Phương pháp Montessori là gì? Phương pháp Montessori có thực sự tốt đối với trẻ nhỏ?

Phương pháp giáo dục Montessori là một hình thức giáo dục sớm độc đáo và đang dần được áp dụng phổ biến trên toàn thế giới. Được biết thì hiện nay, nó đã được tích hợp thành công vào chương trình giảng dạy của nhiều trường tư thục và công lập tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Bước vào thời kỳ kỷ nguyên số, nhiều bậc phụ huynh đã bắt đầu dành sự quan tâm tới phương pháp Montessori, và từ đó hàng loạt câu hỏi được đưa ra: Phương pháp giáo dục Montessori là gì? Phương pháp Montessori có tốt như lời đồn thổi?

Và sau đây, chúng ta hãy cùng giải đáp một vài thắc mắc để cùng khám phá xem phương pháp này có gì đặc biệt mà lại “hot” đến thế nhé!

Mời bạn lắng nghe giọng đọc nếu không có thời gian đọc bài viết

Phương pháp giáo dục Montessori là gì?

Montessori là phương pháp giáo dục khoa học, hiện đại được sáng lập từ đầu thế kỷ XX dựa trên niềm tin rằng giáo dục của một đứa trẻ cần được xây dựng để phát triển tất cả các khía cạnh: xã hội, tình cảm, học tập và thể chất.

Phương pháp montessori là một hình thức giáo dục sớm độc đáo và đang được áp dụng phổ biến trên toàn thế giới

Có thể nói, với phương pháp giáo dục Montessori, con người dường như đã tạo ra bước ngoặt lớn trong lĩnh vực giáo dục mầm non.

Phương pháp montessori video tóm tắt nhanh nội dung

Khái niệm phương pháp Montessori

Montessori là phương pháp giáo dục sư phạm dựa trên việc lấy trẻ em làm trung tâm, thông qua những quan sát khoa học của các bé từ khi sinh ra cho đến lúc trưởng thành.

Đến với lớp học dạy trẻ theo phương pháp Montessori, các bé sẽ được tự do lựa chọn, sáng tạo và nhiệm vụ của giáo viên là hỗ trợ, giúp đỡ trong những trường hợp cần thiết. Các bé có thể làm việc độc lập hoặc theo nhóm để khám phá kiến thức về thế giới xung quanh và phát triển tiềm năng tối đa.

Phương pháp Montessori có thể coi như được xây dựng theo góc nhìn của một đứa trẻ, khi bé muốn tìm hiểu và học hỏi. Phương pháp này còn là phương tiện giúp đánh giá toàn diện về thể chất, giao tiếp, cảm xúc và nhận thức của trẻ.

Lịch sử hình thành Montessori

Montessori được sáng lập bởi Tiến sĩ người Ý Maria Montessori (1870 – 1952). Với việc thành công xây dựng và phát triển phương pháp Montessori cùng với nhiều thành tựu khác, bà được coi là người phụ nữ có ảnh hưởng lớn nhất trong lĩnh vực giáo dục lứa tuổi mầm non.

Thông qua sự tìm tòi, nghiên cứu với các giáo cụ trực quan, bà đã thành công sáng lập ra phương pháp giáo dục trẻ Montessori – một phương pháp giúp phát triển tiềm năng của trẻ bằng một môi trường giáo dục thân thiện, cởi mở với đội ngũ các giáo viên đã được đào tạo bài bản về chuyên môn cùng với các giáo cụ học tập chuyên biệt.

Triết lý Montessori

Triết lý Montessori đề cao trí thông minh và khả năng riêng của từng đối tượng trẻ em. Các môn học được kết hợp đan xen nhiều hoạt động giúp trẻ em có thể được tự do làm việc độc lập và phát triển theo tốc độ của riêng mình. Điểm đặc biệt của triết lý giáo dục Montessori là tồn tại 2 khía cạnh:

Tôn trọng sự tự do của trẻ

Phương pháp Montessori giúp trẻ tự do đóng góp ý kiến. Các em sẽ là người quyết định cho buổi học

Khác với phương pháp giáo dục truyền thống thường áp đặt các hình thức học tập bắt buộc vào chương trình giảng dạy, phương pháp Montessori giúp trẻ được thoải mái lựa chọn nội dung và hình thức học tập.

Trong quá trình học, trẻ em sẽ được tự do đóng góp ý kiến. Các em sẽ tự lập ra kế hoạch học tập cho bản thân và là người quyết định cho buổi học. Giáo viên chỉ là người hỗ trợ và hướng dẫn các em hoàn thành nhiệm vụ trong những trường hợp cần thiết.

Thông qua việc tôn trọng sự tự do của trẻ, để trẻ tự chọn lựa, chủ động tiếp cận với những lĩnh vực yêu thích, các bé sẽ cảm thấy thoải mái, hứng thú với các tiết học, đồng thời tăng khả năng sáng tạo, tiếp thu và giải quyết vấn đề của trẻ.

