Mua cổ phiếu ở đâu? Những sàn chứng khoán Việt Nam cần biết

Khi mới bước vào thị trường chứng khoán, chắc chắn những thuật ngữ về nơi giao dịch cổ phiếu như HOSE, HNX, UPCOM sẽ làm bạn cảm thấy khó hiểu nếu chưa tìm hiểu kỹ. Dẫn đến việc bạn sẽ không biết nên mua cổ phiếu ở đâu hay mua như thế nào. Đừng lo, bài viết sau đây sẽ hướng dẫn bạn tìm hiểu về cách mua cổ phiếu chi tiết nhất.

Nếu bạn là người mới, hẳn bạn đang phân vân không biết sàn giao dịch chứng khoán là gì, còn công ty chứng khoán là gì, cũng như cách thức mua cổ phiếu như thế nào. Vậy thì bạn cần phải đọc kỹ bài viết này nhé!

3 sàn chứng khoán có thể mua cổ phiếu tại Việt Nam

Sàn chứng khoán có thể hiểu “nôm na” là “chợ”, nơi mà các doanh nghiệp được niêm yết ra đại chúng – hay còn gọi dân dã là “lên sàn”. Còn công ty chứng khoán là “người đi chợ” giúp bạn – là nơi bạn tạo tài khoản và đặt mua cổ phiếu trên sàn chứng khoán. Hiện nay, ở Việt Nam chỉ có 3 sàn chứng khoán hợp lệ mà bạn có thể đặt lệnh mua cổ phiếu qua tất cả những công ty chứng khoán:

1. Sàn HOSE (HSX)

Sàn giao dịch cổ phiếu HOSE, còn có tên viết tắt là sàn HSX, có tên đầy đủ là Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh, được thành lập năm 1998 theo Quyết định số 127/1998/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính Phủ. Sàn HOSE được “khai trương” vào ngày 20/72000 và có phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 28/72000 chỉ với 2 công ty niêm yết. Một sự thật thú vị là vào ngày 20/7/2021 vừa qua, chỉ số VN-INDEX đã tăng hơn 30 điểm trong phiên giao dịch ngày hôm đó – nhà đầu tư gọi vui đó là “quà sinh nhật” mà sàn HOSE dành tặng cho mọi người.

Sàn HOSE tập trung các loại cổ phiếu được niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán TP. HCM, đây là sàn giao dịch lớn, thu hút nhiều nhà đầu tư tại Việt Nam. Hiện nay, có hơn 400 công ty được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán này. Để được niêm yết trên sàn HOSE, các doanh nghiệp cần thỏa các điều kiện:

• Là công ty cổ phần
• Vốn điều lệ thực góp tại thời điểm đăng ký 120 tỷ đồng
• Vốn hóa tối thiểu là 30 tỷ đồng
• Phải có thời gian giao dịch trên sàn UPCOM ít nhất 2 năm, trừ trường hợp công ty đã chào bán cổ phiếu ra công chúng, doanh nghiệp cổ phần hóa
• ROE năm liền trước tối thiểu 5%
• 02 năm liền trước có lãi, không có nợ quá hạn trên 1 năm, không có lỗ lũy kế

Cùng các yêu cầu khác về quy định Luật pháp nói chung là Luật chứng khoán nói riêng.

Trong đó, 30 doanh nghiệp có giá trị vốn hóa lớn nhất thị trường sẽ được niêm yết trong “rổ” VN30. Cổ phiếu của những công ty này còn được gọi là cổ phiếu “Blue-chip”.

Xem thêm: Cổ phiếu bluechip là gì? Có nên mua cổ phiếu Bluechip không?

Một số mã cổ phiếu nhà đầu tư có thể tìm thấy trong danh sách VN30 như: Tập đoàn Novaland (NVL), Tập đoàn Hòa Phát (HPG), Ngân hàng Vietcombank (VCB), Công ty cổ phần Sữa Việt Nam Vinamilk (VNM)… Thông thường, những nhà đầu tư không chuyên sẽ chọn mua cổ phiếu từ “rổ” VN30 vì đây là những công ty nội tại tốt, tiềm năng tăng trưởng dài hạn, là “trụ đỡ” chính của nền kinh tế thị trường.

