Chuyên gia lưu ý khi quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2022

(TBTCO) –

Tháng 3 hàng năm là tháng cao điểm mà doanh nghiệp, người nộp thuế phải làm thủ tục quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân. Vậy người nộp thuế sẽ quyết toán thuế thu nhập cá nhân ở đâu? Thủ tục giảm trừ gia cảnh ra sao? Một bộ hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân gồm những giấy tờ gì? Phóng viên TBTCVN đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Phụng – chuyên gia cao cấp về thuế và quản trị doanh nghiệp – nguyên Cục trưởng Cục Thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) xung quanh những thắc mắc trên.

PV: Thưa ông, một trong những vấn đề mà nhiều người nộp thuế thường băn khoăn, đó là một bộ hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đầy đủ gồm những giấy tờ gì. Xin ông cho biết, quy định về hồ sơ quyết toán thuế hiện nay như thế nào?

Ông Nguyễn Văn Phụng

Ông Nguyễn Văn Phụng: Thông thường hồ sơ mà cá nhân cần nộp trực tiếp tại cơ quan thuế (CQT) gồm 3 loại là: Tờ khai quyết toán thuế TNCN mẫu số 02/QTT-TNCN; Phụ lục bảng kê giảm trừ gia cảnh (GTGC) cho người phụ thuộc; Bản sao (bản chụp từ bản chính) các chứng từ chứng minh số thuế đã khấu trừ, đã tạm nộp trong năm, số thuế đã nộp ở nước ngoài (nếu có).

Cần lưu ý rằng, trường hợp cá nhân không có chứng từ do tổ chức trả thu nhập không cấp cho họ, hoặc tổ chức đó đã bị chấm dứt hoạt động thì CQT căn cứ cơ sở dữ liệu của ngành để xem xét xử lý hồ sơ quyết toán thuế cho cá nhân mà không yêu cầu cá nhân phải cung cấp chứng từ khấu trừ thuế.

Trường hợp tổ chức, cá nhân trả thu nhập sử dụng chứng từ khấu trừ thuế TNCN điện tử, thì người nộp thuế (NNT) sử dụng bản thể hiện của chứng từ khấu trừ thuế TNCN điện tử (bản giấy do NNT tự in chuyển đổi từ chứng từ khấu trừ thuế TNCN điện tử gốc do tổ chức, cá nhân trả thu nhập gửi cho NNT).

Đối với những người phụ thuộc mà trước đây chưa đăng ký, nhưng nay quyết toán thuế cần phải tính GTGC, thì sẽ phải nộp hồ sơ đăng ký người phụ thuộc trực tiếp tại CQT.

PV: Một vấn đề khác mà NNT cũng rất quan tâm, đó là nộp hồ sơ khai quyết toán thuế TNCN ở đâu cho thuận tiện nhất. Xin ông chia sẻ về quy định này?

Ông Nguyễn Văn Phụng: NNT có thể nộp hồ sơ trực tiếp tới cơ quan thuế, hoặc khai nộp tại Cổng thông tin điện tử của ngành Thuế. Trường hợp cá nhân khai và nộp tờ khai quyết toán thuế TNCN tại trang web https://canhan.gdt.gov.vn, thì hệ thống có chức năng hỗ trợ xác định CQT quyết toán dựa trên thông tin liên quan đến nghĩa vụ thuế phát sinh trong năm do cá nhân kê khai.

Người nộp thuế làm thủ tục quyết toán thuế tại Cục Thuế TP. Hà Nội. Ảnh: Hương Xuân.

Xác định CQT mà cá nhân nộp trực tiếp hồ sơ quyết toán theo hướng dẫn của Tổng cục Thuế tại Văn bản số 883/TCT-DNNCN như sau: Cá nhân cư trú có thu nhập tiền lương, tiền công tại một nơi và thuộc diện tự khai thuế trong năm, thì nộp hồ sơ khai quyết toán thuế tại CQT trực tiếp quản lý cơ quan chi trả thu nhập.

Trường hợp cá nhân có thu nhập tiền lương, tiền công tại 2 nơi trở lên, bao gồm cả trường hợp vừa có thu nhập thuộc diện khai trực tiếp, vừa có thu nhập do tổ chức chi trả đã khấu trừ, thì cá nhân nộp hồ sơ khai quyết toán thuế tại CQT nơi có nguồn thu nhập lớn nhất trong năm. Trường hợp không xác định được nguồn thu nhập lớn nhất trong năm, thì cá nhân tự lựa chọn nơi nộp hồ sơ quyết toán tại CQT quản lý trực tiếp tổ chức chi trả, hoặc CQT nơi cá nhân cư trú.

