Cùng MIA.vn khám phá lễ hội chùa Hương - Nét đẹp văn hóa dân tộc Việt

Mục Lục

Lễ hội chùa Hương là một trong các lễ hội lớn được tổ chức ở khu thắng cảnh chùa Hương thuộc xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội. Khu thắng cảnh chùa Hương cũng được coi là một quần thể văn hóa – tôn giáo gồm hàng chục ngôi chùa thờ Phật, vài ngôi đền thờ thần các ngôi đình, thờ tín ngưỡng nông nghiệp. Nhắc đến quần thể này thì phải nhắc đến chùa Hương, ngôi chùa nằm trong động Hương Tích hay còn được gọi là chùa Trong. Đây là một lễ hội lớn được tổ chức hằng năm, thu hút số lượng đông đảo các Phật tử trên cả nước tham gia hành hương. Vì vậy bạn đừng bỏ lỡ lễ hội này trong lịch trình khám phá Hà Nội nhé.

Xem thêm: Lễ hội gò Đống Đa – Lễ hội ghi nhớ một thời kỳ lẫy lừng của dân tộc

Lễ hội chùa Hương diễn ra trong sự hân hoan, háo hức của bao người

Lễ hội chùa Hương gắn liền với tín ngưỡng dân gian thờ Chúa Ba. Theo lời người dân ở đây kể lại thì trước kia công chúa Diệu Thiện đã tới vùng núi Hương Sơn để tu hành 9 năm sau đó đắc đạo thành Phật đi cứu độ chúng sinh. Đây cũng là thời điểm giữa mùa Xuân có khí hậu mát mẻ, trăm hoa đua nở, cây cỏ xanh tươi. .

Có thể nói, Chúa Trịnh Sâm là người đưa vị thế động Hương Tích trở thành một di tích lớn và cũng là đặt nền móng cho sự phát triển lễ hội chùa Hương thời bấy giờ. Hàng năm, mỗi khi mùa xuân đến, du khách đến với lễ hội ngày một đông vui hơn nhưng phải mãi đến năm 1896 niên hiệu Thành Thái năm thứ 8, lễ hội chùa Hương mới chính thức được tổ chức như một lễ hội thực sự, có quy củ, nghi thức riêng và chính thức trở thành một lễ hội truyền thống lớn trên cả nước.

Lễ hội chùa Hương không chỉ mang ý nghĩa là một lễ hội thông thường như bao lễ hội khác mà nó còn có ý nghĩa rất lớn và mang đậm dấu ấn tín ngưỡng của Bắc Bộ. Phần lễ thể hiện tín ngưỡng thờ cúng của một tổng thể tôn giáo ở Việt Nam bao gồm Nho giáo, Đạo giáo, Phật giáo. Phần hội lại là sự kết hợp những nét văn hóa dân tộc độc đáo với vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời. Đến với lễ hội chùa Hương bạn không không đơn giản là hành hương, dâng lễ hướng đến những bậc siêu nhiên, thần thánh mà còn là để cảm nhận sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên, giữa con người, gia tăng đoàn kết dân tộc. Ngoài ra, lễ hội chùa Hương thể hiện khát vọng hòa hợp giữa thực và mơ, tiên và tục – thực là nền tảng, mơ là uất vọng – trên cái nền mùa xuân tươi sáng mà con người Việt Nam chất phác, nhân ái thuở xưa cảm nhận hành động và trao truyền.

Các chương trình ca múa nhạc cũng được tổ chức vô cùng công phu

Lễ hội chùa Hương diễn ra từ tháng 1 đến tháng 3 m lịch thu hút rất nhiều phật tử và khách du lịch trong nước lẫn quốc tế. Thời gian khai hội là vào mùng 5 tháng Giêng, kéo dài đến hết tháng 3 m lịch nhưng đỉnh cao của lễ hội này là răng tháng Giêng đến 18 tháng 2 m lịch.

Hội chùa Hương bắt đầu ngày mùng 6 Giêng với lễ khai sơn (mở cửa rừng) của địa phương. Nghi lễ “mở cửa rừng” còn hàm chứa ý nghĩa mở cửa chùa, khai lễ. Lễ dâng hương này sẽ có hương, hoa, đèn, nến, hoa quả, đồ chay. Lúc cúng, hai tăng ni mặc áo cà sa mang đồ lễ chạy đàn rồi tiến cúng lên bàn thờ. Trong khi dâng đàn, hai vị tăng múa những động tác kỳ lạ vô cùng duyên dáng và đẹp mắt. Phần lễ vừa thể hiện niềm tin về một tôn giáo chung ở Việt Nam vừa thể hiện sự sùng bái của người hành lễ đối với Đạo giáo, Phật giáo và Nho giáo.

