Hoàn cảnh sáng tác và ý nghĩa nhan đề bài thơ Vội vàng

1. Ý Nghĩa Nhan Đề Bài Thơ Vội Vàng:

“Vội vàng” là một từ ngữ có nghĩa là muốn sử dụng thời gian một cách nhanh chóng để hoàn thành một việc gì đó. Với Xuân Diệu, nhà thơ được biết đến với biệt danh “Ông hoàng thơ tình”, tiêu đề “Vội vàng” thể hiện một triết lý sống mới của ông. Theo như triết lý này, sống vội vàng không chỉ đơn thuần là sống nhanh, sống gấp rút, sống ích kỉ. Thay vào đó, đó là cách sống biết tận hưởng mọi giá trị tốt đẹp trong cuộc sống và tận hiến cho những giá trị đó trong thế giới hiện tại. Đồng thời, nhà thơ cũng muốn gián tiếp phê phán những lối sống thờ ơ và lãng quên thực tại.

Điều này cho thấy rằng chúng ta cần phải trân trọng từng khoảnh khắc trong cuộc sống, hưởng thụ mọi thứ xung quanh và sống với trách nhiệm với mọi giá trị cuộc sống, để có thể tạo ra một cuộc sống đầy đủ và ý nghĩa hơn.

Xem thêm: Cảm nhận 13 câu đầu bài Vội vàng của Xuân Diệu hay nhất

2. Hoàn Cảnh Sáng Tác Bài Thơ Vội Vàng:

“Bài thơ Vội vàng” của Xuân Diệu trong tập “Thơ Thơ” (1938) là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông trước cách mạng rút. Bài thơ này thể hiện tình yêu cuồng nhiệt của tác giả đến với cuộc sống và những cảm xúc nồng nàn tha thiết của một con người khi hạnh phúc hay đau khổ. Điều đặc biệt trong bài thơ này là quan niệm nhân sinh mới mẻ mà Xuân Diệu muốn truyền tải đến độc giả. Đó là những suy nghĩ sâu sắc về cuộc đời và ý nghĩa của nó, với sự tận tâm và cảm xúc chân thành. Các từ ngữ trong bài thơ được chọn lựa kỹ càng, mỗi từ gợi lên một hình ảnh sắc nét, tạo nên một bức tranh hình dung về cuộc sống tươi đẹp, về tình yêu và hy vọng, về những tâm hồn đang dần trưởng thành. Vì vậy, “Vội vàng” không chỉ là một tác phẩm văn học đơn thuần, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật đích thực, mang lại cảm hứng và tinh thần cho người đọc.

Xem thêm: Phân tích khổ 2 bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu hay chọn lọc

3. Giá trị nội dung bài thơ Vội vàng:

Bài thơ khuyên nhắc thế hệ trẻ sống nhanh trước khi tuổi trẻ qua đi, bởi thời gian không chờ đợi ai. Đồng thời, nó cũng phản ánh sự ham sống và quan niệm mới về thời gian, tuổi trẻ và hạnh phúc của tác giả Xuân Diệu. Cái tôi trong thơ ông là biểu tượng cho thơ Mới thời đó.

– Quan niệm vẻ đẹp con người làm chuẩn mực cho vẻ đẹp của thiên nhiên, vượt thoát quan niệm nghệ thuật cũ kĩ của văn học trung đại.

– Ý thức cá nhân, đời sống cá thể, khao khát của một người được bày tỏ mạnh mẽ.

– Quan niệm mới mẻ về thời gian, thời gian tuyến tính thay vì tuần hoàn như quan niệm của người trung đại.

– Khao khát sống mãnh liệt và tâm thế chủ động, sẵn sàng hưởng thụ hạnh phúc cá nhân, tương đương với mùa xuân và tuổi trẻ.

Xem thêm: Phân tích bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu chọn lọc siêu hay

4. Giá trị nghệ thuật bài thơ Vội vàng:

Bài thơ của Xuân Diệu mang đến một thông điệp sâu sắc về tầm quan trọng của cuộc sống và thời gian. Tác giả muốn nhắc nhở cho thế hệ trẻ rằng tuổi trẻ chỉ đến một lần duy nhất và thời gian sẽ không đợi một ai cả. Những giây phút đẹp nhất trong cuộc đời chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn, vì vậy hãy sống với tất cả sự nhiệt huyết và tận hưởng những điều tuyệt vời nhất mà cuộc đời có thể mang đến.

