Kỹ thuật trồng rau thủy canh (cải, muống, xà lách) – SIÊU THỊ PHÂN THUỐC

1/ Giới thiệu trồng rau thủy canh

– Thủy canh là cách trồng cây không cần đất, mà trồng trực tiếp vào dung dịch dưỡng chất cho cây trồng và những giá thể khác không phải là đất. Những giá thể này có thể là cát, trấu hun, vỏ xơ dừa, bột dừa, than bùn, sỏi nhẹ,….

– Dinh dưỡngthủy canh đã được chuẩn hóa theo đúng tiêu chuẩn quốc tế không tác động tới thể trạng người tiêu sử dụng. Đây chính là biện pháp giản đơn giúp người dân thành phố có thể tự trồng rau sạch để ăn, là một thú tiêu khiển như chăm sóc hoacây kiểng, là cách thư giãn của người có cường độ làm việc cao như ngày nay, đặc biệt với người lớn tuổi, người về hưu và trẻ thơ

1/1/ Điểm mạnh của trồng thủy canh

– Có thể thích ứng dễ dàng với những điều kiện trồng khác nhau. Do đặc điểm không cần đất, chỉ cần không gian để đặt hệ thống trồng (chẳng hạn như những hộp xốp đựng trái cây). Vậy nên ta có thể triển khai trồng ở nhiều vị trí, địa hình khác nhau như hải đảo, vùng núi xa xôi, hay trên tầng thượng, balcon, sau nhà, dưới hầm,…

– Giải phóng một lượng lớn sức lao động. Điểm mạnh này có được do không phải làm đất, cày bừa, nhổ cỏ, tưới nước,…; việc chuẩn bị cho hệ thống trồng thủy canh không yêu cầu lao động nặng nhọc; người già, trẻ thơ, người khuyết tật đều có thể tham dự hiệu quả.

– Cho năng suất cao. Vì có thể trồng nhiều vụ trong năm, ít bị tác động bởi hiện tượng trái mùa như phương thức trồng thông thừơng. Ngòai ra thủy canh còn cho phép trồng thường xuyên, trồng gối đầu (có thể chuẩn bị cây con cho vụ trồng tiếp theo ngay từ khi đang trồng vụ hiện tại), nên năng suất tổng cộng trong năm cao gấp rất nhiều lần so sánh với trồng ngoài đất. Hệ thống nhà lưới giúp hạn chế gần như nhiều nhất sâu hại gây bệnh thông thường trong thời điểm mùa trái vụ.

– Sản phẩm hoàn toàn sạch, chất lượng cao. Do chủ động hoàn toàn về dưỡng chất cung ứng cho cây nên chất lượng rau đạt mức gần như tốt nhất, cho chất lượng rau tươi ngon, nhiều dưỡng chất. Ngòai ra biện pháp thủy canh được canh tác đa phần trong hệ thống nhà lưới, nhà kính nên tránh được những nguyên nhân sâu hại gây nên bởi côn trùng sâu bọ. Do đó, tại đây hầu hết cực kỳ ít dùng thuốc trừ sâu và hóa chất độc hại khác, không tích lũy chất độc, không gây ô nhiễm môi trường. Một xu hướng khác đang được những nhà vườn chuyên trồng thủy canh rau ưu ái chọn lựa, là việc dùng một số loại thuốc chữa bệnh cây có xuất xứ thảo mộc, sinh học, vi sinh,… Đây chính là một số loại thuốc có tính gần gũi với môi trường, ít gây độc với con người, nhất là khả năng phân hủy tương đối nhanh, nên ít giữ lại dư lượng trong sản phẩm.

1/2/ Hạn chế của kỹ thuật thủy canh

– Ngày nay thủy canh chỉ mới có thể ứng dụng hữu hiệu cho các giống cây rau quả, hoa ngắn ngày.

– Ngày nay giá cả sản xuất còn tương đối cao, hiện đang chỉ áp ở những hộ gia đình ở thành phố chưa ứng dụng phổ biến sản xuất quy mô lớn.

2/ Phân loại hệ thống trồng rau thủy cảnh tại Việt Nam

2/1/ Hệ thống thủy canh hồi lưu (thủy canh động)

– Hệ thống thủy canh động: Dung dịch có chuyển động trong suốt quá trình trồng cây. Hệ thống này kinh phí cao hơn nhưng rễ cây không bị thiếu oxy. Những hệ thống thủy canh dược hoạt động trên nguyên lý thủy triều, sục khí và tưới từng giọt. Hệ thống này được chia thành 2 loại:

+ Hệ thống thủy canh mở: Dung dịch dinh dưỡng không có sự tuần hoàn trở lại, gây lãng phí dung dịch

+ Hệ thống thủy canh kín: Dung dịch dinh dưỡng có sự tuần hoàn trở lại nhờ hệ thống bơm hút dung dịch dinh dưỡng từ bể có chứa.

Hệ thống thủy canh hồi lưu

2/2/ Hệ thống thủy canh tĩnh

– Dung dịch dinh dưỡng không chuyển động trong suốt quá trình trồng cây. Rễ cây được nhúng một phần hay hoàn toàn trong dung dịch dinh dưỡng. Hệ thống này có điểm mạnh là kinh phí đầu tư thấp vì không cần hệ thống làm chuyển động dung dịch nhưng hạn chế là thường thiếu oxy và pH thường hạ gây ngộ độc cho cây.

Hệ thống thủy canh tĩnh

3/ Phương pháp cơ bản trồng rau thủy canh

3/1/ Phương pháp cơ bản trồng rau thủy canh động

3/1/1/ Chuẩn bị cây giống

– Tiến hành xử lý gieo cây giống trên giá thể xơ dừa ẩm, khi cây giống cao 3-5 centimét thì triển khai chuyển cây giống vào trong rọ nhựa.

