Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 5-6 tuổi

PHỤ LỤC

I.Lý do chọn đề tài.

1.Đặt vần đề

2.Mục đích đề tài.

3.Lịch sử đề tài.

4.Phạm vi đề tài.

II. Nội dung công việc

1.Thực trang đề tài.

2.Nội dung cần giải quyết.

3.Biện pháp giải quyết

4.Kết quả, chuyển biến của đối tượng.

III.Kết luận.

1.Tóm lược giải pháp.

2.Phạm vi, đối tượng áp.

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

1. Đặt vấn đề:

Lễ phép vốn là một nét đẹp văn hóa được đặt hàng đầu khi nhìn nhận và đánh giá về một ai đó mà chúng ta thường bàn luận. Mà giáo dục mầm non là nền tảng đầu tiên có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách con người. Nếu không làm tốt việc chăm sóc, giáo dục trẻ trong những năm đầu thì việc giáo dục những năm sau sẽ hết sức khó khăn, phức tạp. Do đó, trẻ em ở lứa tuổi mầm non là thời kỳ quan trọng nhất để giáo dục lễ giáo, nên việc giáo dục trẻ lễ phép với người lớn, phân biệt được những hành vi đúng sai có tình cảm và thái độ phù hợp, luyện tập thói quen nề nếp, vệ sinh sạch sẽ, tự giác làm những việc vừa sức, giúp đỡ ông bà, cha mẹ và trẻ biết nhận lỗi khi có lỗi là một việc làm rất cần thiết. Đây chính là thời kỳ phát triển đa dạng các lĩnh vực: Phát triển thể chất, phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội, phát triển thẩm mỹ cho trẻ. Chính vì vậy Bộ Giáo dục đã ban hành văn bản số 282/BGDĐT-CTHSSV về việc đẩy mạnh xây dựng môi trường học.

Giáo dục lễ giáo là một trong những nội dung của lĩnh vực phát triển tình cảm kỹ năng xã hội góp phần phát triển toàn diện cho trẻ ở độ tuổi mầm non. Giáo dục lễ giáo đóng vai trò vô cùng quan trọng, đó không chỉ là sự phát triển về mặt tình cảm kỹ năng xã hội mà còn là yếu tố giúp trẻ phát triển toàn diện về nhận thức, thể chất, ngôn ngữ, thẩm mỹ.

Ngày nay việc giáo dục lễ giáo cho trẻ vô cùng quan trọng và cần thiết. Giữa cuộc sống bộn bề lo toan và phức tạp, nhiều tệ nạn xã hội và hành vi phạm pháp của những em nhỏ chưa đủ vị thành niên đã làm không ít người phải đau lòng. Phải chăng vấn đề giáo dục của trẻ chưa được quan tâm đúng mức và đúng cách.

Chính vì thế giáo dục nói chung, giáo dục lễ giáo nói riêng đây không phải là vấn đề của riêng ai mà đây là một nhiệm vụ chung, cấp bách của toàn xã hội. Giáo dục lễ giáo có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Khi giao tiếp trẻ sẽ nói năng nhẹ nhàng, mạch lạc có văn hóa trong lời nói, cử chỉ, hành động của trẻ đối với mọi người. Trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, phát triển hài hòa, cân đối, giàu lòng yêu thương, biết quan tâm, nhường nhịn, giúp đỡ mọi người; biết yêu thích và giữ gìn cái đẹp, thông minh ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá thế giới xung quanh; hình thành một số kỹ năng cơ bản như: trẻ có sự giao tiếp mạnh dạn, trẻ ngoan biết vâng lời người lớn, biết kính trên nhường dưới, biết chào hỏi lễ phép, nhẹ nhàng, khéo léo, biết xin lỗi và nhận lỗi,….

Là giáo viên dạy lớp 5-6 tuổi tôi thấy việc giáo dục lễ giáo cho trẻ là một việc làm vô cùng quan trọng. Và giáo dục lễ giáo là gì? Giáo dục lễ giáo như thế nào? Và những câu hỏi đã được bản thân tôi đặt ra và giải quyết trong năm học này. Trăn trở với mục tiêu chung của ngành giáo dục, vấn đề cấp bách của toàn xã hội là người giáo viên mầm non tôi luôn nghĩ và nhận thấy rằng việc giáo dục lễ giáo cho trẻ hiện nay là không thể thiếu trong các hoạt động khám phá trải nghiệm hàng ngày của trẻ. Đó là lý do tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 5- 6 tuổi”.

2. Mục đích đề tài:

Giáo dục lễ giáo không những góp phần đáng kể vào việc hình thành ở trẻ những tri thức ngôn ngữ mà còn phát triển toàn diện các mặt đức, trí, thể, mỹ, lao để trở thành một con người “Có đức và có tài”.

Giáo dục lễ giáo hình thành một số kỹ năng cơ bản như: trẻ có sự giao tiếp mạnh dạn, trẻ ngoan biết vâng lời người lớn, biết kính trên nhường dưới, biết chào hỏi lễ phép, nhẹ nhàng, khéo léo, biết xin lỗi và nhận lỗi, biết yêu quý mọi người, mọi vật xung quanh mình. Giúp trẻ có thói quen, hành vi tốt trong học tập, trong vui chơi, ăn ngủ, sinh hoạt hằng ngày, giao tiếp, đối xử với bạn bè, với những người thân xung quanh mình.

Các cháu biết quan tâm mọi sự vật, hiện tượng xảy ra xung quanh trẻ. Giáo dục trẻ biết yêu quí thiên nhiên, có ý thức bảo vệ môi trường, biết chăm sóc vật nuôi, cây trồng. Từ đó có cách ứng xử đúng đắn để bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, cũng rèn luyện thói quen biết giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, lao động tự phục vụ, lao động vừa sức như: giúp cô làm công tác trực nhật, giúp đỡ bạn, giúp ba mẹ những công việc vừa sức trong gia đình,…Từ đó hình thành cho cháu những kỹ năng tốt trong học tập, vui chơi, sinh hoạt như: chú ý trong giờ học, biết giơ tay khi muốn phát biểu ý kiến, biết xin phép khi muốn ra ngoài, biết giữ trật tự trong giờ học, biết bảo quản đồ dùng học tập của mình và của bạn,….

Tập cho trẻ có tính mạnh dạn, thật thà, không nói dối, thói quen đi đứng nhẹ nhàng, biết phân biệt hành vi đúng, sai; biết quý trọng công lao của những người lao động.

Cháu có ý thức bảo quản, giữ gìn đồ dùng, đồ chơi của lớp. Sau khi chơi xong cháu biết sắp xếp đồ dùng đồ chơi ngăn nắp, gọn gàng đúng chỗ.

Cứ như thế, sau này khi lớn lên trẻ sẽ mạnh dạn, tự tin trong học tập, trong lao động, biết làm nhiều điều tốt đẹp cho mọi người xung quanh, cho xã hội và cho bản thân mình.

3. Lịch sử đề tài:

Ban đầu trẻ chưa biết lễ phép, kính trọng với người lớn, chưa biết yêu thương quan tâm giúp đỡ bạn bè.

Việc đưa trẻ đến trường mầm non chưa được chú trọng, còn để trẻ ở nhà chơi tự do, tiếp xúc với môi trường chưa lành mạnh mà trẻ đang ở tuổi học ăn học nói.

Bên cạnh đó, những bộn bề lo toan cho công việc, cho đời sống kinh tế của mỗi gia đình nên việc chú trọng, quan tâm giáo dục cho con cái ngày càng hạn chế, bị lãng quên, đặc biệt là vấn đề giáo dục lễ giáo.