Giáo dục tâm hồn cho trẻ

Với chương trình giáo dục Montessori, trẻ luôn được giáo dục theo mô hình tập trung vào lòng yêu thương con người, hướng đến thế giới tốt đẹp. Các bé trong tầm từ 2-6 tuổi thường có bản năng dễ học tập và tiếp thu kiến thức. Do đó, khi đến với Montessori, các bé sẽ được phát triển nhân cách một cách toàn diện nhất.

Các môn học lý thuyết và thực hành được thiết kế đan xen, tránh lặp lại gây nhàm chán

Triết lý Montessori coi trọng tất cả trí thông minh và phong cách học tập của trẻ. Các môn học lý thuyết và thực hành được thiết kế đan xen, tránh lặp lại gây nhàm chán. Trẻ em được tự do học tập và làm việc, phát triển theo tốc độ của riêng mình.

Mục tiêu của phương pháp Montessori

Phương pháp Montessori giúp trẻ tăng khả năng tập trung và tạo động lực phát triển từ sâu bên trong. Thông qua các hoạt động thực tiễn được thực hiện thường xuyên, phương pháp Montessori giúp trẻ trau dồi và phát triển niềm đam mê. Từ đó, các bé có thể được hình thành các kỹ năng cũng như hoàn thiện hơn trong quá trình phát triển năng khiếu toàn diện.

Lợi ích của phương pháp Montessori

Phương pháp Montessori tạo điều kiện cho trẻ em phát triển theo khả năng riêng của mình

Phương pháp giáo dục sớm Montessori giúp trẻ phát triển toàn diện trong giai đoạn 6 năm đầu đời:

Lợi ích khi cho trẻ theo học mô hình giáo dục sớm Montessori.

Giúp trẻ phát hiện tài năng sớm

Đặc điểm nổi bật của phương pháp Montessori là đặt trẻ em là trung tâm, tôn trọng đặc điểm, tính riêng biệt của từng trẻ, tạo điều kiện cho trẻ phát triển theo khả năng riêng của mình.

Với Montessori, các bé sẽ không phải phát triển theo sự mong muốn, áp đặt từ bố mẹ mà sẽ được tự do sáng tạo, từ đó nhấn mạnh và khơi gợi tiềm năng học tập, tính chủ động, tìm tòi của trẻ.

Giúp trẻ phát triển trí thông minh

Phương pháp Montessori đề cao sự phát triển tự nhiên cũng như thúc đẩy tiềm năng học tập có sẵn của trẻ nhỏ. Nó chú trọng vào việc khai thác tiềm năng vốn có, không áp đặt trẻ, chỉ quan sát, đưa ra gợi ý và hỗ trợ khả năng tự phát triển của trẻ.

So với việc học tập thụ động theo hướng dẫn của giáo viên như phương pháp giáo dục truyền thống, việc tự học sẽ giúp trẻ có thể có được những suy nghĩ độc lập, bộ não cũng sẽ phát triển hơn hẳn.

Giúp trẻ có thể sống tự lập và khuyến khích việc chơi đùa hợp tác

Trong những phương pháp giáo dục cũ, chúng ta đều biết rằng giáo viên sẽ là người đứng lớp, quyết định toàn bộ hoạt động trong lớp học.

Tuy nhiên, khi đến với phương pháp Montessori, mọi thứ được thay đổi. Giáo viên giờ đây chỉ đóng vai trò là người hỗ trợ và các bé mới là người quyết định hoạt động trong ngày hôm nay diễn ra như thế nào.

Giáo viên chỉ đóng vai trò là người hỗ trợ trong các hoạt động của bé

Các bé sẽ được tự lên ý tưởng và tự do chia sẻ ý kiến. Trong đó, trẻ cũng sẽ học được cách tôn trọng mọi người cũng như ý thức xây dựng cộng đồng từ chính những ảnh hưởng từ môi trường sinh hoạt.

Giúp trẻ phát triển nhân cách

Montessori được sáng lập để làm và hành động nhiều hơn là đọc và viết. Điều này là hoàn toàn phù hợp với trẻ nhỏ, đặc biệt là khi các em đang ở khoảng 2-6 tuổi (độ tuổi dễ tiếp thu và làm theo hành động từ người khác).

Trong quá trình học tập theo phương pháp Montessori, các bé sẽ được làm quen và tiếp xúc với nhiều hoạt động ý nghĩa. Điều này giúp trẻ phát triển, hoàn thiện về nhân cách, hình thành tính cách hiền hòa, nhân ái, tự tin và lịch sự.

Giúp trẻ cải thiện kĩ năng giải quyết vấn đề xã hội

Montessori nhấn mạnh vào sự đa dạng văn hóa, trẻ em sẽ được học và tiếp thu những cái tích cực, hiểu được tầm quan trọng của việc kết nối với những người khác ở những quan điểm và hoàn cảnh khác nhau.

