Cảm nhận bài thơ Vội vàng chọn lọc hay nhất

Vội vàng là một trong những bài thơ đặc sắc và nổi bật nhất trong sự nghiệp văn học của nhà thơ Xuân Diệu.

Cảm nhận bài thơ Vội vàng chọn lọc hay nhất – Mẫu số 1

Xuân Diệu (1916 – 1985) là một nhà thơ của tình yêu, của mùa xuân và tuổi trẻ với một giọng thơ sôi nổi, đắm say, yêu đời thắm thiết. Ông được nhà phê bình văn học Hoài Thanh nhận xét là “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới” bởi ông luôn đem đến cho nền thơ ca một sức sống mới, nguồn cảm xúc mới và cả một quan niệm sống mới mẻ cùng với những cách tân nghệ thuật đầy sáng tạo. Trong sự nghiệp sáng tác của ông, bài thơ “Vội vàng” là một trong những bài thơ đặc sắc nhất, mang đậm nét phong cách sáng tác của Xuân Diệu, đó là một cái tôi yêu đời, yêu cuộc sống đến mãnh liệt.

“Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi.”

Ngay từ bốn câu thơ đầu, Xuân Diệu đã thể hiện ý tưởng vô cùng táo bạo và đầy lãng mạn: “tắt nắng” để gam màu đừng nhạt phai và “buộc gió” để hương sắc đừng bay đi. Cùng với điệp từ “Tôi muốn”, nhà thơ đã cho thấy ước mơ được đoạt lấy quyền uy của vũ trụ, ước mơ có khả năng làm ngưng đọng thời gian và không gian để có thể thoải mái ngắm nhìn và tận hưởng thiên nhiên mùa xuân đầy tươi đẹp. Có thể nói, đằng sau ước muốn phi lý ấy là một tâm hồn yêu người với thái độ trân trọng, nâng niu và gìn giữ.

Bằng đôi mắt đong đầy tình yêu thương với thiên nhiên mùa xuân và cuộc đời, Xuân Diệu đã phát hiện được những vẻ đẹp rực rỡ, tươi sáng nhất nơi trần gian:

“Của ong bướm này đây tuần tháng mật

Này đây hoa của đồng nội xanh rì

Này đây lá của cành tơ phơ phất

Của yến anh này đây khúc tình si

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi”

Xuân Diệu mở ra trước mắt người đọc một bức tranh sự sống đầy sống động với đầy đủ hình ảnh, màu sắc, âm thanh và cả những chuyển động nhẹ nhàng, tinh tế của vạn vật. Điệp ngữ “này đây” đã gợi ra sự háo hức, rạo rực của người thi sĩ khi giới thiệu về vẻ đẹp nơi trần gian – nơi người thi sĩ đắm say với một tình yêu mãnh liệt. Hình ảnh ong bướm, hoa cỏ, đồng nội, cành tơ, yến anh, ánh sáng là những hình ảnh đẹp đẽ, tươi non của cuộc sống thường nhật, nhưng qua lăng kính lãng mạn và tình yêu cuộc sống của nhà thơ thì những hình ảnh vốn quen thuộc ấy bỗng tươi sáng, hấp dẫn như cảnh sắc nơi thiên đường.

“Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa

Tháng giêng ngon như một cặp môi gần

Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:

Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”

Mùa xuân luôn là một nguồn cảm hứng bất tận của các thi sĩ, tuy nhiên để có thể đem đến một hình ảnh mùa xuân độc đáo nhưng vẫn đầy tinh tế như Xuân Diệu thì làng văn học Việt Nam có mấy ai? “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần” – một câu thơ độc đáo, mới mẻ, hiện đại mang đầy nét Xuân Diệu. Ông sử dụng từ “ngon” là một từ chuyển đổi cảm giác, ví một khái niệm thời gian là trừu tượng với một hình ảnh là “một cặp môi gần”. Phép so sánh này đã đưa đôi môi nồng thắm của con người trở thành trung tâm của vũ trụ, trở thành chuẩn mực cho cái đẹp, là thước đo vẻ đẹp của tạo hóa. Nếu người xưa lấy thiên nhiên để làm thước đo cho vẻ đẹp của con người thì nay Xuân Diệu đã đi ngược lại với quan niệm bất thành văn ấy để đặt con người ở vị trí trung tâm của vũ trụ và khẳng định con người mới là chuẩn mực của mọi vẻ đẹp. Tuy nhiên, cho dù đang say sưa trong bữa tiệc mùa xuân thì nhà thơ vẫn vô cùng nhạy cảm khi nhận ra rằng xuân sẽ không thể tồn tại mãi, ông bắt đầu trầm ngâm: “Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa”. Câu thơ được ngắt làm hai, giống như đang diễn tả một niềm vui không trọn vẹn. Ngay khi đang sung sướng tận hưởng tuổi thanh xuân thì nhà thơ cũng bắt đầu cảm thấy tiếc nuối vì tuổi thanh xuân sẽ không bao giờ trở lại. Tác giả không chờ thời gian trôi qua, không chờ đến mùa hạ mới nhớ đến mùa xuân, không chờ tuổi trẻ trôi qua mới biết tiếc nuối tuổi thanh xuân của mình.

