Cách dạy trẻ 3 tuổi bằng hoạt động vui chơi hiệu quả cha mẹ nên biết | Cleanipedia

1. Hành vi thường có ở trẻ 3 tuổi

Khi 3 tuổi, trẻ sẽ có những biến đổi về cơ thể và hanh vi nhất định. Tuy nhiên, đa số các bé sẽ có 1 trong 5 hoặc tất cả những hành vi bên dưới. Bố mẹ cần nắm rõ được các hành vi thường gặp của trẻ ở lứa tuổi này để có thể ứng dụng được những cách dạy trẻ 3 tuổi phù hợp và hiêu quả nhất.

>>> Xem thêm: Nguyên tắc dạy con đúng cách từ chuyên gia

1.1 Giận dữ

Một đứa trẻ ba tuổi thường bộc lộ sự tức giận và nhiều khi bé sẽ tỏ ra lạc lõng. Bố mẹ sẽ thấy rằng trẻ ba tuổi rất dễ nổi nóng, có thể do chơi trò chơi với trẻ khác hoặc người lớn hoặc vì những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống khiến trẻ mất bình tĩnh.

Cha mẹ cần biết rằng trẻ mất bình tĩnh là điều thường thấy, trẻ có thể đập đồ đạc, có thể đánh người khác hoặc không làm những gì bạn yêu cầu trẻ làm. Những hành vi này đều thể hiện ý chí tự lập của trẻ nhưng chưa đủ chín chắn. Cha mẹ cần cho con biết những hành vi này là không thể chấp nhận được và nên học cách phân biệt giữa “đúng và sai”, vì vậy bố mẹ phải cứng rắn nhưng hãy ủng hộ những hành vi tốt của trẻ và từ chối những hành vi sai trái. Đồng thời, hãy cho trẻ một cách thích hợp để thể hiện sự tức giận của trẻ.

1.2 Sự tò mò

Một đứa trẻ ba tuổi tò mò về mọi thứ, vì vậy trẻ sẽ hỏi bạn rất nhiều câu hỏi. Trẻ sẽ muốn biết tại sao bầu trời trong xanh, TV quay phim như thế nào, tại sao máy bay có thể bay trên bầu trời,…

Bố mẹ nên dành thời gian để giải đáp những thắc mắc của con và giải thích lý do theo khả năng của bản thân. Đối với trẻ ở độ tuổi này, đây cũng là một sự tò mò bình thường. Đừng khó chịu vì điều này thể hiện tinh thần khám phá bình thường của trẻ.

1.3 Ích kỷ

Ở tuổi lên ba, con bạn có thể ích kỷ. Trẻ có khả năng từ chối chia sẻ đồ chơi yêu thích của mình hoặc trẻ có thể tin rằng tất cả đồ chơi đều thuộc về trẻ. Trẻ sẽ muốn thu hút sự chú ý của bố và mẹ và sẽ tỏ ra tức giận khi bố mẹ không làm như vậy. Trẻ chưa biết khái niệm chia sẻ cũng như tại sao điều gì đó lại quan trọng nhưng các ông bố bà mẹ phải kiên nhẫn và quyết tâm để thay đổi hành vi của con mình.

1.4 Sáng tạo

Trẻ em ở độ tuổi này rất sáng tạo và có thể có trí tưởng tượng tuyệt vời. Trẻ tỏ ra rất thích chơi trò chơi, làm đồ thủ công và nghe kể chuyện. Đắm chìm hoàn toàn vào các hoạt động giải trí cũng là hành vi bình thường ở lứa tuổi này và cha mẹ thường không có lý do gì để lo lắng về điều đó. Điều quan trọng là khuyến khích con bạn thể hiện bản thân một cách lành mạnh.

1.5 Thông minh

Trẻ ba tuổi rất thích phiêu lưu và thế giới có rất nhiều điều tuyệt vời để khám phá. Con bạn thường sẽ thử những món có thể nguy hiểm. Trẻ có thể trèo lên ghế để với đến lọ bánh quy ở trên cao hoặc lên xe hơi và giả vờ đang lái xe đến cửa hàng. Bố mẹ nên tạo cơ hội cho con khám phá và thử những điều mới, đồng thời cũng nên đảm bảo an toàn cho con.