Bên cạnh đó, bài thơ còn thể hiện lòng ham sống mãnh liệt của cái tôi Xuân Diệu và quan niệm sống mới mẻ về thời gian, tuổi trẻ và hạnh phúc. Bằng cách sử dụng các hình ảnh thơ độc đáo và giàu sức gợi cảm, Xuân Diệu đã tạo ra một bức tranh tươi đẹp về mùa xuân và thiên nhiên, giúp độc giả cảm nhận được tất cả vẻ đẹp của mùa xuân thông qua tất cả các giác quan của mình.

Từ cách sử dụng ngôn ngữ đến thủ pháp ẩn dụ, bài thơ của Xuân Diệu đã trở thành một tác phẩm văn học vĩ đại của thời đại thơ Mới. Đây là một trong những dấu mốc quan trọng cho sự thắng thế hoàn toàn của thơ Mới trên thi đàn lúc bấy giờ.

Xem thêm: Kết bài Vội vàng của Xuân Diệu cơ bản, nâng cao, học sinh giỏi

5. Đọc – hiểu nội dung:

5.1. Phần 1 Tình yêu tha thiết với cuộc sống nơi trần thế:

Bốn câu đầu: khát vọng lạ lùng của tác giả

Bốn câu đầu thể hiện khát vọng lạ lùng của thi nhân muốn đoạt quyền tạo hóa và làm ngưng đọng vẻ đẹp của tự nhiên. Điều này được thể hiện qua những động từ tính cảm xúc nồng nàn mãnh liệt như tắt nắng, buộc gió, màu đừng nhạt, và hương đừng bay.

Chín câu tiếp theo: bức tranh thiên nhiên của mùa xuân nồng nàn, tươi mới và tràn đầy sức sống

Đây là phiên bản ngắn gọn hơn của đoạn văn bạn cung cấp:

Thi nhân miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên mùa xuân bằng hình ảnh sống động:

Ong và bướm đang thu hoạch mật

Hoa đồng nội nở trong màu xanh

Cành cây lung linh trong gió thổi

Yến anh hát vang, níu chân người nghe

Ánh nắng chiếu rọi, phản chiếu trên đôi mắt của cô gái xinh đẹp.

Những từ ngữ tươi mới của mùa xuân như xanh rì, cùng với âm thanh trầm lắng của khúc tình si và những hình ảnh đầy màu sắc như hoa đồng nội, cành tơ và ong bướm, đã tạo nên một bức tranh xuân dồi dào sinh lực. Đây là một khung cảnh tràn đầy sức sống và tinh khôi, hấp dẫn và đầy xuân tình.

Mỗi bước chân của thi nhân được miêu tả bằng một điệp từ đầy hào hứng và khám phá. Những bước chân đó khám phá và tìm kiếm vẻ đẹp của mùa xuân, tạo nên một khung cảnh đầy tươi trẻ và rực rỡ.

Bức tranh xuân tươi đẹp đã tồn tại từ lâu nhưng cho đến bây giờ, Xuân Diệu mới thực sự nhìn thấy nó. Với đôi mắt xanh non và biếc rờn, Xuân Diệu đã cảm nhận được vẻ đẹp đầy mê hoặc và đáng yêu của mùa xuân. Cuộc sống mùa xuân tràn ngập trước mắt Xuân Diệu như một bữa tiệc trần gian đang mời gọi con người thưởng thức.

Với quan điểm của Xuân Diệu, bức tranh xuân tươi đẹp không phải ở một nơi xa xôi, mà nằm ngay trong cuộc sống đời thường. Các từ ngữ và hình ảnh miêu tả mùa xuân đều xuất hiện xung quanh chúng ta và chỉ cần chúng ta dừng lại để cảm nhận, chúng ta sẽ thấy được vẻ đẹp của mùa xuân. Đây là một quan niệm nhân sinh mới mẻ và tích cực, khác với quan điểm của các nhà thơ lãng mạn cùng thời.

Thiên nhiên đẹp. Với Xuân Diệu, đẹp nhất là con người trong tuổi trẻ và tình yêu.

Xuân Diệu miêu tả người thiếu nữ bằng những hình ảnh độc đáo, ví như tháng giêng giống như cặp môi gần của một thiếu nữ.

