1. Mật độ, khoảng cách trồng chôm chôm.

Mật dộ trồng 250 cây/ha, khoảng cách trồng là 6,5 x 6,0 m.

2. Chuẩn bị hố trồng:

Hố trồng có kích cỡ vuông 80 cm x 80 cm, sâu 75 cm. Khi đào hố nên để riêng đất trên mặt (lớp đất phía trên đến 30 cm) ra một bên và đất ở lớp phía dưới ra một bên.

Lượng phân cho mỗi hố: 10 kg phân hữu cơ hoặc phân chuồng hoai, 200-300 g Super Lân, trộn đều với đất mặt xung quanh.

Trên các vườn cũ đã có trồng cây dùng 50 g Basudin 10H và 0,3-0,6 kg vôi trộn đều với hỗn hợp đất mặt + phân lấp đầy hố.

Sau đó tưới đẫm nước (hoặc có ít nhất 2 đến 3 cơn mưa) cho hỗn hợp đất + phân phân huỷ nhanh.

ở những nơi thoát nước tốt như đất đỏ Basalt, đất thịt pha cát chỉ cần lấp đầy hố để sau khi tưới nước đất lún xuống mặt hố sẽ hơi thấp hơn mặt đất bình thường khoảng 10-15 cm. Đối với vùng đất thoát nước kém thì phải lấp đất cao hơn mặt hố từ 10-15 cm, sau khi tưới nước đất lún xuống bằng mặt đất tự nhiên là vừa.

Hố trồng phải chuẩn bị xong trước khi trồng cây từ 20-30 ngày.

3. Trồng cây:

Dùng cuốc đào một lỗ nhỏ giữa hố trồng sâu hơn chiều cao túi đựng cây giống khoảng 2-3 cm. Sau đó dùng các loại thuốc diệt nấm như: Dithane M-45, Mancozeb, Ridomil… phun xịt thật kỹ vào hố trồng cây, liều lượng theo chỉ dẫn trên bao thuốc.

Để túi cây trên mặt đất, dùng dao sắc rạch một đường xung quanh túi nilon, cách đáy 2-3 cm, bóc lấy đáy túi ra. Xem xét bộ rễ, cắt bỏ tất cả các phần rễ cái, rễ con ăn ra khỏi bầu đất, sau đó mới đem cây đặt vào hố trồng.

Dùng dao rạch một đường thẳng đứng từ trên xuống dưới và bóc túi nilon ra. Sau đó dùng tay vun đất và ấn nhẹ xung quanh gốc, không được dùng chân đạp đất. Sau đó phải làm bồn cho cây, đường kính bồn từ 1-1,2 m, sao cho gốc chôm chôm cao hơn đất mặt bồn để tránh gốc bị ngâm nước (hình mu rùa). Nếu cây giống đã lớn có một thân chính thì dùng kéo sắc cắt bỏ phần ngọn đi, chỉ chừa lại chiều cao tính từ mặt đất lên khoảng 60 cm hoặc 70 cm.

Sau khi trồng xong, dùng 30 cc Bayfolan hoặc HVP-801 cho 1 bình 8 lít (liều lượng theo chỉ dẫn trên chai thuốc), phun xịt thật đậm trên toàn bộ thân và lá cây. Mục đích giúp cây có đủ dưỡng chất và vi lượng cần thiết khi bộ dễ chưa bén đất.

Trồng xong nhất thiết phải lấy cọc cắm, buộc cành vào cọc tránh gió lay gốc. Sau đó bắt buộc phải dùng tàu dừa che năng từ hướng Đông và hướng Tây, nếu có gió mạnh thì che thêm ở hướng gió thổi đến. Nên dùng tàu dừa để việc lưu thông không khí được dễ dàng (thời gian che khoảng 60 ngày). Trồng xong phải tưới nước ngay cho cây, mỗi cây 25-20 lít.

Tuỳ vào điệu kiện thâm canh có thể trồng xen canh cây chôm chôm và các loại cây khác như cà phê hoặc các loại cây hoa màu trong những năm đầu. Tuy nhiên cần phải chú ý để cho cây chôm chôm được thông thoáng và hấp thụ được từ 60-70% ánh sáng tự nhiên. Không được để lá cây, cỏ rác… xung quanh gốc, bởi vì đó là những nguồn phát sinh nấm bệnh rất dễ lây lan qua cây chôm chôm.

