Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên Module GVMN6: Giáo dục mầm non theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (470.38 KB, 8 trang )

Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên module GVMN 6: Giáo dục
mầm non theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
1. Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên module GVMN 6 số 1
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm không chỉ truyền đạt kiến thức cho các cháu
một cách thụ động mà các nhà giáo cần phải tạo ra các điều kiện, các cơ hội
để mọi đứa trẻ được chủ động, sáng tạo, được tích cực hoạt động, tự chiếm
lĩnh kiến thức và kinh nghiệm. Để đạt được điều này, người giáo viên cần nắm
được hứng thú, nhu cầu, trình độ, khả năng của từng trẻ trong lớp, trên cơ sở
đó lựa chọn được nội dung, phương pháp phù hợp với từng nhóm, từng cá
nhân trẻ.
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cần đảm bảo: Hứng thú, nhu cầu, kỹ năng, thế
mạnh của mỗi trẻ đều được hiểu, đánh giá đúng và được tơn trọng. Mỗi trẻ
đều có cơ hội tốt nhất để thành công.
Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự
nhiên, xã hội cần thiết trực tiếp ảnh hưởng đến mọi hoạt động chăm sóc, giáo
dục trẻ. Xây dựng mơi trường giáo dục phù hợp góp phần thỏa mãn nhu cầu
vui chơi và hoạt động của trẻ. Qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và
phát triển tồn diện.
Do vậy khi xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ trong trường mầm non cần
đảm bảo các nguyên tắc sau:
1. Thiết kế môi trường giáo dục phải hướng vào việc phát triển toàn diện của
trẻ nhằm đạt được mục tiêu giáo dục mầm non và mục tiêu cuối độ tuổi, đồng
thời phù hợp với mục đích tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ; đảm
bảo tính thẩm mỹ, an tồn tạo cho trẻ cảm giác được u thương, tơn trọng và
đáp ứng các nhu cầu chính đáng.
2. Bố trí, sắp xếp các khu vực chơi, hoạt động trong lớp và ngoài trời phù hợp
với chủ đề, thuận tiện cho việc sử dụng của giáo viên và trẻ. Cần quy hoạch
khơng gian hiện có của nhà trường để phân bố diện tích cho các hoạt động
phù hợp với độ tuổi, sở thích, khả năng… của trẻ và phù hợp hoạt động chung
của lớp, hoạt động nhóm hoặc cá nhân.
3. Đảm bảo đủ và đa dạng các loại vật liệu, thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phù hợp

với từng chủ đề; thể hiện được rõ nét văn hóa của từng vùng miền để tạo cơ

hội cho trẻ tham gia, vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học vào việc xây dựng
mơi trường và kích thích sự phát triển tồn diện cho trẻ.
4. Ln tạo cơ hội và mở rộng mối quan hệ giao tiếp xã hội giữa trẻ với nhiều
người giúp trẻ tự tin, tích cực, hứng thú với các hoạt động giáo dục phát triển
tồn diện; sưu tầm và sáng tạo thêm trị chơi bằng cách thường xuyên thay
đổi cách chơi, luật chơi để khích lệ trẻ tham gia, chủ động chơi- tập- thử
nghiệm với các loại thiết bị, đồ dùng, đồ chơi; khuyến khích trẻ tự tạo ra đồ
chơi, trị chơi theo ý tưởng riêng của mình; tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt
động chơi tự do, hội thi, lễ hội… để trẻ được trải nghiệm và “tập làm”.
5. Tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các bậc cha mẹ và cộng
đồng về ý nghĩa của việc xây dựng môi trường giáo dục trong các trường
mầm non; tạo nhiều cơ hội cho gia đình và cộng đồng được tham gia vào các
hoạt động của nhà trường; xây dựng mối quan hệ tích cực đối với gia đình trẻ,
phối hợp chặt chẽ với gia đình và cộng đồng trong chăm sóc, giáo dục trẻ; tơn
trọng sự khác biệt và nhu cầu của mỗi gia đình để có những phối hợp với
từng gia đình trong chăm sóc, giáo dục trẻ bằng nhiều hình thức, phương
pháp nhằm thu hút các bậc cha mẹ và cộng đồng tham gia hiệu quả vào công
tác xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non.
Môi trường giáo dục trong trường mầm non gồm có mơi trường bên trong và
mơi trường bên ngồi lớp học. Cả hai môi trường này đều rất quan trọng đến
việc dạy và học của cô và trẻ. Trẻ em sẽ tham gia vào các hoạt động và các
loại trò chơi khác nhau tùy thuộc vào môi trường mà trẻ đang hoạt động. Vì
vậy trẻ cần có cơ hội để chơi và học ở mơi trường bên trong và mơi trường
bên ngồi lớp học nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt.
Góc hoạt động trong lớp của các bé mẫu giáo lớn
*Mơi trường trong lớp học
Trong lớp học khơng thể thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học thêm

