Những lỗi thường gặp trong sử dụng tiếng Việt thực hành sửa lỗi

pdf

14

165 KB

5

436

(

lượt)

14165 KB

Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu

Đang xem trước 10 trên tổng 14 trang, để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên

Chủ đề liên quan

Tài liệu tương tự

Nội dung

NHỮNG LỖI THƯỜNG GẶP TRONG SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT
THỰC HÀNH SỬA LỖI
(4 tiết)
A. Mục tiêu bài học:
– Củng cố những kiến thức cơ bản trong việc sử dụng tiếng việt, chỉ ra những lỗi
thường gặp và thực hành sửa lỗi
B. Tiến trình lên lớp:
1. ổn định tổ chức
2. Bài mới.
HĐ của giáo viên và học sinh
Tiết 1

Các yêu cầu cần đạt
I. Lôĩ thường gặp trong sử dụng tiếng việt
1. Lỗi về phát âm.

Chúng ta thường mắc những lỗi

VD: Lẫn lộn phụ âm: /l/v/n/n/với /d/…

nào về phát âm?

Người viết thường phát âm TV theo chuẩn phát âm

Theo em phải làm thế nào để

của một phong ngữ nhất định. Tuy vậy trong ý niệm

không mắc những lỗi đó nữa?

của chúng ta vẫn có một chuẩn phát âm chung đó

Hs trả lời.

là: phát phát âm được phổ biến trong chữ quốc ngữ
hiện nay.

Chúng ta thường mắc những lỗi
nào về chính tả?

2. Lỗi về chính tả.
VD: lỗi về dấu thanh : “bổ sung” – “Bổ xung”

Có cách gì đểb chúng ta có thể

“ Một sợi dây – Một sơi giây”

hạn chế bớt những lỗi đó không?

Có những qui tắc về chính tả được hiện hành khá

Hs trả lời.

thống nhất khi viết mọi người cần phải tuân thủ
những qui tắc chung ấy.
– Việc phát âm theo giọng địa phương là điều không
thể tránh được nhưng khi viết thì b2 phải viết đúng
chính tả.
3. Lỗi về dùng từ.
VD1: NĐC lang thang từ tỉnh này sang tỉnh khác
( câu vừa mức lỗi về dùng từ vừa mắc lỗi về p/c p2
thay “ lang thang bằng “phiêu bạt”.
VD2: tôi kể cho bạn nghe một chuyện hi hữu mới

Chúng ta thường mắc những lỗi

xảy ra ở quê tôi (“hi hữu là 1 từ Hán Việt co nghiã

nào về dùng từ?

là hiếm có, hiện nay ít dung nên thay bằng 1 từ khác

Có thể khắc phục những lỗi này

như “lạ”

không? Khắc phục bằng cách

– Khi dùng từ ngữ đòi hỏi khi nói hoặc viết ta phải

nào?

biết dùng từ đúng nghĩa của nó trong TV.

Hs trả lời.

4. Lỗi về ngữ pháp.
VD1: Nguyễn Trãi, nhà thơ yêu nước của dân tộc

Hãy chỉ ra những lỗi thường gặp

Việt Nam.

về ngữ pháp tiếng Việt?

(câu sai ngữ pháp: thiếu VN , cần phải thêm VN.
VD:……………..đã hết lòng giúp đỡ Lê Lợi trong
cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Minh).
VD2: Qua / nhân vật chị Dậu/ cho ta thấy rõ
TN
những đức tính cao đẹp đó
VN

Gv đưa ra các ví dụ, yêu cầu hs

(Qua nhân vật chị Dậu không thể là CN được bởi vì

chỉ ra lỗi sai và đề xuất các cách

từ qua không thuộc thành phần câu nào cả. Vậy câu

chữa.

này chưa phải là một câu đúng bởi vì không có

Hs thực hành.

CN câu sai từ “qua” ở đàu câu đã biến cả VD
này thành thành phần phụ TN.
– Có thể tạo ra CN = cách : Bỏ từ “Quá” ở đầu câu
cũng tức là bỏ thành phần phụ trong câu, có thể
thêm từ “Hg” vào vị trí “cho” để tạo ra CN.
5. Lỗi về phong cách.

Gv đưa ví dụ, hs nhận xét.