Vấn đề giáo dục lễ giáo không phải là vấn đề mới, trước đây và hiện nay chúng ta vẫn làm nhưng làm thế nào để giáo dục lễ giáo có hiệu quả. Đây cũng là vấn đề mà các thầy cô giáo và các bậc cha mẹ cũng luôn quan tâm. Điều đặc biệt hơn nữa là đối với trẻ mầm non, đặc điểm của trẻ là dễ nhớ, mau quên và tính hay bắt chước cho nên việc giáo dục lễ giáo cần được sớm thực hiện và thường xuyên rèn luyện như các cụ xưa có câu “Dạy con từ thuở còn thơ…”.

Bên cạnh đó, vì mục tiêu giảm tỷ lệ sinh con nên số con trong mỗi gia đình ít đi, thì trẻ ngày càng được nuông chiều thái quá, trẻ muốn gì được nấy,…đây cũng là vấn đề không nhỏ ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề giáo dục lễ giáo cho trẻ. Một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo cho con em ở lứa tuổi mầm non, nên thường khoán trắng cho giáo viên.

Giáo dục lễ giáo không thuộc hành động mà thuộc về tình cảm: trẻ cảm nhận và hiểu được thì mới chấp nhận và làm theo. Cho nên cô giáo không những kiên nhẫn mà phải chịu khó, phải áp dụng nhiều phương pháp giáo dục kết hợp để giáo dục trẻ. Ngoài kinh nghiệm của bản thân tích lũy được qua các năm học tôi còn học tập các kinh nghiệm giáo dục tốt của các bạn đồng nghiệp để áp dụng vào công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ của lớp mình.

4. Phạm vi đề tài:

Với các biện pháp giáo dục này có thể áp dụng cho tất cả các cháu ở lớp mẫu giáo tại trường mầm non.

II. NỘI DUNG CÔNG VIỆC:

1. Thực trạng đề tài:

* Thuận lợi:

Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, Phòng giáo dục, các cấp chính quyền về vật chất lẫn tinh thần.

Được sự quan tâm, giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát của Ban giám hiệu nhà trường trong công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ.

Phòng lớp sạch sẽ, thoáng mát, cơ sở vật chất được trang bị đầy đủ.

Lớp được bố trí 2 giáo viên có trình độ trên chuẩn.

Bản thân nhiệt huyết, yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ.

Bản thân thường xuyên được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, luôn học hỏi và nâng cao trình độ.

* Khó khăn:

Trẻ chưa mạnh dạn, chưa nhanh nhẹn, còn nhút nhát, thụ động.

Tệ nạn xã hội ngày càng gia tăng, phim ảnh và một số trò chơi không lành mạnh,… đã ảnh hưởng không ít đến sự phát triển nhân cách của trẻ.

Bên cạnh đó, những bộn bề lo toan cho công việc, cho đời sống kinh tế của gia đình nên việc chú trọng, quan tâm giáo dục cho con cái còn hạn chế, bị lãng quên, đặc biệt là vấn đề giáo dục lễ giáo.

2. Nội dung cần giải quyết:

Thời gian đầu trẻ chưa hiểu biết việc kính trọng, chào hỏi lễ phép, ứng xử với người lớn, bạn bè, cô giáo còn theo cách riêng của mình, trẻ còn nói năng tự do, trả lời trống không, ra vào lớp tự nhiên, vào lớp không chú ý trong giờ học mà làm việc riêng, vứt rác không đúng nơi qui định,…Đa số các cháu chưa biết nói cảm ơn hay xin lỗi, chưa quen với nề nếp lớp học.

Tôi đã thực hiện khảo sát chất lượng hành vi lễ giáo của trẻ đầu năm và thu được kết quả như sau:

STT

Hành vi lễ giáo của trẻ

Kết quả đạt được

Biết chào hỏi lễ phép.

15/38 đạt 39.5%

Biết xưng hô lễ phép.

19/38 đạt 50%

Biết cảm ơn, xin lỗi.

18/38 đạt 47.4%

Biết giữ gìn, cất đồ chơi theo quy định.

19/38 đạt 50%

Biết giữ gìn vệ sinh thân thể và vệ sinh môi trường.

12/38 đạt 31.6%

Biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn bè.

13/38 đạt 34.2%

Trẻ mạnh dạn trong giao tiếp.

15/38 đạt 39.5%

Từ thực tế trên là một giáo viên trực tiếp nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục các cháu, nắm bắt được những hạn chế của trẻ tôi luôn trăn trở làm thế nào để tìm ra các biện pháp giúp trẻ ở lớp đều ngoan, có thói quen, hành vi lễ phép lịch sự.

3. Biện pháp giải quyết:

a. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục lễ giáo.

Khi thực hiện giáo dục lễ giáo thì việc xây dựng kế hoạch là việc làm đầu tiên và không thể thiếu trong công tác giáo dục giúp cho giáo viên thực hiện tốt kế hoạch đề ra. Bên cạnh đó bản thân phải nắm vững chuyên môn, không ngừng học hỏi, tìm tòi để trao dồi kiến thức, phải năng động sáng tạo, phải thực sự yêu nghề, mến trẻ, luôn luôn gần gũi yêu thương và tôn trọng trẻ, tạo niềm tin và uy tín đối với trẻ.

Trong quá trình thực hiện tôi thường xuyên điều chỉnh bổ sung kế hoạch cho hoàn chỉnh những nội dung cho phù hợp với lớp, và luôn chủ động trong việc lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục lễ giáo vào các hoạt động hàng ngày mang lại kết quả cao trong việc thực hiện giáo dục lễ giáo cho trẻ.

b. Biện pháp 2: Xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa cho bản thân để làm gương cho trẻ.

Căn cứ vào công văn số 282/BGDĐT-CTHSSV ngày 25 tháng 01 năm 2017 của Bộ Giáo dục và Đào, căn cứ vào kế hoạch số 192 “Xây dựng qui tắc ứng xử trong nhà trường”. Bản thân đã xây dựng bộ khung quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học với khẩu hiệu “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, “Cô mẫu mực trò chăm ngoan” nhằm góp phần xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, thân thiện, giúp học sinh phát huy tính tích cực trong học tập, chủ động tham gia hoạt động trong xã hội và kỷ năng sống cho trẻ. Cụ thể khi giao tiếp với trẻ giáo viên cần thực hiện quy tắc sau:

– Ứng xử thân thiện, hòa nhã, không phân biệt đối xử, tôn trọng ý kiến cá nhân, đối xử công bằng. Tùy vào từng đối tượng trẻ cụ thể mà có cách ứng xử riêng. Có tinh thần trách nhiệm cao trong cách cư xử đối với trẻ.

– Luôn là tấm gương sáng, mẫu mực cho trẻ noi theo, luôn đặt tình thương và trách nhiệm lên đầu. Biết lắng nghe và cùng chia sẻ những khó khăn trong cuộc sống, giúp đỡ quan tâm đến trẻ có hoàn cảnh đặc biệt.

Ở lứa tuổi mầm non, trẻ luôn thích được cô yêu thương, gần gũi, mọi hành vi của cô được trẻ lưu tâm nhất. Vì vậy, công tác nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ cần phải chuẩn mực trong lúc giao tiếp với người lớn, với trẻ không to tiếng quát tháo, xưng hô dịu dàng với trẻ, giờ đón và trả trẻ phải luôn ân cần dịu dàng thương yêu trẻ, khiêm tốn lịch sự trong giao tiếp với phụ huynh, trẻ hỏi gì trả lời rõ ràng, gọn gàng tôn trọng lời nói của trẻ, lắng nghe ý kiến của trẻ.

Bản thân cần thực hiện lời hứa với trẻ, nếu trẻ có hành vi hoặc lời nói không hay cần nhẹ nhàng giải thích cho trẻ hiểu về những hành vi sai trái đó và khuyến khích động viên nhắc nhở trẻ tránh sai phạm lần sau. Tuyệt đối không chạm tự ái của trẻ hoặc làm trẻ phải sợ hãi lo lắng. Tác phong chuẩn mực gần gũi là tấm gương sáng cho trẻ noi theo.

c. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường giáo dục lễ giáo:

Việc xây dựng môi trường giáo dục vô cùng cần thiết và đặc biệt quan trọng. Hỗ trợ tích cực cho việc tổ chức các hoạt động nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi của trẻ, thông qua đó nhân cách trẻ được hình thành và phát triển toàn diện.

