Cổng thông tin điện tử Tỉnh Kiên Giang – Xây dựng Đề án mở rộng quy mô tổ chức Lễ hội Nghinh Ông, huyện Kiên Hải

Đảo Lại Sơn (còn gọi là Hòn Sơn hay Hòn Sơn Rái) là một hòn đảo nằm giữa Hòn Tre và quần đảo Nam Du, thuộc huyện Kiên Hải. Đảo Lại Sơn có nhiều cảnh đẹp như: mũi Đá Bàn, Giếng Ngự, đỉnh Ma Thiên Lãnh, Bãi Thiên Tuế, Bãi Nhà… Người dân nơi đây sinh sống chủ yếu bằng nghề khai thác thủy hải sản, vườn rẫy, dịch vụ, đặc biệt là nghề làm nước mắm truyền thống nổi tiếng từ xưa, với tên gọi chung là “nước mắm Hòn”, góp phần cải thiện thêm đời sống người dân. Khám phá xã đảo Lại Sơn, du khách có dịp tìm hiểu đời sống tâm linh của người dân xứ đảo thông qua những di tích văn hóa – lịch sử như: Miếu thờ Bà Chúa Hòn, Đình thần Nam Hải Đại Tướng Quân, Đình Nguyễn Trung Trực, Chùa Hải Sơn… là những công trình kiến trúc mang nét cổ kính và trang nghiêm, đặc thù của người Việt. Nếu đến Hòn Sơn đúng vào mùa lễ hội, du khách có thể chứng kiến không khí tưng bừng của Lễ hội Nghinh Ông, Lễ cúng Bà Chúa Hòn được tổ chức long trọng, thu hút nhiều người về tham dự, có dịp tìm hiểu thêm về đời sống tâm linh của người dân miền biển.

Lễ hội Nghinh Ông là lễ hội văn hoá dân gian lâu đời của cư dân sống bằng nghề biển ở Việt Nam. Người dân tại xã Lại Sơn, hằng năm đã tổ chức Lễ hội Nghinh Ông như một sự kiện văn hóa tâm linh truyền thống của địa phương.  Lễ hội nhằm mục đích tôn vinh công lao của các bậc tiền nhân, tỏ lòng kính ngưỡng đối với Ông Nam Hải (Nam Hải Đại Tướng Quân – Cá Ông) đã bảo trợ đời sống con người. Đình thần Nam Hải Đại Tướng Quân là nơi dựng di cốt Thần Nam Hải được xem là tài sản thiêng liêng nhất của ngư dân. Năm 2003, đình được được trùng tu, tôn tạo lại khang trang, tôn nghiêm để phục vụ cho việc thờ tự và từ đó gọi là Lăng Ông Nam Hải. Đình được tu bổ lần gần đây nhất vào năm 2017, với tổng kinh phí hơn 2,6 tỷ đồng. Sau khi nghiệm thu đưa vào sử dụng 12/2018 đã góp phần đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, sinh hoạt văn hóa cộng đồng, văn hóa tín ngưỡng của người dân vùng biển đảo Kiên Hải, góp phần tạo niềm tin cho người dân trên địa bàn tham gia đánh bắt thủy sản nhằm phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Từ năm 2010, Kiên Giang chọn Lễ hội Nghinh Ông là 01 trong 13 lễ hội, sự kiện tiêu biểu của tỉnh. Thông qua các hoạt động tại lễ hội nhằm giới thiệu, quảng bá những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể, tài nguyên và sản phẩm du lịch đặc trưng, cũng như những tiềm năng thế mạnh của huyện Kiên Hải đến với du khách. Qua nhiều năm tổ chức, Lễ hội Nghinh Ông, huyện Kiên Hải đã có quy mô, thu hút đông đảo Nhân dân và du khách tham gia. Phần lễ vẫn giữ nguyên những nghi thức truyền thống mang nét đặc trưng của văn hóa miền biển, được các thế hệ người dân nối tiếp nhau gìn giữ như: Lễ cầu an, lễ cầu siêu, lễ kiến quân, lễ Nghinh Thần Nam Hải… Phần hội với nhiều hoạt động văn hóa – văn nghệ, thể thao mang tính đại chúng, gắn kết với cuộc sống của cư dân miền biển như: chương trình giao lưu văn nghệ, văn hóa ẩm thực với các gian hàng giới thiệu món đặc sản, đặc thù của vùng biển Kiên Giang; giải bóng đá 5 người (nam, nữ) mở rộng; giải leo núi chinh phục đỉnh Ma Thiên Lãnh mở rộng; giải đua thuyền truyền thống; giải bơi lội nam thanh niên; trò chơi dân gian…

Thời gian qua, bên cạnh những mặt tích cực thì lễ hội vẫn còn một số hạn chế về quy mô tổ chức, cơ sở vật chất vẫn còn thiếu, chưa khai thác đúng mức, hiệu quả tiềm năng của lễ hội. Do đó, lễ hội chưa đáp ứng được yêu cầu nguyện vọng của Nhân dân. Nếu di tích được tu bổ khang trang hơn nữa, có những cơ sở vật chất, tiện nghi phục vụ tốt hơn thì sẽ thu hút ngày càng nhiều du khách tới dự hội.

Huyện Kiên Hải định hướng khai thác, phát huy giá trị và nâng cấp quy mô đưa lễ hội trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng của địa phương, điểm nhấn thu hút khách du lịch. Theo thông tin từ Tổ soạn thảo Đề án, việc mở rộng quy mô tổ chức lễ hội trên cơ sở nội dung, ý nghĩa, mục đích của lễ hội và cách thức tổ chức phải kết hợp được sự tham gia của các cấp, các ngành và Nhân dân; đề xuất cơ chế chính sách, các điều kiện về: tổ chức hoạt động phần lễ và phần hội, đầu tư cơ sở vật chất, tài chính; đổi mới và đẩy mạnh việc sử dụng mọi nguồn lực xã hội, các tổ chức, cá nhân cùng tham gia đóng góp công sức, vật chất cho lễ hội. Trong đó, sớm triển khai dự án tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử – văn hóa Đình thần Nam Hải Đại Tướng Quân (Lăng Ông Nam Hải) nhằm cải tạo, mở rộng, bổ sung các cơ sở vật chất cần thiết, tương xứng với quy mô, phù hợp sự phát triển của lễ hội và sự mong đợi của người dân Kiên Hải. Dự kiến lộ trình thực hiện Đề án: Từ năm 2022-2025.

Hy vọng, việc mở rộng quy mô tổ chức Lễ hội Nghinh Ông, sẽ góp phần đưa lễ hội trở thành một trong những sự kiện đặc trưng, tiêu biểu của tỉnh. Qua đó, đẩy mạnh tuyên truyền bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy hải sản, bảo vệ môi trường, tài nguyên thiên nhiên và quảng bá hình ảnh của Kiên Hải; nâng cao ý thức của người dân về bảo tồn và phát huy giá trị Lễ hội Nghinh Ông – di sản văn hóa phi vật thể của cư dân vùng biển; nâng cấp lễ hội thành sản phẩm chất lượng để phát triển du lịch, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của địa phương, góp phần tích cực vào quá trình phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh nhà.