Ông thấp thỏm, lo âu trước những bước đi của thời gian:

“Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua

Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già”

Bằng những cảm nhận nhạy bén của mình, Xuân Diệu có thể nhìn thấy những dấu hiệu tàn phai của sự sống ngay ở thời tươi. Việc kết hợp những động từ, tính từ trái nghĩa như “tới” – “qua”, “già” – “non” lại càng làm nổi bật lên hình ảnh một mùa xuân sắp sửa lụi tàn. Thời gian chẳng chờ đợi ai, nó cứ mặc kệ đi tuổi trẻ, thanh xuân, cảnh vật xung quanh mà vụt đi mất. Thời gian, tuổi trẻ, chả bao giờ có thể quay lại, bởi thế mà tứng giấy đều phải trân trọng, phải sống một cách vội vàng kẻo lỡ những thành xuân cuộc đời. Tác giả yêu mến mùa xuân, khao khát muốn giữ lại mùa xuân tươi trẻ mãi mãi, nhưng biết làm sao đây, con người đâu thể thắng nổi quy luật thời gian:

“Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất

Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,

Không cho dài thời trẻ của nhân gian,

Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,

Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại!

Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,

Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời”

Thật vậy, đất trời, vũ trụ bao la là thế, nhưng con người lại nhỏ bé, đời người lại hữu hạn. Mùa xuân thì sẽ mãi tuần hoàn, nhưng tuổi trẻ đâu tồn tại mãi, thế nên nỗi tiếc nuối, bâng khuâng ngợp cả đất trời.

“Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi

Khắp núi sông vẫn than thầm tiễn biệt…

Con gió xinh thì thào trong lá biếc,

Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?

Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,

Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?

Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa…”

Những từ ngữ như “tiếc”, “chia phôi”, “tiễn biệt”, “đứt”, “phai tàn”… kết hợp với những dấu chấm than, dấu hỏi, các cặp vần gieo liên tiếp lại càng tạo nên một mạch thơ dồn dập, gấp gáp giữa một khung cảnh buồn bã và đầy ảm đạm.

“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,

Ta muốn ôm

Cả sự sống bắt đầu mơn mởn

Ta muốn riết mây đưa và gió lượn

Ta muốn say cánh bướm với tình yêu

Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều

Và non nước, và cây, và cỏ rạng

Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,

Cho no nê thanh sắc của thời tươi

– Hơi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”

Nếu ở khổ thơ đầu và thứ hai là tình yêu da diết, mãnh liệt cùng với sự tiếc nuối lìa xa thì đoạn thơ cuối bài như một lời giải đáp cho sự thắc mắc: Tại sao tác giả đặt tên bài thơ là “Vội vàng”? Cụm từ “Mau đi thôi!” như một lời thúc giục khi Xuân Diệu chợt nhận ra rằng thời gian vẫn còn kịp để trao đi những yêu thương và sống trọn vẹn với tuổi thanh xuân ngắn ngủi. Xuân Diệu đã sử dụng hàng loạt những động từ mạnh: “Ôm, riết, thâu” thể hiện khát khao chiếm lĩnh những vẻ đẹp của thời tươi. Không thể làm cho bước đi của thời gian ngừng lại thì hãy sống tận độ, sống nồng nhiệt, yêu hết mình để không có hối tiếc khi thời gian trôi đi. Quan niệm sống “vội vàng” của Xuân Diệu như lời khuyên chân thành, tha thiết đến độc giả: Hãy sống ý nghĩa, sống hết mình cho cuộc đời này và đừng để thời gian trôi qua kẽ tay một cách vô nghĩa.