Đối với cá nhân cư trú có thu nhập tiền lương, tiền công thuộc diện tổ chức chi trả khấu trừ tại nguồn từ hai nơi trở lên thì nộp hồ sơ khai quyết toán thuế như sau: Cá nhân đã tính GTGC cho bản thân tại tổ chức, cá nhân trả thu nhập nào thì nộp hồ sơ khai quyết toán thuế tại CQT trực tiếp quản lý tổ chức, cá nhân trả thu nhập đó.

Trường hợp cá nhân có thay đổi nơi làm việc và tại tổ chức, cá nhân trả thu nhập cuối cùng có tính GTGC cho bản thân, thì nộp hồ sơ khai quyết toán thuế tại CQT quản lý tổ chức, cá nhân trả thu nhập cuối cùng. Trường hợp cá nhân có thay đổi nơi làm việc và tại tổ chức, cá nhân trả thu nhập cuối cùng không tính GTGC cho bản thân thì nộp hồ sơ khai quyết toán thuế tại CQT nơi cá nhân cư trú. Trường hợp cá nhân chưa tính GTGC cho bản thân ở bất cứ tổ chức, cá nhân trả thu nhập nào thì nộp hồ sơ khai quyết toán thuế tại CQT nơi cá nhân cư trú.

Trường hợp cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động, hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng, hoặc ký hợp đồng cung cấp dịch vụ có thu nhập tại một nơi, hoặc nhiều nơi đã khấu trừ 10% thì nộp hồ sơ khai quyết toán thuế tại CQT nơi cá nhân cư trú.

Cá nhân cư trú trong năm có thu nhập từ tiền lương, tiền công tại một nơi, hoặc nhiều nơi nhưng tại thời điểm quyết toán không làm việc tại tổ chức, cá nhân trả thu nhập nào, thì nơi nộp hồ sơ khai quyết toán thuế là CQT nơi cá nhân cư trú.

Đối với cá nhân cư trú có thu nhập tiền lương, tiền công thuộc diện trực tiếp quyết toán thuế TNCN với CQT nếu có hồ sơ đề nghị giảm thuế do thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn, bệnh hiểm nghèo thì nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế chính là CQT nơi cá nhân nộp hồ sơ giảm thuế. CQT xử lý hồ sơ giảm thuế có trách nhiệm xử lý hồ sơ quyết toán thuế theo quy định.

PV: Tại các buổi hỗ trợ quyết toán thuế của cơ quan thuế, nhiều NNT hỏi về thủ tục đăng ký GTGC và thời hạn để đăng ký như thế nào. Xin ông chia sẻ về quy định này?

Ông Nguyễn Văn Phụng: Thủ tục đăng ký GTGC rất đơn giản, thông thường thì cá nhân làm công ăn lương sẽ thực hiện đăng ký tại cơ quan chi trả thu nhập theo mẫu quy định. Đối với các cá nhân trực tiếp đăng ký GTGC với CQT thì thực hiện nộp Bản đăng ký người phụ thuộc theo mẫu số 07/ĐK-NPT-TNCN ban hành kèm theo Phụ lục II Thông tư số 80/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Đối với những người quên chưa đăng ký GTGC, hoặc nay cần đăng ký bổ sung như đã trao đổi ở phần trên, thì vẫn được quyền đăng ký tại thời điểm nộp hồ sơ quyết toán thuế. Cùng với đăng ký, cá nhân phải có được những giấy tờ cần thiết chứng minh cho các trường hợp đăng ký GTGC. Công chức thuế sẽ hỗ trợ cho NNT thực hiện việc đăng ký GTGC cũng như khai quyết toán thuế được thuận lợi, kể cả hướng dẫn khai trực tiếp qua mạng.

PV: Xin cảm ơn ông!

Cá nhân tài trợ cần có chứng từ chứng minh

Các trường hợp cá biệt sẽ phải nộp thêm các giấy tờ cần thiết tùy theo đối tượng gồm: Đối với cá nhân trong năm 2022 có dùng thu nhập để tài trợ, đóng góp vào quỹ từ thiện, quỹ nhân đạo, quỹ khuyến học thì cần có bản sao các hóa đơn chứng từ chứng minh khoản đóng góp vào các quỹ này (những khoản này sẽ được giảm trừ khi tính thuế, cần có chứng từ chứng minh).