Hạn chế của phương pháp Montessori

Montessori là phương pháp giáo dục hiện đại đã và đang được áp dụng phổ biến trên toàn thế giới. Đây là phương pháp được các chuyên gia chứng nhận bởi những ưu việt mà nó đem lại hơn hẳn so với phương pháp học tập truyền thống.

Song, nhiều cha mẹ vẫn luôn thắc mắc Montessori liệu có tồn tại nhược điểm? Và các nhà nghiên cứu đã chỉ ra những mặt cần khắc phục của phương pháp Montessori sau đây:

Tốn kém tài chính

Việc đầu tư nhiều trang thiết bị chất lượng, dụng cụ giảng dạy tiên tiến, xây dựng chương trình học phải cần đến một số tiền không nhỏ

Các chương trình giáo dục theo đúng chuẩn Montessori quốc tế thường có chi phí rất đắt đỏ. Việc phải chuẩn bị tài liệu đa dạng nhiều lĩnh vực, giáo cụ giảng dạy, đồ chơi có chất lượng cao, hay là việc tuyển chọn đội ngũ giáo viên, xây dựng chương trình học phải cần đến một số tiền khủng mà không phải gia đình nào cũng đủ điều kiện để cho con theo học.

Đặc biệt là ở Việt Nam, thu nhập của người dân vẫn còn đang ở mức khá và trung bình, khó có thể đáp ứng nhu cầu về tiền bạc.

Chương trình học không đồng nhất

Các chương trình giảng dạy theo phương pháp Montessori ở từng nơi lại khác nhau và có sự riêng rẽ. Các chương trình Montessori sẽ tương ứng với mỗi đối tượng trẻ em khác nhau, có thể là cả với các bậc phụ huynh và giáo viên khác nhau.

Trên thực tế, các chương trình Montessori thường có cấu trúc ít hơn so với lớp học truyền thống thông thường và một số bậc cha mẹ sẽ cảm thấy khá lạ lẫm. Do đó, trước khi đưa ra quyết định chính thức cho bé theo học, cha mẹ cần phải suy nghĩ kỹ lưỡng.

Trí tưởng tượng không được chú trọng

Đây có thể được xem là hạn chế lớn nhất mà phương pháp Montessori cần nhanh chóng khắc phục.

Maria Montessori đã từng đưa ra quan điểm: “Trí tưởng tượng sẽ làm trẻ xa vời thực tế”. Bà luôn đề cao giáo cụ trực tiếp, chính vì vậy mà khi áp dụng phương pháp này, trẻ chỉ được chơi qua giáo cụ đã có sẵn nên ít được phát huy trí tưởng tượng.

Montessori luôn tập trung nhấn mạnh vào tính thực tế, tuy nhiên ngày nay, khoa học chứng minh việc phát huy trí tưởng tượng sẽ mang lại lợi ích khổng lồ cho sự phát triển của trẻ.

Không phải lúc nào sự độc lập cũng tốt

Như đã đề cập ở trên, phương pháp Montessori đề cao khả năng rèn luyện tính tự lập ở một đứa trẻ từ sớm.

Đôi khi sự độc lập quá mức dẫn đến trẻ khó làm việc theo nhóm, khiến cho hoạt động trở nên cứng nhắc

Nhưng trên thực tế, không phải lúc nào sự độc lập cũng tốt. Trong thời đại kỷ nguyên số như ngày nay, việc phát triển và cải thiện kỹ năng teamwork là vô cùng thiết yếu, và đôi khi sự độc lập quá mức dẫn đến trẻ khó làm việc theo nhóm, khiến cho hoạt động nhóm trở nên cứng nhắc, không đạt hiệu quả.

Lớp học tự do liệu có thực sự tốt?

Tại các chương trình giảng dạy Montessori, các bé được học tập trong môi trường tự do. Điều này có thể làm trẻ có xu hướng quen thuộc và có thể sẽ gặp khó khăn, khó thích nghi khi phải chuyển cấp vào những môi trường học truyền thống.

Bởi dù cho hệ thống giáo dục theo hình thức truyền thống tại Việt Nam tuy cho trẻ ít sự tự do hơn, nhưng bù lại nó đảm bảo cho môi trường học tập trật tự, có tính kỉ luật.

Có thể bạn quan tâm: Tựa sách Montessori kinh điển dành cho ba mẹ

Đặc điểm của phương pháp Montessori

Quan điểm giáo dục của Montessori

Quan điểm giáo dục mà phương pháp Montessori hướng đến.

Đặt trẻ làm trọng tâm

Khi theo học chương trình Montessori, trẻ sẽ là trung tâm của các bài giảng, hoạt động học tập. Giáo viên hay cha mẹ chỉ đóng vai trò hướng dẫn, hỗ trợ, khuyến khích trẻ chủ động với môi trường xung quanh và giúp đỡ trẻ khi cần thiết. Gia đình và nhà trường có nhiệm vụ tập trung vào khai thác những tiềm năng trẻ vốn cố, để trẻ tự học theo năng lực và sở thích của riêng mình.