Thiết kế môi trường giáo dục lễ giáo phải hướng vào các nội dung giáo dục của trẻ nhằm đạt được mục tiêu giáo dục lễ giáo và mục tiêu cuối độ tuổi, đồng thời phù hợp với khả năng nhận thức trẻ, đảm bảo tính thẩm mỹ, an toàn tạo cho trẻ cảm giác được yêu thương, tôn trọng và thỏa mãn nhu cầu hứng thú của trẻ.

* Xây dựng góc tuyên truyền:

Góc tuyên truyền của lớp không thể thiếu nội dung giáo dục lễ giáo cho trẻ, đây là biện pháp rất hữu hiệu, bởi lẽ trẻ lứa tuổi này tư duy trực quan hình ảnh là chủ yếu. Chính vì thế, mà góc tuyên truyền cần phải sinh động và phong phú với những hình ảnh đẹp, hấp dẫn trẻ. Qua đó trẻ được trực quan bằng hình ảnh những gương tốt, việc làm tốt hoặc qua thơ, truyện,… thì trẻ dễ tiếp thu, dễ phân biệt việc làm nào tốt, việc làm nào xấu. Bên cạnh đó thông qua góc tuyên truyền phụ huynh biết được nội dung giáo dục của lớp để có hướng nhắc nhở và rèn thêm cho trẻ để giúp trẻ nhớ lâu hơn.

Hình ảnh góc lễ giáo của lớp

Ở góc này tôi sưu tầm những tranh ảnh có nội dung giáo dục lễ giáo dán vào cho trẻ xem, hoặc có thể là một bài thơ, bài hát có nội dung phù hợp. Tôi cùng trẻ đến xem, trò chuyện và đàm thoại về những hình ảnh đó để qua đó giáo dục trẻ những hành vi văn minh.

Ngoài ra tôi cùng phối kết hợp nhà trường cùng xây dựng những góc tuyên truyền của trường được bố trí ở các gốc cây, trước hành lang các lớp, ở vị trí dễ nhìn, có hình ảnh minh họa kèm những câu thơ mang tính giáo dục lễ giáo nổi bật giúp trẻ dễ tiếp thu và phụ huynh dễ quan sát vào các giờ đón, trả trẻ.

Hình ảnh tuyên truyền lễ giáo dưới hành lang và gốc cây trên sân trường

Đây là những hình ảnh nhằm tuyên truyền đến phụ huynh để cùng giáo dục trẻ biết chào hỏi lễ phép, chơi ngoan cùng bạn, chơi xong biết cất dọn đồ chơi,…

Hoặc là, những hành vi biết quan tâm giúp đỡ mọi người, yêu thiên nhiên, thích lao động, biết chăm sóc bảo vệ vật nuôi,…

Tuy đây chỉ là những việc làm nhỏ nhưng nó ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách sau này của trẻ.

Bên cạnh đó, tôi gợi ý cho trẻ về nhà sưu tầm những hình ảnh về lễ giáo để dán vào góc tuyên truyền, điều này sẽ giúp trẻ nhận biết được hành vi đúng sai để trẻ học tập và giúp trẻ luôn tích cực hơn trong hoạt động này.

* Xây dựng môi trường giáo dục lễ giáo trong lớp học:

Cùng với toàn ngành thực hiện chủ đề năm học “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”. Thì việc tạo cảnh quan sư phạm trong lớp học, môi trường xung quanh cũng là một vấn đề mà tôi chú trọng trong năm học này. Vì thông qua hoạt động này cũng góp phần vào việc giáo dục lễ giáo cho trẻ.

Tôi luôn chú ý tạo cảnh quan trong phòng học, đồ dùng đồ chơi được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp, từng góc riêng biệt mỗi kệ tôi đều làm mới để hấp dẫn trẻ, tạo cảm giác thích thú khi trẻ hoạt động và trẻ luôn mong muốn được sắp xếp ngăn nắp sau khi chơi. Đồ dùng đồ chơi các góc đủ và đa dạng các nguyên vật liệu, thiết bị, đồ dùng đồ chơi phù hợp với từng chủ đề, từng nội dung giáo dục lễ giáo. Thể hiện được rõ nét văn hóa các dân tộc để tạo cơ hội tham gia, vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học của trẻ vào việc xây dựng môi trường và kích thích sự phát triển toàn diện cho trẻ.

Hình ảnh trẻ tham gia chơi ở góc

Qua đó, để tạo cho trẻ thói quen ngăn nắp, gọn gàng và ý thức cất đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy định sau khi chơi. Tôi hướng dẫn, gợi ý cho trẻ tự lau các kệ đồ chơi, xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng, ngăn nắp vào từng góc riêng tạo cảm giác thích thú ở trẻ luôn mong muốn được làm phụ giúp cô. Nhờ vậy, qua mỗi lần tổ chức hoạt động vui chơi, trẻ chơi xong thu dọn đồ chơi gọn gàng và ngăn nắp.

Hình ảnh trẻ sắp xếp đồ dùng đồ chơi ở các góc sau khi chơi

Ngoài ra tôi còn lồng ghép nội dung tuyên truyền về giáo dục lễ giáo ở các góc theo chủ đề. Tôi trang trí hấp dẫn sưu tầm những hình ảnh có nội dung giáo dục lễ giáo dán vào cho trẻ xem, kèm theo một bài thơ hay nội dung phù hợp với hình ảnh, khi trẻ chơi ở các góc tôi cho trẻ đến xem và trò chuyện giáo dục hành vi của trẻ với mọi người, mọi vật xung quanh, đàm thoại với trẻ những hành vi văn minh trong giao tiếp.

Hàng tháng tôi lên kế hoạch giáo dục lễ giáo và thay tranh ảnh bài thơ có nội dung phù hợp với chủ điểm từng tháng.

Ngoài ra tôi còn sưu tầm tranh truyện sách báo nhi đồng có nội dung hình ảnh về lễ giáo làm một album phù hợp với trẻ để đến giờ hoạt động góc trẻ về góc học tập có thể mở ra xem. Đối với góc tuyên truyền tôi cũng dành một góc để tuyên truyền giáo dục lễ giáo cho phụ huynh nắm bắt để từ đó phụ huynh sẽ chú trọng đến việc giáo dục lễ giáo ở nhà.

Ví dụ: Với chủ đề trường mầm non tôi dán lên bức tranh một em bé đang vòng tay chào cô giáo khi đến lớp. Khi trẻ nhìn tranh và biết được hành động của em bé này ngoan hay không ngoan, từ đó có ý thức làm theo những việc làm đúng.

Hay chủ đề gia đình tôi dán bài thơ ‘‘buổi sáng’’cùng với hình ảnh minh họa bé đang quét nhà và chăm sóc các con vật. Thông qua hình ảnh đó trẻ biết được mình cũng có thể giúp đỡ mọi người những công việc nhỏ vừa sức mình để thể hiện tình yêu thương kính trọng với những người xung quanh.

Buổi sáng

Sáng nào cũng vậy

Bé dậy cùng bà

Ra trước sân nhà

Cho gà ăn thóc

Tập bài thể dục

Đánh răng rửa mặt

Lấy chổi quét nhà

Cho gà ăn thóc

Thương ba khó nhọc

Bé học chuyên cần

Thương mẹ tảo tần

Bé ngoan lễ phép.

Với chủ đề ‘‘bản thân” tôi dán bài thơ ‘‘không vứt rác ra đường” cùng với hình ảnh minh họa một bạn nhỏ đang bỏ rác vào thùng rác. Thông qua hình ảnh đó trẻ biết những hành vi bảo vệ môi trường và bỏ rác đúng nơi qui định.

