Hướng dẫn cách chữa tắc tia sữa cho mẹ bỉm an toàn và hiệu quả tại nhà

Tắc tia sữa là tình trạng khiến nhiều mẹ bỉm ám ảnh vì vừa đe dọa đến sức khỏe của mẹ lại vừa ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Hãy cùng AVAKids tìm hiểu các cách chữa tắc tia sữa cho mẹ bỉm như sử dụng máy hút sữa, chườm nóng, dùng lược,… an toàn, hiệu quả tại nhà qua bài viết sau nhé!

1Tắc tia sữa là gì? Có nguy hiểm không?

1.1 Tắc tia sữa là gì?

Tắc tia sữa là tình trạng sữa vẫn tiết ra nhưng khó chảy được ra ngoài một cách bình thường lúc bé bú hoặc khi chủ động vắt sữa do lòng ống dẫn sữa ở bầu ngực bị hẹp bít. Lâu dần, tại những chỗ tắc sẽ hình thành những cục cứng do hiện tượng sữa bị đông kết.

Sữa cũ bị dồn ứ lại trong khi sữa mới vẫn tiết ra làm cho tình trạng tắc càng nặng nề hơn, các ống dẫn sữa chèn ép nhau khiến cho bầu ngực căng lên và gây đau đớn cho các mẹ bỉm. Điều này dẫn đến việc cho bé bú cũng như hút sữa gặp rất nhiều khó khăn.

Sữa không chảy ra ngoài một cách bình thường

1.2 Tác hại của tắc tia sữa

Hiện tượng tắc tia sữa nếu không được xử lý kịp thời thì có thể gây nên nhiều vấn đề về sức khỏe nghiêm trọng cho mẹ như:

Viêm tuyến vú: Vi khuẩn từ bề mặt da và miệng bé sẽ xâm nhập vào ống dẫn sữa qua kẽ nứt trên núm vú. Sữa bị ứ đọng tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, khiến bầu vú của mẹ bị đau, sưng tấy và viêm nhiễm.

Áp xe vú: Tình trạng viêm tuyến vú kéo dài có thể biến chứng thành áp xe vú khiến cho bầu vú xuất hiện các nang chứa đầy mủ. Các khối u mủ bị vỡ ra sẽ lan sang các mạch máu đi khắp cơ thể, dẫn đến nhiễm trùng máu, suy thận, suy đa cơ quan, thậm chí đe dọa đến cả tính mạng.

Hình thành các dải xơ hóa và u xơ tuyến vú: Tình trạng tắc tia sữa không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách còn có thể dẫn đến u xơ tuyến vú và tiềm ẩn nguy cơ ung thư vú.

Mất sữa: Mẹ bị tắc tia sữa kéo dài còn có thể bị mất sữa, phải dừng việc cho con bú và nuôi trẻ bằng sữa ngoài, ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển của trẻ.

Nguy cơ dẫn đến u xơ tuyến vú

2Thời điểm thường xảy ra tắc tia sữa

Thời điểm các mẹ bỉm dễ bị tắc tia sữa nhất là vài ngày sau sinh. Giai đoạn này bầu vú bắt đầu có cảm giác nóng, nặng và căng cứng khi sữa vẫn tiết ra nhưng bị nghẽn lại trong các ống dẫn sữa. Vì vậy, mẹ cần quan sát cơ thể mình để nhanh chóng phát hiện những dấu hiệu bất thường và có cách chữa trị đúng sớm nhất.

Tình trạng tắc tia sữa thường xảy ra vài ngày sau sinh

3 Biểu hiện tắc tia sữa

Thông thường, hiện tượng tắc tia sữa sẽ có những biểu hiện dễ nhận biết sau:

• Sữa không tiết ra hoặc tiết ra rất ít kể cả khi mẹ chủ động vắt sữa.
• Đầu vú sưng đỏ và đau âm ỉ khi bé bú.
• Sờ vào bầu vú cảm thấy căng cứng, đau nhức và có nhiều cục cứng, thậm chí có thể chảy ra dịch mủ hoặc mủ đặc khi bóp nhẹ.
• Ngực sưng to, nóng ran, căng cứng hơn bình thường và có cảm giác đau nhức.
• Đôi khi tắc tia sữa còn khiến cho mẹ bị sốt và nhiệt độ cơ thể lên đến 38 độ C hoặc cao hơn.