2. Trẻ 3 tuổi có thể học thông qua các hoạt động vui chơi

Hầu hết các bé 3 tuổi đều có rất nhiều cơ hội học tập dù có tham gia chương trình học mẫu giáo hay không. Ở độ tuổi này, các bé bắt đầu khám phá từng chút về thế giới mới lạ xung quanh mình và bắt đầu phát triển các kỹ năng của thông qua hoạt động hằng ngày. Các hoạt động vui chơi đều giúp bé xây dựng khả năng nhận thức và phản ứng, nhờ đó sẽ giúp trẻ phát triển thể lực và kỹ năng. Đây là cách dạy trẻ 3 tuổi rất tốt tạo nền tảng cho việc phát triển sau này của con bạn. 

Việc đưa bé đi trường mầm non ở độ tuổi này cũng đem lại nhiều lợi ích. Các bé sẽ được tiếp xúc với môi trường mới, đồ chơi mới và nhiều hoạt động khác nhau. Từ đó những hoạt động này giúp bé xây dựng nên các thói quen hàng ngày, học cách tôn trọng giáo viên, hòa đồng với bạn bè và hơn thế nữa. 

3. Cách dạy trẻ 3 tuổi thông qua các hoạt động học tập, vui chơi cha mẹ nên biết

Thực hành và tiếp xúc là cách dạy trẻ 3 tuổi tốt nhất để thúc đẩy các bé nhà bạn trải nghiệm và phát triển kỹ năng mới. Vì thế, bạn hãy cố gắng tạo cơ hội cho con mình học tập bằng các phương pháp đơn giản dưới đây.

Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng mỗi đứa trẻ sẽ phát triển theo tốc độ riêng. Do đó, bạn đừng quá lo lắng nếu thấy con mình chưa có tất cả những kỹ năng. Những hoạt động dưới đây không phải là danh sách các bé đều phải biết ở thời điểm 3 tuổi, mà chỉ là những gợi ý giúp cha mẹ hiểu được bé có thể học được những gì ở độ tuổi này. 

3.1 Cách dạy trẻ 3 tuổi học từ vựng

Cách dạy trẻ 3 tuổi đầu tiên sẽ là giúp các bé có thể sẽ nói được các câu đầy đủ hoặc ít nhất là các cụm từ dài 4 – 5 từ. Ngoài ra, các bé ở độ tuổi này cũng nên có ít nhất 250 – 500 vốn từ vựng của mình. Dưới đây là những từ vựng, cụm từ hay khái niệm phổ biến mà bạn có thể áp dụng dạy cho bé 3 tuổi của bạn:

• Các bộ phận của cơ thể như chân, tay, cổ,…Bạn có thể lặp đi lặp lại các từ vựng và minh họa bằng cách chỉ vào từng bộ phận cơ thể để bé ghi nhớ.

• Tên và tiếng kêu của các loài động vật

• Tên riêng, chữ đệm và họ của bạn bè, người thân trong gia đình

• Các loại phương tiện di chuyển như xe hơi, xe máy hay các vật dụng gia đình như thực phẩm, quần áo,…

• Màu sắc và hình dạng

• Các từ vựng chỉ phương hướng như bên dưới, bên trên, bên cạnh,…

• Các ngày trong tuần, tháng trong năm, các mùa, thời tiết,…

3.2 Đối thoại

Một trong những cách dạy trẻ 3 tuổi hữu hiệu nhất là giao tiếp với bé, chẳng hạn như hỏi và trả lời câu hỏi hay kể những câu chuyện đơn giản cho bé nghe. Lúc này, bé đã bắt đầu nhận thức được những điều mới mẻ, tò mò và thường đặt rất nhiều câu hỏi TẠI SAO để tìm hiểu tất cả về thế giới xung quanh. 

Bạn hãy đáp lại bằng những câu trả lời chính xác và đừng bỏ qua bất cứ thắc mắc nào của bé. Mỗi câu hỏi mà bé hỏi bạn là một cơ hội để bạn dạy con bạn kiến thức, vì thế đừng để con mình bỏ lỡ những trải nghiệm mới lạ đó. 

