiện tình nhân ái nhiều hơn bằng

những cử chỉ và hành động đẹptrong mắt các em, chịu hi sinh một phần quyền lợi

của mình cho học sinh khuyết tật học hòa nhập.

Nhắc nhở giáo viên chủ nhiệm thường xuyên tự học tự rèn, sáng tạo trong

việc tìm giải pháp, biện pháp để làm tốt công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết

tật.

Luôn động viên giáo viên chủ nhiệm quan tâm, đầu tư nhiều thời gian, công

sức, nhiệt huyết trong công tác giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật.

Ban giám hiệu thường xuyên kiểm tra, giúp đỡ việc bồi dưỡng nâng cao tay

nghề, cải tiến phương pháp dạy học phù hợp, hình thức tổ chức dạy đa dạng, tổ

chức các nội dung giáo dục ngoài giờ lên lớp của giáo viên chủ nhiệm, nhằm lôi

thu hút học sinh khuyết tật đến trường lớp học hòa nhập, tạo niềm tin trong cha mẹ

học sinh.