– Chăm bón cây con trong rọ nhựa: Cây sau khi chuyển vào rọ sẽ được chuyển vào khay xốp chứa dung dịch dinh dưỡng và để trong hoàn cảnh mát từ 1 – 2 ngày dựa theo loại rau và điều kiện nhà kính. Chuyển những khay có chứa những chậu rau đến vị trí có nắng chiếu trực tiếp và chăm sóc trong khoảng thời gian từ 7-10 ngày trước khi cho vào hệ thống giàn.

3/1/2/ Chuyển cây lên giàn

– Chọn các cây đã được canh tác trong rọ nhựa khỏe khoắn, độ dài rễ 3-5 centimét, không có biểu hiện bệnh sinh lý như vàng lá, đỏ lá hay cây còi cọc kém phát triển hoặc những biểu hiện bị nhiễm bệnh như héo lá, đen gốc, đen hay thối rễ… và chuyển lên giàn thủy canh nhưng lưu ý không khiến cho cây bị gãy, dập lá, hoặc đứt rễ.

3/1/3/ Bổ sung dưỡng chất cho cây trồng cho hệ thống

– Kỹ thuật pha dung dịch dinh dưỡng: Hòa tan dinh dưỡng Kristalon (nâu, vàng hoặc trắng) hoặc Scalet (phụ thuộc vào từng loại rau mà chọn loại dinh dưỡng có tỉ lệ: N, P, K trong phân bón thích hợp ) và Canxi Nitrat trong 2 thùng riêng (để giúp tránh hiện tượng kết tủa). Tiếp đến cho vào bồn thu hồi (tỷ lệ 1:1), bơm lên thùng cấp dinh dưỡng. Thường thì đối với bồn 2/000 lít thì pha 1 kilogam Kristalon nâu và 1 kilogam Calcinit. Ngay lúc này độ EC khoảng 1,2/ Khi ở giai đoạn cây con EC khoảng 1-1,2 là thích hợp, cây lớn dộ EC từ 1,2 – 1,5 là thích hợp, pH từ 6 – 6,5 là tốt nhất cho cây trồng phát triển.

– Phương thức và thời gian cung ứng dưỡng chất trong thời gian nuôi trồng như sau:

+ Lần đầu: Pha dung dịch dinh dưỡng bảo đảm EC từ 1-1,2, pH từ 6-6,5 để có thể cung cấp cho cây thời kỳ còn nhỏ.

+ Lần bổ sung dưỡng chất thứ 2 được triển khai sau lần đầu khoảng 7 ngày, pha dinh dưỡng bảo đảm EC khoảng 1,1 – 1,3/ Phương thức tiến hành xử lý bổ sung giống như lần đầu tiên.

+ Lần bổ sung dưỡng chất thứ 3 được triển khai sau lần thứ 2 khoảng 7 ngày và dung dịch bảo đảm độ EC khoảng 1,2 – 1,5/ Phương thức tiến hành xử lý bổ sung giống như lần đầu tiên.

+ Lần bổ sung dưỡng chất thứ 4 (lần cuối trước khi tiến hành thu hoạch ) được triển khai sau lần thứ 3 khoảng 7 ngày và độ EC, pH tương đương như lần thứ 3/)

Chú ý: Muốn tăng EC (tổng nồng độ hòa tan của ion trong dung dịch) thì ta bổ sung thêm dưỡng chất (phân) vào dung dịch và ngược lại. Muốn hạ pH thì có thể dùng H3PO4 hay HNO3, muốn tăng pH thì sử dụng KOH để thêm vào dung dịch.

3/1/4/ Bổ sung nước cho hệ thống

– Trong suốt quá trình nuôi trồng, phụ thuộc vào khí hậu và độ phát triển của cây mà lượng nước trong hệ thống sẽ bị bay hơi, vì vậy cứ 2 ngày cần để ý và bổ sung thêm nước cho đầy thùng có chứa vào buổi sáng để giúp tránh bị cạn nước trong thùng có chứa và trong hệ thống. Trong suốt quá trình nuôi trồng hoàn toàn không dùng bất cứ chế phẩmphân bón hay thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) nào khác. Nguồn nước dùng để pha dung dịch dinh dưỡng và nước bổ sung cho hệ thống giàn rau trong suốt thời gian nuôi trồng là nước sạch không qua bất kể quá trình xử lý thêm nào khác.

3/1/5/ Chăm bón cây rau trồng thủy canh

– Trong suốt quá trình trồng cần triển khai tỉa lá già, sâu hại để nấm bệnh không phát triển, bắt sâu nếu nhận thấy sâu bệnh xuất hiện, hạn chế dùng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật).

3/1/6/ Thu hoạch rau thủy canh

– Cây sau khi tiến hành trồng từ 4-5 tuần tuổi phụ thuộc vào mỗi loại rau mà có kế hoạch thu thích hợp. Thu hoạch vào buổi sáng (trước 9giờ) hoặc buổi chiều (sau 16giờ) để giúp tránh cây khỏi bị héo khi tiến hành thu hoạch.

– Khi tiến hành thu hoạch nguyên giỏ cần triển khai như sau: Lấy giỏ rau muốn thu hoạch ra khỏi hệ thống, cắt ngang gốc từng cây. Tuyệt đối không được chuyển những giỏ rau khi đã thu hoạch 1 hoặc 2 cây (còn lại 1 hoặc 2 cây) lại vào hệ thống vì khi cây đã bị cắt ngang, phần gốc còn lại và rễ sẽ bị chết, vì vậy nếu chuyển vào hệ thống sẽ làm hỏng dung dịch dinh dưỡng và đồng thời truyền bệnh cho những cây còn lại trong hệ thống.