Bầu vú đau nhức và có nhiều cục cứng

4Nguyên nhân khiến mẹ sau sinh bị tắc tia sữa

4.1 Sữa mẹ dư thừa

Trong đa số các trường hợp, hiện tượng tắc tia sữa xuất hiện là do lượng sữa mẹ về nhiều mà bé không bú hết và mẹ cũng không hút phần sữa còn lại ra ngoài sau khi bé đã bú no, dẫn đến sữa bị ứ đọng lại nhiều gây ra tắc nghẽn.

Sữa mẹ về nhiều nhưng bé bú không hết gây tắc tia sữa

4.2 Mới sinh con

Tình trạng tắc tia sữa còn có thể xuất hiện ngay cả khi mẹ chưa cho bé bú lần nào sau khi sinh. Nguyên nhân là do sữa tích tụ ở bầu ngực quá nhiều trong thời gian dài dẫn đến bị tắc dịch nên không chảy ra ngoài được. Việc ứ đọng sữa khiến cho vú bị căng cứng, đau nhức thậm chí gây sốt nhẹ, mẹ cần sớm làm thông tắc sữa để bé có thể bú được và giảm đau đớn cho mẹ.

Tác dụng phụ của thuốc gây mê, gây tê tác động không tốt đến lưu thông tuyến sữa

4.3 Con ngậm vú mẹ chưa đúng cách

Bé ngậm vú mẹ không đúng cách cũng là nguyên nhân phổ biến gây tắc tia sữa vì bé bú không hết lượng sữa mẹ tiết ra. Do đó, sữa thừa sẽ tồn đọng lại rất nhiều trong bầu ngực.

Bé ngậm vú mẹ không đúng cách cũng gây tắc tia sữa

4.4 Bé không bú thường xuyên

Tình trạng tắc tia sữa cũng có thể xảy ra khi bé không chịu bú hoặc mẹ không cho bé bú thường xuyên do bận rộn hay có vấn đề về sức khỏe. Trung bình khoảng 5 tiếng 1 lần, mẹ nên cho bé bú hoặc chủ động hút ra để tránh bị ứ đọng sữa.

Bé không chịu bú khiến sữa mẹ bị ứ đọng

4.5 Nhiễm khuẩn

Một nguyên nhân khác gây ra tắc tia sữa là do nhiễm khuẩn. Vi khuẩn xuất hiện qua đường máu hoặc từ tác động bên ngoài do mẹ vệ sinh chưa kỹ hay do tiếp xúc với da của bé, gây nên viêm tuyến vú và biến chứng thành các triệu chứng nặng hơn.

Nhiễm khuẩn gây ra viêm tuyến vú

4.6 Stress và căng thẳng

Quá trình kích thích tuyến sữa hoạt động cũng bị ảnh hưởng một phần do phụ nữ sau sinh thường có tâm trạng bất an, căng thẳng và chịu nhiều áp lực. Stress sau sinh gây nhiều hệ lụy không chỉ đối với sản phụ mà còn ảnh hưởng không tốt đến bé. Vì thế, cần phát hiện sớm để khắc phục kịp thời.

Nhiều mẹ thường bị stress sau sinh

4.7 Ngực chịu áp lực

Sau khi sinh kích thước ngực của mẹ bỉm sẽ tăng lên để sản xuất và tiết sữa đều đặn cho bé bú. Nếu mẹ không thay đổi áo ngực phù hợp mà vẫn sử dụng những loại áo quá chật hoặc bó sát sẽ khiến ngực chịu áp lực dẫn đến tắc tia sữa. Ngoài ra, mẹ nằm sấp khi ngủ hoặc tập luyện thể thao quá mức cũng có thể dẫn đến tình trạng tắc tia sữa.