lơi cuốn trẻ thì các cơ giáo cần phải tạo một mơi trường trong lớp học với
những màu sắc sinh động và ngộ nghĩnh. Mơi trường có khơng gian, cách sắp
xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hằng ngày của trẻ; Khi
thiết kế các góc hoạt động trong lớp giáo viên cần chú ý:

– Bố trí các góc hoạt động hợp lí: Góc hoạt động cần n tĩnh bố trí xa góc
hoạt động ồn ào, góc thư viện/sử dụng sách, tranh ở những nơi nhiều ánh
sáng…
Các góc hoạt động có “ranh giới” rõ ràng, có lối đi cho trẻ di chuyển thuận tiện
khi liên kết giữa các góc chơi. Sắp xếp các góc để giáo viên có thể dễ dàng
quan sát được tồn bộ hoạt động của trẻ.
Tên hoặc ký hiệu các góc đơn giản, gần gũi với trẻ, được viết theo đúng quy
định mẫu chữ hiện hành.Nhiều góc sẽ ở trong phịng và có góc sẽ được đưa
ra ở ngồi trời.
Các góc phải được bày biện hấp dẫn. Có đồ chơi, học liệu và phương tiện đặc
trưng cho từng góc. Học liệu, nguyên vật liệu, đồ dùng, đồ chơi trong góc hoạt
động đóng vai trị khơng nhỏ trong q trình học và chơi của trẻ. Vì vậy các đồ
dùng và học liệu mà giáo viên cung cấp cho các góc hoạt động cần được lên
kế hoạch thật cẩn thận để hỗ trợ giáo viên lên kế hoạch cho việc học của trẻ
và để thu hút trẻ tham gia, cũng như tạo ra các cơ hội học tập khác.
Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu, học liệu có giá đựng ngăn nắp, gọn gàng,
để ở nơi trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ dùng, dễ cất. Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu
được thay đổi và bổ sung phù hợp với mục tiêu chủ đề/hoạt động và hứng thú
của trẻ.
Có nguyên vật liệu mang tính mở (lá cây, hột hạt…), sản phẩm hồn thiện,
sản phẩm chưa hồn thiện…Có sản phẩm mua sẵn, sản phẩm cô và trẻ tự
làm, sản phẩm của địa phương đặc trưng văn hóa vùng miền (trang phục,
dụng cụ lao động, nghề truyền thống…)Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu an
toàn, vệ sinh, phù hợp với thể chất và tâm lí của trẻ mầm non. Học liệu, thiết

bị, đồ chơi được điều chỉnh để hỗ trợ trẻ khuyết tật (nếu có).
*Mơi trường bên ngồi lớp học
Mơi trường ngồi lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động
nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục tồn diện trẻ. Xây dựng mơi trường
ngồi lớp học phù hợp, an toàn, sạch đẹp, hấp dẫn sẽ tạo cơ hội cho trẻ hoạt
động, đáp ứng nhu cầu chơi của trẻ.
Khi bố trí các góc/khu vực hoạt động ngồi trời cần lưu ý: Các góc/khu vực
hoạt động ngồi trời cần được xác định rõ ràng; mỗi góc/khu vực hoạt động