3/1/7/ Xử lý giỏ sau thu khoạch rau

– Giỏ rau sau khi tiến hành thu hoạch được lấy xơ dừa ra khỏi giỏ, loại bỏ các rễ bám quanh giỏ, rửa sạch giỏ bằng nước và tiếp đến bảo quản giỏ ở chỗ mát. Trong trường hợp chưa có giỏ rau mới để thay giỏ rau đã thu hoạch vào hệ thống thì cần phải dùng giỏ đã rửa sạch cho vào hệ thống để ngăn ngừa sự bốc hơi nước và đồng thời ngăn ngừa ánh sáng chiếu vào dung dịch, tạo cơ hội cho rêu phát triển trong hệ thống.

Chú ý: Tuyệt đối không nên để nguyên giỏ cây sau khi tiến hành thu hoạch trong hệ thống sẽ làm hỏng dung dịch dinh dưỡng và đồng thời truyền bệnh cho những cây còn lại trong hệ thống.

3/1/8/ Dọn dẹp vệ sinh hệ thống trồng rau thủy canh

– Trong suốt quá trình dùng, cần chú ý làm vệ sinh tất cả hệ thống sau mỗi vụ trồng. Khi vệ sinh cần vệ sinh phía bên trong lẫn ngoài những ống nhựa, những ống nối, thùng cấp có chứa và máy bơm, đồng thời thay tất cả nước cũng như dinh dưỡng thì cây sẽ phát triển tốt hơn. Nếu để lâu cây sẽ phát triển chậm, đồng thời xơ dừa từ hệ thống sẽ tập trung vào thùng có chứa quá nhiều và khiến cho máy bơm bị tắc và dễ bị hỏng.

3/2/ Phương pháp cơ bản trồng rau thủy canh tĩnh

3/2/1/ Chuẩn bị nguyên liệu

– Chuẩn bị thùng xốp: Mua thùng xốp hoặc có thể tận dụng những thùng xốp bán hoa quả, các thùng xốp này có chiều rộng khoảng 40 centimét, chiều dài 50 centimét. Cắt những thùng xốp sao cho chiều cao còn lại khoảng 20 centimét. Mỗi thùng xốp như thế sẽ có chứa được khoảng 25 lít dung dịch. Tuy vậy với chủ yếu các giống rau, chỉ nên dùng 20 lít dung dịch là đủ để có thể bảo đảm có một phần rễ cây không ngập trong dung dịch. Việc này giúp phần rễ cây nằm phía trên dung dịch có dưỡng khí tốt đủ cung ứng cho cây. Biện pháp này sẽ góp phần làm giảm thiểu việc sục khí cho dung dịch hằng ngày. Thùng xốp được bọc nylong đen mặt phía bên trong để giúp dung dịch không bị thất thoát ra phía bên ngoài đồng thời bảo đảm môi trường tối cho rễ cây sinh trưởng tốt trong dung dịch và hạn chế sự phát triển của rêu.

– Chuẩn bị nắp thùng xốp: Nắp thùng xốp được đục lỗ cách đều nhau, tùy mỗi loại cây để có thể đục lỗ lớn hay nhỏ, thưa hay dầy.

+ Ví dụ đối với rau muống, với kích thức thùng xốp như trên ta có thể đục 15 lỗ (đường kính lỗ lớn khoảng 4 centimét để có thể bảo đảm khít với cốc nhựa hay rọ nhựa dự định đưa vào).

+ Với một vài cây trồng như rau xà lách, có thể đục lỗ nhỏ (đường kính 1,5 centimét ) và chuyển cây trực tiếp vào những lỗ đó mà dường như không cần cốc hay rọ nhựa. Trong trường hợp này, có thể trồng 12 -15 cây/thùng xốp và có thể sủ dụng bông hay xốp để cố định cây.

– Chuẩn bị cốc nhựa hay rọ nhựa: Trường hợp sử dụng cốc/rọ nhựa, nên tìm những cốc nhựa/rọ nhựa tối ưu nhất là mầu tối hoặc đục để giúp tránh ánh sáng có thể xuyên qua, giúp tạo môi trường tối cho rễ cây phát triển tốt và tránh rêu mọc phía bên trong. Đục những lỗ chung quanh cốc nhựa để rễ cây có khả năng đâm qua những lỗ này vào dung dịch. Những cốc/rọ nhựa này cùng với giá thể đóng vai trò đỡ cây đứng thẳng.

– Chuẩn bị giá thể: Giá thể có thể là sơ dừa, rơm rạ luộc kỹ, trấu hun, râu ngô…. Có thể phối hợp rơm rạ và trấu hun. Trấu hun có mầu đen được phủ lên bề mặt cốc càng giúp bảo đảm che ánh sáng cho rễ phát triển tốt.

Lưu ý: Rơm rạ luộc là giá thể rẻ tiền và có sẵn nhất, tuy vậy khi sử dụng rơm rạ cần lưu ý luộc kỹ (đun sôi, thay nước 4-5 lần) tiếp đến đem ngâm nước 7 -10 ngày (liên tục thay nước) sao cho rơm rạ không phôi màu vàng ra nữa là được.

3/2/2/ Chuẩn bị cây giống

– Cây giống được gieo vào khay bầu (mỗi khay bầu có khoảng 130 -200 bầu nhỏ tùy mỗi loại ).

+ Giá thể để gieo ươm cây giống có thể là đất trộn trấu hun theo tỷ lệ đất: trấu là 8:2/

+ Lưu ý: nên sử dụng đất sạch nguồn gây bệnh hoặc tiến hành xử lý đất bằng thuốc trừ nấm đặc biệt đối với các cây giống dễ bị nấm gây bệnh rễ thời kỳ nhỏ.

+ Trấu hun nên được rửa qua nước đề không gây xót rễ cây giống.

+ Ngâm ủ hạt nứt nanh rồi đem gieo vào các khay bầu (mỗi bầu 1 đến 2 hạt tùy mỗi loại cây).

– Như vậy mỗi khay bầu có thể cung ứng khoảng 200 cây giống. Khi cây giống chưa nảy mầm, cần để những khay bầu trong ánh sánh nhẹ hoặc che ánh sáng trực tiếp vào cây giống đang nảy mầm.