Một điều quan trọng nữa là bạn cần sửa ngữ pháp cho con. Khi bé 2 tuổi, bạn có thể nhận thấy những điều bé nói sai nghe khá dễ thương và vẫn chấp nhận được. Nhưng bây giờ bé đã 3 tuổi, khi bé nói sai, bạn cần chỉnh lại ngữ pháp cho đúng nếu không điều này sẽ dễ khiến bé hình thành các thói quen xấu trong cách nói. Hãy cho bé biết cách phát âm đúng, ngữ cảnh thích hợp để nói từ hoặc câu và yêu cầu bé lặp lại để đảm bảo rằng bé đã hiểu.

Ngoài ra, bạn hãy khuyến khích dạy trẻ 3 tuổi bắt đầu cuộc trò chuyện và trả lời các câu hỏi của bạn bằng cách:

• Hỏi bé về các nhân vật/chương trình/sách/đồ chơi yêu thích. Đây là một ý tưởng tuyệt vời để thu hút sự chú ý và khơi gợi sự hào hứng của bé.

• Hãy hỏi bé về những hoạt động diễn ra trong ngày, ví dụ như bé đã ăn gì vào bữa trưa? Bé đã chơi gì trong bồn tắm?

• Hỏi ý kiến của bé về những điều đơn giản nào đó

Bạn cũng có thể kéo dài cuộc hội thoại bằng cách yêu cầu bé hỏi lại bạn về những điều bạn đã đề cập phía trên. Nếu con bạn vẫn có xu hướng trả lời bằng 1 từ, bạn hãy hỏi nhiều câu hỏi hơn nữa để thúc đẩy bé trả lời nhiều hơn, giải thích nhiều hơn. Điều này cũng giúp các bé nhận ra rằng mình cần bổ sung thêm chi tiết trong các câu trả lời.

3.3 Cách dạy trẻ 3 tuổi đọc sách

Khi trẻ đã 3 tuổi, bé nên hiểu được khái niệm của việc “đọc” một cuốn sách. Bé không cần phải đọc chi tiết từng từ, mà chỉ cần hiểu được cách chọn một cuốn sách, cầm sách đúng cách và lật trang sách một cách độc lập. 

Các bé có thể hiểu rõ về những gì đang xảy ra trong sách bằng cách nhìn vào các bức tranh. Thậm chí bé có thể nhận ra rằng có rất nhiều các từ ngữ trên trang giấy nhưng sẽ không biết chính xác nghĩa của chữ.

Bạn hãy đọc sách cho bé nghe hằng ngày để xây dựng hứng thú đọc sách cho bé. Trong lúc đọc sách, bạn có thể thực hiện thêm các hành động sau đây:

• Sử dụng ngón tay di chuyển theo các từ trên trang sách để bé có thể liên kết các chữ cái với những gì bạn đang nói.

• Đọc từng từ nội dung trong sách thay vì tạo ra các từ mới hoặc mô tả hình ảnh trông như thế nào.

• Đặt câu hỏi về những gì bé nhìn thấy trên các trang sách.

Bạn nên hỏi bé những câu hỏi có tính chất hướng bé phải vận động trí não để tìm kiếm đáp án. Ví dụ như Tại sao cô gái trong câu chuyện này lại buồn? Tại sao cậu bé không nên băng qua đường?…

Ngoài ra, việc dạy trẻ 3 tuổi đọc chữ không nhất thiết phải bắt đầu bằng một cuốn sách. Bạn có thể chỉ vào bất kỳ chữ cái hoặc ký tự nào, chẳng hạn như nhãn dán trên hộp, chữ trên đồ chơi, biển báo trên đường, tivi…và dạy bé cách đọc.

3.4 Cách dạy trẻ 3 tuổi học cách tự lập

Cha mẹ nên tạo cơ hội cho bé tự học hỏi, tìm hiểu trong giới hạn nhất định. Có thể bé vẫn chưa hoàn thiện toàn bộ kỹ năng nhưng phương pháp tốt nhất để dạy trẻ 3 tuổi học tập là tự mình thực hiện và trải nghiệm. 