có nhiều loại học liệu, đồ chơi và phương tiện, trong đó có loại đặc trưng cho
từng góc/khu vực, tạo cơ hội cho trẻ tham gia hoạt động; đồ chơi, học liệu,
trang thiết bị ở các góc/khu vực hoạt động đảm bảo an tồn, vệ sinh: khơng có
đồ sắc nhọn, không độc hại, được vệ sinh sạch sẽ, được bảo dưỡng định kì,
sửa chữa kịp thời, tạo hình ảnh và ấn tượng riêng của trường/lớp.
Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non đáp ứng
yêu cầu của chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm là thực
sự cần thiết và rất quan trọng. Thông qua chơi, nhân cách của trẻ được hình
thành và phát triển tồn diện. Một mơi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố trí
khu vực chơi và học trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to
lớn khơng chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu
nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng
tạo. Xây dựng tốt môi trường giáo dục trong trường mầm non là phương tiện,
điều kiện để trẻ phát triển toàn diện về thể chất, ngơn ngữ, trí tuệ, khả năng
thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội, tạo tiền đề vững chắc cho trẻ mầm non
vào học lớp 1; phù hợp với phương châm của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ
đạo: “Học bằng chơi, chơi mà học”.
2. Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xun module GVMN 6 số 2
I. KHÁI NIỆM, Ý NGHĨA CỦA VIỆC XÂY DỰNG MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC  
TRONG TRƯỜNG MẦM NON

1. Khái niệm
Mơi trường nói chung được hiểu là tổng thể các yếu tố tự nhiên và xã hội tác
động tương hỗ với nhau tạo nên một khung cảnh sống với những điều kiện để
con người tồn tại và phát triển
Từ khái niệm đó, chúng ta có thể định nghĩa: Môi trường giáo dục trong trường  
mầm

non là tổ hợp  

những điều kiện tự nhiên và xã cần thiết và trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động c
hăm sóc giáo dụctrẻ ở 
trường mầm non và hiệu quả của những hạt động này nhằm góp phần thực hiện t
ốt mụctiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ.
Có nhiều cách phân loại mơi trường giáo dục:

Có

quan

điểm

cho

rằng,

mơi

trương

giáo

dục

mầm

non

bao

gồm mơi trường tự nhiên (như các điều kiện khơng khí, ánh sáng, nguồn nước,
câu xanh, địa điểm trường) và môi trường xã hội (bao gồm: bầu khơng khí giao
tiếp trong trường mầm non, phong cách làm việc, mối quan hệ giữa con người
với con người, giữa trường mầm non với các tổ chức kinh tê, xã hội, văn hóa
khác…)
Một quan điểm khác lại phân chia môi trường giáo dục thành môi trương vật
chất và môi trường xã hội.
Môi trường   vật   chất trong trường mầm non bao gồm các trang thiết bị, đồ
dùng, đô chơi, không gian phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt
hằng ngày của trẻ. Môi trường vật chất tạo cho trẻ những cơ hội tốt để trẻ
thỏa mãn nhu cầu hoạt động và phát triển toàn diện về mặt thể chất, trí tuệ
thẩm mĩ, đạo đức, xã hội.
Mơi trường xã hội được hiểu là toàn bộ những điều kiện xa hội như chính trị,
văn hóa, các mối quan hệ giúp trẻ và hình thành nhân cách của mình.
Mơi trường xã hội đặc biệt được nhấn mạnh ở đây là môi trường giao tiếp
trong trường mầm non bao gồm sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ và
giữa trẻ với những người xung quanh. Môi trường này vùa mang tính chất sư
phạm vừa mang tính chất gia đình.

Việc phân loại mơi trường có thể khác nhau, tuy nhiên đều quan trọng đối với
giáo dục mầm non, theo chung tôi, là cần phải cung ứng điều kiện cần thiết để
kích thích và phục vụ trẻ hoạt động một cách tích cực, chăm sóc trẻ tốt, thơng
qua đó, nhân cách trẻ sẽ được phát triển tốt và thuận lợi.
2. Ý nghĩa của việc xây dựng môi trường giáo dục trong mầm non
Có thể nói việc xây dựng mơi trường giáo dục trong trường mầm non là thực
sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong cơng
tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động
của trẻ, thơng qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển tồn
diện.
Thật vậy, một mơi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố trị khu vực chơi và học
trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn khơng chỉ đối với

sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng
hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Mơi trường giao
tiếp cởi mở, thân thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi
trường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm sự
,nguyện vọng, mong ước của trẻ với vô, với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ
hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả
hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp yêu cô giáo và bạn bè hơn.
Đối với nhà giáo dục, việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là
phương tiên, là điều kiện để họ phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứa
tuổi.
Đối với phụ huynh và xã hội, quá trình xây dựng môi trường giáo dục sẽ thu
hút được sự tham gia của các phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xã
hội để thỏa mãn mong đợi của họ đối với sự phát triển của trẻ trong từng giai
đoan, trong từng thời kì.
II. NGUN TẮC CHUNG CỦA VIỆC THIẾT KẾ  MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC 
TRONG TRƯỜNG MẦM NON