Tôn trọng, không áp đặt trẻ, để trẻ tự do hoạt động sáng tạo

Tôn trọng quyền tự do của trẻ để trẻ tự do học tập và phát huy mọi sự sáng tạo

Một đặc điểm nổi bật của phương pháp giáo dục Montessori là tôn trọng quyền tự do của trẻ, để trẻ tự do học tập và phát huy mọi sự sáng tạo.

Giáo viên và cha mẹ không áp đặt trẻ phải làm theo một khuôn mẫu nào đó, để trẻ có thể hoạt động một cách tự nhiên theo ý muốn. Qua đó rèn luyện cho trẻ tính tự lập, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện mà không làm mất đi những khả năng tư duy vốn có.

Học tập luôn đi kèm với thực hành

Nhận thấy những tiết học lý thuyết dễ khiến trẻ trở nên chán nản, có xu hướng không tập trung, Montessori đã kết hợp phương pháp học tập luôn đi kèm với thực hành.

Thay vì chỉ tập trung giảng dạy trên sách vở, các giáo viên sẽ thường xuyên tổ chức các hoạt động thực tiễn để tạo cơ hội cho trẻ tham gia. Qua đó, trẻ sẽ được trải nghiệm những kỹ năng thực tế, vận dụng vào thực tế để giúp ích cho cuộc sống của trẻ.

Cha mẹ là người thầy đầu tiên của trẻ

Cha mẹ là người tác động đầu tiên lên ý thức của trẻ. Trong giai đoạn 6 năm đầu đời, trẻ trực tiếp chịu ảnh hưởng từ bố mẹ của mình. Do đó, bố mẹ cần luôn ở bên con, quan tâm, dõi theo quá trình phát triển và trưởng thành của trẻ chứ không chỉ đáp ứng nhu cầu về vật chất.

Môi trường học tập thân thiện, tích cực

Với giáo dục trẻ bằng phương pháp Montessori, việc phạt lỗi bằng những lời la mắng hay đòn roi là không được phép tồn tại. Môi trường học tập theo mô hình Montessori luôn tồn tại sự thân thiện và tích cực, khuyến khích trẻ phát huy năng lực sáng tạo.

Khi trẻ mắc lỗi, hãy dành thời gian để phân tích lỗi sai và hướng dẫn cách làm đúng cho trẻ

Khi trẻ mắc lỗi, hãy dành thời gian để phân tích lỗi sai và hướng dẫn cách làm đúng cho trẻ. Luôn động viên và ghi nhận sự nỗ lực của trẻ.

Tuy nhiên,một số bậc cha mẹ tại Việt Nam hiện nay vẫn áp dụng quan niệm truyền thống bằng cách đánh đòn, la mắng hay luôn so sánh con mình với “con nhà người ta” khi con mắc lỗi. Điều này không những không giúp trẻ tốt lên mà còn gây nên hiệu ứng ngược, khiến trẻ trở nên tự ti, sợ hãi.

So sánh phương pháp Montessori và Steam

Cha mẹ đang phân vân không biết có những phương pháp giáo dục nào và đâu sẽ là phương pháp thực sự phù hợp với trẻ? Hãy cùng tìm hiểu và so sánh để biết được 2 phương pháp Montessori và Steam có gì giống và khác nhau nhé!

Khi nghiên cứu về Montessori và Steam, người ta nhận thấy 2 phương pháp này có những điểm giống nhau nhất định và có thể cùng kết hợp trong quá trình giáo dục trẻ từ sớm:

Trẻ có thể tham gia vào quá trình khám phá, tự dẫn dắt, tìm tòi, nghiên cứu vấn đề

Tập trung kích thích khả năng sáng tạo của trẻ thông qua các hoạt động thử nghiệm.
Trẻ có thể tham gia vào quá trình khám phá, tự dẫn dắt, tìm tòi, nghiên cứu vấn đề.
Giúp trẻ nuôi dưỡng những kỹ năng thực hành từ sớm.
Trẻ có được sự tự tin và kỹ năng lãnh đạo, quản lý trong học tập và đời sống.

So với Steam, phương pháp Montessori cũng có những đặc điểm khác biệt và nổi bật hơn hẳn, cụ thể:

Phương pháp MontessoriPhương pháp SteamCoi trọng và tập trung vào đa dạng các lĩnh vực gồm: ngoại ngữ, âm nhạc, nghệ thuật, thể chất,…Chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và ít tập trung hơn vào các hoạt động nghệ thuật.Tập trung vào sự phát triển toàn diện của trẻ, đề cao khả năng tư duy cá nhân, độc lập của trẻ.Đặc điểm nổi bật tạo nên sự khác biệt của Steam là trẻ được phát triển kỹ năng teamwork và vận dụng thực tiễn trong cuộc sống. Tranh luận và tìm ra được cách giải quyết phù hợp đem lại cho trẻ cảm xúc tích cực với môn học.Được biết đến là phương pháp giáo dục Hòa bình, dạy trẻ những kỹ năng giải quyết các vấn đề một cách ân cần và lịch sự.Không chú trọng đến vấn đề này.So sánh phương pháp Montessori và Phương pháp Steam

Có thể nói, Montessori và Steam là 2 phương pháp giáo dục sớm khác nhau nhưng lại “ăn khớp” với nhau như một miếng ghép hai mảnh và chúng có thể được kết hợp với nhau trong quá trình giáo dục trẻ từ sớm.