– Khi cây giống nảy mầm đều khoảng 2 centimét, đưa dần cây giống ra ánh sáng.

– Sử dụng dung dịch dinh dưỡng pha loãng để tưới cây giống hằng ngày (nồng độ dung dịch pha loãng bằng ½ nồng độ dung dịch trồng cây). Khi cây giống được khoảng 2 tuần tuổi (tùy mỗi loại cây, thường thì cây cao khoảng 8-10 centimét và có vài lá thật), triển khai nhổ cây giống để chuyển vào dung dịch.

3/2/3/ Theo dõi và chăm sóc

– Bắt đầu khi gieo đến khi rễ cây có thể hút dung dịch cần lưu ý phun tưới liên tục để giữ đủ ẩm cho hạt nảy mầm. Nếu trời lạnh quá, có xương muối hoặc quá nắng nóng đều phải bao phủ cho cây.

– Khi cây bắt đầu bén rễ có thể hút dưỡng chất thì có thể triển khai đổ dinh dưỡng vào thùng, khuấy cho dinh dưỡng phân tán đều trong thùng.

– Nếu có khả năng mỗi tuần 1 lần triển khai sục khí làm thoáng dung dịch khi ở giai đoạn cây con và 4-5 ngày khi cây lớn, cây sẽ phát triển tốt hơn. Cần chú

ý không để bong bóng khí quá lớn có thể gây tổn tương rễ ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của cây.(mua cái bơm bóng bay đạp chân 10/000 đ/cái mà sử dụng )

– Trong toàn bộ sự hình thành và phát triển của cây cần liên tục thăm lom để ý tình hình sâu hại gây bệnh để phát hiện và có giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ sớm. Nói chung chỉ bắt thủ công là hết vì trồng thủy canh cực kỳ ít sâu hại.

3/2/4/ Chuẩn bị dung dịch

– Ngày nay trên thị trường đã bán sãn dung dịch trồng rau thủy canh sau:

Dung dịch dinh dưỡng Hydro greens và Bio -life

3/2/5/ Trồng cây trong dung dịch

– Chuyển cây vào dung dịch: Cây giống sau khi nhổ từ khay bầu, mang trồng vào những cốc nhựa sao cho rễ cây dễ dàng đâm ra ngoài nhất. Giá thể (rơm rạ, sơ dừa, trấu hun…) được sử dụng để cố định cây hỗ trợ cây đứng thẳng. Khớp những cốc nhựa này vào những lỗ của nắp thùng xốp và đặt nắp này trên những thùng xốp đã có dung dịch thủy canh.

– Bổ sung dung dịch dinh dưỡng: Trong suốt quá trình cây sinh trưởng cây sẽ hút dung dịch trong thùng xốp, do đó dung dịch sẽ vơi dần, lưu ý bổ sung thêm dung dịch dinh dưỡng liên tục cho cây (thông thường 1 lần/tuần) để có thể bảo đảm cung ứng đủ dưỡng chất cho cây trồng.

3/2/6/ Theo dõi và chăm sóc

– Bắt đầu khi gieo đến khi rễ cây có thể hút dung dịch cần lưu ý phun tưới liên tục để giữ đủ ẩm cho hạt nảy mầm. Nếu trời lạnh quá, có xương muối hoặc quá nắng nóng đều phải bao phủ cho cây.

– Khi cây bắt đầu bén rễ có thể hút dưỡng chất thì có thể triển khai đổ dinh dưỡng vào thùng, khuấy cho dinh dưỡng phân tán đều trong thùng.

– Nếu có khả năng mỗi tuần 1 lần triển khai sục khí làm thoáng dung dịch khi ở giai đoạn cây con và 4-5 ngày khi cây lớn, cây sẽ phát triển tốt hơn. Cần lưu ý không để bong bóng khí quá lớn có thể gây tổn tương rễ ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của cây.(mua cái bơm bóng bay đạp chân 10/000 đ/cái mà sử dụng )

– Trong toàn bộ sự hình thành và phát triển của cây cần liên tục thăm lom để ý tình hình sâu hại gây bệnh để phát hiện và có giải pháp ngăn ngừa, diệt trừ sớm. Nói chung chỉ bắt thủ công là hết vì trồng thủy canh cực kỳ ít sâu hại.

3/2/7/ Thu hoạch

– Đối với cây rau như rau muống, rau cải, mùng tơi, rau kinh giới…, sau 2-3 tuần có thể được thu hoạch lứa giai đoạn đầu. Tiến hành xử lý cắt hoặc tỉa rau, tiếp đến bổ sung dung dịch để rau lại tiếp tục sinh trưởng cho những lứa thu hoạch sau. Thường thì mỗi lứa thu hoạch cách nhau khoảng 1 tuần.

4/ Cách trồng rau thủy canh

4/1/ Cách trồng rau cải

4/1/1/ Trồng rau cải trong môi trường thủy canh tĩnh

a. Chuẩn bị vật dụng

– Khay trồng:Thùng xốp 30l.

– Tấm trồng: Tấm xốp dầy 50mm cắt lọt lòng phía bên trong thùng xốp (hoặc nắp đậy thùng xốp) khoan lỗ vừa với rọ trồng, phủ nilong đen.

– Rọ trồng: chọn loại có chiều cao nhỏ hơn 50mm cỡ 47mm là vừa.

– Giá thể trồng (sơ dừa+ perlit).

– Hạt giống.

– Dưỡng chất cho cây trồng HYDRO GREENS.

Vật dụng và nguyên liệu trồng rau

b. Cho sơ dừa vào trọng rọ nhựa

– Sơ dừa: Sau khi tiến hành mua về nên ngâm nước cho bớt đi chất chát, ngâm 3 lần, mỗi lần cách nhau 6-8 tiếng tiếp đến với trấu tươi (hoặc mút xốp) và nước, nén chặt hỗn hợp trên vào rợ nhựa. cách thành ly 1-2 centimét, để sau này khi cây phát triển cho vững gốc.