Khi giao dịch cổ phiếu trên sàn HOSE, bạn cần lưu ý:

• Biên độ giao dịch giá cổ phiếu của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn HOSE là 7%
• Số lượng cổ phiếu giao dịch theo lô 100 (số lượng cổ phiếu phải là bội số của 100)

2. Sàn HNX

Sàn giao dịch chứng khoán HNX được quản lý bởi Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Tuy chính thức đi vào hoạt động giao dịch chứng khoán vào năm 2005 – trễ hơn sàn HOSE 5 năm, nhưng sàn HNX lại có thể nhanh chóng phát triển đa dạng các thị trường giao dịch tài chính chỉ trong vòng 7 năm, bao gồm: cổ phiếu, thị trường trái phiếu Chính phủ và thị trường UPCoM, từ đó nhận được nhiều Huy chương khen thưởng từ Chính phủ.

Hiện nay, có hơn 350 doanh nghiệp được niêm yết trên sàn HNX. Để được niêm yết cổ phiếu trên sàn HNX, các doanh nghiệp cần thỏa những điều kiện sau:

• Là công ty cổ phần
• Vốn điều lệ thực góp tại thời điểm đăng ký từ 30 tỷ đồng
• Đã hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần ít nhất 1 năm
• ROE năm liền trước tối thiểu 5%
• Không có các khoản nợ phải trả quá hạn trên 01 năm
• Không có lỗ lũy kế tính đến thời điểm đăng ký niêm yết

Cùng các yêu cầu khác về quy định Luật pháp nói chung là Luật chứng khoán nói riêng. 

Tương tự như HOSE, sàn HNX cũng có danh sách 30 công ty hàng đầu hợp thành danh sách HNX30. Những cổ phiếu bạn có thể giao dịch tại danh sách HNX30 có thể kể đến là: Ngân hàng SHB (SHB), Công ty Cổ phần Chứng khoán MB (MBS), Công ty cổ phần Vimeco (VMC),…

Khi giao dịch cổ phiếu trên sàn HNX, bạn cần lưu ý:

• Biên độ giao dịch giá cổ phiếu của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn HNX là 10%
• Số lượng cổ phiếu giao dịch theo lô 100 (số lượng cổ phiếu phải là bội số của 100)

3. Sàn UPCOM

Theo thông tin chung, sàn giao dịch UPCOM là sàn giao dịch “trung chuyển”, được quản lý bởi Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội. Sàn giao dịch chứng khoán UPCOM được thiết lập với mục đích khuyến khích các công ty chưa niêm yết cổ phiếu tham gia vào thị trường chứng khoán. Hoặc có thể hiểu là những công ty muốn niêm yết trên thị trường chứng khoán nhưng chưa đủ tiêu chuẩn để vào sàn HOSE hay sàn HNX thì sẽ được niêm yết tại sàn UPCOM.

Sàn UPCOM chính thức đi vào hoạt động từ ngày 24/6/2009 chỉ với 5 doanh nghiệp niêm yết. Tính đến nay, chỉ trong vòng 12 năm, UPCOM đã có hơn 900 công ty được niêm yết, nhiều hơn số lượng doanh nghiệp được niêm yết trên cả sàn HOSE và HNX.

Những công ty muốn tham gia vào sàn giao dịch UPCOM phải đạt yêu cầu:

• Chưa được niêm yết tại cả Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) và Hà Nội (HNX)
• Đã được đăng ký tại trung tâm VSD – trung tâm lưu ký.

