Bảng lương và phụ cấp của cán bộ công chức, viên chức 2022

Tiền lương là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo thỏa thuận để thực hiện công việc, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.

1. Bảng lương mới của công chức, viên chức từ 2021:

Hội nghị lần thứ 7 BCH Trung ương Đảng khóa XII vừa thông qua Nghị quyết 27 về “Cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong các doanh nghiệp”. Theo nội dung đề án trình hội nghị TW 7 thì dự kiến từ năm 2021, cả nước sẽ bắt đầu thực hiện cải cách chính sách chế độ tiền lương với rất nhiều điểm mới, cụ thể như sau:

• Từ năm 2021 mức tiền lương thấp nhất của khu vực công (là mức tiền lương của người làm công việc yêu cầu trình độ đào tạo trung cấp) bảo đảm không thấp hơn mức lương thấp nhất của khu vực doanh nghiệp; (Hiện lương tối thiểu vùng của doanh nghiệp thấp nhất là gần 2,8 triệu đồng, trong khi lương cơ sở của khu vực công mới 1,5 triệu đồng) 
• Trong khu vực công, Nhà nước trả lương cho cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo, trên cơ sở điều chỉnh tăng mức lương thấp nhất phù hợp với nguồn lực của Nhà nước, bảo đảm tương quan hợp lý với tiền lương trên thị trường lao động. Cụ thể, xây dựng 2 bảng lương khác nhau: 01 bảng lương chức vụ, áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo trong hệ thống chính trị từ trung ương đến cấp xã và 01 bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ theo ngạch công chức và chức danh nghề nghiệp viên chức áp dụng chung đối với công chức, viên chức không giữ chức danh lãnh đạo. Cán bộ, công chức, người lao động trong khu vực công có trình độ cao hơn thì lương cao hơn, giữ chức vụ lãnh đạo nào thì hưởng lương theo chức vụ đó, nếu giữ nhiều chức vụ thì hưởng một mức lương chức vụ cao nhất; giữ chức vụ lãnh đạo tương đương nhau thì hưởng mức lương chức vụ như nhau; lương của lãnh đạo cấp trên cao hơn cấp dưới, tránh tình trạng ngược lại như hiện nay;
• Bảng lương chuyên môn được thiết kế đảm bảo tiền lương tương quan với bảng lương của người giữ chức vụ lãnh đạo và có phần khuyến khích những người làm chuyên môn nghiệp vụ có thể phát triển, không nhất thiết phải đi theo con đường lãnh đạo vẫn có thể tăng lương.
• Thực hiện khoán quỹ lương cho các cơ quan, đơn vị; Cơ chế tiền thưởng theo vị trí việc làm, hiệu quả công việc, tạo quyền chủ động của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong chi trả tiền lương.
• Chi trả thu nhập của cán bộ, công chức theo thông lệ quốc tế là tỷ trọng lương chiếm không quá 70% thu nhập và phụ cấp không được quá 30%. Cụ thể: cơ cấu tiền lương và tiền thưởng gồm lương cơ bản (chiếm khoảng 70% tổng quỹ lương), các khoản phụ cấp (chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương) và bổ sung tiền thưởng (tiền chi trả thêm cho người lao động hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, nằm ngoài quỹ lương, bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm, không bao gồm phụ cấp). Theo quy định hiện hành, mức lương cơ bản chiếm 100%, chỉ những ngành đặc thù có phụ cấp. Tuy nhiên, hiện tại mỗi ngành lại có quy định riêng về chế độ phụ cấp (Ví dụ, các cơ quan Đảng được 30% phụ cấp; công chức hành chính có 25% phụ cấp công vụ, lực lượng vũ trang cũng có chế đô phụ cấp riêng…); hiện hành quy định tới 20 nhóm phụ cấp với gần 100 loại, dẫn đến tình trạng lương thấp nhưng phụ cấp thì nhiều, cùng 1 vị trí công việc nhưng lương lại khác nhau. Trong khi đó, theo thống kê của Bộ Nội vụ về thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức, phụ cấp chiếm tới 54,55% trong tổng thu nhập.
• Bãi bỏ cách tính lương theo hệ số và quy định về số tuyệt đối trong thang, bảng lương (không còn quy định lương theo hệ số, ngạch bậc như hiện nay). Tức là hệ thống bảng lương mới sẽ được quy định bằng số tiền tuyệt đối thay vì quy định lương = hệ số lương X mức lương cơ sở. Mức lương tối thiểu là mức sàn thấp nhất, được luật hoá không ai trả lương thấp hơn mức lương tối thiểu. Ngoài ra quy định mức lương tối thiểu theo giờ, tiến tới liên thông giữa tiền lương khu vực công và tư. Bảng lương mới sẽ được xây dựng theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo)
• Theo 2 phương án tiền lương trong đề án thì mức tiền tuyệt đối để xây dựng hệ thống bảng lương mới áp dụng thống nhất từ năm 2021 là 4,14 triệu đồng (đây là mức lương thấp nhất của công chức, viên chức trong bảng lương mới, tương ứng với hệ số 1,86, trình độ trung cấp trong bảng lương hiện hành);
• Sửa đổi chế độ nâng bậc lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang. Đối với cán bộ, công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo, mỗi chức vụ có một mức lương. Sau đó cứ đủ 5 năm giữ chức vụ đó (hoặc chức vụ tương đương) thì được hưởng thêm 10%. Đối với cán bộ, công chức, viên chức chuyên môn, nghiệp vụ, không giữ chức vụ lãnh đạo, thời gian xét nâng bậc lương thường xuyên là 2 năm/bậc.
• Bãi bỏ các khoản chi ngoài lương của cán bộ, công chức, viên chức có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước; bãi bỏ hệ số tiền lương tăng thêm đối với cán bộ, công chức thuộc các cơ quan đang thực hiện cơ chế tài chính đặc thù.
• Bãi bỏ, sắp xếp lại các chế độ phụ cấp hiện hành. Cụ thể: Gộp phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp trách nhiệm theo nghề và phụ cấp độc hại, nguy hiểm (gọi là phụ cấp theo nghề) với mức phụ cấp cao nhất bằng 20% mức lương cơ bản đối với những nghề có yếu tố điều kiện lao động cao hơn bình thường và có chính sách ưu đãi của nhà nước như tòa án, kiểm sát, thi hành án dân sự, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, hải quan, kiểm lâm, quản lý thị trường, kiểm ngư, y tế, giáo viên…Gộp chế độ phụ cấp đặc biệt, phụ cấp thu hút và trợ cấp công tác lâu năm ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn thành chế độ phụ cấp công tác ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn. Bãi bỏ phụ cấp thâm niên nghề (trừ quân đội, công an, cơ yếu để bảo đảm tương quan tiền lương với cán bộ, công chức); phụ cấp chức vụ lãnh đạo (do các chức danh lãnh đạo trong hệ thống chính trị thực hiện xếp lương chức vụ); phụ cấp công tác Đảng, đoàn thể chính chị – xã hội; phụ cấp công vụ (do đã đưa vào mức lương cơ bản); phụ cấp độc hại, nguy hiểm (do đã đưa vào điều kiện lao động có yếu tố độc hại, nguy hiểm vào phụ cấp theo nghề). Tiếp tục áp dụng phụ cấp kiêm nhiệm, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp khu vực, phụ cấp trách nhiệm công việc, phụ cấp lưu động, phụ cấp phục vụ an ninh, quốc phòng và phụ cấp đặc thù quân binh chủng đối với lực lượng vũ trang (quân đội, công an, cơ yếu). Ngoài ra, sẽ ban hành quy định mới chế độ phụ cấp theo phân loại đơn vị hành chính đối với cấp xã, cấp huyện và cấp tỉnh. Hiện Bộ Tài chính đang đề nghị bãi bỏ các khoản phụ cấp ngoài lương của cán bộ, công chức có nguồn gốc từ ngân sách, như: Tiền bồi dưỡng họp, phụ cấp xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, tham gia hội thảo…