Sơ dừa cho vào rọ nhựa

c. Gieo hạt

– Ngâm hạt giống 4 tiếng trong nước ấm trước khi tiến hành gieo.

– Cho giá thể vào rọ.

– Gieo hạt vào ly: 5-10 hạt vào mỗi rọ, phủ lớp mỏng giá thể lên bên trên hạt đã gieo.

Gieo hạt cải vào trong thùng xốp

– Tưới xịt nước mỗi ngày cho đến lúc cây được 5-6 ngày tuồi, bén rể, có một hai lá non có thể hút nước thì pha dinh dưỡng đổ vào khay trồng

Cây rau cải được 1 ngày sau gieo

d. Kỹ thuật pha dinh dưỡng

– Pha 30 mililít dung dịch HYDRO GREENS part A và 30 mililít dung dịch HYDRO GREENS part B với 10 lít nước thành dung dịch để trồng

+ Đổ dung dịch đã pha vào khay trồng đến 2/3 chiều cao khay trồng, (tương tự 20l)

+ Cho tấm trồng vào khay trồng.

Thùng xốp có chứa nước và dung dịch dinh dưỡng

e. Chăm sóc

– Bắt đầu khi gieo đến khi rễ cây có thể hút dung dịch cần lưu ý phun tưới liên tục để giữ đủ ẩm cho hạt nảy mầm. Nếu trời lạnh quá, có xương muối hoặc quá nắng nóng đều phải bao phủ cho cây.

Cây rau cải sau 3 – 4 ngày sau khi tiến hành trồng

– Khoảng 3-4 ngày/ 1 lần mờ nắp khay, khuấy đều dung dịch để sục khí hỗ trợ cây phát triển nhanh hơn

– Khi cây bắt đầu bén rễ có thể hút dưỡng chất thì có thể triển khai đổ dinh dưỡng vào thùng, khuấy cho dinh dưỡng phân tán đều trong thùng, mực nước luôn duy trì cách miệng thùng tối thiểu từ 2 centimét

Cây rau cải thời kỳ phát triển thân lá

– Bổ sung dung dịch dinh dưỡng: Trong suốt quá trình cây sinh trưởng cây sẽ hút dung dịch trong thùng xốp, do đó dung dịch sẽ vơi dần, lưu ý bổ sung thêm dung dịch dinh dưỡng liên tục cho cây (thông thường 1 lần/tuần) để có thể bảo đảm cung ứng đủ dưỡng chất cho cây trồng.

Kiểm tra dung dịch dưỡng chất trong thùng xốp

– Trong suốt quá trình trồng cần triển khai tỉa lá già, sâu hại để nấm bệnh không phát triển, bắt sâu nếu nhận thấy sâu bệnh xuất hiện, hạn chế dùng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật).

Cây rau cải 15 ngày tuổi

4/1/2/ Trồng rau cải trong môi trường thủy canh động (thủy canh hồi lưu)

a. Chuẩn bị cây giống

– Tiến hành xử lý gieo cây giống trên giá thể xơ dừa ẩm, khi cây giống cao 3-5 centimét thì triển khai chuyển cây giống vào trong rọ nhựa.

– Xử lý hạt giống trước khi tiến hành gieo: Ngâm hạt 1-2 giờ trong nước nóng 45-50 độ C hoặc ngâm trong dung dịch thuốc tím 0,1% hoặc dung dịch BenlatC 0,1% hoặc dung dịch Ridomil 0,1%; để ráo nước.

Gieo hạt trên nền sơ dừa

– Cho giá thể vào cốc nhựa, lắc nhẹ, tưới nước đủ ẩm rồi gieo hạt, hàng ngày tưới ẩm 1-2 lần tuỳ thuộc vào khí hậu.

Chuyển cây vào rọ nhựa

– Chăm bón cây con trong rọ nhựa: Cây sau khi chuyển vào rọ sẽ được chuyển vào khay xốp chứa dung dịch dinh dưỡng và để trong hoàn cảnh mát từ 1 – 2 ngày dựa theo loại rau và điều kiện nhà kính. Chuyển những khay có chứa những chậu rau đến vị trí có nắng chiếu trực tiếp, chăm sóc trong khoảng thời gian từ 7-10 ngày trước khi cho vào hệ thống giàn

Chăm bón cây trong rọ nhựa 

b. Chuyển cây lên giàn

– Trước khi đưa cây lên hệ thống thuỷ canh tuần hoàn, phải bơm nước vào bể có chứa (cứ 100 m2 diện tích sản xuất tương ứng với 1 m3 nước), đổ 1 lít dung dịch bio- life vào 1 m3 nước. Sử dụng máy bơm 2 chiều đẩy dung dịch lên bể cấp. Dung dịch từ bể cấp, chảy qua hệ thống ống dẫn và cung ứng dinh dưỡng cho cây. Khi dung dịch trong bể cấp cạn, bơm 2 chiều lại đẩy dung dịch từ bể có chứa lên bể cấp. Cứ như vậy dung dịch chảy tuần hoàn trong ống dẫn và nuôi cấy.

– Chọn các cây đã được canh tác trong rọ nhựa khỏe khoắn, độ dài rễ 3-5 centimét, không có biểu hiện bệnh sinh lý như vàng lá, đỏ lá hay cây còi cọc kém phát triển hoặc những biểu hiện bị nhiễm bệnh như héo lá, đen gốc, đen hay thối rễ… và chuyển lên giàn thủy canh nhưng lưu ý không khiến cho cây bị gãy, dập lá, hoặc đứt rễ.