VD: Hãy bóp cổ những nương cần bãi cọc
Bắt nhả ra nghìn triệu tấn lương vàng.
(Câu mắc lỗi về phong cách : Hình ảnh bị cường
điệu quá mức, làm cho người đọc phải nghi ngờ, lời

thơ trở nên miễn cưỡng, hiệu quả NT không còn
nữa).
* Như vậy : nhiệm vụ phát triển TV không chỉ là
nhiệm vụ chung cho mọi người mà còn là nhiệm vụ
cho mỗi người. Muốn đáp ứng được yêu cầu đó.
Việc rèn luyện sử dụng trong sinh hoạt, học tập phải
là việc làm thường xuyên của mỗi học sinh.
II.Các lỗi về câu.
* Lỗi về thành phần câu.
Từ ngữ trong câu thường nhiều chức vụ NP xác
định và phân biệt về nhau làm thành những thành
phần trong câu. trong những câu sai thông thường
người viết hoặc không làm rõ ranh giới giữa thành
Chúng ta thường mắc những lỗi

phần câu này với thành phần câu kia, hoà nhập

nào về câu trong khi sử dụng

chung 1 trong 1 tổ hợp và phân biệt với nhau hoàn

tiếng Việt?

thành các thành phần trong câu. Trong những câu

Hs liệt kê các lỗi.

sai thông thường người viết hoặc không làm rõ ranh
giới giữa thành phần câu này với thành phần câu
kia, hòa nhập chung làm một trong một tổ hợp từ
hoặc làm chúng lẫn lộn do suy nghĩ chưa rành

mạnh.
Cần tránh đánh đồng những câu viết sai với những
câu viết theo lối không bình thường nhằm tạo ra
những sắc thái ý nghĩa bổ sung( ý nghĩa tu từ) và
tạo ra những câu sai không bình thường và phải có
dụng ý rõ rệt & phải được nhiều người đọc chấp
nhận là có mang nặng những sắc thái, những sắc
thái ý nghĩa bổ sung còn câu sai chỉ tạo ra cái vô
nghĩa hoặc bối rối khó đoán nhận.
Lỗi không phân định rõ thành phần TN và CN
VD: Qua nhân vật chị Dậu cho ta thấy đức tính cao
đẹp đó.
– Từ” “ nhân vật chị Dậu thành phần TN. Vậy câu
này chưa phải là câu đúng bởi vì không có CN->
câu sai.
Tiết 2:

– Cách chữa: Có thể bỏ từ” Qua” hoặc bổ sung thêm
CN(” tác giả”).
– Nguyên nhân:
CN: + Vị trí:

Đầu câu

+ Từ loại: Danh từ

TN:+ Vị trí:

Đầu, cuối

+ Cấu tạo: Kết từ + DT( cụm DT)
-> Người ta hay nhầm lẫn vì chúng có nhiều điểm
tương đồng
Cách chữa: + Biến đổi TN thành CN( bỏ kết từ)
+ Giữa thêm thành ngữ và cộng thêm
một CN
Lỗi không phân định rõ yếu tố phụ miêu tả cụm
DT, phần phụ Chủ và VN
VD: Cặp mắt lonh lanh của thái văn/ A mà xuân
CN

ĐN

miễn gọi là mắt thần canh biển.
– Vd này không có VN bởi vì từ “ mà” cho đến hết
là ĐN -> Câu sai.
-> Người viết nhầm lần giữa yếu tố phụ miêu tả của
Học sinh nhận xét thiếu thành

DT với CN( Vị trí chính của câu chỉ ra tính chất,

phần gì?

trạng thái hoạt động của CN)
Cách chữa: + Thêm VN thích hợp:” đã trở thành
nói tác giả”
+ Có thể bỏ từ” mà” để biến cặp mắt

… Đổi thành đề ngữ của câu.
– VN: + Vai trò: Thành phần chính chỉ( Tính chất,
trạng thái, hoạt động…)
Nguyên nhân mắc lỗi là gì?

+ Vị trí: Sau
+ Từ loại: ĐT, TT
– Yếu tố phụ miêu tả của DT: + Đứng sau DT
+ Miêu tả tính chất, trạng thái
->Lỗi: không yếu tố rõ về định ngừ và VN

Hs trả lời.