Áo ngực quá chật ảnh hưởng đến sự lưu thông tuyến sữa

5Hướng dẫn cách chữa tắc tia sữa an toàn và hiệu quả

5.1 Tạo thói quen cho bé bú đúng cách

Nhiều mẹ thường nhầm tưởng rằng bị đau bầu vú thì nên dừng việc cho bé bú lại nhưng trên thực tế, việc tạo cho bé tư thế và thói quen bú đúng cách sẽ hỗ trợ cho mẹ rất nhiều trong việc thông tắc tia sữa tại nhà.

Mẹ nên tập cho bé bú đúng tư thế với thân và đầu trẻ nằm trên cùng một đường thẳng, bụng mẹ và bụng trẻ áp sát nhau, tay mẹ đỡ đầu và mông bé. Tùy trường hợp mà mẹ cho bé bú ở tư thế nằm hoặc ngồi nhưng vẫn phải đảm bảo cả hai cùng thoải mái.

Mẹ nên cho em bé bú đều hai bên, bú hết sữa ở vú bên này rồi mới nên chuyển sang bên kia. Trường hợp mẹ nhiều sữa mà bé bú không hết thì sau khi trẻ bú no, mẹ phải hút sữa dư ra tránh để ứ đọng.

Bé cần được tạo thói quen bú đúng cách

5.2 Dùng lược tắc tia sữa

Một chiếc lược với răng cưa dày và đều là công cụ rất hữu hiệu cho mẹ chữa tắc tia sữa mà cách thực hiện lại vô cùng dễ dàng. Việc chải lược giúp đánh tan sữa bị đông kết và tăng cường sự lưu thông sữa trong bầu vú của các mẹ.

Đầu tiên, mẹ rửa sạch lược và vệ sinh sạch sẽ hai bầu ngực bằng khăn. Sau đó lấy lược chải lần lượt theo chiều từ chân bầu vú cho đến núm vú trong vòng 2 phút. Lưu ý là chải nhẹ nhàng để tránh làm xước da. Mẹ kiên trì thực hiện 3 lần mỗi ngày sẽ rất có hiệu quả đấy!

Dùng lược chữa tắc tia sữa

5.3 Chườm nóng bằng khăn xô ấm

Chườm ngực bằng khăn sữa giúp cho các nang sữa giãn nở và làm tan những cục sữa đông. Từ đó giảm căng sữa, làm mềm vú và giúp cho sữa chảy dễ hơn. Đây là một phương pháp đơn giản mà hiệu quả được các mẹ truyền tai nhau rất nhiều.

Để làm theo cách này, mẹ cần một chiếc khăn xô sạch, nhúng qua nước ấm khoảng 45 độ C rồi đặt lên bầu vú kết hợp với xoa bóp nhẹ nhàng sẽ rất dễ chịu. Lưu ý là không để quá 3 phút để tránh gây phù nề các mạch máu dưới tuyến vú gây vỡ mạch và tổn thương vú.

5 khăn sữa cotton Dobby Lullaby NH637P 4 lớp 30×30 cm – Màu xanh

5.4 Massage để giảm tắc tia sữa

Massage ngực để chữa tắc tia sữa cũng là phương pháp được rất nhiều mẹ lựa chọn. Massage đều đặn đúng cách giúp đánh tan các cục sữa đông và làm lưu thông tuyến sữa. Đồng thời, giúp bầu vú của các mẹ được thư giãn.

Có 3 động tác massage để giảm tắc tia sữa cơ bản là xoa bóp nhẹ nhàng vùng vú theo hướng từ nơi tắc sữa về phía núm vú, rung nhẹ bầu vú với tần suất tăng dần và dùng tay kéo nhẹ đầu vú ra phía ngoài. Mỗi động tác nên thực hiện từ 1 – 2 phút để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Mẹ nên massage cho ngực thường xuyên

5.5 Dùng máy hút sữa hoặc dùng tay vắt sữa

Đối với trường hợp tắc sữa nhẹ, mẹ có thể dùng tay vắt sữa bằng cách massage bầu vú để những cục sữa đông cứng bên trong được tan dần, sau đó vắt nhẹ để sữa chảy ra.

Nếu tình trạng nặng hơn, mẹ nên dùng máy hút sữa để làm trống bầu vú và loại bỏ sữa ứ đọng. Mẹ nên tìm hiểu kỹ cách dùng máy để đảm bảo hiểu đúng các quy tắc sử dụng. Trước khi thực hiện, mẹ cần vệ sinh tay thật sạch bằng nước rửa tay và tiệt trùng các dụng cụ hút bằng máy tiệt trùng bình sữa.