Không vứt rác ra đường

Cái bánh có lá gai

Vỏ chuối vỏ rất trơn

Giẫm phải là ngã luôn

Nhớ bỏ vào thùng rác

Việc lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các góc trẻ rất thích thú và thường xuyên đến xem.

Trong lớp tôi có thùng rác để phía sau lớp tôi thường nhắc nhở trẻ sau khi ăn quà vặt nên bỏ rác vào thùng để giữ vệ sinh chung và trẻ thực hiện tốt, nhất là sau hoạt động tạo hình, xé dán trong lớp không còn mảnh giấy vụn nào rơi xuống sàn. Qua đó giáo dục trẻ ý thức tự giác trong công việc.

Đặc biệt là góc thiên nhiên trẻ được cùng cô trồng nhiều cây xanh và mỗi ngày cô có kế hoạch cho trẻ tự mình chăm sóc cây xanh theo tổ, nhóm: tưới cây, nhổ cỏ, cắt tỉa lá úa,… giáo dục trẻ biết yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp. Qua hoạt động này khơi gợi ở trẻ tình yêu thiên nhiên, yêu lao động, tạo cho trẻ cảm giác gần gũi với thiên nhiên. Từ đó trẻ có ý thức bảo vệ và chăm sóc cây, không ngắt hoa, bẻ cành,…

Hình ảnh trẻ chăm sóc góc thiên nhiên

*Xây dựng cảnh quan môi trường sư phạm:

Một trong những yếu tố để xây dựng môi trường “Xanh – sạch – đẹp- an toàn” phù hợp với đặc điểm hoạt động và tâm sinh lý của trẻ. Ngay từ đầu năm học, bản thân tôi đã phối hợp cùng tập thể, Ban đại diện Cha mẹ học sinh ở lớp có kế hoạch trồng cây xanh, hoa cảnh xung quanh sân trường, khu vui chơi treo những hình ảnh đẹp, gần gũi với trẻ. Giáo dục lễ giáo cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.

Giáo viên sưu tầm những nguyên vật liệu tận dụng để tạo môi trường ở sân trường đẹp, thu hút sự yêu thích của trẻ như vỏ chai, hộp nhựa các loại,… làm chậu trồng cây xanh với nhiều màu sắc tăng thêm cảnh quan đẹp trong nhà trường. Qua đó giáo dục tình cảm của trẻ với thiên nhiên, niềm vui khi đến trường, yêu trường, mến bạn, ý thức bảo vệ môi trường khi tận dụng vỏ chai làm chậu hoa treo.

Hình ảnh trẻ dạo chơi trong sân trường

Hình ảnh hoa cảnh sân trường

Để cảnh quan sân trường luôn có môi trường xanh- sạch- đẹp trong các giờ hoạt động ngoài trời tôi thường cho trẻ nhặt rác, nhổ cỏ các bồn hoa để tạo môi trường thêm sạch đẹp hơn. Đồng thời vận động phụ huynh đóng góp cây xanh để tạo thêm màu xanh cho ngôi trường. Thông qua từng hoạt động tôi thường trò chuyện với trẻ về công việc trẻ đã làm để giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của việc làm đó. Chẳng hạn, cô có thể hỏi trẻ: Con có được hái hoa không? Khi ăn bánh kẹo con vứt rác ở đâu? Vì sao con phải nhặt rác?…

Hình ảnh trẻ nhặt rác trên sân trường

d. Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin vào việc giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động học:

Như chúng ta đã biết, ở trường mầm non không có giờ giáo dục lễ giáo riêng, mà thông qua sử dụng hình thức tích hợp, lồng ghép những nội dung bài dạy của các lĩnh vực để giáo dục và hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hóa, lịch sự lễ phép đúng lúc, đúng chỗ. Đó là, trẻ được tham gia vào nhiều hoạt động như: hát, múa, đọc thơ, kể chuyện, làm quen môi trường xung quanh, toán, chữ cái,… Chính vì vậy, lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các hoạt động có nhiều ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi lễ phép, có văn hoá,…

Mỗi phương pháp hay biện pháp mà giáo viên sử dụng trong giảng dạy đều hướng đến mục đích: Góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ và ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là một trong những biện pháp đó. Để việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy đòi hỏi người giáo viên mầm non không chỉ có năng lực sư phạm mà cần có những kinh nghiệm trong việc phối kết hợp giữa giáo án điện tử và phần giảng dạy của cô để việc ứng dụng công nghệ thông tin thực sự đem lại hiệu quả giáo dục cao.

Trong các hoạt động học tôi áp dụng công nghệ thông tin và đưa đến cho trẻ những hình ảnh thật về các hành vi văn minh, lễ phép. Cho trẻ xem những đoạn phim về các bạn nhỏ đang thực hiện công việc nhặt rác ở sân trường và giáo dục trẻ biết các bạn đang làm vệ sinh môi trường ở những nơi công cộng để giữ gìn vệ sinh chung.

Hoặc có thể đưa video về các hành vi đúng, sai về việc bảo vệ môi trường và tham gia giao thông. Yêu cầu trẻ phân biệt các hành vi đúng và hành vi sai. Từ đó giáo dục trẻ học tập, bắt chước hành vi đúng, có thái độ không đồng tình với hành vi sai.

Các hoạt động học được tổ chức thường xuyên và thu hút sự chú ý, thích thú của trẻ. Vì vậy lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các hoạt động học có nhiều ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hóa.

Ví dụ: Đối với hoạt động phát triển thể chất: Trước giờ hoạt động tôi mở cho trẻ xem hình về các môn thể thao và trao đổi với trẻ muốn cơ thể khỏe mạnh thì các con phải làm gì? Cô giáo dục trẻ siêng năng tập thể dục đều đặn, giúp cho cơ thể luôn khỏe mạnh và phát triển các nhóm cơ, trong lúc tập giáo dục trẻ không chen lấn, xô đẩy nhau, biết đoàn kết,…qua đó giáo dục trẻ có thói quen tốt trong cuộc sống hằng ngày.

Hình ảnh trẻ tham gia giờ hoạt động thể dục

VD: Qua hoạt động tạo hình “Vẽ chân dung bạn”. Cô cho trẻ quan sát tranh mẫu trên máy tính cùng trò chuyện với trẻ về hình đó và cô có thể đàm thoại với trẻ:

Lớp cháu học là lớp gì?

Trong lớp học cháu gồm có những bạn nào?

Khi chơi với bạn thì con chơi như thế nào với nhau?

Qua đó cô giáo dục trẻ tình yêu thương, đoàn kết, chia sẻ giúp đỡ bạn,…

Hình ảnh trẻ trong giờ học tạo hình

Ví dụ: Qua hoạt động phát triển ngôn ngữ: Câu chuyện “Ba cô gái”, sau khi cô cho trẻ kể trên màn hình máy chiếu. Cô đàm thoại với trẻ: Con thích nhân vật nào? Vì sao con thích? Từ đó cô giáo dục trẻ tình yêu thương hiếu thảo của người con út đối với cha mẹ, biết quan tâm giúp đỡ người khác như bạn thỏ, hình thành cho trẻ lòng nhân ái đối với mọi người xung quanh.

Hay dạy bài thơ “ Phải là hai tay” sau khi cho trẻ đọc bài thơ trên máy cô đàm thoại cùng trẻ lễ phép với người lớn, kính trọng yêu thương mọi người trong gia đình khi ăn xong phải biết rót nước, mời tăm bố mẹ ông bà mời ai cái gì phải đưa bằng hai tay mới là con ngoan. Thông qua đó giáo dục trẻ khi nhận hoặc trao vật gì cho người lớn nên trao hoặc nhận phải bằng hai tay, khi nhận nhớ nói lời cảm ơn.