Bạn có thể mua cổ phiếu từ các công ty trên sàn UPCOM như: Viettel Post (VTP), Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (ACV), Dịch vụ Hàng không Sân bay Tân Sơn Nhất (SAS),…

Khi giao dịch cổ phiếu trên sàn UPCOM, bạn cần lưu ý:

• Biên độ giao dịch giá cổ phiếu của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn UPCOM là 15%
• Số lượng cổ phiếu giao dịch theo lô 100 (số lượng cổ phiếu phải là bội số của 100)

Xem thêm: Để hiểu thêm về cách mua cổ phiếu trên 3 sàn chứng khoán này, bạn cần biết cách đọc bảng giá lightning

Hướng dẫn mua cổ phiếu online

Sau khi đã hiểu các sàn giao dịch chứng khoán cơ bản ở Việt Nam, để có thể đầu tư chứng khoán, bạn cần phải có tài khoản đầu tư được mở tại công ty chứng khoán. Tất cả những công ty chứng khoán đều có thể giao dịch cổ phiếu tại 3 sàn giao dịch chứng khoán kể trên. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể cách mua cổ phiếu online cho những người muốn tham gia thị trường cổ phiếu chứng khoán:

1. Mở tài khoản:

Nhà đầu tư có thể mở tài khoản tại nhiều công ty chứng khoán khác nhau. Trong hình là quầy đăng ký tài khoản tại công ty chứng khoán VNDirect.

Để mua cổ phiếu online việc đầu tiên bạn cần làm chính là mở tài khoản chứng khoán, việc mở tài khoản tại đa số các công ty chứng khoán hầu như đều miễn phí. Các công ty chứng khoán, nền tảng giao dịch uy tín nhất hiện nay mà bạn có thể đăng ký mở tài khoản là: VPS, VNDirect, SSI, HSC, Rồng Việt (VDSC),…

Sau khi chọn được công ty chứng khoán uy tín, bạn tiến hành mở tài khoản. Hiện nay, thông thường bạn có thể điền đầy đủ các thông tin vào hợp đồng mở tài khoản trực tuyến (online). Sau khi đã điền đầy đủ thông tin, bạn tiến hành kiểm tra lại và xuất hợp đồng ra, ký tên, đính kèm đơn xác nhận chữ ký, giấy CMND công chứng hoặc căn cước công dân và gửi đến địa chỉ công ty chứng khoán.

Hiện nay, công ty cổ phần chứng khoán VPS là một trong số ít những công ty chứng khoán thực hiện đăng ký tài khoản hoàn toàn trực tuyến, bạn không cần giữ và gửi hợp đồng bản cứng mà chỉ cần hoàn tất hợp đồng thông qua ứng dụng SmartOne.

Xem thêm: Những công ty chứng khoán uy tín nhất tại Việt Nam

2. Cài đặt phần mềm:

Sau khi mở tài khoản thành công, bạn tiến hành tải phần mềm giao dịch của công ty chứng khoán mà bạn đã đăng ký, để có thể thực hiện các lệnh giao dịch như mua, bán, chuyển tiền,.. một cách dễ dàng.

Sau khi mở được tài khoản và đã tải phần mềm giao dịch, chúng ta sẽ chuyển qua bước nộp tiền vào tài khoản.

3. Nộp tiền vào tài khoản:

Để mua cổ phiếu bạn cần nộp tiền vào tài khoản, dưới đây là 3 cách để nộp tiền:

• Nộp trực tiếp tại công ty chứng khoán
• Nộp tại ngân hàng vào tài khoản chứng khoán
• Dùng Internet banking chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng sang tài khoản chứng khoán

4. Bắt đầu giao dịch cổ phiếu:

Để mua cổ phiếu, bạn chỉ cần đăng nhập vào tài khoản thông qua phần mềm giao dịch. Trên giao diện phần mềm của mỗi công ty chứng khoán sẽ thể hiện rõ những lệnh mua, bán cổ phiếu khác nhau. Bạn có thể nhờ sự hỗ trợ của nhân viên tư vấn để được hướng dẫn cụ thể thao tác mua cổ phiếu trên phần mềm.

Xem thêm: Cách phân tích một cổ phiếu “ngon” để giao dịch

Hy vọng những thông tin từ bài viết đã hỗ trợ bạn trong những bước đầu tiên khi tham gia vào thị trường chứng khoán và giúp bạn phân biệt rõ giữa như thế nào là sàn giao dịch chứng khoán và công ty chứng khoán. Sau khi đã nắm rõ các thông tin về ngành đầu tư này, chúc bạn có những quyết định bán và mua cổ phiếu sáng suốt.