Để đảm bảo hút sữa hiệu quả, mẹ nên đặt phễu hút đúng chỗ núm vú sao cho đầu vú nằm ở tâm ống phễu, chọn tốc độ hút thoải mái và phù hợp nhất. Thông thường là sau 2 phút, sữa sẽ chảy ra. Sau khi sử dụng xong, cần rửa sạch dụng cụ và phơi khô ở nơi thoáng gió, sạch sẽ.

Xem thêm: đúng cách, nhiều sữa, không đau và một số lưu ý khi sử dụng máyCách sử dụng máy hút sữa đúng cách, nhiều sữa, không đau và một số lưu ý khi sử dụng máy

Máy hút sữa điện đôi Pigeon Go Mini

5.6 Sử dụng hành tím

Đây là phương pháp dân gian, sử dụng tính ấm của hành tím để các cục đông kết được đánh tan, giúp sữa lưu thông tốt. Ngoài ra, hành tím còn có tính kháng viêm, giúp các mẹ giảm thiểu được tình trang viêm, áp xe vú. Vì vậy, mẹ hoàn toàn có thể yên tâm khi sử dụng phương pháp này.

Mẹ thực hiện bằng cách cắt lát củ hành tím ra rồi áp lên hai bầu ngực, lưu ý là trừ phần núm vú ra. Sau đó lấy khăn giấy mềm đắp lên trên rồi băng lại để cố định. Mỗi ngày làm 2 lần kết hợp với massage bầu ngực thì chỉ sau khoảng 4 – 5 ngày là thấy được hiệu quả rõ rệt.

Hành tím rất hữu hiệu trong việc trị tắc tia sữa

5.7 Chữa tắc tia sữa bằng lá mít

Phương pháp này dựa trên sức nóng của lá mít sau khi hơ lửa kết hợp với việc xoa bóp để làm tan sữa bị vón, đã được nhiều chị em áp dụng và thành công vì vừa hiệu quả mà lại vừa dễ làm.

Để thực hiện theo cách này, mẹ cần dùng khoảng 40g lá mít đem đi rửa sạch, lau khô và hơ nóng rồi đắp lên vùng ngực, đặc biệt là những chỗ có cục cứng. Chỉ cần thực hiện vài lần là tình trạng tắc tia sữa sẽ được cải thiện một cách hiệu quả.

Lá mít cần rửa sạch trước khi sử dụng

5.8 Dùng lá bắp cải chữa tắc tia sữa

Nhiều nghiên cứu khoa học cho rằng, lá bắp cải chứa lượng lớn Phytoestrogen – chất có hiệu quả trong việc giảm sưng, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và chống viêm. Vì vậy, mẹ nên sử dụng phương pháp này ngay từ khi mới phát hiện dấu hiệu của bệnh tắc tia sữa.

Đầu tiên, mẹ chọn hai lá bắp cải dày, to và không bị dập nát đem đi rửa sạch và ngâm với dấm để loại bỏ hết độc tố và chất bẩn còn sót lại rồi rửa lại với nước một lần nữa. Tiếp theo, mẹ có thể chọn chườm ấm hoặc chườm lạnh để trị tắc tia sữa.

Nếu muốn chườm ấm thì cách thực hiện tương tự như phương pháp sử dụng lá mít để trị tắc tia sữa, mẹ cũng hơ nóng rồi áp vào bầu vú. Lưu ý là cần trải một lớp vải mỏng lên trước khi áp lá bắp cải vào bầu vú nhé. Còn sử dụng cách chườm lạnh thì mẹ cho lá bắp cải vào ngăn đá tủ lạnh để đạt độ lạnh vừa phải rồi áp lên bầu ngực.

Lá bắp cải giúp giảm sưng, chống viêm

5.9 Uống nước lá

Một phương pháp dân gian không thể bỏ qua là uống nước lá đinh lăng. Đây là một phương pháp lành tính được nhiều người sử dụng, không chỉ giúp các mẹ chữa tắc tia sữa mà còn giúp cơ thể thanh nhiệt, bổ sung các chất dinh dưỡng có trong nước lá.