Tổ chức mơi trường giáo dục trong trường, lớp mầm non có vai trị quan trọng
đối với sự phát triển về thể chất, ngơn ngữ, trí tuệ, tình cảm- kỹ năng xã hội,
khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Vì vậy, việc thiết kế mơi trường giáo dục
trong trường mầm non phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
Cần bố trí các khu vực chơi, hoạt động trong lớp và ngoài trời phù hợp,
thuận tiện cho việc sử dụng của cơ và trẻ
Cần tính đến khơng gian thực tế của trường để cân đối diện tích các
khu vực
Cần đảm bảo tính mục đích. Tính mục đích ở đây có 2 nghĩa: Một là mơi
trường giáo dục phải hướng vào việc phát triển toàn diện của trẻ nhằm đạt
được mục tiêu giáo dục mầm non nói chung và mục tiêu cuối độ tuổi nói
riệng. Muốn đạt được điều đó thì nghĩa thứ hai là thiết kế mơi trường phải
phù hợp với mục đích tổ chức các hoạt động
Mơi trường giáo dục phải thực sự an tồn và có tính thẩm mỹ cao. Địa
điểm trường phải cách xa những nơi ồn ào, ô nhiễm, độc hại đối với trẻ
như cách xa trục đường giao thông lớn, xa nhà máy, bệnh viện, khu rác

thải, nghĩa trang… Đảm bảo vệ sinh về nguồn nước, khơng khí, vệ sinh an
tồn trong ăn uống. Các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phải được bảo
dưỡng thường xuyên, giữ gìn vệ sinh và tạo sự hấp dẫn đốivới trẻ. Có
hàng rào bảo vệ xung quanh khu vực trường. Ngồi ra, mơi trường giáo
dục cũng cần tạo cho trẻ cảm giác an toàn về mặt tâm lý: Được yêu
thương, được tôn trọng và đáp ứng các nhu cầu chính đáng.
Trang trí mơi trường lớp học cần phù hợp với tính chất của các hoạt
động, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp cần bố trí khơng gian phù hợp
dành cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng
của nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Có khu vực dành riêng để chăm sóc đối với
trẻ có nhu cầu đặc biệt. Với mỗi độ tuổi, mơi trường giáo dục sẽ có những
nét riêng. Ví dụ: với trẻ mẫu giáo bé, đồ chơi có thể khơng cần quá nhiều

về chủng loại và chủ yếu là đồ chơi có sẵn cho trẻ sử dụng, nhưng với trẻ
lớn hơn thì cần chú ý đến sự phong phú của các loại đồ chơi đặc biệt là
những nguyên vật liệu mở và phương tiện cho trẻ được sáng tạo, tự làm
đồ chơi phục vụ cho ý tưởng chơi của trẻ
Cần thu sự tham gia của trẻ vào việc xây dựng môi trường giáo dục
càng nhiều càng tốt. Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiến
thức và kỹ năng trẻ đã được học theo cách của mình mà khơng bị gị bó,
đặc biệt vào các thời điểm như chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sáng
và vào giờ hoạt động chiều
Cần đa dạng, phong phú, kích thích sự phát triển của trẻ
+ Các trang thiết bị ngồi trời có tác dụng kích thích các vận động khác nhau
của trẻ
+ Tận dụng các nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để trẻ khám phá,
đặc biệt là nguồn nguyên liệu tự nhiên và phế liệu
+ Phản ánh màu sắc văn hóa dân tộc bởi những đồ dùng, trang phục, các
phong tục tập quán…Cung cấp cho trẻ những hiểu biết về nền văn hóa địa
phương và của các dân tộc khác nhau
+ Tạo mơi trường có khơng gian phù hợp với cuộc sống thực hàng ngày của
trẻ