Rút gọn hệ thống bảng lương so với hệ thống bảng lương hiện hành. So với 7 bảng lương như hiện tại, hệ thống bảng lương mới sẽ rút gọn chỉ còn 5 bảng lương, gồm: 2 bảng lương cho công chức, viên chức và 3 bảng lương đối với lực lượng vũ trang. Bảng lương mới gồm: 01 bảng lương chức vụ áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo (bầu cử và bổ nhiệm) trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cấp xã; 01 bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ đối với công chức, viên chức không giữ chức vụ lãnh đạo; 03 bảng lương đối với lực lượng vũ trang, gồm: 01 bảng lương sĩ quan quân đội, sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ công an (theo chức vụ, chức danh và cấp bậc quân hàm/cấp hàm); 01 bảng lương quân nhân chuyên nghiệp, chuyên môn kỹ thuật công an; 01 bảng lương công nhân quốc phòng, công nhân công an.

2. Hai phương án tiền lương cho cán bộ công chức, viên chức:

Phương án 1: mở rộng quan hệ tiền lương từ 1 – 2,34 – 10 như hiện nay lên 1 – 2,68 – 12 từ năm 2021. Tức là:

– Mức lương thấp nhất của công chức, viên chức trong bảng lương mới (tương ứng với hệ số 1,86, trình độ trung cấp trong bảng lương hiện hành) là 4,14 triệu đồng. (So với mức lương thấp nhất của công chức, viên chức chỉ gần 2,6 triệu đồng hiện nay).

– Mức lương của chuyên viên bậc 1 (tương ứng với hệ số 2,34 trong bảng lương hiện hành) là 5,96 triệu đồng. (hiện nay chỉ hơn 3,25 triệu đồng).

– Mức lương của chuyên gia cao cấp bậc 3 (tương ứng với hệ số 10 trong bảng lương hiện hành) là 26,7 triệu đồng. (hiện nay chỉ 13,9 triệu đồng).

Phương án 2: mở rộng quan hệ tiền lương từ 1 – 2,34 – 10 như hiện nay lên 1 – 3 – 15 từ năm 2021, (mức lương thấp nhất của công chức, viên chức trong bảng lương mới vẫn là 4,14 triệu đồng)

– Mức lương của chuyên viên bậc 1 sẽ tăng lên 6,68 triệu đồng, của chuyên gia cao cấp bậc 3 là 33,4 triệu đồng. Theo quy định hiện hành, chuyên gia cao cấp bậc 3 có hệ số là 10, dành cho những người không giữ chức vụ lãnh đạo, tương đương với chức danh Bộ trưởng, có 2 bậc là 9,7 và 10,3.

– Nghĩa là lương chuyên viên bậc 1 tăng hơn gấp đôi, lương chuyên gia cao cấp bậc 3 tăng gần gấp 3.