Cách dạy trẻ 3 tuổi thói quen tự lập có thể bắt đầu bằng cách cho bé tự mình thực hiện các công việc sau:

• Mặc quần áo. Hãy để bé tự chọn quần áo để mặc, cách mặc quần áo vào và cởi ra. 

• Tự ăn. Để bé làm quen với việc tự ăn, tự chọn món ăn và hướng dẫn bé cách sử dụng đồ dùng như muỗng, mở hộp thức ăn,…

• Đánh răng và tự chải tóc. Bạn hãy hướng dẫn bé cách tự chải răng, chải tóc đúng cách và giải thích với bé lý do vì sao bé nên giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ. 

• Dọn dẹp. Bạn có thể hướng dẫn và yêu cầu bé tự dọn dẹp, cất đồ chơi của mình vào đúng chỗ, sắp xếp bát đĩa vào bồn rửa…

• Rửa tay. Cha mẹ nên hướng dẫn và để bé biết cách rửa tay, rửa mặt sạch sẽ và dùng khăn lau như thế nào. 

• Một số các hoạt động đơn giản khác như tự mình ra vào xe, lên xuống cầu thang, bật/tắt đèn khi ra vào phòng,…

Hãy đảm bảo rằng bạn đã làm mẫu trước đó và theo dõi quá trình bé thực hiện các kỹ năng này để hướng dẫn lại nếu bé thực hiện sai. 

>>> Xem thêm: 13 Kỹ năng sống cho bé từ 3 tuổi rèn thói quen tốt tự lập sáng tạo

3.5 Tập chơi trò chơi quản lý, đồ hàng

Trí tưởng tượng có thể tạo ra một môi trường thú vị để dạy trẻ 3 tuổi vui chơi và phát triển các kỹ năng một cách tự nhiên, bởi trẻ con thường sao chép và bắt chước những gì mình nhìn thấy trong sách hoặc TV. 

Bé có thể thực hiện lại những gì mình thấy hằng ngày như:

• Nấu ăn trong bếp với nồi, chảo đồ chơi

• Tổ chức tiệc trà cho búp bê và thú nhồi bông

• Cho búp bê ăn bằng thìa đồ chơi, 

• Nói chuyện điện thoại bằng điện thoại đồ chơi

• Đóng vai bác sĩ, y tá, hóa trang thành công chúa, siêu anh hùng hoặc nhân vật yêu thích của mình

3.6 Cách dạy trẻ 3 tuổi học vẽ

3 tuổi cũng là thời điểm tốt để cha mẹ hướng dẫn và dạy trẻ 3 tuổi vẽ một số thứ đơn giản như đường thẳng, vòng tròn, đường chéo hoặc bất kỳ hình dạng nào.

Ngoài ra, bạn cũng có thể vận dụng các yếu tố đường thẳng và hình tròn để dạy cho bé vẽ mặt trời, người (hình cây gậy) hoặc hoa. Những nét vẽ này dù không hoàn hảo nhưng cũng có thể giúp bé có cái nhìn sâu sắc hơn. 

3.7 Thủ công

Ngoài việc vẽ và tô màu, cha mẹ cũng có thể thực hiện cách dạy trẻ 3 tuổi thực hành và sáng tạo nên các món đồ thủ công đơn giản. Dưới đây là một vài mẹo mà cha mẹ nên áp dụng: 

• Hãy đảm bảo bạn sử dụng loại kéo an toàn cho trẻ em để tránh việc bé tự làm mình bị thương.

• Hướng dẫn bé cách cầm kéo chính xác bằng ngón tay cái hướng lên trần nhà.

• Đặt tờ giấy phía trước trong khi bé đang tiến hành cắt thay vì cầm nó sang một bên hoặc hướng lên cao.

• Bạn cần để ý và đảm bảo rằng cánh tay, vai, khuỷu tay của bé thả lỏng và hạ xuống khi cắt giấy. Bởi khi tập trung, trẻ em thường có xu hướng đưa khuỷu tay lên cao.