+ Đảm bảo kết hợp các hoạt động tập thể, theo nhóm nhỏ và các nhân; các
hoạt động trong lớp và ngồi trời.
+ Tơn trọng nhu cầu, sở thích hoạt động và tính đến khả năng của mỗi trẻ
Trường mầm non phải là mơi trường thuận lợi để hình thành các kỹ năng xã
hội cho trẻ
+ Đảm bảo môi trường giao tiếp thân thiện, hòa đồng, ấm cúng, cởi mở giữa
cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh
+ Quan hệ giữa cô và trẻ, người lớn, với trẻ phải thể hiện tình cảm yêu
thương, thái độ tôn trọng, tin tưởng trẻ, tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ những suy

nghĩ, tâm tư nguyện vọng của mình. Tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp và thể
hiện sự quan tâm của mình đối với mọi người, đối với sự vật hiện tượng gần
gũi xung quanh.
+ Mọi cử chỉ, lời nói, việc làm của cơ giáo và người lớn phải luôn mẫu mực để
trẻ noi theo
+ Mối quan hệ giữa trẻ với trẻ là quan hệ bạn bè cùng học cùng chơi, đoàn
kết, hợp tác, chia sẻ, đồng cảm, học hỏi lẫn nhau. Giáo viên cần nhạy cảm để
tận dụng các mối quan hệ giữa trẻ với trẻ để giáo dục trẻ
+ Có sự thống nhất giữa trường mầm non, gia đình và cộng đồng xã hội trong
việc chăm sóc, giáo dục trẻ.

