Cách nuôi tôm sú hiệu quả – Trọn bộ kỹ thuật nuôi tôm sú từ chuyên gia

Việt Nam hiện nay đang là một trong 6 nước xuất khẩu tôm sú nhiều nhất trên thế giới. Tôm trở thành một trong những mặt hàng thủy sản có vai trò quan trọng trong kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Với lợi thế về điều kiện tự nhiên thuận lợi kết hợp với việc nông dân Việt đã áp dụng đầy đủ và hợp lý theo đúng quy trình kỹ thuật nuôi tôm sú, đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng, nâng cao chất lượng thịt tôm, cải thiện năng suất mang lại nguồn thu lớn. Cùng tham khảo bài viết dưới đây để tìm hiểu cách nuôi tôm sú hiệu quả .

 Cách nuôi tôm sú hiệu quả mang lại năng suất cao

Đặc điểm sinh học của tôm sú

• Tôm sú có tên tiếng anh là Giant tiger prawn.

• Chúng là loài động vật máu lạnh, thân nhiệt của tôm chỉ có thể giao động ở mức nhiệt độ nhất định. Chính vì vậy chúng cực kì mẫn cảm, dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài như nhiệt độ môi trường sống, thời tiết thay đổi,…

• Các bộ phận chính trên cơ thể tôm bao gồm chủy tôm, mũi, 1 cặp râu, 3 cặp chân hàm, 5 cặp chân ngực, 1 cặp chân bụng, đuôi và bộ phận sinh dục.

• Tôm sú đực thường có kích thước nhỏ hơn so với tôm sú cái.

• Tôm thường kiếm ăn và hoạt động sinh sản vào ban đêm.

• Tôm sú là loài không ưa ánh sáng nên tôm trưởng thành thường sống vùi mình và ăn các loài giáp xác dưới đáy ao.

• Từ ấu trùng phát triển thành tôm sú trưởng thành thông qua quá trình lột xác trong từng giai đoạn.

• Vòng đời của tôm sú giao động 2 năm đối với con đực và khoảng 1,5 năm đối với con cái. Tuổi thọ của tôm sú phụ thuộc rất nhiều vào môi trường sinh sống của chúng có được ổn định hay không.

• Màu sắc của tôm sú khác nhau tùy thuộc vào thức ăn và nơi ở của chúng. Nhìn chung cơ thể tôm sú thường có các màu sắc như xanh lá cây, đỏ, nâu, xanh, xám.

Chuẩn bị môi trường nuôi tôm sú

Môi trường sống của tôm sú

Tôm sú ưa thích và phát  triển ở nhiệt đổ từ 18 đến 30 độ C. Chúng rất dễ bị bệnh và chết do nhiệt độ môi trường thay đổi thất thường.

Độ pH trong nước thích hợp cho tôm sú sinh trưởng vào khoảng 7.5 đến 8.5. pH trong nước cũng cần phải giữ ổn định trong ngày, tránh dao động vượt quá 0.5.

Tôm không ưa ánh sáng  và thường thích sống ở vùng đáy. Do vậy bà con nên giữ độ trong của nước không quá cao, trong khoảng 30 cm là hợp lí.

pH trong nước phụ thuộc rất nhiều vào độ kiềm trong ao nuôi. Giữ độ kiềm ổn định ở mức 80 – 120 mg/l sẽ giúp cho tôm không bị sốc do biến đổi môi trường và tăng khả năng kháng bệnh của tôm.

Các cách chuẩn bị môi trường nuôi tôm sú

Nuôi tôm sú trên ao bạt

• Nuôi tôm sú trên ao bạt hay còn gọi là ao nổi, là mô hình nuôi tôm ít phổ biến hơn so với ao chìm. Bên cạnh đó nuôi tôm trong ao lót bạt có thể dễ dàng kiểm soát môi trường nuôi tốt hơn.

• Chuẩn bị đầm sâu khoảng 80 – 90cm và có đáy bằng phẳng để lót bạt, cần loại bỏ hết các vật cứng, nhọn có thể làm rách bạt ao. Lót bạt ao phủ kín đáy và thành đầm. Bà con nên chọn loại bạt dày, có khối lượng tương đối để đảm bảo bạt bám sát dưới nền đáy.

• Cố định và hàn bạt ao chắc chắn đảm bảo không rò rỉ nước từ trong ao ra ngoài. Đồng thời ngăn nước nhiễm phèn ở bên ngoài không thể xâm nhập vào bên trong ao.