– Cách phân biệt:
+ Yếu tố phụ miêu tả DT gắn chặt với DT bằng từ
quan hệ” mà”
+ Trong khi đó CN với VN thì phân định rất rõ
ràng với nhau-> không có quan hệ từ nt này.
Lỗi không phân định rõ trật tự cần có của thành
phần câu
VD: Sau những ngày tháng chìm nổi khổ đau, bằng
TN chỉ thời gian
sự thể hiện của chính bản thân mình với trái tim
TN chỉ cách thức phương tiện
nhân hậu& ngọn bút tài hoa- bút đã đưa ông lên

hàng thi hành
– Câu này chỉ là phần TN liên tiếp chỉ cách thức
phương tiện, thời gian… phần sau chỉ để giải thích
cho phần trước.
– Chú ý: Đôi khi trong viết văn người viết đưa ra
quá nhiều thành phần phụ cho nên nhầm lẫn nó với
thành phần chính( C-V)
VN trong câu đóng vai trò gì?

– Cách chữa: Thêm cụm C-V. Ngoài ra còn thiếu 1

Đứng ở vị trí nào?

lỗi nữa là thiếu cả CN và VN của thành phần phụ.

Thuộc loại từ gì?
Hs trả lời.

VD: Tôi/ nói với anh rằng. Quyển sách ấy
C

Thiếu VN

Mặc dù câu có cụm C-V, song vẫn chấp nhận được
do thiếu VN ở thành phần phụ.
– Trong một số trường hợp câu đã đủ C-V nòng
cốt vẫn bị coi là câu sai do thiếu thành phần phụ
Vậy phải làm như thế nào để

-> Chữa: Bổ sung câu.

phân biệt giữa yếu tố phụ miêu tả * Lỗi về quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong
DT với VN?

câu và giữa câu với câu:

Hs trả lời.

a) Không phân định rõ những BN có cách chi
phối khác nhau

VD: PBC là một người đầu tiên hiểu rõ vai trò quan
trọng của phụ nữ đối với CM
– Câu này không sai về cấu trúc nhưng xem trật tự
-> thiếu quan hệ từ
– Cách chữa: Bỏ từ “1” thì PBC bản thân nó là 1 rồi
hoặc nói “PBC” là 1 “trong số nhiều” người đầu
tiên b) Không phân định rõ mối quan hệ giữa các
vế câu& giữa câu với câu
VD: Vì phong trào” ba đảm đang” đang phát triển
sôi nổi khắp nơi nên chị em phụ nữ của chúng ta đã
đóng góp rất nhiều thành tích to lớn vào công cuộc
đấu tranh chống ngoại xâm, xây dựng tổ quốc giàu
mạnh
– Câu này lồi về mặt ý nghĩa
– Người ta đóng góp là vì: + Lòng yêu nước chứ
không phải vì phong trào…
Mà phong trào ấy chỉ được làm nên bởi lòng yêu
nước mà thôi cho nên giữa các vế trong câu chưa
thống nhất nên phải đổi “ Hưởng ứng phong trào…”
* Luyện tập

1) Những câu nói của Lan/ mà chú Đức thì thật là
ngọt ngào -> Câu thiếu VN
– Cách chữa:
Tiết 3

+ Bỏ” mà” những câu nói của Đức với Lan…
+ Hoặc giữ nguyên và thêm vị ngữ thích hợp …
Còn với Tôi thì chua chát biết bao
2) Qua mỗi lần như vậy, người ta tích lũy được kinh
nghiệm và thành công nhất định về sau
-> Đây là câu có đủ cả CN& VN
Liên hệ cách hỏi:” Thành công bao giờ?( hỏi về quá
khứ) trong yếu tố thường đứng sau ĐT và” bao giờ
thành công”( hỏi về tương lai) trong đó chỉ thường
đứng trước ĐT, chúng ta thấy trong câu này nên
viết:” Về sau nhất định thành công”
-> Cho nên VD trên chưa hợp lí
Chú ý cách hỏi: Bạn làm bài xong lúc nào?
ĐT
khứ)

Chia lớp thành 2 nhóm đối nhau,

-> ĐT đứng trước TG

một nhóm nêu ví dụ sai, nhóm

Lúc nào bạn làm bài xong?

TG(về quá