Contactor là gì? phân loại, cấu tạo, thông số contactor?

Contactor là gì?

Contactor hay còn gọi là công tắc tơ là khí cụ điện dùng để đóng, cắt thường xuyên các mạch điện động lực, từ xa, bằng tay hay tự động.

Việc đóng cắt contactor có tiếp điểm có thể được thực hiện bằng nam châm điện, thủy lực hay khí nén. Thông thường ta gặp loại đóng cắt bằng nam châm điện.

Các contactor không tiếp điểm, việc đóng cắt công tắc tơ loại này được thực hiện bằng cách cho các xung điện để khóa hoặc mở các van bán dẫn ( thyristor, triac).

Contactor có hai vị trí: đóng – cắt, được chế tạo có số lần đóng cắt lớn, tần số đóng cắt có thể tới 1500 lần trong một giờ.

Phân loại contactor

Phân loại theo nguyên lý truyền động

Công tắc tơ đóng cắt tiếp điểm bằng điện từ, bằng thủy lực, bằng khí nén.
Công tắc tơ không tiếp điểm.

Phân loại theo dạng dòng điện đóng cắt

Công tắc tơ điện một chiều để đóng, cắt mạch điện một chiều, nam châm điện của nó là loại nam châm điện một chiều.
Công tắc tơ xoay chiều dùng để đóng, cắt mạch điện xoay chiều, nam châm điện của nó có thể là nam châm điện một chiều hay xoay chiều.

Cấu tạo contactor

Cấu tạo của contactor gồm những phần sau:

Cuộn dây điện từ (coil): Khi cuộn dây điện từ được cấp điện, nó tạo ra một từ trường từ điện.
Nút nhấn hoặc điều khiển từ xa: Dùng để kích hoạt hoặc tắt cuộn dây điện từ.
Tiếp điểm chính (main contact): Là những tiếp điểm dẫn điện, kết nối và ngắt kết nối các mạch điện.
Tiếp điểm phụ (auxiliary contact): Được sử dụng để kiểm soát các mạch phụ hoặc cung cấp tín hiệu phản hồi về trạng thái của contactor.

Các thông số kỹ thuật của contactor

Điện áp định mức của cuộn hút Ue

Có thể là điện xoay chiều 220VAC, 380VAC; hoặc điện một chiều 12VDC, 24VDC

Công suất định mức P(kW)

Là công suất định mức của contactor ở chế độ AC3, tại HSCS 0,65. Contactor thường được chế tạo theo dãu công suất từ (kW) : 4 – 5 – 7,5 – 11 – 15 – 18,5 – 22 – 30 – 37 – 45 – 55 – 75 – 90 – 110 – 140 – 160 – 200 – 250 – 315 – 400 – 470 – 560.

Dòng định mức Ie (A)

Là dòng định mức của tiếp điểm chính, ở chế độ AC1, tại HSCS 0,95

Các chế độ làm việc của contactor

(Theo IEC 60497-4- 1)

AC1

Qui định giá trị dòng điện qua tiếp điểm chính của contactor, khi contactor đóng cắt cho tải xoay chiều có cosϕ 0.95. VD : dùng cho lò sưởi, tải chiếu sáng…

AC2

Được dùng để khởi động, phanh nhấp nhả (plugging), phanh ngược (reverse current braking) cho động cơ không đồng bộ roto dây quấn. VD: dùng cho máy nâng hạ, thang máy, băng chuyền…

AC3

Được dùng để vận hành cho động cơ không đồng bộ rotor lồng sóc trong suốt quá trình vận hành thông thường. VD: dùng cho máy bơm, máy nén, máy điều hòa không khí, băng chuyền…

AC4

Được dùng cho động cơ không đồng bộ roto lồng sóc vận hành tắt mở liên tục: khởi động, phanh, nhấp nhả (plugging), phanh ngược (reverse current braking). VD: dùng cho máy nâng hạ, thang máy, cần cẩu…

Ứng dụng contactor

Contactor được sử dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng công nghiệp và dân dụng. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của contactor:

Điều khiển động cơ: Contactor được sử dụng để kết nối và ngắt kết nối các động cơ điện, giúp điều khiển động cơ bắt đầu, dừng hoặc chạy ngược chiều.
Hệ thống chiếu sáng: Contactor được sử dụng để kiểm soát hệ thống chiếu sáng trong các tòa nhà, nhà xưởng, sân vận động và khu công nghiệp. Chúng cho phép người dùng bật/tắt hệ thống chiếu sáng từ xa hoặc theo lịch trình.
Hệ thống điều hòa không khí: Contactor được sử dụng để điều khiển các thiết bị điều hòa không khí trong các tòa nhà và nhà ở. Chúng kết nối và ngắt kết nối các bộ phận như máy nén, quạt và van điện từ.
Bảo vệ quá tải: Contactor kết hợp với thiết bị bảo vệ quá tải để bảo vệ các thiết bị điện và động cơ khỏi tình trạng quá tải. Khi dòng điện vượt quá giới hạn an toàn, thiết bị bảo vệ quá tải sẽ ngắt kết nối mạch điện thông qua contactor.
Kiểm soát thiết bị điện gia đình: Contactor cũng được sử dụng trong các ứng dụng dân dụng, như điều khiển các thiết bị gia dụng lớn, bơm nước và hệ thống sưởi ấm.
Công tắc tự động chuyển nguồn (ATS): Contactor được sử dụng trong các hệ thống chuyển đổi nguồn điện tự động, chẳng hạn như chuyển từ nguồn điện lưới sang máy phát điện dự phòng khi có sự cố với nguồn điện lưới.
Hệ thống năng lượng mặt trời: Contactor được sử dụng để kiểm soát việc kết nối và ngắt kết nối các thiết bị năng lượng mặt trời, chẳng hạn như bộ biến tần, bộ điều khiển sạc và bộ lưu trữ năng lượng.

Nhờ khả năng kết nối và ngắt kết nối mạch điện một cách an toàn nhờ khả năng kết nối và ngắt kết nối mạch điện một cách an toàn và đáng tin cậy.

Video giới thiệu về contactor