Chuyển cây rau cải lên giàn

c. Bổ sung dưỡng chất cho hệ thống

– Kỹ thuật pha dung dịch dinh dưỡng:

+ Pha dung dich dinh dưỡng Bio – life: Sử dụng 5 – 10 mililít.1 lít. 5 – 7 ngày bổ xung dinh dưỡng 1 lần

Bổ sung dưỡng chất cho hệ thống giàn treo

d. Chăm sóc

– Cung ứng dinh dưỡng cho cây:

+ Thường kì bổ sung dưỡng chất: Trong một vụ sản xuất cải cần thiết bổ sung dưỡng chất 3 lần: 10 ngày, 15 ngày, 20 ngày sau khi đưa cây vào dung dịch, với lượng 0,4-0,5 lít dung dịch mẹ trong 1 m3 dung dịch trồng cây. Trước khi tiến hành thu hoạch 10 ngày, không bổ sung dưỡng chất. Đối với các loại cây rau muống, sau khi hái lứa đầu mới bổ sung dưỡng chất cho lứa hái sau; cứ như vậy, chỉ bổ sung dưỡng chất sau mỗi đợt thu hái.

– Tỉa định cây: Sau khi đưa cây lên hệ thống thuỷ canh tuần hoàn 4-5 ngày, triển khai tỉa định cây. Tỉa bổ các cây xấu, còi cọc, chỉ giữ lại 2 cây/hốc.

Cây rau cải ở thời kỳ phát triển thân lá

+ Chú ý: Trong suốt quá trình nuôi trồng hoàn toàn không dùng bất cứ chế phẩm phân bón hay thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) nào khác.

Cây rau cải ở thời kỳ phát triển thân lá

Nguồn nước dùng để pha dung dịch dinh dưỡng và nước bổ sung cho hệ thống giàn rau trong suốt thời gian nuôi trồng là nước sạch không qua bất kể quá trình xử lý thêm nào khác.

– Trong suốt quá trình trồng cần triển khai

+ Tỉa lá già, sâu hại để nấm bệnh không phát triển,

+ Bắt sâu nếu nhận thấy sâu bệnh xuất hiện, hạn chế dùng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật).

Cây rau cải loại bỏ lá già, sâu hại

4/2/ Cách trồng rau muống

4/2/1/ Trồng rau muống trong môi trường thủy canh tĩnh

a. Chuẩn bị cây giống

– Cây giống được gieo vào khay bầu

– Giá thể để gieo ươm cây giống có thể là đất trộn trấu hun theo tỷ lệ đất: trấu là 8:2/ hoặc sơ dừa đã qua xử lý

Thùng xốp gieo hạt

– Ngâm ủ hạt nứt nanh rồi đem gieo vào các khay bầu có từ 6 – 7 hạt rau muống

Gieo hạt rau muống vào rọ nhựa

– Khi cây giống chưa nảy mầm, cần để những khay bầu trong ánh sánh nhẹ hoặc che ánh sáng trực tiếp vào cây giống đang nảy mầm.

– Khi cây giống nảy mầm đều khoảng 2 centimét, đưa dần cây giống ra ánh sáng. Sử dụng dung dịch dinh dưỡng pha loãng để tưới cây giống hằng ngày (nồng độ dung dịch pha loãng bằng ½ nồng độ dung dịch trồng cây).

 

b. Kỹ thuật pha dưỡng chất cho cây trồng thủy canh

– Pha 30 mililít dung dịch HYDRO GREENS part A và 30 mililít dung dịch HYDRO GREENS part B với 10 lít nước thành dung dịch để trồng

– Đổ dung dịch đã pha vào khay trồng đến 2/3 chiều cao khay trồng, (tương tự 20l)

Cho tấm trồng vào khay trồng

c. Chăm sóc

– Sau 3 ngày, kiểm tra:

+ Nếu phát hiện cây chết ngang gốc thì hãy xịt thuốc, bệnh nay do nấm gây nên, thời kỳ này cây còn non nên không e ngại về vấn đề xịt thuốc. thuốc có thể mua tại những cửa hàng bán thuốc trừ sâu, hoặc nông phẩm

Cây rau muống thời kỳ phát triển thân lá

– Bổ sung dung dịch dinh dưỡng: Trong suốt quá trình cây sinh trưởng cây sẽ hút dung dịch trong thùng xốp, do đó dung dịch sẽ vơi dần, lưu ý bổ sung thêm dung dịch dinh dưỡng liên tục cho cây (thông thường 1 lần/tuần) để có thể bảo đảm cung ứng đủ dưỡng chất cho cây trồng.

Kiểm tra dung dịch trong thùng xốp

+ Hằng ngày tưới dung dịch thủy canh nhẹ, khoảng 600-800ppm; bằng thùng hoa sen, luôn giữ nhiệt.

Kiểm tra sâu hại cây rau muống

+ Sau 7 ngày, rau muốn đã có lá, khi đó cây bắt đầu phát triển nhanh. do đó cần cung ứng đầy đủ phân để cây khỏe, phát triển nhanh và chống sâu hại. bơm thường xuyên trong 7 ngày, cho dù đã đủ tiêu chuẩn, nhưng ngừng bơm, chờ cây ra nhanh cho lứa sau.

Cây rau muống thời kỳ 8 ngày sau trồng

– 3 ngày sau,có thể tiến hành cắt để bán, khi cắt bà con chú ý, cắt sát gốc nhớ chừa 1 mắt để cây giống lên lại, sau khi tiến hành thu hoạch xong không bơm nước nữa, mà chỉ tưới thủ công, nước đủ ấm. Chờ cho đến khi cây có chồi mới rồi bơm tiếp dung dịch dưỡng cây, 10 ngày sau cắt bán tiếp.

Cây rau muống thời kỳ 20 ngày sau trồng

– Cây đạt tiêu chuẩn: Cây cao 25-30 centimét, lá dài, chiều ngang nhỏ (lá tre), màu xanh trung bình, ăn ngon, mềm.