Đối với hoạt động làm quen chữ cái: Khi cho trẻ xem hình ảnh, cấu tạo các nét chữ cái trên vi tính cô nhắc nhở trẻ ngồi ngay ngắn, còn khi học xong trẻ phải biết cất đồ dùng gọn gàng, ngăn nắp, biết giữ gìn bảo quản đồ dùng… đây là việc làm rất nhỏ nhưng nó là cơ sở, là nền tảng ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách của trẻ sau này.

Hình ảnh trẻ trong giờ học làm quen chữ cái

VD: Thông qua hoạt động khám phá “Một số loại hoa quanh bé” sau khi cho trẻ xem hình ảnh trên máy tính cô có thể lồng ghép giáo dục lễ giáo cho trẻ. Chẳng hạn: Con có biết các bạn đang làm gì không? Các bạn có đáng khen không? Muốn được khen như các bạn thì con phải làm gì? Người ta trồng hoa để làm gì? Hoa có ích lợi như thế nào? Muốn có nhiều hoa đẹp chúng ta phải làm gì?

Khi trả lời trẻ phải trả lời trọn câu: Dạ có, dạ không, dạ thưa cô,…không trả lời trống không. Qua đó cô đã giáo dục trẻ cách nói năng lễ phép.

Đồng thời, qua lợi ích của một số loại hoa cô giáo dục cháu yêu thiên nhiên, không ngắt hoa, bẽ cành, mà phải biết bảo vệ chăm sóc cây để cây cho ta nhiều lợi ích.

Hình ảnh trẻ quan sát vườn hoa.

Thông qua việc giáo dục lễ giáo cho trẻ qua các hoạt động học trẻ cũng được học rất nhiều điều hay, tuy đây chỉ là những việc làm rất đơn giản nhưng nó cũng đã góp một phần nhỏ vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ sau này.

e. Biện pháp 5: Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động vui chơi:

* Giáo dục lễ giáo qua hoạt động vui chơi trong lớp:

Đối với trẻ lứa tuổi mầm non, vui chơi là hoạt động chủ đạo đặc biệt là trò chơi đóng vai, trẻ “Học mà chơi, chơi mà học”. Thông qua hoạt động này trẻ được trải nghiệm nhiều vai chơi khác nhau phản ánh sinh hoạt cuộc sống của người lớn, tôi đã lồng ghép giáo dục lễ giáo vào hoạt động góc, qua đó trẻ được đối thoại những câu chào hỏi lễ phép, câu cảm ơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay, tôi theo dõi quan sát lắng nghe để kịp thời uốn nắn trẻ khi có biểu hiện chưa đúng. Giúp trẻ hình thành thói quen văn minh trong giao tiếp.

Khi tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt động vui chơi cụ thể là trẻ đóng vai y tá- bác sĩ; chơi mẹ con, chơi bán hàng, …Cô theo dõi và hướng dẫn trẻ chơi, hướng dẫn trẻ cách giao tiếp để qua đó giáo dục trẻ biết chào hỏi, xưng hô, ứng xử phù hợp với mọi người xung quanh.

Ví dụ: Trẻ chơi phân vai y tá – bác sĩ:

Tôi hướng dẫn trẻ đóng vai bác sĩ, biết thăm hỏi bệnh nhân, biết được công việc của bác sĩ khám bệnh cho mọi người và cách giao tiếp, xưng hô ứng xử với bệnh nhân như thế nào, ân cần ra sao:

+ Bác sĩ hỏi bệnh nhân cháu đau chỗ nào? Đau ra sao?

+ Trẻ đóng vai bác sĩ phát thuốc dặn bệnh nhân uống thuốc ngày mấy lần?

+ Trẻ đóng vai bệnh nhân nhận thuốc, nhận đơn thuốc bằng hai tay và nói lời cảm ơn đối với bác sĩ, y tá.

Còn y tá phát thuốc thì dặn dò bệnh nhân uống thuốc ngày mấy lần, bệnh nhân nhận thuốc, nhận đơn thuốc bằng hai tay và nói lời cảm ơn đối với cô y tá, bác sĩ.

Hình ảnh trẻ chơi góc bác sĩ

Bên cạnh đó, khi trẻ chơi ở góc bán hàng thì cô giáo dục trẻ biết mời chào, nói lời cảm ơn đối với khách hàng, khi trao và nhận thì phải cầm bằng hai tay.

Ví dụ: Qua trò chơi bán hàng

Yêu cầu người bán hàng và người mua hàng phải nói nhẹ nhàng, đủ câu

– Người bán hàng nói:

Cô chú mua gì ạ?

Bán cho tôi 1 kg xoài.

– Người mua hỏi:

Bao nhiêu tiền 1 kg xoài vậy cô?

Dạ, 1 kg 10 nghìn ạ ?

Hình ảnh trẻ chơi góc bán hàng

Hoặc thông qua một số góc chơi khác như: góc xây dựng, góc nghệ thuật,…trẻ biết nhường nhịn, chia sẻ, giúp đỡ nhau, tạo mối đoàn kết giữa các bạn trong nhóm.

Hình ảnh trẻ chơi góc xây dựng

Trong khi chơi nếu trẻ làm việc gì sai tôi nhắc nhở trẻ phải biết xin lỗi cô, xin lỗi bạn, ai cho cái gì phải biết nhận bằng hai tay, nói cảm ơn, hoặc khi mượn món đồ gì đó cũng phải nói cảm ơn.

Sau khi chơi xong tôi nhắc nhở trẻ thu dọn đồ chơi cất gọn gàng, ngay ngắn.

Ngoài ra tôi còn giáo dục cháu biết đoàn kết với bạn bè, không giành đồ chơi với bạn, nhẹ nhàng giải quyết mâu thuẩn với nhau.

Đây là một xã hội thu nhỏ qua đó trẻ tái tạo lại cuộc sống của người lớn. Thông qua hoạt động này giáo dục trẻ biết thể hiện các mối quan hệ trong xã hội, những hành vi giao tiếp, cách ứng xử, xưng hô với mọi người,…Và thông qua hoạt động này trẻ mạnh dạn hơn, thành thạo hơn trong giao tiếp, trong ứng xử.

Từ đây trẻ lớp tôi đã hết nói trống không. Trẻ biết nói và trả lời đầy đủ câu, biết xưng hô chuẩn mực đối với cô và bạn.

* Giáo dục lễ giáo qua dạo chơi ngoài trời:

Bên cạnh đó thông qua các hoạt động dạo chơi ngoài trời, chơi tự do, tôi hướng dẫn trẻ cách chăm sóc cây như: tưới cây, nhặt cỏ, bắt sâu,…Từ các hoạt động đó, cô giáo dục trẻ biết được lợi ích tác dụng của những loại cây xanh đối với sức khỏe con người và cây xanh tạo ra môi trường xanh – sạch – đẹp. Giáo dục trẻ biết yêu quý cái đẹp từ thiên nhiên.

Hình ảnh trẻ chăm sóc vườn rau

Hình ảnh trẻ chăm sóc vườn hoa

Cũng như thông qua hoạt động ngoài trời, tôi hướng dẫn trẻ “Tham quan vườn cây ăn quả”. Cô đàm thoại với trẻ:

+ Khi đi tham quan các con đi như thế nào?

+ Muốn có nhiều quả người ta phải làm gì?

+ Khi ăn quả các con nhớ đến ai?

Qua giờ tham quan này cô giáo dục trẻ biết kính trọng, yêu quý những người lao động.

Hình ảnh trẻ tham quan vườn cây ăn quả

Trong quá trình chơi tôi luôn nhắc nhở trẻ phải luôn đoàn kết với bạn, không giành đồ chơi, không trêu chọc, đánh bạn,…mà phải biết nhường nhịn, chia sẻ, giúp đỡ bạn.

Hình ảnh trẻ chơi đồ chơi ngoài trời

Hình ảnh trẻ chơi không giành đồ chơi với bạn

Khi chơi xong các đồ chơi ngoài trời tôi thường nhắc nhở giáo dục trẻ sắp xếp các đồ chơi gọn gàng, ngăn nắp, đúng nơi quy định tại các khu vực chơi. Qua đó, để tạo cho trẻ thói quen ngăn nắp, gọn gàng và ý thức cất dọn đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy định sau khi chơi.

