Máy thu hoạch lạc liên hoàn – Nam Phú Thái

Hiện nay Việt Nam có diện tích đất trồng lạc lớn, đứng thứ 5 Châu Á. Với năng suất dao động từ 16-18 tạ/ha, thì mỗi năm các địa phương trong tỉnh thu được xấp xỉ 9.000 tấn lạc. Vụ lạc xuân của nông dân đang cho thu nhập cao gấp 2 – 3 lần trồng lúa, Vụ hè thu các địa phương vẫn thực hiện được 1.700ha, dự kiến năng suất 16 tạ/ha. Hiệu quả trồng lạc cao hơn hẳn cây lúa, cây ngô nên nhiều địa phương xem cây lạc là cứu cánh để thoát khỏi đói nghèo. Nhận thấy hiệu quả từ cây lạc mang lại khá cao, bà con nông dân đã mở rộng diện tích trồng lạc và tập trung canh tác cây nông sản này.

Thu hoạch lạc

Thời điểm thu hoạch rất quan trọng vì nó ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng hạt giống. Nên chọn ngày nắng ráo, mặt ruộng khô để thu hoạch. Đậu phộng giống nên thu hoạch khi kiểm tra thấy lá vàng, vỏ quả cứng, chắc, ít quả lép, 70-75% quả chín sinh lí. Sau khi nhổ, rải cây thành hàng để khử lẫn lần cuối. Loại bỏ cây có quả bị bệnh, quả rơi rụng không nên giữ làm giống.

Với diện tích rộng không thể chỉ thu hoạch lạc bằng sức người bởi thời gian thu hoạch lâu, không hiệu quả. Để lạc ngoài ruộng lâu có thể gây ảnh hưởng tới năng suất thu hoạch. Hiện nay, máy thu hoạch lạc ra đời thay thế sức người giúp bà con nông dân thu hoạch lạc nhanh, hiệu quả, tiết kiệm chi phí nhân công.

Máy có kết cấu gọn nhẹ, được thiết kế, chế tạo đơn giản, các cơ sở cơ khí ở những vùng nông nghiệp hoàn toàn chế tạo được bằng các loại vật liệu thông dụng, có sẵn trên thị trường. Máy được lắp vào máy nông nghiệp khoảng 22 sức ngựa trở lên.

Máy có năng suất 0,2 – 0,22 ha/giờ. Tỉ lệ đào nhổ sót 1,5%, tỷ lệ bứt sót củ 1%, tỷ lệ vỡ củ 3%. Do nguyên liệu và vật tư chế tạo máy được sử dụng hoàn toàn ở trong nước nên rẻ hơn 30% so với máy nhập ngoại có chức năng tương đương. Máy giúp giảm trên 90% công lao động và 30 – 40% chi phí so với thu hoạch bằng phương pháp thủ công hiện nay.

Máy thu hoạch có kết cấu và nguyên lý làm việc không quá phức tạp, phù hợp với trình độ công nghiệp chế tạo trong nước. Nguyên lý hoạt động của máy: bộ phận thu nhổ giúp dựng cây lên, bộ phận đào sẽ cắt đứt sự liên kết giữa chùm củ và đất- 2 vòng xíc kẹp nhổ và giũ sạch đất bám dính trên quả- sau đó chuyển đến bộ phận lặt củ. Lạc sẽ được đưa đến sàng quạt làm sạch và chuyển đến thùng chứa. Cuối cùng, thùng chứa làm nhiệm vụ vô bao, thân cây sau khi tuốt được trải thẳng và giữ nguyên thân trên mặt đất, phục vụ rất tốt cho việc chăn nuôi.

Chiếc máy thu hoạch lạc có nhiều tính năng vượt trội, phù hợp với quy mô sản xuất, tập quán trồng lạc của các nông hộ ở nước ta hiện nay. Các thông số kỹ thuật làm nên thành công chiếc máy đó là: bộ phận đào kết hợp lưỡi đào phẳng, dày 6 mm, tôi cứng và góc mài cạnh sắc 300, sàng lắc thép carbon chất lượng tốt có O = 1,6 cm. Tiện dụng hơn, chiếc máy này còn có khả năng tăng biên độ dao động và tần số cho sàng lắc để phá vỡ liên kết lớp đất.

Một người nông dân có thể dễ dàng ghép chiếc máy này với máy kéo ZL 2201G. Khi máy hoạt động, 8 lưỡi dao sẽ cắm sâu xuống đất, sau đó bật tung gốc lạc lên khỏi mặt đất. Tiếp đó cây lạc sẽ được đưa về phía sàng rung lắc nhằm loại bỏ đất, cát dính trên thân. Kết thúc một quá trình, thân cây lạc được nằm gọn trên mặt đất, người nông dân chỉ việc thu gom lại.

Sau quá trình thu hoạch là tới giai đoạn làm khô giống

Làm khô lạc bằng cách phơi ngay tại ruộng nếu trời nắng to, ruộng khô ráo hoặc treo phơi dưới hiên. Cũng có thể vặt quả ra phơi trên sân gạch hoặc phơi trong nia, mẹt. Tránh phơi trên sân bê tông vì nhiệt độ quá cao làm ảnh hưởng đến chất lượng hạt giống. Trong trường hợp thời tiết xấu, không có nắng nên hong khô vỏ và sử dụng máy sấy làm khô giống.

Bảo quản lạc

Tỷ lệ nảy mầm của giống phụ thuộc rất nhiều vào quá trình bảo quản. Nếu bảo quản bằng kho lạnh thì sau 12 tháng tỷ lệ nảy mầm vẫn đạt 95,6%, màu sắc vỏ lụa ít bị biến đổi. Nếu bảo quản kín trong phòng thì sau 6 tháng tỷ lệ nảy mầm đạt 89,5%, sau 8 tháng đạt 76,1% nhưng nếu để từ 9-12 tháng thì tỷ lệ nảy mầm giảm còn, chỉ trên dưới 50%.

Lạc giống thật khô, sạch được đóng gói trong bao tải có túi nylon hoặc chum vại có lót lớp vôi dưới đáy và bịt chặt bằng nilon trên đầu chum. Cũng có thể cho lạc vào chum rồi phủ lên trên một ít lá xoan, sau đó buộc nylon. Trong quá trình bảo quản không được mở nylon đến tận khi chuẩn bị gieo vì hạt lạc rất dễ mất sức nảy mầm. Nhiệt độ bảo quản càng thấp thời gian bảo quản càng dài. Lạc giống không nên giữ quá 1 năm, nên sử dụng giống chuyển vụ là tốt nhất.