Cây rau muống sang thời kỳ thu hoạch

– Những bệnh gây hại trên rau muống:

+ Một số loại rầy,sâu ăn lá; do biện pháp thủy canh với mục đích trồng ngắn, do đó nên xịt thuốc phòng chống trước bằng thuốc kháng sinh học và cách ly 7 ngày.

+ Bệnh thối rễ ; nên xịt thuốc gốc đồng; thời gian cách ly 7 ngày. Bệnh này lây nhanh, nên phải diệt trừ thì phải diệt trừ hẵn, phà phát hiện trước tầm 10 ngày. Bệnh chỉ thường xuất hiện vào mùa mưa hoặc nơi ẩm độ cao.

4/2/2/ Trồng rau muống trong môi trường thủy canh động (hồi lưu)

a. Chuẩn bị cây giống

– Sơ dưa xử lý cho vào rọ nhựa, lấy hạt rau muống gieo mỗi rọ nhưa từ 6

– 8 hạt (hạt rau ủ nứt nanh)

Gieo hạt trên dọ nhựa có sơ dừa

– Sau khi tiến hành gieo hạt rọ nhựa có sơ dừa cần phải tưới ẩm bằng nước sạch, sau khoảng 3- 4 ngày

Cây rau muống thời kỳ nẩy mầm

– Chuyển vào khay xốp chứa dung dịch dinh dưỡng và để trong hoàn cảnh mát từ 1 – 2 ngày dựa theo loại rau và điều kiện nhà kính. Chuyển những khay có chứa những chậu rau đến vị trí có nắng chiếu trực tiếp, chăm sóc trong khoảng thời gian từ 7-10 ngày trước khi cho vào hệ thống giàn

Cây rau muống đủ tiêu chuẩn đưa lên hệ thống giàn

b. Chuyển cây lên giàn

– Chọn các cây đã được canh tác trong rọ nhựa khỏe khoắn, độ dài rễ 3-5 centimét, không có biểu hiện bệnh sinh lý như vàng lá, đỏ lá hay cây còi cọc kém phát triển hoặc những biểu hiện bị nhiễm bệnh như héo lá, đen gốc, đen hay thối rễ… và chuyển lên giàn thủy canh nhưng lưu ý không khiến cho cây bị gãy, dập lá, hoặc đứt rễ.

Chuyển cây rau muống lên giàn treo

c. Bổ sung dưỡng chất cho hệ thống

– Kỹ thuật pha dung dịch dinh dưỡng:

+ Pha dung dich dinh dưỡng Bio – life: Sử dụng 5 – 10 mililít.1 lít. 5 – 7 ngày bổ xung dinh dưỡng 1 lần

d. Chăm sóc

– Cung ứng dinh dưỡng cho cây:

+ 5 ngày cần để ý và bổ sung thêm nước cho đầy thùng có chứa vào buổi sáng để giúp tránh bị cạn nước trong thùng có chứa và trong hệ thống. Đối với các loại cây rau muống, sau khi hái lứa đầu mới bổ sung dưỡng chất cho lứa hái sau; cứ như vậy, chỉ bổ sung dưỡng chất sau mỗi đợt thu hái.

+ Chú ý: Trong suốt quá trình nuôi trồng hoàn toàn không dùng bất cứ chế phẩm phân bón hay thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) nào khác.

Cây rau muống ở thời kỳ phát triển thân lá

Nguồn nước dùng để pha dung dịch dinh dưỡng và nước bổ sung cho hệ thống giàn rau trong suốt thời gian nuôi trồng là nước sạch không qua bất kể quá trình xử lý thêm nào khác.

– Trong suốt quá trình trồng cần triển khai

+ Tỉa lá già, sâu hại để nấm bệnh không phát triển,

+ Bắt sâu nếu nhận thấy sâu bệnh xuất hiện, hạn chế dùng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật).

4/3/ Cách trồng xà lách

4/3/1/ Trồng xà lách trong môi trường thủy canh tĩnh

a. Chuẩn bị cây giống

– Cây giống được gieo vào khay bầu

– Giá thể để gieo ươm cây giống có thể là đất trộn trấu hun theo tỷ lệ đất: trấu là 8:2/ hoặc sơ dừa đã qua xử lý

– Ngâm ủ hạt nứt nanh rồi đem gieo vào các khay bầu có từ 6 – 7 hạt rau muống

Gieo hạt rau vào trong khay

– Khi cây giống chưa nảy mầm, cần để những khay bầu trong ánh sánh nhẹ hoặc che ánh sáng trực tiếp vào cây giống đang nảy mầm.

– Khi cây giống nảy mầm đều khoảng 2 centimét, đưa dần cây giống ra ánh sáng. Sử dụng dung dịch dinh dưỡng pha loãng để tưới cây giống hằng ngày (nồng độ dung dịch pha loãng bằng ½ nồng độ dung dịch trồng cây).

Cây rau ở thời kỳ nẩy mầm

b. Chuyển cây giống vào rọ nhựa

Chuyển cây vào rọ nhựa

c. Hòa nước, hóa chất vào trong thùng xốp

Đổ dung dịch dinh dưỡng vào trong thùng xốp

e. Chăm sóc

– Bắt đầu khi gieo đến khi rễ cây có thể hút dung dịch cần lưu ý phun tưới liên tục để giữ đủ ẩm cho hạt nảy mầm. Nếu trời lạnh quá, có xương muối hoặc quá nắng nóng đều phải bao phủ cho cây.