I. CHĂM SÓC NĂM  ĐẦU.

1. Tưới nước.

Sau khi trồng chôm chôm là phải tưới nước ngay. Nếu trồng trong mùa khô phải tưới nước thường xuyên cho chôm chôm ít nhất 1 tháng đầu. Trồng vào mùa lần.

3. Cắt tỉa cành.

Trong năm mưa nếu đất xung quanh gốc bị ẩm đọng nước (đóng vàng) cây con cũng bị chết vì bộ rễ thiếu dưỡng khí và thối dễ.

2. Bón phân.

Trong năm đầu sau khi trồng cứ 1 tháng bón phân 1 lần hoặc có thể theo các đợt lá vừa già thì bắt đầu bón cho mỗi gốc 50-100 g NPK 15:15:15. Dùng que rạch một vòng tròn xung quanh gốc, cách gốc khoảng 20-30 cm, rải phân vào và phủ một lớp đất mỏng lên trên.

Cùng với việc bón phân ở gốc, trong những tháng đầu tiên do bộ rễ của cây phát triển chưa đầy đủ, cần thiết phải dùng các loại phân bón qua lá như: Bayfolan, HVP-801 để phun xịt nhằm bổ sung dưỡng chất và nguồn vi lượng cần thiết cho cây. Định kỳ từ 10-15 ngày phun xịt một đầu, việc cắt tỉa cành nhằm mục đích là tạo cho cây có hình dáng khoẻ mạnh, đầy đặn, cành lá toả đều quanh cây. Việc cắt tỉa cành được tiến hành như sau: Nếu cây đã có một cành chính thì cắt bỏ phần ngọn đi, chỉ chừa lại chiều cao từ mặt đất lên khoảng 60 cm đến 70 cm.

Sau khi bị cắt ngọn sẽ có những cành mọc ra từ gốc và thân cây, nên chọn để lại những cành khoẻ mập mọc cách xa nhau vừa phải khoảng cách từ 4-5 cành mọc đều quanh thân, cành thấp nhất phải cao hơn mặt đất ít nhất là 80 cm. Khi các cành này mọc dài ra thì cắt ngọn chỉ chừa lại chiều dài khoảng 30-40 cm tính từ chỗ chạc lên.

Việc cắt tỉa này được tiến hành đều đặn trong suốt 18 tháng đầu. Sau đó không cắt tỉa nữa mà để cây mọc tự nhiên và chỉ cắt tỉa những cành vô hiệu như: cành cong queo, cành mọc chồng chéo nhau, cành sâu bệnh…

II. CHĂM SÓC SAU KHI THU HOẠCH.

Trong thời kì ra hoa kết trái, Chôm chôm mẫn cảm với chế độ nước và phân bón, nó ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng trái do đó chăm sóc và bón phân đúng kỹ thuật là yếu tố quyết định đến thành công của nhà vườn.

1. Tỉa cành vệ sinh vườn:

Sau thu hoạch tiến hành vệ sinh vườn.

– Làm bồn: mở rộng bồn sao cho đường kính của bồn lớn hơn đường kính tán từ 30-50 cm, nếu đất có độ nghiêng lớn thì ta nên ngăn bồn theo độ nghiêng của mặt bồn (phần bồn phía trên chia làm một ngăn, phần bồn thấp hơn chia làm một ngăn nhằm tạo độ bằng cân đối, với mặt đất)

– Tỉa các cành bị sâu bệnh, cành bị suy kiệt do mang nhiều trái, cành vô hiệu.

2. Bón phân:

 – Sau thu hoạch nhất thiết phải bón vôi, lượng bón từ 2-3kg/gốc đồng thời bón thêm 30-50 kg phân hữu cơ, hoặc phân chuồng ( bò, dê, gà..) đã ủ hoai mục nhằm tạo mùn cho đất.
+ Đợt I: bón NPK(20.20.10) hoặc (16.16.8) lượng bón đối với cây dưới 10 năm tuổi từ 1,5-3kg nhằm tạo bộ tán mới cho cây. Trong quá trình phát triển đọt non cần chủ động phòng trừ các loại sâu rầy phá hoại bộ la, phun các loại thuốc trừ sâu như Sherbush …+ phân bón lá.