So sánh phương pháp Reggio Emilia và Montessori

Phương pháp Reggio EmiliaPhương pháp MontessoriĐặt ra phương châm: “Mỗi đứa trẻ là một thế giới riêng biệt”. Do đó, các bài học sẽ được điều chỉnh theo cá nhân mỗi đứa trẻ, khuyến khích trẻ bộc lộ cảm xúc và ý tưởng của bản thân.Tin vào mô hình công dân toàn cầu. Do đó, mỗi đứa trẻ đều sử dụng chung một công thức giống nhau và đã được định sẵn từ trước, không quan trọng trẻ lớn lên ở đâu, chịu ảnh hưởng từ bố mẹ ra sao.Hầu hết tập trung trẻ học tập theo nhóm và phát triển qua các dự án kết hợp.Thường khuyến khích trẻ phát triển độc lập.Mô hình Reggio Emilia giúp trẻ được sớm tìm hiểu và làm quen với nhiều kỹ năng như: giao tiếp, thuyết trình, làm việc nhóm,… Đây đều là những kỹ năng cần thiết cho trẻ trong tương lai.Các lớp học áp dụng giảng dạy theo chương trình Montessori thường có sự tương tác giữa các bé và bạn bè là không nhiều.Thường đòi hỏi các vật liệu thiên nhiên, vật liệu tái chế an toàn.Yêu cầu các giáo cụ có sẵnHầu hết các trường học Reggio Emilia sử dụng các vật liệu như: đá, đất sét,…để phục vụ cho khả năng sáng tạo hết mức của trẻ.Luôn sử dụng các giáo cụ đã được thiết kế sẵn từ đầu để bảo đảm tính thống nhất.So sánh phương pháp Reggio Emilia và Montessori

So sánh phương pháp Glenn Doman và Montessori

Cả Glenn Doman và Montessori đều nhấn mạnh vào mối liên hệ giữa phát triển não bộ và các hoạt động thể chất. Tuy nhiên giữa chúng vẫn tồn tại một số quan điểm khác nhau nhất định

Phương pháp Glenn DomanPhương pháp MontessoriCó xu hướng đem lại hiệu quả cao hơn trong việc phát triển trí thông minh cho trẻ nhỏ.
Giai đoạn trẻ từ 0-6 tuổi được coi là “giai đoạn vàng” cho sự phát triển não bộ của trẻ, việc để trẻ học tập theo mô hình Glenn Doman sẽ giúp các bé kích thích và phát triển trí thông minh vốn có.Là phương pháp giáo dục giúp trẻ phát triển toàn diện hơn bao gồm: trí thông minh, phép lịch sự, nhã nhặn, các kỹ năng trong cuộc sống,…Một số quan điểm cho rằng phương pháp Glenn Doman chỉ hướng tới phát triển trí thông minh chứ không tập trung vào rèn luyện kỹ năng – một thế mạnh mà trẻ sẽ được làm quen khi theo học mô hình Montessori.Phương pháp Montessori không chỉ hướng đến việc rèn luyện não bộ cho trẻ mà còn phát triển về nhiều mặt khác trong giai đoạn 6 năm đầu đời.So với Montessori, phương pháp Glenn Doman đòi hỏi quá trình giáo dục lâu dài và kiên nhẫn hơn. Thời điểm trẻ còn chưa hoàn thiện về mặt trí tuệ và cảm xúc, trách nhiệm của cha mẹ là kích thích tinh thần tích cực cho con trẻ, góp phần phát triển nơron thần kinh.Để trẻ có thể phát triển não bộ và ý thức một cách toàn diện thì không thể thiếu sự quan tâm, chăm sóc của bố mẹ trong giai đoạn những năm đầu đời.So sánh phương pháp Glenn Doman và Montessori

So sánh phương pháp Steiner và Montessori

Cả 2 phương pháp đều lấy trẻ làm trung tâm, tạo môi trường học tập lạnh mạnh, gắn liền với hoạt động thực tiễn

Cả 2 phương pháp đều có những đặc điểm chung nhất định và phù hợp để bé phát triển một cách toàn diện:

Lấy trẻ là trung tâm, tạo môi trường để nâng cao năng lực sáng tạo của trẻ.
Đánh giá năng lực của trẻ không thông qua các bài test và điểm số.
Tạo môi trường học tập lành mạnh, gắn liền với các hoạt động thực tiễn.
Luôn để trẻ tự do phát triển, không áp đặt và so sánh thành tựu của trẻ.