• Cần trang bị cho ao bạt đầy đủ hệ thống hỗ trợ nuôi tôm như máy bơm nước, quạt nước, máy đo nồng độ pH, máy đo nồng độ kiềm,…

• Cải tạo ao: Sau khi thu hoạch tôm cần rút cạn nước. Tiến hành nạo vét đáy ao cho bằng phẳng, loại bỏ bớt lớp bùn dưới đáy ao ra ngoài. Bón vôi và Dolimite giúp ổn định độ pH và kiềm bên trong ao nuôi. Sau khi bón vôn cần để phơi khoảng 12 ngày để loại bỏ hết mầm bệnh gây hại.

• Bón phân gây màu được thực hiện ngay sau khi cải tạo ao. Quá trình này giúp tạo nguồn thức ăn và môi trường sống thích hợp cho tôm. Phân bón là phân hữu cơ hoặc phân vô cơ đều được. Nước chuyển sang màu xanh nõn hoặc màu vàng nâu, độ trong giao động trong mức 45cm là có thể thả tôm.

   

Nuôi tôm sú trong bể xi măng

Những năm gần đây, mô hình nuôi tôm sú ở Việt Nam đang chuyển hướng mạnh sang mô hình nuôi tôm sú trong bể xi măng, do đem lại thu lớn cho người chăn nuôi. Mặc dù kĩ thuật và công nghệ nuôi tôm sú trong bể xi măng yêu cầu cao hơn so với các phương pháp nuôi tôm khác. Tuy nhiên, cách nuôi tôm mới mẻ này lại giúp cho quá trình nuôi và chăm sóc tôm được dễ dàng, dễ kiểm soát, ổn định môi trường nuôi, giảm thiểu số lượng tôm bị bệnh.

• Bể nuôi tôm sú thường có diện tích khoảng 15m2, thành bể cao 1,2m. Bể được chuẩn bị cần phải được vệ sinh sạch sẽ và khử trùng trước khi tiến hành cho nước vào nuôi tôm.

• Bên cạnh bể nuôi tôm cần xây dựng một bể riêng xử lý nước, đảm bảo có đầy đủ ống thoát nước và sục khí.

• Nước đưa vào bể cần được bơm qua bể xử lý, chảy qua túi lọc.

• Sử dụng các chất hóa học để cân bằng độ pH, độ kiềm, độ mặn,… đảm bảo môi trường sống thích hợp cho tôm sú phát triển. Cần phải kiểm tra các thông số của bể chứa trước khi đưa tôm giống vào nuôi.

Chọn và thả giống tôm sú

• Bà con cần đảm bảo mua tôm giống tại những trại tôm có uy tín, có chất lượng tốt, nguồn gốc rõ ràng, đã qua kiểm dịch và được cấp phép của cơ quan chuyên môn.

• Bà con có thể áp dụng nhiều phương pháp để chọn mua tôm giống tốt như cảm quan, căn cứ vào trạng thái hoạt động của tôm, quan sát ngoại hình và màu sắc của lô tôm giống…. Cần lựa chọn những con tôm giống khỏe mạnh thường xuyên bơi, tốc độ bơi chậm, bơi ngược dòng nước. Chọn những con sống ở đáy hoặc thành ao, có phản xạ nhanh với ánh sáng và tiếng động. Về ngoại hình, tôm giống tốt cần có nguyên vẹn các phần, đuôi tôm xòe đẹp, vỏ mỏng. Nên chọn những con tôm có màu xám tro hoặc đen, không bị dị màu. Chiều dài của thân tôm trong khoảng 12mm đến 15mm.

• Trước khi thả tôm giống cần phải kiểm tra kỹ môi trường nuôi đạt chuẩn về các nồng độ. Nước nuôi tôm và nước dùng để di chuyển tôm cần có độ mặn chênh nhau không quá 5/1000, tránh hiện tượng tôm chết do bị sốc do môi trường thay đổi. Theo kinh nghiệm nuôi tôm sú, thời điểm thả tôm giống vào bể chứa rất quan trọng, cần cho tôm thích nghi với nước ở trong bể khoảng 20 phút trước khi thả trực tiếp tôm vào bể.

• Thời điểm thả tôm sú thích hợp vào lúc có trời mát, ánh sáng nhẹ như sáng sớm hoặc chiều tà. Không nên lựa chọn thả tôm giống vào những ngày có thời tiết thất thường, mưa to hoặc nắng gắt.