+ Đợt II: vào khoảng cuối tháng 8 âm lịch, ta bón NPK(10.26.26), NPK(8.24.24) nhằm cân đối tỉ lệ C/N cao giúp cây phân hoá mầm hoa.

3. Xử lý chôm chôm ra hoa.

Trong quá trình xiết nuớc đất là yếu tố quan trọng nên cần biết đất trồng là loại đất gì, khả năng giữ ẩm tốt hay kém mà ta áp dụng cho phù hợp.

Đối với loại đất giữ ẩm tốt như đất đỏ, đất mỡ gà ta làm vệ sinh bồn cho thông thoáng. Đối với đất giữ ẫm kém như đất sạn sỏi, đất cát pha dùng các vật liệu như rơm rạ ủ gốc vừa phải, nhằm giảm quá trình bốc hơi nước khi làm bông.

Đợi đợt chồi non thứ hai già hoàn toàn ta tiến hành xiết nước để cây ra bông. Xiết nước cho đến khi lá hơi héo, quan sát trên các mầm đỉnh co lại như đầu que diêm, ta bắt đầu tưới nhữ nước lượng nước bằng 2/3 lượng nước tưới thông thường, chờ khoảng 3-5 ngày sau để theo dõi mầm đỉnh.

Nếu mầm đỉnh xoè ra theo đường đi thẳng, cánh lá ngắn thì khi tưới sẽ ra hoa.
Nếu thấy mầm đỉnh xoè to phát triển tốt thì khi tưới sẽ ra lá non. Gặp trường hợp này ta ngưng không tưới nữa theo dõi 7-10 ngày thấy hoa lộ rõ ta tiếp tục tưới. Nếu ra lá non ta ngưng tưới, sau 10-15 ngày lá non sẽ rụng lúc này ta tưới lại cây sẽ ra hoa.
Sau khi hoa đã rõ phải tưới nước thường xuyên, liên tục và đều đặn đảm bảo cung cấp đủ nước cho cây.

Những tổn hại có thể xảy ra trong quá trình ra hoa đậu trái của chôm chôm
rụng hoa là do:

+ không kịp thời cung cấp phân bón trước khi hoa xã nhị.

+ Thiếu nước làm cho những hoa ở phía trong chùm hoa rụng dần.

Hoa đã đậu nhưng trái rụng nhiều là do:

+ Không tưới đủ nước thường xuyên và đều đặn.

+ Không cung cấp đủ dinh dưỡng trong quá trình phát triển của trái.

 Ngoài xiết nước, có thể dùng các chế phẩm điều hoà sinh trưởng để xử lý chôm chôm ra hoa.

4. Chăm sóc khi cây đậu trái.

 4.1. Tưới nước:

Sau khi đậu, trái bắt đầu phát triển mạnh về mặt thể tích do đó nhu cầu về nước là rất lớn nên cần đảm bảo cung cấp nước thường xuyên cho cây. Tuỳ theo từng loại đất khác nhau nhất thiết phải luôn theo dõi độ ẩm của đất để cung cấp nước kịp thời, ngoài ra ta có thể dùng các vật liệu ủ gốc để giữ ẩm cho cây.

Đối với chôm chôm việc giữ ẩm thường xuyên là yếu tố quyết định đến năng suất và chất lượng trái, nếu mất nước sẽ xảy ra các hiện tượng sau:

+ Trái sẽ rụng nếu cây bị sốc nước do không tưới nước đều đặn.

+ Khi trái đã lớn nếu bị sốc nước trái sẽ nứt

4. 2. Bón phân:

Chôm chôm  mẩm cảm với chế độ nước và phân bón do đó cần cung cấp đủ nước và phân bón trong qúa trình phát triển của hoa và trái. Khi hoa đã rõ ta kịp thời bón bổ sung NPK(15.15.15) Nhằm hỗ trợ giúp hoa đậu trái đều trên chùm hoa.