Tuy nhiên, 2 phương pháp này vẫn tồn tại những đặc điểm riêng biệt và bố mẹ cần hiểu rõ để quyết định nên cho con theo học mô hình nào là phù hợp nhất:

Phương pháp SteinerPhương pháp Montessori Quan điểm về tư tưởng và giáo dụcTập trung trẻ vào các hoạt động vui chơi, tưởng tượng, hòa mình vào thiên nhiên. Đối với trẻ, học tập theo Steiner là niềm vui, tiếp thu chứ không phải nhồi nhét.

So với Montessori, phương pháp Steiner có xu hướng tập trung hơn vào thiên nhiên và các hoạt động âm nhạc , nghệ thuật, phát huy trí tưởng tượng.Lấy trẻ làm trung tâm và thường phát triển trẻ theo lối tư duy độc lập.

Đây là phương pháp nhấn mạnh vào tính thực tế và trẻ cần phân biệt được thế giới thực và ảo.

Quan điểm về trí tưởng tượng của trẻLuôn luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của trí tưởng tượng trong quá trình hình thành tư duy của trẻ.

Các lớp học theo mô hình Steiner thường mang màu sắc cổ tích. Các trò chơi được thiết kế không theo một cách định hình cụ thể nào để trẻ thỏa sức tìm tòi, khám phá và tưởng tượng.Nhấn mạnh vào tính thực tế, không khuyến khích trẻ đi quá sâu vào thế giới cổ tích.

Montessori sử dụng các giáo cụ trực quan đã được thiết kế sẵn.Quan điểm về các kỹ năng xã hộiSteiner đưa trẻ hòa mình vào môi trường có tính gắn kết cộng đồng mạnh mẽ. Các bé được tập trung nhiều hơn trong lĩnh vực âm nhạc, vui chơi, nghệ thuật, tham gia các hoạt động ngoài trời cùng bạn bè, giáo viên để tạo thành một tập thể đồng nhất.Trẻ em khi theo học phương pháp Montessori được rèn luyện mạnh mẽ ở các kỹ năng cá nhân và độc lập.So sánh phương pháp Steiner và Montessori

Ứng dụng Montessori trong giáo dục mầm non

Ứng dụng phương pháp Montessori trong dạy học toán

Điểm nổi bật của dạy Toán theo phương pháp Montessori là cung cấp cho trẻ những kiến thức nền tảng về lĩnh vực Toán học, mang đến cho trẻ cơ hội phát triển mạnh mẽ các tiềm năng sẵn có, khai thác tối đa các thế mạnh của trẻ như khả năng tập trung, tư duy logic,…

Các nghiên cứu chỉ ra rằng khám phá và tìm hiểu về Toán học là nhu cầu tự nhiên của trẻ từ khi sinh ra, vậy nên phương pháp Montessori được thiết kế để giúp trẻ học toán một cách dễ dàng, giúp học sinh mẫu giáo không chỉ cải thiện trình độ toán học mà còn nâng cao tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề.

Sử dụng giáo cụ đa dạng, phong phú

Các giáo cụ Montessori trong môn Toán được thiết kế vô cùng đa dạng và phong phú

Các giáo cụ Montessori trong môn Toán được thiết kế vô cùng đa dạng và phong phú để đưa ra khái niệm cơ bản về Toán học. So với các phương pháp dạy học truyền thống sẽ dạy các bé bằng cách đếm số từ 1-10, phương pháp Montessori sẽ dẫn trẻ đi tìm hiểu: Số là gì? Cộng trừ là gì? Từ đó giúp trẻ hiểu rõ ràng về bản chất và tiếp thu dần dần.

Hệ thống bài giảng được chia thành các nhóm riêng biệt

Các bài tập toán học trong Montessori được sẽ được sắp xếp lại thành từng nhóm có trình tự từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, bắt đầu từ những trải nghiệm cụ thể (lượng) và sau đó sẽ dẫn dắt trẻ hướng đến cái trừu tượng (ký hiệu toán học). Điều này giúp trẻ có thể ghi nhớ các dữ kiện toán học một cách từ từ và lâu dài.

Việc ghi nhớ các dữ kiện toán học trở nên có ý nghĩa hơn khi trẻ có cơ hội dành nhiều thời gian để làm quen với các đại lượng thông qua việc sử dụng các thao tác.

Với trải nghiệm Toán học tại Montessori, các bài học có sự kết hợp với nhau và được gộp thành từng nhóm để giúp trẻ dễ thực hành và ghi nhớ, chẳng hạn:

Nhóm 1: Các chữ số từ 1-10
Nhóm 2: Đếm trên 10
Nhóm 3: Hệ thập phân
Nhóm 4: Bảng phép tính số học
Nhóm 5: Phân số
Nhóm 6: Quá trình trừu tượng hóa

Ứng dụng phương pháp Montessori trong dạy học nghệ thuật, âm nhạc

Montessori chú trọng vào phát triển kỹ năng cá nhân của trẻ nên luôn cho phép trẻ có thể tập trung và đi sâu vào phân tích ý tưởng sáng tạo

Phương pháp Montessori đưa ra ý tưởng rằng mọi trẻ em đều có tiềm năng âm nhạc, đều có thể học và thể hiện bản thân bằng âm nhạc. Các hoạt động âm nhạc thường được coi trọng tương tự như bất kỳ một hình thức học tập nào khác.