Mẹ rửa sạch 200g lá đinh lăng và cho vào nồi đun cùng với 200 ml nước, đậy nắp và để sôi trong khoảng 7 phút, đợi nguội thì chắt hết phần nước đầu ra để uống. Phần bã lá còn lại trong nồi, mẹ cho thêm 200 ml nước nữa để đun lấy nước thứ hai. Uống như thế trong vòng 2 – 3 ngày là mẹ đã có thể thấy tình trạng tắc tia sữa được cải thiện rõ rệt.

Uống nước lá đinh lăng giúp giảm tắc tia sữa

5.10 Chữa tắc tia sữa bằng lá tía tô và rau dừa nước

Phương pháp này sử dụng các chất tự nhiên có trong lá tía tô và rau dừa nước giúp đánh tan cục sữa đông làm cho bầu vú được mềm hơn. Để thực hiện, mẹ lấy một nắm lá tía tô cùng với lá rau dừa nước đem rửa sạch rồi giã nhỏ và đắp lên ngực. Sau đó băng lại để lá khỏi bị rơi ra. Mỗi ngày đắp 2 – 3 lần, thực hiện đều đặn sẽ thấy có hiệu quả rõ rệt.

Lá tía tô và rau dừa nước đánh tan cục sữa đông

5.11 Sử dụng cao dán chữa tắc tia sữa

Đây cũng là cách được nhiều mẹ áp dụng để chữa tắc tia sữa. Việc sử dụng cao dán không chỉ giúp cho sữa đông được đánh tan mà đây còn là phương pháp giúp tăng tiết sữa, giảm sưng, viêm, áp xe vú.

Cao dán thường được làm từ thảo dược nên mẹ có thể yên tâm về độ an toàn và mẹ nên tìm mua sản phẩm tại những địa điểm uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả nhé.

Cao dán thảo dược rất an toàn khi sử dụng

5.12 Chữa tắc tia sữa bằng xôi nếp và men rượu

Sử dụng xôi nếp để chữa tắc tia sữa cũng là cách được nhiều mẹ áp dụng vì cách thực hiện vô cùng đơn giản. Mẹ chỉ cần lấy xôi nếp nóng cho vào khăn vải, buộc lại và chườm lên bầu ngực theo nguyên tắc từ ngoài vào trong. Lưu ý là chỗ nào cứng mẹ chườm lâu hơn để sữa được thông.

Một cách chữa tắc tia sữa rất hữu ích nữa là sử dụng men rượu. Mẹ mua men rượu về và giã nát, cho thêm ít rượu trắng cho men mềm ra rồi đắp lên ngực và ủ khăn lại. Sau khi đắp thì cần xoa bóp bầu vú nhẹ nhàng. Đối với phương pháp này mẹ nên kiên trì áp dụng thì mới đem lại hiệu quả cao.

Dùng xôi nếp hoặc men rượu để chườm bầu ngực

5.13 Dùng đu đủ chữa tắc tia sữa

Một trong những phương pháp được các mẹ rỉ tai nhau để chữa tắc tia sữa tại nhà là dùng đu đủ xanh. Hơn nữa, đu đủ còn là thực phẩm lợi sữa và lành tính. Nhưng phương pháp này chỉ phù hợp với các mẹ bị tắc tia sữa nhẹ.

Mẹ đem đu đủ rửa sạch, gọt vỏ, thái lát mỏng rồi đem đi nướng. Chú ý không nên nướng quá kỹ hoặc để đu đủ bị cháy xém. Sau đó, bọc đu đủ nướng vào một chiếc khăn mỏng rồi áp lên bầu ngực cho đến khi hết hơi ấm thì lấy ra.

Đu đủ xanh vừa lợi sữa vừa giảm đau

5.14 Cách chữa tắc tia sữa bằng xơ mướp

Theo Đông Y, xơ mướp có vị ngọt, tính bình, không chỉ có tác dụng lưu thông tuyến sữa mà còn giúp các mẹ giải nhiệt, thông kinh lạc giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.

