Một số ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật đơn giản cho học sinh

Đánh giá post

Sáng tạo khoa học kỹ thuật ngày càng trở lên phổ biến và không giới hạn độ tuổi sáng tạo. Hiện nay, nhiều ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật đến từ những học sinh còn đang ngồi trên ghế nhà trường. Tuy nhiên, với độ tuổi này thì nên lựa chọn những đề tài sáng tạo khoa học kỹ thuật có tính đơn giản để nâng cao khả năng hiện thực hóa ý tưởng. Bài viết sau đây sẽ cung cấp thông tin về một số ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật đơn giản cho học sinh.

Ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật là gì?

Để có thể hiểu ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật là gì, trước hết cần hiểu thế nào là ý tưởng và thế nào là sáng tạo khoa học kỹ thuật.

Ý tưởng được coi là một khái niệm hay ấn tượng về tinh thần. Ý tưởng là những ý định do bản thân tưởng tượng ra, mong muốn hình thành và phát triển nó, hoặc ý tưởng có thể là một giải pháp để giải quyết vấn đề.

Sáng tạo khoa học kỹ thuật là thuật ngữ dùng để chỉ lĩnh vực trong sự sáng tạo. Cụ thể, sáng tạo khoa học kỹ thuật là những sáng tạo liên quan tới các ngành khoa học phát triển kỹ thuật và thiết kế các sản phẩm trong đó có ứng dụng các kiến thức khoa học tự nhiên. Các ngành khoa học kỹ thuật cổ điển bao gồm: khoa học kỹ thuật xây dựng; khoa học chế tạo máy và khoa học điện tử. Các ngành khoa học kỹ thuật mới bao gồm: kỹ thuật an toàn; kỹ thuật công trình nhà; hóa kỹ thuật và vi kỹ thuật.

Từ trên, có thể rút ra khái niệm ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật như sau:

Ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật là những tưởng tượng, ý định về những sáng tạo liên quan tới các ngành khoa học kỹ thuật. Nói cách khác, ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật chính là những chủ đề khi tiến hành thực hiện quá trình sáng tạo.

Hiện nay, nhiều ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật độc đáo và mới mẻ, có tính ứng dụng cao được triển khai bởi chính những học sinh còn đang ngồi trên ghế nhà trường. Có thể nói rằng, học sinh là một trong những đối tượng có tiền năng sáng tạo khoa học kỹ thuật.

Xem thêm thông tin về sáng tạo

Tiềm năng sáng tạo khoa học kỹ thuật của học sinh

Học sinh dùng để chỉ những người học trong các trường với độ tuổi nhất định. Hiện nay, có ba cấp học mà người học được gọi là học sinh, bao gồm tiểu học (cấp 1); trung học cơ sở (cấp 2) và trung học phổ thông (cấp 3). Độ tuổi của học sinh là từ 6 tuổi cho đến 18 tuổi. Do độ tuổi của các cấp học khác nhau cho nên tiềm năng sáng tạo khoa học kỹ thuật của học sinh cũng khác nhau.

Với bậc tiểu học, tiềm năng sáng tạo khoa học kỹ thuật còn nhiều hạn chế. Các kiến thức về khoa học kỹ thuật được đánh giá là khó đối với độ tuổi này. Do đó, các ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật trong cấp học này tương đối ít hoặc có nhưng rất đơn giản.

Với bậc trung học cơ sở, nhận thức của học sinh về khoa học kỹ thuật đã cao hơn. Nhiều đề tài, ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật được đánh giá cao và có giá trị thực tiễn lớn. Có thể kể đến một số ý tưởng sau: “Nghiên cứu làm thủy tinh lỏng từ tro trấu” – đề tài dự thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học năm học 2015 – 2016 (Trường THCS Bảo Quang – Long Khánh, Đồng Nai); “Sử dụng năng lượng gió để bơm nước tưới cà phê, tiêu và các loại cây trồng khác bằng phương pháp tưới nhỏ giọt” – đề tài dự khi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học 2016 – 2017 (Trường THCS Ea Trul – Krông Bông, Đắk Lắk); “Kích thích tư duy Toán học thông qua hệ thống bài tập hình học và trò chơi được thiết kế bằng phần mềm Scratch” (trường THCS Nguyễn Tri Phương, tỉnh Thừa Thiên Huế). Học sinh trung học cơ sở là một trong những đối tượng có tiềm năng sáng tạo khoa học kỹ thuật.

Bậc trung học phổ thông là bậc học có nhiều học sinh với các ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật độc đáo nhất. Các ý tưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật của học sinh trung học phổ thông thường đạt những giải cao trong các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật các cấp. Có thể kể tới một số đề tài như: dự án “Giường bệnh thông minh hỗ trợ cho người mất chức năng vận động tay chân sử dụng tại nhà” của học sinh trường THPT Hoa Lư A, tỉnh Ninh Bình và dự án “Cảnh báo sớm các rủi ro trong môi trường nuôi tôm bằng trí tuệ nhân tạo” của học sinh trường THPT Hòn Gai, tỉnh Quảng Ninh đạt giải nhất trong cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học năm 2020 – 2021.

Tìm hiểu thêm thông tin về sáng tạo khoa học kỹ thuật

Một số sản phẩm sáng tạo khoa học kỹ thuật đơn giản cho học sinh

Nhìn chung, học sinh nên lựa chọn những ý tưởng sáng tạo khoa học đơn giản để có thể nâng cao khả năng hiện thực hóa ý tưởng này. Sau đây là một số gợi ý về sản phẩm sáng tạo khoa học kỹ thuật đơn giản nhưng có ý nghĩa thực tiễn cao cho học sinh và đã được công nhận:

(i) Chế tạo máy bơm nước tận dụng việc người và xe cộ đi qua trên đường

(ii) Mô hình sử dụng năng lượng gió để chạy máy quạt nước Oxy cho ao nuôi thủy sản kết hợp phát điện phục vụ sinh hoạt

(iii) Hệ thống cảnh báo sớm lũ lụt và sạt lở đất

(iv) Cánh tay robot hỗ trợ người khuyết tật sử dụng cảm biến EMG

(v) Xe lăn leo cầu thang điều khiển bằng cử chỉ của đầu, giọng nói, điện thoại thông minh.