Không riêng gì âm nhạc, Montessori hướng trẻ phát triển và hoàn thiện bản thân trong nhiều lĩnh vực nghệ thuật khác như vẽ tranh, kể chuyện, đóng kịch, biểu diễn, thủ công, thử nghiệm sáng tạo,…

Montessori chú trọng vào phát triển kỹ năng cá nhân của trẻ nên luôn cho phép trẻ có thể tập trung và đi sâu vào phân tích ý tưởng sáng tạo để thể hiện cá tính riêng của bản thân.

Montessori được minh chứng là hiệu quả trong việc hỗ trợ thăm dò và thử nghiệm sáng tạo cho trẻ. Cho phép trẻ tự do lên ý tưởng, chuẩn bị vật liệu để có thể phát triển mạnh mẽ những kỹ năng của bản thân. Montessori tạo điều kiện thời gian cho trẻ tìm tòi và khám phá, và đây là cách tốt nhất để trẻ hoàn thiện các kỹ năng.

Ứng dụng phương pháp Montessori trong giáo dục kỹ năng sống

Phương pháp Montessori không chỉ giáo dục trẻ bằng các tiết học lý thuyết mà luôn kết hợp cùng với các hoạt động trải nghiệm thực tế. Các bé được thực hành và làm quen với những hoạt động đầu tiên để biết cách bảo vệ bản thân và trở nên tự tin hơn.

Nhiều tổ chức giáo dục ngày nay thường xuyên tổ chức các lớp học dạy trẻ các kỹ năng ngoại khóa. Những bài học thực tiễn với các giáo cụ được thiết kế phù hợp cho phép trẻ được tự do khám phá và lựa chọn các hoạt động yêu thích.

Nhiều bậc cha mẹ quan niệm rằng mục đích chủ yếu của phương pháp Montessori là giáo dục kỹ năng sống cho trẻ cho giai đoạn sớm, để chúng có thể tự độc lập chăm sóc bản thân. Tuy nhiên, trên thực tế, không nên quá lạm dụng bởi nó chỉ áp dụng cho trẻ ở những độ tuổi nhất định.

Ứng dụng của phương pháp Montessori trong phát triển giác quan

Trong phương pháp Montessori, việc khám phá bằng tất cả các giác quan là điểm khởi đầu cho quy trình giáo dục trẻ mầm non. Các hoạt động cảm nhận và trải nghiệm cuộc sống thực tế mang đến cho trẻ cơ hội phát triển các kỹ năng thao tác, phối hợp tay mắt cũng như kỹ năng phản xạ và tư duy.

Trong giai đoạn từ 0-6 tuổi, trẻ cần nhận biết và khám phá sự vật hiện tượng, có sự đánh giá đối tượng bằng cách sử dụng tối đa 5 giác quan:

Thính giác
Thị giác
Khứu giác
Vị giác
Xúc giác

Ví dụ: Đối với các bài học về mùi, trẻ cần dùng đến khứu giác để ngửi các mùi quen thuộc. Trong các bài học đặc biệt liên quan đến xúc giác, trẻ sẽ cần dùng tay để cảm nhận và phân biệt các đồ vật. Sự tiếp xúc trực tiếp từ lòng bàn tay sẽ giúp trẻ định hình sự vật một cách cụ thể, tăng khả năng ghi nhớ và kích thích não bộ hơn là việc chỉ nghe và nhìn.

Các bài học về giác quan trong Montessori mang đến cho các bé sự hiểu biết trọn vẹn và đầy đủ hơn về thế giới xung quanh. Trẻ trở nên nhạy cảm hơn, biết tự thay đổi để phù hợp với nhịp độ phát triển của bản thân.

Có thể bạn quan tâm: Cách dạy bé theo phương pháp Montessori tại nhà

Các câu hỏi thường gặp về phương pháp giáo dục Montessori

Montessori là ai?

Montessori có tên đầy đủ là Maria Montessori, sinh ngày 31/08/1870 tại Ý. Bà được coi là người có tư duy vượt trội, chuyên gia trong nhiều lĩnh vực như: Triết học, nhân văn học, giáo dục học…

Bà từng theo học ngành Kỹ thuật, sau đó thì tiếp tục theo học ngành Y và đã trở thành nữ bác sĩ đầu tiên ở Ý, một sự nghiệp ngoài sức tưởng tượng của một người phụ nữ tại thời điểm đó.
Sau khi tốt nghiệp, bà dành phần lớn thời gian tiếp xúc với trẻ em nghèo. Thông qua quan sát, tiếp xúc và nghiên cứu, bà nhận thấy những đứa trẻ chậm phát triển thường bị giới hạn những hoạt động về phát triển các giác quan và kỹ năng vận động.