Khi trái đã rõ ta tiến hành bón phân NPK(15.15.15) kết hợp với phun phân bón lá TOBA lớn trái, 2 lần mỗi lần cách nhau 15 ngày. Nhằm cung cấp chất dinh dưỡng để nuôi trái.
Sau khi phun phân bón lá 15 ngày ta phun Basfoliar hoặc Caxi-nitrat nhằm bổ sung đạm, Canxi và một số vi lượng như Mg2+ , Zn2+ ,Bo…, 2 –3 lần mỗi lần cách nhau 15 ngày để chống nứt trái do thiếu Canxi và vi lượng. Chôm chôm DONA có đặc điểm vỏ mỏng, tỷ lệ ăn được lớn do đó dễ bị nứt trái trong giai đoạn tạo cơm, vì vậy phun Canxi và vi lượng là hết sức cần thiết.

Khi trái bắt đầu nở gai đây là lúc tạo cơm của trái chôm chôm nếu không cung cấp đủ dinh dưỡng thì trái sẽ rụng. Do đó ta bón bổ sung NPK(10,5.12.17), tuỳ vào số lượng trái trên cây mà lượng phân bón có thể tăng từ 1.5-2kg/cây. Đây là lần bón phân cuối cùng của trái chôm chôm.

Lưu ý: Nếu bón lạm dụng phân bón làm thừa đạm cũng làm nứt trái.

IV. PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH.

Trong năm đầu cần chăm sóc cẩn thận chú ý tới sâu bệnh có khả năng phá hoại lá, thân cây gây thiệt hại như các loài bọ cánh cứng, rầy đỏ, rệp… Nếu phát hiện phải phun thuốc diệt trừ ngay như: Azodrin, Bassa, Bi 58, Hostathion pha 10-15 cc/10 lít nước. Trong năm đầu, cây con thường bị những bệnh phổ biến là:

* Bệnh cháy lá và vàng lá:

Đây là bệnh có liên quan đến hàm lượng Kali thấp ở lá và thiếu nước. Cần cung cấp thêm kali cho cây và tưới nước đầy đủ. Các lá bị vàng có hàm lượng sắt (Fe) thấp (khoảng 22 ppm trong mô) do đó có thể phun sulfate sắt nồng độ 500 ppm để trị.

*Bệnh thối rễ: Do nấm Fomes lignosus và Ganoderma Pseudoferreum. Cây chết dần khi bị thối rễ. Dùng các loại thuốc gốc đồng để phòng trị.

* Phấn trắng: Chôm chôm bệnh nguy hiểm nhất là bệnh phấn trắng (Odium sp), làm trái không lớn và rụng do đó công tác phòng bệnh là quan trọng nhất. Phải thường xuyên theo dõi khi phát hiện có bệnh ít trên vài trái thì ta cắt bỏ và huỷ trái.
Nếu thấy bệnh xuất hiện nhiều thì ta tiến hành phun ngay bằng các loại thuốc sau: thuốc có chứa nhóm Carbendazim, hoặc thuốc có chứa Gốc Lưu Huỳnh như: Vicarben Kummulus…
Việc phun phòng trị bệnh cho cây phải hết sức thận trọng vì phun nhiều thuốc sẽ làm cho trái và râu chôm chôm bị đen nên phải phun khi bệnh vừa xuất hiện, phun đúng nồng độ đúng lúc.

Ghi chú : Khi hoa đang xã nhị không nên phun xịt thuốc trừ sâu.

* Sâu ăn Bông: Ở giai đoạn từ lúc ra hoa đến trước khi hoa xã nhị nên phun phòng 2 lần thuốc trừ sâu, dùng một số thuốc trừ sâu gốc cúc thực vật như : Decis 2,5 EC, Peran 5 EC, Cymbus 5 EC.

* Rệp Sáp: Khi trái bằng ngón tay út đến lúc trái bắt đầu có râu, ở giai đoạn này thường phát hiện Rệp sáp ẩn bên trong gây kém chất lượng trái, làm trái không đẹp. Dùng Supracide 40 EC, Bian 50 EC phòng Rệp sáp, Rầy trắng. (ở giai đoạn trái bằng ngón tay út nên kết hợp phân bón lá, thuốc trừ sâu, trừ bệnh phun phòng cho giai đoạn này).