Hình ảnh trẻ sắp xếp đồ chơi ngoài trời

Khi giáo dục lễ giáo cho trẻ thì đây là thời điểm thích hợp nhất để giáo dục trẻ có lòng nhân ái, tình yêu thương, quan tâm giúp đỡ bạn bè, những người thân và đối với mọi người xung quanh.

f.Biện pháp 6: Giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi:

Giáo dục lễ giáo cho trẻ mọi lúc mọi nơi đây là biện pháp cũng hết sức quan trọng góp phần vào việc hình thành nhân cách cho trẻ. Bởi lẻ, trẻ ở lứa tuổi này dễ nhớ nhưng chóng quên. Chính vì vậy, ở mọi lúc mọi nơi, bất cứ khi nào và lúc nào cô cũng lồng ghép được nội dung giáo dục lễ giáo cho trẻ, cô luôn nhắc nhở và giáo dục trẻ thường xuyên để hình thành thói quen “Lễ giáo” cho trẻ. Vì thói quen tức là những hành vi được tự động hóa, được lặp đi lặp lại nhiều lần và gắn liền với nhu cầu, lúc đó, trẻ thực hiện các hành vi lễ giáo một cách tự nhiên.

Khi thực hiện giáo dục lễ giáo cho trẻ tôi đã lồng ghép vào các hoạt động trong ngày như hoạt động đón trả trẻ, hoạt động góc, hoạt động chơi ngoài trời, hoạt động chiều,…

* Giờ đón, trả trẻ:

Ở lứa tuổi của trẻ luôn thích được cô yêu thương gần gũi mọi hành vi của cô được trẻ lưu tâm nhất vì vậy cô luôn chuẩn mực trong giao tiếp giờ đón trả trẻ tôi luôn ân cần dịu dàng yêu thương trẻ, khiêm tốn lịch sự trong giao tiếp với phụ huynh, sau đó nhắc nhở trẻ cất đồ dùng đúng nơi qui định, chào cô sau đó chào tạm biệt ba mẹ để đi vào lớp. Lúc đầu trẻ mới đến lớp học tôi phải thường xuyên nhắc nhở các cháu phải biết khoanh tay chào cô, chào bố mẹ và ông bà,…khi bố mẹ đón về thì trẻ cũng biết khoanh tay chào cô, ba mẹ, ông bà và mọi người xung quanh khi ra về.

Hình ảnh đón, trả trẻ

Trước giờ trả trẻ cô nhắc nhở trẻ từ tốn, không vội vàng xô đẩy nhau chào ba mẹ và xin phép cô ra về. Dặn trẻ về nhà ngoan, vâng lời ông bà cha mẹ.

* Giáo dục lễ giáo qua giờ ăn:

Trước khi ăn cô cho trẻ rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước sạch.

Hình ảnh trẻ rửa tay

Sau đó cô cho trẻ đọc bài thơ “Giờ ăn” để giáo dục trẻ thói quen văn minh khi ăn:

Giờ ăn bé nhớ lời cô

Ăn chậm nhai kỹ sao cho đàng hoàng

Ăn xong xếp ghế đàng hoàng

Nhặt vụn cơm vãi bé càng đáng khen

Trong giờ ăn, cô gợi trẻ trước khi ăn phải mời cô, mời bạn, khi ăn phải từ tốn, ăn chậm rãi, trong khi ăn không được nói chuyện, khi ho phải che miệng, không làm rơi cơm, khi làm rơi thì phải nhặt bỏ vào chén đựng cơm rơi,…Do đó khi tổ chức giờ ăn cô chuẩn bị đầy đủ chén đựng cơm rơi, khăn lau tay. Đồng thời trang trí bàn ăn cũng thật đẹp như: khăn trải bàn, bình hoa,…để tạo không khí trong giờ ăn thật thoải mái, vui tươi giúp trẻ ăn nhanh, ngon miệng. Qua đó giáo dục trẻ có những thói quen, hành vi văn minh trong ăn uống.

Hình ảnh trẻ trong giờ ăn

Giờ ăn phụ chiều khi đưa cho trẻ, cô gợi ý để trẻ biết nói: Con cảm ơn cô ạ, và biết nhận quà của người lớn cho bằng hai tay.

* Trong ngày, tôi thường tập cho trẻ có thói quen giữ vệ sinh môi trường: không vứt rác bừa bãi, không vẽ bậy lên tường,…và thường xuyên cho trẻ vệ sinh cá nhân: vệ sinh thân thể, rửa tay, chân sạch sẽ; quần áo sạch sẽ gọn gàng. Thường xuyên nhắc nhở trẻ chào khách đến lớp cũng như khách đến nhà.

Hình ảnh trẻ bỏ rác vào thùng rác

Hình ảnh trẻ chào khách khi khách đến lớp

Hoặc cô có thể trò chuyện cởi mở, tự nhiên đối với trẻ trong giờ chơi để trẻ tự bộc lộ bản thân: Cô hỏi trẻ: Con đang xếp gì vậy? Con sẽ làm gì nếu bạn xin đồ chơi của con? Từ đó cô có thể kể chuyện có nội dung về trường lớp, bạn bè, gia đình cho trẻ nghe, để qua đó giáo dục trẻ lòng nhân ái, tình yêu thương, quan tâm giúp đỡ những người thân và đối với mọi người xung quanh.

Ở mọi lúc mọi nơi nếu cháu làm việc gì sai đối với bạn, thì tôi nhẹ nhàng nhắc nhở trẻ biết xin lỗi cô, xin lỗi bạn. Trong quá trình chơi tôi luôn nhắc nhở trẻ phải luôn đoàn kết với bạn, không giành đồ chơi, không trêu chọc, đánh bạn…mà phải biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn.

Như vậy, giáo dục lễ giáo mọi lúc mọi nơi giúp trẻ “Nói lời hay làm việc tốt”, hình thành một số thói quen, hành vi văn minh trong cuộc sống hằng ngày.

g. Biện pháp 7: Phối hợp với các bậc cha mẹ trẻ:

Cùng với mục tiêu xã hội hóa giáo dục thì cha mẹ trẻ có vai trò không nhỏ trong việc giáo dục trẻ. Vì vậy, phối kết hợp với phụ huynh trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ là vô cùng cần thiết.

Do đó, giáo dục lễ giáo không thể tách rời khỏi gia đình, giáo dục tình yêu là nội dung cơ bản của giáo dục lòng nhân ái cho trẻ. Trong buổi họp mặt đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với các bậc cha mẹ về tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo đối với trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi vì đây là lứa tuổi trẻ bắt chước rất nhanh, nhất là trong thời kỳ hội nhập của nước ta tiếp nhận nhiều nền văn hoá và một số phim ảnh, trò chơi giải trí không lành mạnh,…đã ảnh hưởng một phần không nhỏ về hành vi văn hóa của trẻ.

Cha mẹ trẻ ở đây phần đông làm nghề nông nên họ ít quan tâm đến con cái mình, qua các cuộc họp phụ huynh hoặc những buổi truyền thông tôi luôn phổ biến và tuyên truyền cách nuôi dạy con theo khoa học và cách giáo dục lễ giáo phù hợp đối với trẻ. Để từ đó cha mẹ cần dành thời gian quan tâm chăm sóc đến con cái nhiều hơn và cùng với nhà trường nuôi dạy giáo dục trẻ tốt hơn. Do đó, chaa mẹ xưng hô đúng mực, luôn mẫu mực trong giao tiếp để trẻ noi theo. Đồng thời chú ý sửa sai trẻ kịp thời những thiếu sót trong giao tiếp đối với bạn bè, đối với người lớn. Để các bậc cha mẹ nhận thức được sâu sắc ý nghĩa của vấn đề trên và cùng nhà trường giáo dục trẻ.