Bài thơ được kết thúc bởi câu thơ tràn đầy cảm xúc “Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”. Đây tiếp tục là một câu thơ vô cùng đặc sắc của Xuân Diệu, thể hiện tinh thần chiếm lĩnh, làm chủ đất trời của con người trước thiên nhiên. Câu thơ chính là kết tinh của tình yêu và sáng tạo của người thi nhân, “xuân hồng” không chỉ gợi liên tưởng đến mùa xuân mà còn gợi ra màu sắc tươi non, hấp dẫn, “cắn” lại là hành động chiếm lĩnh đầy mạnh mẽ. Nếu xuân hồng là phần tươi ngon, hấp dẫn nhất của cuộc đời thì nhà thơ muốn chiếm lĩnh để tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp của trần gian.

Cảm nhận bài thơ Vội vàng chọn lọc hay nhất – Mẫu số 2

Hình ảnh mùa xuân tràn ngập sức sống, tràn ngập sắc hương từ lâu đã trở thành một niềm cảm hứng bất tận cho các thi sĩ. Tuy nhiên, cùng chủ đề mùa xuân ấy, Xuân Diệu đã đem đến cho người đọc những cảm xúc rất đặc biệt, đó là tình yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên mãnh liệt xen lẫn với nỗi niềm không thể níu kéo mùa xuân ở lại bên mình mãi mãi qua bài thơ “Vội vàng”. Vội vàng là bài thơ được trích từ tập Thơ Thơ (1938), được lấy cảm hứng từ một tâm hồn yêu cuộc sống thiết tha và những khám phá mới mẻ về triết lý nhân sinh của cuộc đời.

Ngay từ những câu thơ mở đầu, Xuân Diệu đã thể hiện khát vọng được giữ lấy mùa xuân:

“Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi.”

Nắng và gió là hai hình ảnh thiên nhiên được tác giả sử dụng làm biểu tượng của thời gian, còn hương và màu là biểu tượng cho mùa xuân, của cái đẹp. Tác giả đã dùng những động từ mạnh: “tắt” (nắng), “buộc” (gió) cùng với điệp từ “Tôi muốn” để thể hiện ý muốn kiểm soát được thiên nhiên và thời gian để giữ lại màu sắc và hương thơm của mùa xuân. Câu thơ ngắn, giọng thơ mạnh cũng góp phần thể hiện thái độ vội vã, tâm hồn trẻ trung, đầy sức sống của tác giả. Khổ thơ ngũ ngôn mở đầu cho tác phẩm vừa cô đọng, ý nghĩa nhưng cũng không kém phần cảm xúc.

“Của ong bướm này đây tuần tháng mật

Này đây hoa của đồng nội xanh rì

Này đây lá của cành tơ phơ phất

Của yến anh này đây khúc tình si

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi

Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa

Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”

Khung cảnh thiên nhiên rực rỡ sắc màu được Xuân Diệu miêu tả bằng những câu thơ bay bổng, sinh động. Khung cảnh non nước hiện lên trong thơ đẹp lung linh như một “thiên đường trên mặt đất”. Hình ảnh “ong bướm”, “hoa của đồng nội”, “lá của cành tơ”, “yến anh”… qua con mắt của người nghệ sĩ tài hoa đã hiện lên thật say đắm lòng người. Điệp cấu trúc “này đây” được Xuân Diệu sử dụng tài tình và đầy khéo léo như lời mời gọi, phô bày hết những tinh hoa, tuyệt mỹ của cuộc sống. Những khi sáng sớm, “thần Vui hằng gõ cửa” ta lại chào đón một ngày mới trong niềm hân hoan, rạng rỡ. Hình ảnh so sánh đầy sáng tạo và rất gợi cảm “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”, tháng giêng tháng của mùa xuân tràn đầy sức sống được so sánh như “một cặp môi gần”, đó là bờ môi căng mọng tuyệt đẹp của người con gái đang độ xuân thì. Có thể nói cái nhìn của Xuân Diệu rất mới mẻ và độc đáo, ông đã lấy chuẩn mực cái đẹp của con người để miêu tả cảnh sắc của thiên nhiên.

Khi đang tận hưởng hương sắc mùa xuân, tác giả bỗng cảm thấy lo sợ rằng những vẻ đẹp ấy sẽ tan biến vào hư vô, bởi thời gian là một dòng chảy vĩnh cửu:

“Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:

Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.”

Tác giả đặt mình trong hai trạng thái đối lập: nửa “sung sướng” nửa “vội vàng”. Dấu chấm ngăn cách giữa dòng thơ lại càng khẳng định sự đối lập đó trong cảm xúc của nhà thơ. Nhà thơ đã nhận ra được bước đi vô tình mà tàn nhẫn của thời gian nên ông không đợi mùa xuân đi hết chặng đường của mình rồi mới nhớ thương, tiếc nuối.

“Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua

Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già

Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.

Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,

Không cho dài thời trẻ của nhân gian,

Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,

Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại

Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,

Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;

Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,

Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt…

Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc

Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi

Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,

Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?

Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa…”

Thời gian thì luôn vô tình, vậy nên Xuân Diệu sợ hãi tuổi trẻ sẽ qua đi nhanh chóng. “Xuân đang tới nghĩa là xuân đang qua” – câu thơ nghe tưởng như vô lý nhưng lại là quan điểm nhân sinh khéo léo được tác giả lồng ghép vào thơ, mỗi mùa xuân tới mang theo bao niềm tin, hy vọng nhưng đồng thời cũng là thời khắc báo hiệu mỗi người đã tăng thêm một tuổi, đồng nghĩa với việc tuổi xuân đang ngày càng đi xa. Chính vì vậy, nhà thơ bắt đầu hờn trách: “Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn/ Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại”. Thật vậy, mỗi một lứa tuổi ta lại cảm nhận đc một mùa xuân mang hương vị khác nhau, khi tuổi trẻ qua đi, có lẽ ta cũng sẽ không còn cảm nhận được một mùa xuân mơn mởn, tràn đầy nhựa sống nữa. Đây chính là điều mà tác giả nuối tiếc đến tột cùng!

Xuân Diệu đã sớm nhận ra mối quan hệ đối kháng giữa thiên nhiên vĩnh hằng và con người bé nhỏ, vậy nên ông đau khổ, tuyệt vọng và ôm trong mình giấc mộng được sống mãi với cuộc đời, mặc dù biết rằng giấc mộng đó sẽ không thể trở thành sự thật. Nghệ thuật điệp từ “xuân” cùng với phép đối xứng “tới” – “qua”, “non” – “già”, “rộng” – “chật” tạo cho mạch thơ thêm dồn dập, gấp gáp. Thêm vào đó, những từ ngữ: tiếc, chia phôi, tiễn biệt, đứt, phai tàn… kết hợp với những dấu chấm than, dấu hỏi, các cặp vần gieo liên tiếp, tạo nên cả một khoảng trời buồn bã, ảm đạm, đau khổ và đầy nuối tiếc.

Nhưng tác giả cũng sớm thoát ra khỏi những cảm xúc buồn bã đó để thể hiện khát khao sống cháy bỏng, mong muốn được giao cảm với cuộc đời trong đoạn thơ cuối. Nhịp sống vội vàng, dồn dập được Xuân Diệu tái hiện bằng những câu thơ mang xúc cảm dạt dào và đầy cuồng nhiệt:

“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,

Ta muốn ôm

Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn

Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,

Ta muốn say cánh bướm với tình yêu

Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều

Và non nước, và cây, và cỏ rạng

Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng

Cho no nê thanh sắc của thời tươi

– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”

Cụm từ “Mau đi thôi!”, cùng đại từ nhân xưng “ta” được điệp lại nhiều lần như một lời thúc giục vội vã đã bộc lộ cái tôi mạnh mẽ của nhà thơ. Hàng loạt những hình ảnh thơ mộng, trữ tình thể hiện tinh thần tích cực như “sự sống mơn mởn”, “mây đưa và gió lượn”, “cánh bướm với tình yêu”… kết hợp với những động từ mạnh “ôm”, “riết”, “thâu” tạo nên giọng thơ say đắm, tận hưởng hương vị tình yêu nồng cháy. Câu thơ “Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi” đầy táo bạo, mới lạ, động từ “cắn” khiến ta liên tưởng mùa xuân thật quyến rũ, gợi cho ta cảm giác muốn chiếm giữ lấy cái đẹp, cái tinh túy ấy của thiên nhiên.

Xuân Diệu được mệnh danh là “ông hoàng thơ tình”, là nhà thơ “mới nhất trong các nhà thơ mới” với sức sáng tạo mãnh liệt. Ông luôn đem đến cho thơ ca một sức sống mới, một nguồn cảm xúc mới, thể hiện một quan niệm sống mới mẻ cùng với những cách tân nghệ thuật đầy sáng tạo. Tất cả những điều đó đã được Xuân Diệu thể hiện rõ nét qua bài thơ “Vội vàng”, qua đó thể hiện tình yêu mãnh liệt đối với cuộc sống, với cái đẹp, sự ham sống đến cuồng nhiệt qua một hình thức nghệ thuật điêu luyện, sáng tạo của nhà thơ.

Trên đây là bài viết của Luật Minh Khuê về chủ đề Cảm nhận bài thơ Vội vàng chọn lọc hay nhất. Hy vọng những nội dung trên đây đã đem đến cho bạn nhiều thông tin bổ ích!