Thi sĩ tận hưởng vẻ đẹp của trần gian và cuộc đời, nhưng cũng cảm thấy tiếc xuân ngay giữa mùa xuân.

Nhờ cách cảm nhận tinh tế về thiên nhiên và con người, nhà thơ đã bày ra một bữa tiệc trần gian và gợi lên niềm cảm xúc ngây ngất trước cảnh sắc ấy.

5.2. Phần 2 Quan niệm mới mẻ của Xuân Diệu về thời gian – tình yêu – tuổi trẻ:

Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua

Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già

Lòng tôi rộng nhưng lượng trời cứ chật

Không cho dài thời trẻ của nhân gian,

Quan niệm mới về thời gian, tuổi trẻ

Xuân Diệu chống đối quan niệm xưa về thời gian tuần hoàn bằng cách sử dụng các cặp từ đối lập, giọng tranh luận, biện bác, nhịp điệu sôi nổi khẩn trương. Ông lựa chọn một quan niệm khác: thời gian tuyến tính, một đi không trở lại.

→ Vì thế mỗi khoảnh khắc trôi qua là mất đi vĩnh viễn. Đây là quan niệm rất biện chứng về tuổi trẻ.

Xuân Diệu sử dụng tuổi trẻ, mùa xuân làm thước đo thời gian, thậm chí lấy quãng thời gian ngắn nhất, giàu ý nghĩa trong sinh mệnh con người. Tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại, khác với mùa xuân có thể tuần hoàn.

Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn

Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại

Giới hạn lớn nhất của con người chính là thời gian. Cảm nhận của Xuân Diệu về thời gian đầy tính mất mát, bởi mỗi khoảnh khắc đều trôi qua để trở thành quá khứ, như một cuộc chia lìa, một sự tàn phai của vạn vật, và không gian đang tiễn biệt thời gian.

Con gió xinh thì thào trong lá biếc

Phải chăng hờn nỗi phải bay đi

Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,

Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?

Nhà thơ Xuân Diệu coi tuổi trẻ và tình yêu là kho báu quý giá nhất của cuộc đời, ngay cả khi cảnh vật xung quanh phai nhạt và đi vào độ tàn phai, u ám. Nhằm tận hưởng vẻ đẹp của cuộc sống và vượt qua giới hạn của thời gian, ông đề xuất phương thức sống vội vàng, sống gấp gáp, như trong câu thơ “Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm”. Phần này nhấn mạnh quan điểm của Xuân Diệu về thời gian, tuổi trẻ, tình yêu, và cách sống vội vàng của ông.

5.3. Phần 3 Lời tác giả kêu gọi sống vội vàng, giục giã, cuống quýt

Xuân Diệu cho rằng, sống vội vàng, gấp gáp không đủ, còn phải cường độ hơn, dồn nén hơn.

Ngôn từ rất sắc nét, cùng hợp với tâm trạng tăng tiến: dùng từ “ôm” chưa đủ, còn muốn “riết” cho chặt lại. “Riết” chưa đủ, còn thèm một cách yêu say đắm, muốn “thâu trong một cái hôn nhiều” cho no nê, lấp đầy. Cuối cùng là “cắn” vào xuân hồng. Đây là một cách diễn đạt táo bạo theo phong cách của Xuân Diệu.

Tác giả muốn thể hiện cảm xúc mãnh liệt của mình. Cái tôi của ông ấy đã hòa trộn vào cái tôi của chúng ta, tạo ra những âm điệu say sưa, chuếch choáng.

Thể thơ linh hoạt, nhịp điệu tràn đầy cảm xúc.

Tính từ chỉ xuân sắc và trạng thái được dùng khéo léo, truyền tải được tình yêu mãnh liệt và táo bạo của tác giả.

Tác giả:

Có ý thức rõ ràng về giá trị cuộc sống của mỗi cá nhân, ý thức nhân bản, nhân văn rất cao.

Rất đam mê cuộc sống thường nhật, với niềm vui đời thường.

Khát khao sống mãnh liệt và tâm trạng sống cuồng nhiệt.

⇒ Đoạn thơ thể hiện tình yêu cuồng nhiệt đối với cuộc sống. Đằng sau tiếng nói yêu đời là một quan niệm tích cực về cuộc sống: Hãy sống trọn vẹn mỗi khoảnh khắc của tuổi trẻ!