Mật độ nuôi tôm sú

Mật độ nuôi tôm sú có sự khác nhau giữa phương pháp nuôi tôm sú thâm canh và nuôi tôm sú quảng canh.  Tùy theo khả năng và điều kiện ao nuôi mà người nuôi tôm cần lựa chọn mật độ tôm sú cho phù hợp. Thả từ 4 – 12 con tôm/ m2 và chia thành nhiều lần thả, thời giam mỗi lần thả cách nhau khoảng 2 tháng. Nếu muốn nuôi tôm sú mật độ cao nên lựa chọn mô hình thâm canh, số lượng con có thể thả trong 1 m2 giao động từ 25 đến 50 con.

NHẬN THÔNG TIN TƯ VẤN MIỄN PHÍ TỪ CHUYÊN GIA NGAY!!!

Thức ăn nuôi tôm sú

Trong quá trình chuẩn bị ao nuôi, bà nuôi cần phải bón phân màu cho ao, điều này giúp cho động, thực vật phù du trong ao phát triển. Đây chính là nguồn thức ăn tự nhiên của tôm sú. Nguồn thức ăn này đặc biệt quan trọng trong giai đoạn đầu khi tôm còn bé.

Bên cạnh thức ăn tự nhiên, để đảm bảo cho tôm sú phát triển khỏe mạnh và không bị bệnh, tăng tỷ lệ sống cần phải cung cấp thức ăn công nghiệp dạng viên và cho vào máy cho tôm ăn, hỗ trợ công đoạn rắc thức ăn cho tôm diễn ra nhanh chóng hơn. Thức ăn công nghiệp phải xét xem giá trị dinh dưỡng sao cho phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm. Cần phải bổ sung các chất vitamin C, chất khoáng, men tiêu hóa,… cho tôm ngay từ giai đoạn ươm giống. Tôm từ 1 tháng tuổi trở lên thì cần những thức ăn có độ đạm cao khoảng 50% để phát triển.

Trong quá trình nuôi tôm cần theo dõi, kiểm soát và điều chỉnh lượng thức ăn, thời gian ăn của tôm cho phù hợp.

Chăm sóc tôm sú

• Tôm sú trong giai đoạn đầu ươm giống cực kì mẫn cảm với sự thay đổi của môi trường. Chính vì vậy cần phải luôn kiểm tra và giữ ổn định nồng độ kiềm, độ pH, độ mặn của nước. Hạn chế sự biến động làm tôm bị sốc, tránh thay nước trong 2 tháng đầu thả nuôi. Nước nuôi tôm cần được đi qua bể xử lý hoặc máy xử lý nước trước khi bơm vào trong ao, bể chứa. Không nên bơm quá nhiều nước vào trong một lần bơm.
• Nuôi tôm cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng tiêu chuẩn. Thường xuyên bổ sung các chất cần thiết cho tôm như vitamin, chất khoáng và men tiêu hóa giúp tôm ăn nhiều hơn. Thức ăn của tôm cần cân bằng giữa thức ăn tự nhiên và thức ăn công nghiệp.
• Theo dõi tôm theo từng thời kỳ, kiểm tra tôm thường xuyên, phát hiện tôm bệnh để xử lý kịp thời.

Một số bệnh ở tôm và cách trị bệnh cho tôm sú

Việt Nam là nước có khí hậu và thời tiết thay đổi theo mùa, bên cạnh đó tình trạng ô nhiễm và biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng khiến cho tôm sú rất dễ mắc bệnh, gây thiệt hại kinh tế cho người chăn nuôi. Một số bệnh tôm sú thường gặp hiện nay bao gồm:

