Có hay không tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần tăng ở TPHCM?

Phó giám đốc Bảo hiểm xã hội TPHCM Trần Dũng Hà trả lời phỏng vấn Báo Điện tử Chính phủ – Ảnh: VGP/Băng Tâm

Rút bảo hiểm xã hội khi gặp khó khăn về kinh tế

Trả lời Báo Điện tử Chính phủ, ông Trần Dũng Hà, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) TPHCM cho biết, luỹ kế đến hết tháng 11, trên địa bàn Thành phố có 99.615 người nộp hồ sơ hưởng BHXH một lần, tăng 416 người, bằng 0,46% so với cùng kỳ 2021.

Cụ thể, năm 2019, TPHCM ghi nhận hơn 100.000 người nhận trợ cấp BHXH cho một lần, đến năm 2020 có khoảng 114.000 người, 2021 ghi nhận hơn 110.000 người.

Ông Trần Dũng Hà cho rằng, mặc dù hiện nay nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, buộc phải thu hẹp quy mô và sa thải người động dẫn đến người lao động mất việc làm. Nhưng nguyên nhân lớn nhất khiến cho người lao động rút BHXH một lần, đó là do người lao động gặp khó khăn về kinh tế, không có nguồn thu nhập tích lũy, trong khi Tết đã cận kề. Đây là nguyên nhân lớn nhất dẫn đến số người chọn hưởng BHXH một lần có xu hướng tăng dịp cuối năm này.

Ngoài ra, gần đây thông tin về Dự thảo sửa Luật bảo hiểm xã hội đề xuất với người hưởng BHXH một lần chỉ được rút 8% số tiền đóng BHXH. Mặc dù chỉ là đề xuất nhưng cũng khiến người lao động hoang mang quyền lợi trước mắt bị ảnh hưởng, dẫn đến tâm lý muốn rút BHXH một lần trước khi đề xuất trên thành hiện thực.

Hồ sơ nhận hưởng bảo hiểm xã hội một lần có thể thực hiện qua mạng

Ghi nhận của cơ quan BHXH TPHCM cho thấy, những địa bàn có đông người lao động thuê trọ cũng là những nơi tỉ lệ người lao động nộp hồ sơ rút BHXH một lần cao, như Quận 12, Củ Chi, Hóc Môn, thành phố Thủ Đức, Bình Tân, Bình Chánh, Tân Phú.

Theo ông Trần Dũng Hà, người lao động không cần phải đến cơ quan BHXH nộp hồ sơ trực tiếp. Hiện nay Bảo hiểm xã hội Việt Nam quy định, người lao động có thể nộp hồ sơ tại bất kỳ BHXH quận, huyện nào trong phạm vi đất nước Việt Nam để nhận hưởng BHXH một lần.

Ví dụ như một người đang ở TPHCM có thể nộp hồ sơ hưởng BHXH một lần ở Bình Dương, Đồng Nai, hoặc Hà Nội. Tuy nhiên, theo ông Trần Dũng Hà, có thể người lao động chưa tiếp cận được thông tin này, nên vẫn tập trung nộp hồ sơ trực tiếp ở các cơ quan BHXH quận, huyện, dẫn đến quá tải cục bộ. Thực tế ghi nhận ở các cơ quan BHXH Quận 1, Quận 3, Quận 4… có rất ít người nộp hồ sơ hưởng BHXH một lần.

Hiện nay, việc xử lý dữ liệu của các quận, huyện trong phạm vi thành phố đã liên thông dữ liệu sau khi chốt sổ cho người lao động, do vậy cơ quan BHXH ở tất cả các quận, huyện trên địa bàn Thành phố đều có thể xử lý hồ sơ.

Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp cá biệt liên quan đến nghiệp vụ buộc phải đến nơi tham gia BHXH ban đầu để điều chỉnh dữ liệu. Điều này là do trước đây việc quản lý dữ liệu sử dụng qua nhiều phần mềm, qua nhiều giai đoạn dẫn đến tình trạng trục trặc kỹ thuật và người lao động buộc phải quay về nơi ban đầu để xử lý hồ sơ.

Để tạo thuận lợi cho người lao động, ngành BHXH tiếp tục truyền thông để người lao động biết việc nộp hồ sơ có thể thực hiện qua nhiều kênh, không bó buộc trong phạm vi địa giới hành chính. Ví dụ, ngoài nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH thì có thể nộp tại bưu điện, qua cổng dịch vụ công của ngành BHXH hoặc cổng dịch vụ công Quốc gia.

Hiện ngành BHXH đang thí điểm tại TPHCM, Bình Dương và một số tỉnh cho phép người lao động đặt lịch làm việc với cơ quan BHXH. Như vậy, người lao động sẽ chủ động thời gian đến làm việc với cơ quan BHXH ở nhiều nghiệp vụ khác nhau.

Đối với trường hợp đã rút BHXH một lần nhưng muốn trả lại tiền trợ cấp để tiếp tục tham gia BHXH, ông Hà nói, thực tế đây là nhu cầu có thật. Tuy nhiên đối chiếu với quy định pháp luật hiện nay thì không có quy định nào đề cập đến vấn đề này. Do vậy, cơ quan chức năng cần nghiên cứu bổ sung quy định để những người có nhu cầu được tái tham gia BHXH hưởng chế độ hưu trí.

Hơn 134.000 người lao động đã nhận trợ cấp thất nghiệp

Những tháng cuối năm, một số ngành nghề sản xuất gặp khó khăn dẫn tới việc cắt giảm lao động. Do vậy số người đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp có xu hướng tăng. Cơ quan BHXH Thành phố cố gắng thực hiện chốt sổ BHXH nhanh để người lao động nộp hồ sơ kịp thời hưởng trợ cấp thất nghiệp. Thuận lợi là hiện gần như 100% chi trả trợ cấp thất nghiệp qua tài khoản cá nhân. Trong tháng 11, cơ quan BHXH TPHCM đã chi trả trợ cấp thất nghiệp cho 11.182 người, luỹ kế từ đầu năm đến nay có 134.587 người lao động trên địa bàn TPHCM đã được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Băng Tâm