Nhiều màn trình diễn hấp dẫn thu hút du khách

Ngoài phần lễ thì sẽ có phần hội với nhiều hoạt động văn hóa dân tộc đặc sắc như chèo thuyền, leo núi và hát chèo, hát chầu văn… Khi đi dọc bến đò hoặc đặt chân lên mảnh đất tâm linh bạn sẽ gặp những làn điệu dân ca hát chèo hoặc hát xẩm trên từng mái nhà tranh. Những làn dân ca cứ in sâu vào lòng du khách thập phương nếu đã một lần đến đây. Hãy dành cho mình những phút giây tuyệt vời nhất khi hòa mình vào những làn điệu dân ca, điệu hò truyền thống ấy.

Hàng trăm con thuyền tấp nập vào ra động Hương Tích mỗi mùa lễ hội. Nét độc đáo của hội chùa Hương là thú vui ngồi thuyền thưởng cảnh lạc vào non tiên cõi Phật. Chính vì vậy, nhắc đến chùa Hương là nhắc đến con đò, một loại hình thuyền của cư dân Việt từ hồng hoang. Và đến nay, ngày hội du thuyền ở chùa Hương luôn tạo cảm hứng gợi nhớ cội nguồn cho người đi hội. Rời thuyền, con người bắt đầu hành trình mới lên sườn đồi núi tiên lãng đậm chất chùa chiền. Ngoài ra, hình thức hát chèo đò được thực hiện ở bất cứ nơi nào như sân chùa, nhà tổ.

Lễ hội chùa Hương khi chiêm ngưỡng từ trên cao

Các hoạt động đua ghe sau lễ

Để hành trình khám phá Hà Nội, đặc biệt là khám phá chùa Hương thêm phần trọn vẹn thì bạn cần phải lưu ý chuẩn bị trước một số điều bên dưới đây:

– Chuẩn bị đầy đủ đồ lễ tại nhà trước khi đến chùa: Việc bạn không quan tâm đến vấn đề sắm lễ mang đi dẫn đến việc khi mua lễ tại khu vực xung quanh Chùa sẽ bị chặt chém buộc phải mua với mức giá cao. Trước khi hành lễ bạn nên chuẩn bị sẵn đầy đủ lễ hương, sớ, bánh, trái… từ trước. Bên cạnh đó bạn cũng nên chuẩn bị một số đồ ăn, đồ uống gọn nhẹ, thuốc men… để chủ động hơn trong chuyến đi. Một số đồ bạn nên chuẩn bị như: Nước lọc, bánh mì, xôi, giò, trái cây, men tiêu hóa, thuốc đau bụng, salonpas, urgo…

– Vì đây là vừa là điểm tham quan tại Hà Nội vừa là địa điểm thờ cúng nên khi đến Chùa bạn nên ăn mặc trang phục gọn gàng, lịch sự: Đến với chùa Hương, bên cạnh việc vãn cảnh thì thường bạn sẽ phải tham gia vào các hoạt động tâm linh, lễ bái. Vì vậy việc lựa chọn những trang phục gọn gàng, lịch sự, quần áo tối màu, có cổ, mặc quần thay vì mặc váy. Ngoài ra, khi đi du lịch Chùa Hương sẽ phải đi bộ và leo bậc khá nhiều, các bạn nên lựa chọn cho mình những đôi giày thể thao hoặc giày bệt để cảm thấy thật thoải mái khi di chuyển nhất có thể nhé.

– Để có chuyến du lịch chùa Hương thuận lợi nhất bạn nên xem trước thời tiết trong vòng 10 ngày, nếu có dự báo mưa bạn nhớ đem theo áo mưa, ô để sử dụng trên suốt quãng đường đi.

– Để tránh tình trạng bị chặt chém khi đi lễ hội, bạn cũng nên tham khảo trước các loại giá vé cho các hoạt như tham quan, vé đò…

– Khi đi hành lễ ở đây bạn cũng cần chú ý bảo quản và giữ gìn hành trang cá nhân để tránh kẻ xấu lợi dụng nhé.

– Ngoài ra, trong chuyến vãn cảnh chùa Hương, bạn hãy luôn nhớ vứt rác đúng nơi quy định và giữ gìn vệ sinh chung để bảo vệ môi trường nơi đây được sạch sẽ. Không nên vứt tiền lẻ xuống rừng khi đi cáp treo bởi vì nó vừa cực kỳ lãng phí vừa làm bẩn môi trường, vì bản thân chùa cũng rất khó để đi thu gom tiền lẻ tại những nơi có địa hình hiểm trở. Nếu có lòng dâng tiền thì bạn hãy đặt lễ đúng nơi quy định.

Trên đây là những thông tin về Lễ hội chùa Hương mà MIA.vn muốn chia sẻ để bạn có thể chuẩn bị chu đáo nhất cho chuyến du xuân đến chùa Hương vào dịp đầu năm. Hy vọng bạn sẽ có một trình khám phá Hà Nội thật trọn vẹn nhé!