• Bệnh đen mang là bệnh thường gặp khi ao nuôi ở trong tình trạng không tốt, nước ao bị nhiễm độc hoặc mật độ thả nuôi tôm quá cao. Tôm mắc bệnh thường có biểu hiện phần mang, đuôi, chân tôm chuyển sang màu đen, tôm nhỏ yếu, ăn ít hoặc chết. Cần xử lý bệnh này ngay lập tức  bằng cách sử dụng hệ thống oxy, sục khí cho ao nuôi, sử dụng men vi sinh để phân hủy các chất thải tích tụ nơi đáy ao, vớt bớt tảo trong ao rồi tiến hành thay nước sạch.
• Bệnh đóng vôi, đóng rong thường xuất hiện khi tôm trưởng thành. Tôm bị bệnh có hiện tượng đóng rong ở thân, tôm nhỏ yếu, ăn ít, mang tôm đổi màu. Nguyên nhân gây bệnh do tảo, nấm, động vật nguyên sinh và vi khuẩn trong ao nuôi tác động với nhau gây ra bệnh. Chính vì vậy, để xử lý bệnh này, người nuôi tôm  cần cải tạo lại ao, bể nuôi tôm, thực hiện thay dần nước sạch cho ao, cắt bỏ bớt tảo, nạo vét bớt các chất hữu cơ trong ao, sử dụng men vi sinh.
• Hội chứng tôm chết sớm EMS hay còn được gọi với cái tên bệnh hoại tử gan tụy cấp tính AHPND là bệnh nguy hiểm và thường gặp ở tôm. Tôm bị nhiễm bệnh rất yếu, vỏ mỏng, ruột rỗng và gan dị thường, chết trong khoảng 2 -3 ngày sau đó. Cần áp dụng các biện pháp an toàn sinh học, bổ sung vi sinh và men tiêu hóa cho tôm. Thường xuyên kiểm tra trạng thái hoạt động của tôm và nồng độ các chất trong nước ao.
• Bệnh vỏ phát sáng thường xuất hiện ở những con tôm giống và tôm trưởng thành. Tôm bị bệnh có phản ứng chậm, bơi lờ đờ vô định, hệ tiêu hóa suy giảm, vỏ tôm phát ra ánh sáng trắng hoặc xanh lục vào ban đêm, tôm sẽ chết sau 45 ngày nhiễm bệnh. Bệnh nảy sinh do các vi khuẩn phát sáng sống bên trong cơ thể tôm. Cần xử lý sạch nước nuôi tôm, vệ sinh bể, sục khí và loại khí độc NH3, NO2 trong ao nuôi.

Phòng bệnh cho tôm sú

Bên cạnh các bệnh trên, tôm sú trong quá trình ương giống đến khi trưởng thành còn gặp các loại bệnh như bệnh vỏ kinh niên, bệnh đỏ thân,… Để ngăn chặn các bệnh trên xuất hiện trong đàn tôm, người nuôi trồng cần thực hiện các biện pháp phòng bệnh hợp lý.

• Chuẩn bị môi trường nuôi và ao nuôi tôm sú theo đúng quy trình, sạch sẽ, có nồng độ pH, độ kiềm và độ mặn hợp lý.
• Trong quá trình chọn tôm giống cần thu mua tại những địa điểm bán giống uy tín, lô tôm giống đồng đều, khỏe mạnh, không mang mầm bệnh.
• Xây dựng hệ thống xử lý nước sạch, hệ thống quạt nước cung cấp oxy cho tôm.
• Áp dụng biện pháp nuôi tôm an toàn, đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ cho tôm trong từng giai đoạn phát triển của tôm.
• Định kỳ kiểm tra tôm và môi trường ao nuôi.
• Phát hiện tôm nhiễm bệnh kịp thời để có biện pháp xử lý.

Thu hoạch tôm sú

• Thời gian nuôi tôm sú trong khoảng 4 tháng, có thể thu hoạch lứa tôm khi tôm đạt trọng lượng 35- 50 g/ con.
• Thu hoạch tôm cần các dụng cụ như bạt, rổ, xô hoặc chậu nhựa, nước sạch, đá lạnh, lưới, thùng giữ nhiệt,…
• Quan sát kích thước, màu sắc và trạng thái hoạt động của tôm thường xuyên trước khi thu hoạch. Không nên thu hoạch tôm trong giai đoạn tôm lột xác.
• Nếu trong ao chỉ có một số con tôm đạt tiêu chuẩn thu hoạch thì nên áp dụng phương pháp thu tỉa, dùng mồi nhử và lưới bắt để bắt. Khi tất cả con tôm trong ao đều đạt ngưỡng tiêu chuẩn để thu hoạch thì có thể tát cạn ao, hoặc dùng lưới để thu hoạch cả mẻ tôm.
• Tôm thu hoạch lên cần đặt ở nơi nước sạch, sục khí oxy thường xuyên cho tôm.
• Để kéo dài thời gian tiêu thụ cần mang tôm đi ướp đá lạnh và đặt trong thùng giữ nhiệt.

Bài viết trên đây đã giới thiệu tới bà con cách nuôi tôm sú hiệu quả. Hi vọng bài viết sẽ mang đến những thông tin hữu ích và cần thiết giúp bà con nâng cao năng suất nuôi tôm sú. Đảm bảo vật nuôi khỏe mạnh và có phương hướng giải quyết khi đàn tôm bị bệnh mang lại nguồn thu nhập cao cho người nuôi tôm.