Tôi đã mạnh dạn trao đổi với cha mẹ trẻ về tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo đối với trẻ mẫu giáo, nhất là trong tình hình hiện nay, nhiều nền văn hóa và trò chơi giải trí đã ảnh hưởng một phần không nhỏ về hành vi văn minh của trẻ.

Như chúng ta đã biết, trẻ lứa tuổi này rất hiếu động, trẻ học rất nhanh nhưng qua những phim ảnh trên thị trường thì có những bộ phim không phù hợp với lứa tuổi. Trẻ có thể đối xử thô bạo với bạn sau khi xem một đoạn phim hành động, trẻ có những lời không hay đối với bố mẹ khi không đồng ý theo yêu cầu nào đó của trẻ. Chính vì thế tôi cũng tuyên truyền đến phụ huynh nên cho trẻ xem những phim ảnh mang tính giáo dục cao và phù hợp với lứa luổi của trẻ để qua đó trẻ học được những cái hay, cái đúng,… giúp trẻ dần hoàn thiện và phát triển nhân cách của mình.

Tôi cũng trao đổi với các bậc cha mẹ không nên nuông chiều con quá mức phải giải thích cho trẻ hiểu cái gì là tốt, cái gì chưa tốt. Dần dần trẻ sẽ hiểu ra những mong muốn của mình đó là sai, là không đúng, là chưa ngoan. Giáo viên luôn trò chuyện, tuyên truyền với các bậc cha mẹ về các nội dung giáo dục lễ giáo để cha mẹ phối hợp rèn và dạy trẻ tại gia đình.

Tôi luôn trao đổi với phụ huynh hằng tháng thông qua sổ liên lạc về sự tiến bộ của mỗi cháu để phụ huynh kịp thời nắm bắt. Qua thời gian, trẻ lớp tôi tiến bộ rõ rệt như: xưng hô lễ phép, lịch sự trong giao tiếp nhờ sự giáo dục bằng phương châm “Trường học là nhà, nhà là trường học”.

Bên cạnh đó tôi còn tổ chức các hoạt động thao giảng mời phụ huynh tham dự giúp cho phụ huynh nắm vững các yêu cầu cần thiết trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ. Từ đó, phụ huynh sẽ cùng chia sẻ với giáo viên, giúp giáo viên nhận ra sở thích, khả năng khác nhau của trẻ, tạo điều kiện cho cha mẹ và cộng đồng tham gia vào việc giáo dục lễ giáo cho trẻ.

Hình ảnh thao giảng chuyên đề giáo dục lễ giáo cho phụ huynh dự

h. Biện pháp 8: Cô gương mẫu, chuẩn mực:

Cô giáo là người mẹ thứ hai của trẻ, muốn giáo dục cho trẻ phát triển toàn diện thì cô giáo là người đóng vai trò hết sức quan trọng, cô luôn là tấm gương sáng để trẻ noi theo.

Ở lứa tuổi của trẻ luôn thích được cô yêu thương, gần gũi, mọi hành vi của cô được trẻ lưu tâm nhất. Vì vậy cô luôn luôn chuẩn mực trong giao tiếp với người lớn, với đồng nghiệp. Đối với trẻ, tuyệt đối không la mắng, quát nạt trẻ làm trẻ phải sợ hãi, xưng hô dịu dàng bằng cô và cháu, tạo cho trẻ cảm giác an toàn , tin tưởng ở cô. Bên cạnh đó tôi luôn đối xử công bằng với trẻ, đặc biệt tôn trọng và lắng nghe ý kiến của trẻ, trẻ hỏi gì tôi trả lời rõ ràng, nói trọn câu để trẻ học tập.

Trẻ ở lứa tuổi này luôn tin tưởng ở cô, xem cô như là thần tượng, mọi việc nhất nhất làm theo cô. Chính vì vậy, nên khi hứa điều gì với trẻ là tôi thực hiện đúng lời hứa, không làm cho trẻ mất lòng tin. Ngược lại nếu trẻ có hành vi sai trái hoặc lời nói không hay tôi nhẹ nhàng góp ý, động viên trẻ biết nhận lỗi và sửa sai, tránh sai phạm lần sau. Tác phong quần áo tôi luôn chú ý ăn mặc đẹp, lịch sự, cô luôn vui tươi trẻ rất thích. Cô thực sự là tấm gương sáng cho trẻ noi theo.

i. Biện pháp 9: Nêu gương, khen ngợi:

Tâm lý mỗi người thích được khen hơn là chê nhất là trẻ nhỏ thích được khen ngợi, động viên khi làm được việc tốt. Những lời động viên, những phần thưởng nhỏ cũng làm cho trẻ vui sướng và khích lệ trẻ có cố gắng hơn nữa để lại được khen, được thưởng.

Vì vậy cuối mỗi ngày, mỗi tuần tôi thường tổ chức cho trẻ nêu gương. Qua những tấm gương tốt của các bạn hoặc các nhân vật trong truyện để động viên trẻ bắt chước những việc làm tốt.

Khi nêu gương tốt tôi không nêu một cách chung chung, mà tôi luôn chỉ ra được những hành vi, việc làm tốt của bạn để trẻ khác học hỏi.

Ví dụ: Hôm nay, bạn Tâm Như thấy bạn Nhã An ngã đã đỡ bạn An dậy. Trong giờ chơi ngoài trời bạn Thảo biết nhường và rủ bạn chơi đồ chơi xích đu. Qua sự việc đó giáo dục trẻ “Lòng nhân ái biết yêu thương, quan tâm giúp đỡ, nhường nhịn người khác”. Song song với việc nêu gương tốt tôi thường khen ngợi những trẻ làm việc tốt vì trẻ rất thích được khen, được động viên, khuyến khích.

Hình ảnh trẻ trong giờ nêu gương

Đối với trẻ lứa tuổi này nêu gương, khen ngợi, động viên khích lệ sẽ làm trẻ thích thú và là nguồn động lực giúp cháu thích làm nhiều điều tốt hơn. Ở lớp, duy trì hoạt động cắm cờ bé ngoan hằng ngày. Bên cạnh đó việc khen ngợi cháu ở mọi lúc mọi nơi cũng được cô giáo sử dụng thường xuyên.

k. Biện pháp 10: Giáo dục lễ giáo thông qua việc tổ chức các ngày lễ hội.

Trong năm học tôi đã phối hợp cùng nhà trường tham gia tổ chức các ngày hội trong năm học như: Ngày hội bé đến trường; Vui trung thu; Chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam; Ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam 22/12; Ngày 8/3; Ngày tết nguyên đán; Mừng ngày sinh nhật Bác 19/5; Ngày quốc tế thiếu nhi 1/6,…Tổ chức dưới các hình thức tại nhóm lớp theo độ tuổi hoặc có thể cả trường. Qua các hình thức tổ chức như vậy, trẻ được trực tiếp tham gia trải nghiệm vào các hoạt động. Từ đó, khắc sâu cho trẻ biết được những hành động việc làm để thể hiện tình cảm với mọi người trong các ngày lễ đó như thế nào.

Đối với “Ngày hội đến trường của bé” trẻ được biết ý nghĩa của ngày khai trường là ngày đầu tiên của năm học, được giao lưu gặp gỡ bạn bè, được tham gia vào các tiết mục văn nghệ, được cô yêu thương vỗ về, được làm quen với bạn mới,… Từ đó giáo dục cho trẻ yêu trường, yêu lớp, kính trọng cô giáo, quan tâm tới bạn bè.