• Bạn cũng có thể chỉ bé cách cắt theo các đường thẳng.

• Hãy sử dụng loại giấy cứng cáp để giúp bé giữ vững và ổn định mảnh giấy trong khi cắt dễ dàng.

3.8 Số và tập đếm

Các em bé 3 tuổi có thể đếm đến số 20 và thậm chí là 30 nếu luyện tập thường xuyên. Đồng thời, trẻ cũng có thể nhận biết và chỉ ra các con số và đếm các đồ vật. Các bố mẹ có thể dạy trẻ 3 tuổi học đếm và luyện tập hằng ngày với nhiều đồ vật khác nhau như:

• Đếm từng bước khi bé đang đi lên cầu thang

• Đếm số đĩa ăn, số món ăn hay số quả việt quất hoặc các loại khác trong bữa ăn tối

• Đếm số lượng đồ chơi trong thùng đồ chơi

Các con số ở khắp mọi nơi, vì thế, bạn có thể chỉ vào một đối tượng nào đó và hướng dẫn cách dạy trẻ 3 tuổi tập đếm.

3.9 Cách dạy trẻ 3 tuổi học chữ cái và âm thanh

Lúc này bé đã biết nhiều hơn về các chữ cái khác nhau trong bảng chữ cái. Do đó, bố mẹ có thể phát triển các kỹ năng nhận dạng các chữ cái cũng như âm thanh cho bé bằng cách mẹo sau đây:

• Hãy cho bé nhìn cả chữ hoa và chữ thường khi học. Bé có xu hướng nhìn thường xuyên hơn vào các chữ viết thấp hơn.

• Hãy chỉ ra các chữ cái ở khắp mọi nơi cho bé như trên hộp ngũ cốc, biển báo, biểu ngữ nào đó.

• Khi nói về một chữ cái nào đó, hãy cho bé biết luôn âm thanh của chữ và một từ ví dụ có chữ này là chữ khởi đầu. Sau đó bạn yêu cầu bé nhắc lại để bé ghi nhớ sâu hơn. Ví dụ như: chữ M -> cách nói chữ M và từ “mẹ”.

• Hãy sử dụng các phương thức khác nhau để viết lại chữ cái cho bé xem, chẳng hạn như viết chữ bằng cát, dùng ngón tay lần theo chữ viết trên bảng,…Ngoài ra, bạn cũng có thể áp dụng cách sinh động hơn như hát những bài hát giúp bé nhớ các chữ cái, sử dụng câu đố đơn giản để ghép chữ.

Khi đứa trẻ đã ghi nhớ tốt về chữ cái và âm thanh, bạn có thể dạy trẻ 3 tuổi cách ghép các chữ cái thành từ ngắn dài 2-3 ký tự. 

3.10 Lắp ráp

Một cách dạy trẻ 3 tuổi phát triển trí tưởng tượng và các kỹ năng vận động, phối hợp tay và mắt hiệu quả là lắp ráp. Các món đồ chơi đơn giản như bộ khối chữ cái Melissa & Doug, bộ xếp hình 4 miếng, 6 miếng,.. sẽ giúp bé vận dụng kỹ năng của mình để tạo nên các sản phẩm hoàn chỉnh. Việc phải lắp một bộ phận vào đúng vị trí bằng cách xoay và thao tác sẽ rất tốt để bé nhận thức không gian và hình ảnh. Bạn có thể bắt đầu từ các bộ xếp hình đơn giản và từ từ tăng dần số mảnh ghép lên.

Nếu bạn đang tìm kiếm các hoạt động vừa giúp con mình vui vẻ vừa dạy thêm kiến thức mới cho con, thì các cách dạy trẻ 3 tuổi phía trên là gợi ý tuyệt vời. Những bí quyết đơn giản này sẽ hỗ trợ cha mẹ hiệu quả trong quá trình nuôi dạy bé. 

Xem thêm: 11 Cách dạy con của người Nhật phù hợp trẻ từ 0 tới 12 tuổi

Tác giả: Team Cleanipedia 

Bản quyền thuộc về: Unilever Vietnam. Ghi rõ nguồn khi tham khảo