Để thực hiện phương pháp này, mẹ cần 1 cái xơ mướp, 10 gai bồ kết, 1 củ hành khô. Sau đó, đem tất cả đi băm nhỏ rồi đun cùng với khoảng 400 ml nước, để lửa nhỏ nhỏ cho đến khi cạn còn 100 ml thì tắt bếp. Mẹ chia ra uống 2 – 3 lần trong ngày, kiên trì sử dụng 3 – 4 ngày thì vùng ngực sẽ giảm căng cứng và đau nhức đáng kể.

Xơ mướp giúp lưu thông tuyến sữa

5.15 Áp dụng chế độ dinh dưỡng khoa học

Bên cạnh việc áp dụng những phương pháp kể trên thì một chế độ dinh dưỡng khoa học là không thể thiếu để chữa tắc tia sữa và ngăn ngừa bị tắc tia sữa trở lại. Đồng thời, chế độ dinh dưỡng khoa học còn có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của mẹ và trẻ. Vì vậy, mẹ cần xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý, kết hợp với vận động nhẹ nhàng và tâm lý thoải mái.

Nhiều mẹ sau sinh thường bị ám ảnh cân nặng và muốn mau lại dáng nên kiêng khem quá mức. Điều này khiến cho cơ thể không đủ các dưỡng chất cần thiết. Trong 6 tháng đầu, kháng thể của trẻ được cung cấp trực tiếp qua sữa mẹ nên việc cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng cần thiết cho mẹ sẽ giúp phòng ngừa bệnh tật tốt nhất cho bé.

Chế độ dinh dưỡng khoa học là điều hết sức cần thiết

6Lưu ý khi chữa tắc tia sữa tại nhà

Khi thực hiện những cách trị tắc tia sữa tại nhà, các mẹ cần nhớ những lưu ý sau:

• Tuỳ vào cơ địa của mỗi người mà mỗi phương pháp khi áp dụng sẽ mang lại hiệu quả khác nhau. Vì vậy, mẹ cần nghiên cứu thật kỹ để lựa chọn được phương pháp phù hợp nhất.
• Nên chữa và áp dụng ngay khi mới gặp tình trạng tắc tia sữa vì để lâu bệnh sẽ biến chứng nghiêm trọng và rất khó chữa.
• Cần kiên trì thực hiện để đạt được kết quả mong muốn vì các biện pháp chữa trị tại nhà thường có hiệu quả chậm.
• Khi áp dụng, nếu bị khó chịu hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường thì nên dừng ngay.
• Nếu đã thực hiện nhưng tình trạng tắc tia sữa không giảm và có dấu hiệu nặng hơn thì tốt nhất là mẹ nên đến gặp bác sĩ thăm khám kịp thời để tránh những hậu quả đáng tiếc.

Mẹ nên đi gặp bác sĩ nếu thấy dấu hiệu bất thường

7Biện pháp phòng ngừa tắc tia sữa

Để ngăn ngừa tình trạng tắc tia sữa, mẹ cần chú ý những biện pháp sau:

• Nên cho trẻ bú càng sớm càng tốt sau khi sinh và để trẻ bú liên tục theo nhu cầu.
• Rửa tay thật kỹ bằng xà phòng hoặc nước rửa tay trước khi cho con bú.
• Rửa sạch đầu vú bằng nước muối sinh lý trước và sau cho con bú.
• Sử dụng áo ngực rộng, thoải mái để không gây áp lực cho ngực.
• Massage vú thường xuyên.
• Uống nhiều nước.
• Hạn chế ăn thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa như mỡ lợn, da gà, phô mai, kem tươi, thịt cừu.
• Nghỉ ngơi đầy đủ.
• Tránh căng thẳng.

Nước rửa tay Safeguard Trắng Tinh Khiết chai 450 ml

Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp mẹ có thêm kiến thức về nguyên nhân và cách thông tắc tia sữa tại nhà an toàn và hiệu quả. Nếu cần mua các sản phẩm máy hút sữa hoặc có bất kỳ thắc mắc nào vui lòng truy cập website avakids.com hoặc liên hệ tổng đài 1900.866.874 để được tư vấn miễn phí nhé!