Hoặc qua ngày hội “Vui trung thu” để mọi người, mọi gia đình và toàn xã hội dành cho các bé sự quan tâm, chăm lo và những tình cảm yêu thương trìu mến. Từ đó giáo dục trẻ biết bày tỏ lòng cảm ơn đối với những người đã quan tâm đến mình, giáo dục trẻ tinh thần đoàn kết với bạn, biết xếp hàng đợi đến lượt mình,…

Đối với lễ hội “Mừng ngày nhà giáo Việt Nam” giáo dục trẻ biết quý trọng, vâng lời cô giáo, qua các hội thi để giáo dục trẻ tính mạnh dạn trong giao tiếp, nói năng lễ phép, biết phối hợp với bạn, chơi trò chơi đúng luật,…

Đối với lễ hội “Mừng xuân mới” giáo dục trẻ biết thể hiện tình yêu quê hương, kính trọng lễ phép với những người thân trong gia đình, những phong tục tập quán của dân tộc vào ngày tết.

Tổ chức lễ hội “Mừng sinh nhật Bác 19/5” để giáo dục trẻ biết nhớ ơn, yêu quý, kính trọng Bác Hồ, kính yêu người luôn dành sự quan tâm đến các cháu khi Bác còn sống.

Thông qua việc tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt động ngày hội, ngày lễ ngoài giúp trẻ hiểu ý nghĩa của những ngày lễ lớn, truyền thống của dân tộc mà thông qua đó giáo dục trẻ lòng tự hào dân tộc, biết ơn những người đi trước, người lớn tuổi, từ đó khuyến khích trẻ học tập và phấn đấu thành người có ích sau này.

Hình ảnh tổ chức lễ hội “ Mừng xuân mới” cho bé

Đối với trẻ lớp 5 tuổi tôi đã cùng phối hợp với nhà trường dẫn trẻ đi tham quan nhà bia liệt sĩ xã gần trường học từ đó giáo dục trẻ biết ơn các anh hùng liệt sĩ, biết được truyền thống yêu nước của địa phương. Giáo dục trẻ biết yêu làng xóm, quê hương.

4. Kết quả, chuyển biến của đối tượng:

Từ những biện pháp tôi tìm tòi nghiên cứu và thực hiện, chất lượng giáo dục lễ giáo ở trẻ tăng lên rõ rệt, đó là điều làm tôi phấn khởi, giúp tôi càng yêu nghề hơn, giúp tôi càng có nghị lực trong công tác.

Các hoạt động ở trường không còn xa lạ, và không làm cho trẻ phải sợ sệt nữa mà trái lại trẻ mạnh dạn, tự tin, ngoan hơn, lễ phép hơn. Những thói quen vệ sinh, những hành vi văn minh dần được hình thành ở trẻ:

+ Đối với bạn bè: Trẻ biết hòa thuận, nhường nhịn, không tranh giành đồ chơi….

+ Đối với mọi người: Trẻ biết chào hỏi lễ phép với người lớn, biết nhường nhịn, yêu thương em nhỏ, biết quan tâm giúp đỡ mọi người,…

+ Đối với gia đình: Yêu thương chia sẽ tình cảm với những người trong gia đình, biết giúp đỡ bố mẹ….

+ Đối với thiên nhiên: Yêu thiên nhiên, biết chăm sóc bảo vệ cây xanh vật nuôi trong gia đình, không bẻ cành hái hoa….

+ Hình thành những đức tính tốt: Ngăn nắp, gọn gàng, tính tự lập, có lòng nhân ái hơn.

Bảng: Kết quả đánh giá hành vi lễ giáo của trẻ

STT

Hành vi lễ giáo của trẻ

Kết quả đạt được

Tháng 9/2017

Tháng 3/2018

Biết chào hỏi lễ phép.

15/38 đạt 39.5%

37/38 đạt 97.4%

Biết xưng hô lễ phép.

19/38 đạt 50%

37/38 đạt 97.4%

Biết cảm ơn, xin lỗi.

18/38 đạt 47.4%

38/38 đạt 100%

Biết giữ gìn ,cất đồ chơi theo quy định.

19/38 đạt 50%

38/38 đạt 100%

Biết giữ gìn vệ sinh thân thể và vệ sinh môi trường.

12/38 đạt 31.6%

38/38 đạt 100%

Biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn bè.

13/38 đạt 34.2%

37/38 đạt 97.4%

Trẻ mạnh dạn trong giao tiếp.

15/38 đạt 39.5%

36/38 đạt 94.7%

Các bậc phụ huynh đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc giáo dục lễ giáo cho trẻ. Và việc cùng phối hợp với giáo viên tạo điều kiện cho trẻ được hoạt động nhận thức và trãi nghiệm đạt hiệu quả cao hơn, điều đó cũng đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong trường mầm non.

Bản thân tôi được trao đổi kiến thức và kinh nghiệm dạy trẻ và giáo dục lễ giáo qua các môn học, các hoạt động,… được phụ huynh và các đồng nghiệp hổ trợ, quý mến và tin yêu hơn.

Đây là những tiền đề cơ bản nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ.

III.KẾT LUẬN:

1. Tóm lược giải pháp:

Sau một thời gian thực hiện với lòng say mê, kiên trì kết hợp với việc sử dụng các biện pháp trên một cách linh hoạt. Tôi nhận thấy và rút ra bài học kinh nghiệm về giáo dục lễ giáo cho trẻ như sau:

Giáo dục lễ giáo cho trẻ không chỉ thể hiện trong giờ học mà còn được thể hiện ở tất cả các hoạt động. Do đó, chúng ta cần phải lồng ghép linh hoạt nội dung giáo dục lễ giáo vào các hoạt động để giáo dục trẻ.

Bản thân cô giáo phải luôn tìm tòi sáng tạo, sưu tầm tranh ảnh, thơ ca, hò vè để góc lễ giáo của bé ngày càng phong phú hơn, và thay đổi theo từng chủ điểm để tạo sự mới lạ hấp dẫn trẻ.

Phải thường xuyên thực hiện giờ nêu gương và kể chuyện hàng tuần để động viên tinh thần trẻ.

Cô giáo phải phối hợp với phụ huynh trong công tác chăm sóc và giáo dục lễ giáo cho trẻ. Gia đình của trẻ thật sự là mái ấm đầy tình thương, bố mẹ là những tấm gương sáng và mẫu mực về hành vi ứng xử, chăm sóc, tinh thần trách nhiệm đối với trẻ.

Cô giáo phải thật sự là tấm gương sáng để trẻ noi theo, luôn giàu tình yêu thương, luôn thận trọng trong mọi hành vi của mình, thân thiện yêu thương để tạo tâm lý thoải mái cho trẻ thực hiện tốt mọi hành vi cũng như hoạt động giao tiếp, nhằm giúp trẻ từng bước hình thành và phát triển nhân cách cho mình. Bên cạnh đó môi trường và cảnh quan sư phạm cũng góp phần hình thành cho trẻ những hành vi văn minh để dần dần hoàn thiện nhân cách tốt đẹp của truyền thống con người Việt Nam phù hợp với mọi chuẩn mực đạo đức xã hội một cách tự nguyện.

Điều đặc biệt nữa là giáo dục lễ giáo cho trẻ phải có tính kiên trì, bền bỉ và phải được thực hiện thường xuyên, lặp đi lặp lại nhiều lần để hình thành thói quen cho trẻ, dần dần trở thành bản năng, giúp trẻ thực hiện lễ giáo một cách tự nhiên mà không cần nhắc nhở.

Việc giáo dục lễ giáo cho trẻ 5- 6 tuổi là vô cùng quan trọng phải chăng góp phần cốt lõi cho việc giáo dục con người. Con người mới xã hội chủ nghĩa có phẩm chất đạo đức, có tình yêu thương, biết quan tâm, nhường nhịn giúp đỡ mọi người, biết yêu thích và gìn giữ cái đẹp, con người giàu lòng nhân nghĩa khi trưởng thành.

2. Phạm vi, đối tượng áp dụng:

Đề tài này áp dụng thực hiện ứng dụng ở tất cả các cháu ở lớp mẫu giáo tại trường mầm non.

Đức Tân, ngày 19 tháng 03 năm 2018

Xác nhận của nhà trường

Người viết

Nguyễn Thị Kim Tuyến