Cây rau cải sau 3 – 4 ngày sau khi tiến hành trồng

– Khoảng 3-4 ngày/ 1 lần mờ nắp khay, khuấy đều dung dịch để sục khí hỗ trợ cây phát triển nhanh hơn

– Khi cây bắt đầu bén rễ có thể hút dưỡng chất thì có thể triển khai đổ dinh dưỡng vào thùng, khuấy cho dinh dưỡng phân tán đều trong thùng, mực nước luôn duy trì cách miệng thùng tối thiểu từ 2 centimét

Cây rau xà lách thời kỳ phát triển thân lá

– Bổ sung dung dịch dinh dưỡng: Trong suốt quá trình cây sinh trưởng cây sẽ hút dung dịch trong thùng xốp, do đó dung dịch sẽ vơi dần, lưu ý bổ sung thêm dung dịch dinh dưỡng liên tục cho cây (thông thường 1 lần/tuần) để có thể bảo đảm cung ứng đủ dưỡng chất cho cây trồng.

Kiểm tra dung dịch dưỡng chất cho cây trồng trong thùng xốp

– Trong suốt quá trình trồng cần triển khai tỉa lá già, sâu hại để nấm bệnh không phát triển, bắt sâu nếu nhận thấy sâu bệnh xuất hiện, hạn chế dùng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật).

Kiểm tra loại bỏ lá già, sâu hại trên cây xà lách

4/3/2/ Trồng rau xà lách trong môi trường thủy canh động (hồi lưu)

a. Chuẩn bị cây giống

– Tiến hành xử lý gieo cây giống trên giá thể xơ dừa ẩm, khi cây giống cao 3-5 centimét thì triển khai chuyển cây giống vào trong rọ nhựa.

– Xử lý hạt giống trước khi tiến hành gieo: Ngâm hạt 1-2 giờ trong nước nóng 45-50 độ C hoặc ngâm trong dung dịch thuốc tím 0,1% hoặc dung dịch BenlatC 0,1% hoặc dung dịch Ridomil 0,1%; để ráo nước.

Gieo hạt trên nền sơ dừa

– Cho giá thể vào cốc nhựa, lắc nhẹ, tưới nước đủ ẩm rồi gieo hạt, hàng ngày tưới ẩm 1-2 lần tuỳ thuộc vào khí hậu.

Chuyển cây vào rọ nhựa

– Chăm bón cây con trong rọ nhựa: Cây sau khi chuyển vào rọ sẽ được chuyển vào khay xốp chứa dung dịch dinh dưỡng và để trong hoàn cảnh mát từ 1 – 2 ngày dựa theo loại rau và điều kiện nhà kính. Chuyển những khay có chứa những chậu rau đến vị trí có nắng chiếu trực tiếp, chăm sóc trong khoảng thời gian từ 7-10 ngày trước khi cho vào hệ thống giàn

Chăm bón cây trong rọ nhựa

b. Chuyển cây lên giàn

– Trước khi đưa cây lên hệ thống thuỷ canh tuần hoàn, phải bơm nước vào bể có chứa (cứ 100 m2 diện tích sản xuất tương ứng với 1 m3 nước), đổ 1 lít dung dịch bio- life vào 1 m3 nước. Sử dụng máy bơm 2 chiều đẩy dung dịch lên bể cấp. Dung dịch từ bể cấp, chảy qua hệ thống ống dẫn và cung ứng dinh dưỡng cho cây. Khi dung dịch trong bể cấp cạn, bơm 2 chiều lại đẩy dung dịch từ bể có chứa lên bể cấp. Cứ như vậy dung dịch chảy tuần hoàn trong ống dẫn và nuôi cấy.

– Chọn các cây đã được canh tác trong rọ nhựa khỏe khoắn, độ dài rễ 3-5 centimét, không có biểu hiện bệnh sinh lý như vàng lá, đỏ lá hay cây còi cọc kém phát triển hoặc những biểu hiện bị nhiễm bệnh như héo lá, đen gốc, đen hay thối rễ… và chuyển lên giàn thủy canh nhưng lưu ý không khiến cho cây bị gãy, dập lá, hoặc đứt rễ.

Chuyển cây rau xà lách lên giàn

c. Bổ sung dưỡng chất cho hệ thống

– Kỹ thuật pha dung dịch dinh dưỡng:

+ Pha dung dich dinh dưỡng Bio – life: Sử dụng 5 – 10 mililít.1 lít. 5 – 7 ngày bổ xung dinh dưỡng 1 lần

Bổ sung dưỡng chất cho hệ thống giàn treo

d. Chăm sóc

– Cung ứng dinh dưỡng cho cây:

+ Thường kì bổ sung dưỡng chất: Trong một vụ sản xuất xà lách cần thiết bổ sung dưỡng chất 3 lần: 10 ngày, 15 ngày, 20 ngày sau khi đưa cây vào dung dịch, với lượng 0,4-0,5 lít dung dịch mẹ trong 1 m3 dung dịch trồng cây. Trước khi tiến hành thu hoạch 10 ngày, không bổ sung dưỡng chất – Tỉa định cây: Sau khi đưa cây lên hệ thống thuỷ canh tuần hoàn 4-5 ngày, triển khai tỉa định cây. Tỉa bổ các cây xấu, còi cọc, chỉ giữ lại 2 cây/hốc.

Cây rau xà lách ở thời kỳ phát triển thân lá

+ Chú ý: Trong suốt quá trình nuôi trồng hoàn toàn không dùng bất cứ chế phẩm phân bón hay thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật) nào khác.

Cây rau xà lách ở thời kỳ phát triển thân lá

Nguồn nước dùng để pha dung dịch dinh dưỡng và nước bổ sung cho hệ thống giàn rau trong suốt thời gian nuôi trồng là nước sạch không qua bất kể quá trình xử lý thêm nào khác.

– Trong suốt quá trình trồng cần triển khai

+ Tỉa lá già, sâu hại để nấm bệnh không phát triển,

+ Bắt sâu nếu nhận thấy sâu bệnh xuất hiện, hạn chế dùng thuốc bvtv (thuốc bảo vệ thực vật).

Kiểm tra loại bỏ lá già, sâu hại trên cây xà lách

Nguồn: Giáo trình trồng và chăm bón rau không sử dụng đất – Bộ NN&PT NT