Dựa trên nền tảng này, về sau bà đã phát triển chúng theo phương pháp mới hoàn thiện hơn, và đó là phương pháp MontessorMontessori có tên đầy đủ là Maria Montessori, sinh ngày 31/08/1870 tại Ý. Bà được coi là người có tư duy vượt trội, chuyên gia trong nhiều lĩnh vực như: Triết học, nhân văn học, giáo dục học…

Dựa trên nền tảng này, về sau bà đã phát triển chúng theo phương pháp mới hoàn thiện hơn, và đó là phương pháp Montessori.

Phương pháp Montessori bắt nguồn từ đâu, của nước nào?

Montessori là phương pháp giáo dục sớm phổ biến nhất hiện nay. Nó được phát triển dựa trên công trình nghiên cứu và kinh nghiệm nhiều năm của nữ bác sĩ, tiến sĩ giáo dục người Ý Maria Montessori.
Ngày nay, phương pháp này đang được phát triển và mở rộng ra trên toàn thế giới, được phổ cập trên 110 quốc gia. Nhiều tổ chức giáo dục lớn đã tiến hành giảng dạy và đào tạo trẻ mầm non theo mô hình giáo dục Montessori.

Học phương pháp Montessori ở đâu?

Nhiều bậc cha mẹ sau khi tìm hiểu về phương pháp giáo dục sớm Montessori muốn cho con theo học nhưng lại loay hoay không biết nên học ở đâu. Ở Việt Nam, Montessori chưa thực sự là một phương pháp học phổ biến nên việc tìm kiếm một cơ sở học tập uy tín cho trẻ là điều mà rất nhiều phụ huynh lo ngại.
Trong quá trình tìm hiểu thông tin về Montessori, câu hỏi luôn nhận được sự quan tâm lớn của phụ huynh đó là: “Nên học Montessori tại nhà hay ở trường?”

Học Montessori tại nhà
Phương pháp này yêu cầu cha mẹ cần phải có thời gian và thực sự quan tâm đến con cái, tuyệt đối không áp đặt những công việc trẻ phải làm. Lúc này, bố mẹ chỉ đóng vai trò hướng dẫn, định hướng, dạy trẻ cách tự tìm kiếm thông tin, khám phá thế giới xung quanh.
Trong phương pháp Montessori, giáo cụ trực quan là thực sự cần thiết đối với hoạt động giáo dục trẻ nhỏ. Và việc chuẩn bị các vật liệu phục vụ quá trình học tập cho trẻ khi giáo dục tại nhà là điều khá bất cập.

Học Montessori tại trường
Nếu bạn không có đủ thời gian để chăm sóc cho bé, hãy yên tâm cho bé theo học và làm quen tại các trường mầm non Montessori. Tại đây, trẻ sẽ được tiếp xúc với nhiều bạn bè nhằm tăng khả năng giao tiếp. Bên cạnh đó, không gian phù hợp cùng với các giáo cụ được chuẩn bị phong phú, đa dạng tại trường sẽ đảm bảo trẻ được tiếp thu kiến thức và kỹ năng tốt hơn.

Nhiều phụ huynh tỏ ra e ngại về chất lượng đào tạo và đội ngũ giáo viên tại các trường học Montessori tại Việt Nam thì có thể cân nhắc cho trẻ theo học tại những ngôi trường được đề xuất sau đây:
Trường mầm non Quốc tế Sakura Montessori
Trường mầm non song ngữ Việt Mỹ Montessori VAM
Trường mầm non Sunrise Kidz (IMSK)
Trường mầm non Smiles Montessori Pre – School
Trường mầm non Hà Nội Montessori

Trên thực tế, chúng ta có thể kết hợp cả 2 phương pháp giáo dục trẻ tại trường và ở nhà để giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt, khuyến khích trẻ tự tìm tòi, khám phá những gì mình thích.

Phương pháp Montessori ra đời năm nào?

Maria Montessori đã có ý tưởng và chính thức bắt đầu phát triển phương pháp của mình vào năm 1897.

Năm 1907, bà mở lớp học đầu tiên và bắt đầu tiến hành dạy trẻ theo triết lý giáo dục mình nghiên cứu thông qua quá trình quan sát, tiếp xúc và phân tích những hoạt động trải nghiệm của trẻ với môi trường xung quanh. Lớp học mang tên Casa dei Bambini hay còn được biết đến với cái tên Children’s House (Ngôi nhà trẻ thơ).

Dần dần, cái tên Montessori được biết đến rộng rãi hơn và phương pháp giáo dục của bà được phát triển, mở rộng ra toàn bộ nước Mỹ vào năm 1911.

Cho đến ngày nay, Montessori được biết đến là một phương pháp giáo dục hiệu quả trong giai đoạn 6 năm đầu đời của trẻ, được ra đời từ đầu thế kỷ XX và áp dụng thành công hơn 100 năm qua đối với hơn 5000 hệ thống trường học tại Mỹ, Canada, Ấn Độ,…