với từng chủ đề; thể hiện được rõ nét văn hóa của từng vùng miền để tạo cơhội cho trẻ tham gia, vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học vào việc xây dựngmơi trường và kích thích sự phát triển tồn diện cho trẻ.4. Ln tạo cơ hội và mở rộng mối quan hệ giao tiếp xã hội giữa trẻ với nhiềungười giúp trẻ tự tin, tích cực, hứng thú với các hoạt động giáo dục phát triểntồn diện; sưu tầm và sáng tạo thêm trị chơi bằng cách thường xuyên thayđổi cách chơi, luật chơi để khích lệ trẻ tham gia, chủ động chơi- tập- thửnghiệm với các loại thiết bị, đồ dùng, đồ chơi; khuyến khích trẻ tự tạo ra đồchơi, trị chơi theo ý tưởng riêng của mình; tổ chức cho trẻ tham gia các hoạtđộng chơi tự do, hội thi, lễ hội… để trẻ được trải nghiệm và “tập làm”.5. Tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các bậc cha mẹ và cộngđồng về ý nghĩa của việc xây dựng môi trường giáo dục trong các trườngmầm non; tạo nhiều cơ hội cho gia đình và cộng đồng được tham gia vào cáchoạt động của nhà trường; xây dựng mối quan hệ tích cực đối với gia đình trẻ,phối hợp chặt chẽ với gia đình và cộng đồng trong chăm sóc, giáo dục trẻ; tơntrọng sự khác biệt và nhu cầu của mỗi gia đình để có những phối hợp vớitừng gia đình trong chăm sóc, giáo dục trẻ bằng nhiều hình thức, phươngpháp nhằm thu hút các bậc cha mẹ và cộng đồng tham gia hiệu quả vào côngtác xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non.Môi trường giáo dục trong trường mầm non gồm có mơi trường bên trong vàmơi trường bên ngồi lớp học. Cả hai môi trường này đều rất quan trọng đếnviệc dạy và học của cô và trẻ. Trẻ em sẽ tham gia vào các hoạt động và cácloại trò chơi khác nhau tùy thuộc vào môi trường mà trẻ đang hoạt động. Vìvậy trẻ cần có cơ hội để chơi và học ở mơi trường bên trong và mơi trườngbên ngồi lớp học nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt.Góc hoạt động trong lớp của các bé mẫu giáo lớn*Mơi trường trong lớp họcTrong lớp học khơng thể thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học thêmlơi cuốn trẻ thì các cơ giáo cần phải tạo một mơi trường trong lớp học vớinhững màu sắc sinh động và ngộ nghĩnh. Mơi trường có khơng gian, cách sắpxếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hằng ngày của trẻ; Khithiết kế các góc hoạt động trong lớp giáo viên cần chú ý:- Bố trí các góc hoạt động hợp lí: Góc hoạt động cần n tĩnh bố trí xa góchoạt động ồn ào, góc thư viện/sử dụng sách, tranh ở những nơi nhiều ánhsáng…Các góc hoạt động có “ranh giới” rõ ràng, có lối đi cho trẻ di chuyển thuận tiệnkhi liên kết giữa các góc chơi. Sắp xếp các góc để giáo viên có thể dễ dàngquan sát được tồn bộ hoạt động của trẻ.Tên hoặc ký hiệu các góc đơn giản, gần gũi với trẻ, được viết theo đúng quyđịnh mẫu chữ hiện hành.Nhiều góc sẽ ở trong phịng và có góc sẽ được đưara ở ngồi trời.Các góc phải được bày biện hấp dẫn. Có đồ chơi, học liệu và phương tiện đặctrưng cho từng góc. Học liệu, nguyên vật liệu, đồ dùng, đồ chơi trong góc hoạtđộng đóng vai trị khơng nhỏ trong q trình học và chơi của trẻ. Vì vậy các đồdùng và học liệu mà giáo viên cung cấp cho các góc hoạt động cần được lênkế hoạch thật cẩn thận để hỗ trợ giáo viên lên kế hoạch cho việc học của trẻvà để thu hút trẻ tham gia, cũng như tạo ra các cơ hội học tập khác.Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu, học liệu có giá đựng ngăn nắp, gọn gàng,để ở nơi trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ dùng, dễ cất. Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệuđược thay đổi và bổ sung phù hợp với mục tiêu chủ đề/hoạt động và hứng thúcủa trẻ.Có nguyên vật liệu mang tính mở (lá cây, hột hạt…), sản phẩm hồn thiện,sản phẩm chưa hồn thiện…Có sản phẩm mua sẵn, sản phẩm cô và trẻ tựlàm, sản phẩm của địa phương đặc trưng văn hóa vùng miền (trang phục,dụng cụ lao động, nghề truyền thống…)Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu antoàn, vệ sinh, phù hợp với thể chất và tâm lí của trẻ mầm non. Học liệu, thiếtbị, đồ chơi được điều chỉnh để hỗ trợ trẻ khuyết tật (nếu có).*Mơi trường bên ngồi lớp họcMơi trường ngồi lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt độngnâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục tồn diện trẻ. Xây dựng mơi trườngngồi lớp học phù hợp, an toàn, sạch đẹp, hấp dẫn sẽ tạo cơ hội cho trẻ hoạtđộng, đáp ứng nhu cầu chơi của trẻ.Khi bố trí các góc/khu vực hoạt động ngồi trời cần lưu ý: Các góc/khu vựchoạt động ngồi trời cần được xác định rõ ràng; mỗi góc/khu vực hoạt độngcó nhiều loại học liệu, đồ chơi và phương tiện, trong đó có loại đặc trưng chotừng góc/khu vực, tạo cơ hội cho trẻ tham gia hoạt động; đồ chơi, học liệu,trang thiết bị ở các góc/khu vực hoạt động đảm bảo an tồn, vệ sinh: khơng cóđồ sắc nhọn, không độc hại, được vệ sinh sạch sẽ, được bảo dưỡng định kì,sửa chữa kịp thời, tạo hình ảnh và ấn tượng riêng của trường/lớp.Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non đáp ứngyêu cầu của chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm là thựcsự cần thiết và rất quan trọng. Thông qua chơi, nhân cách của trẻ được hìnhthành và phát triển tồn diện. Một mơi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố tríkhu vực chơi và học trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa tolớn khơng chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầunhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sángtạo. Xây dựng tốt môi trường giáo dục trong trường mầm non là phương tiện,điều kiện để trẻ phát triển toàn diện về thể chất, ngơn ngữ, trí tuệ, khả năngthẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội, tạo tiền đề vững chắc cho trẻ mầm nonvào học lớp 1; phù hợp với phương châm của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉđạo: “Học bằng chơi, chơi mà học”.2. Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xun module GVMN 6 số 2I. KHÁI NIỆM, Ý NGHĨA CỦA VIỆC XÂY DỰNG MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤCTRONG TRƯỜNG MẦM NON1. Khái niệmMơi trường nói chung được hiểu là tổng thể các yếu tố tự nhiên và xã hội tácđộng tương hỗ với nhau tạo nên một khung cảnh sống với những điều kiện đểcon người tồn tại và phát triểnTừ khái niệm đó, chúng ta có thể định nghĩa: Môi trường giáo dục trong trườngmầmnon là tổ hợpnhững điều kiện tự nhiên và xã cần thiết và trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc giáo dụctrẻ ởtrường mầm non và hiệu quả của những hạt động này nhằm góp phần thực hiện tốt mụctiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ.Có nhiều cách phân loại mơi trường giáo dục:Cóquanđiểmchorằng,mơitrươnggiáodụcmầmnonbaogồm mơi trường tự nhiên (như các điều kiện khơng khí, ánh sáng, nguồn nước,câu xanh, địa điểm trường) và môi trường xã hội (bao gồm: bầu khơng khí giaotiếp trong trường mầm non, phong cách làm việc, mối quan hệ giữa con ngườivới con người, giữa trường mầm non với các tổ chức kinh tê, xã hội, văn hóakhác…)Một quan điểm khác lại phân chia môi trường giáo dục thành môi trương vậtchất và môi trường xã hội.Môi trường vật chất trong trường mầm non bao gồm các trang thiết bị, đồdùng, đô chơi, không gian phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động sinh hoạthằng ngày của trẻ. Môi trường vật chất tạo cho trẻ những cơ hội tốt để trẻthỏa mãn nhu cầu hoạt động và phát triển toàn diện về mặt thể chất, trí tuệthẩm mĩ, đạo đức, xã hội.Mơi trường xã hội được hiểu là toàn bộ những điều kiện xa hội như chính trị,văn hóa, các mối quan hệ giúp trẻ và hình thành nhân cách của mình.Mơi trường xã hội đặc biệt được nhấn mạnh ở đây là môi trường giao tiếptrong trường mầm non bao gồm sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ vàgiữa trẻ với những người xung quanh. Môi trường này vùa mang tính chất sưphạm vừa mang tính chất gia đình.Việc phân loại mơi trường có thể khác nhau, tuy nhiên đều quan trọng đối vớigiáo dục mầm non, theo chung tôi, là cần phải cung ứng điều kiện cần thiết đểkích thích và phục vụ trẻ hoạt động một cách tích cực, chăm sóc trẻ tốt, thơngqua đó, nhân cách trẻ sẽ được phát triển tốt và thuận lợi.2. Ý nghĩa của việc xây dựng môi trường giáo dục trong mầm nonCó thể nói việc xây dựng mơi trường giáo dục trong trường mầm non là thựcsự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong cơngtác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt độngcủa trẻ, thơng qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển tồndiện.Thật vậy, một mơi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố trị khu vực chơi và họctrong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn khơng chỉ đối vớisự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộnghiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Mơi trường giaotiếp cởi mở, thân thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môitrường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm sự,nguyện vọng, mong ước của trẻ với vô, với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻhơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quảhoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp yêu cô giáo và bạn bè hơn.Đối với nhà giáo dục, việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ làphương tiên, là điều kiện để họ phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứatuổi.Đối với phụ huynh và xã hội, quá trình xây dựng môi trường giáo dục sẽ thuhút được sự tham gia của các phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xãhội để thỏa mãn mong đợi của họ đối với sự phát triển của trẻ trong từng giaiđoan, trong từng thời kì.II. NGUN TẮC CHUNG CỦA VIỆC THIẾT KẾ MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤCTRONG TRƯỜNG MẦM NONTổ chức mơi trường giáo dục trong trường, lớp mầm non có vai trị quan trọngđối với sự phát triển về thể chất, ngơn ngữ, trí tuệ, tình cảm- kỹ năng xã hội,khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Vì vậy, việc thiết kế mơi trường giáo dụctrong trường mầm non phải tuân thủ các nguyên tắc sau:Cần bố trí các khu vực chơi, hoạt động trong lớp và ngoài trời phù hợp,thuận tiện cho việc sử dụng của cơ và trẻCần tính đến khơng gian thực tế của trường để cân đối diện tích cáckhu vựcCần đảm bảo tính mục đích. Tính mục đích ở đây có 2 nghĩa: Một là mơitrường giáo dục phải hướng vào việc phát triển toàn diện của trẻ nhằm đạtđược mục tiêu giáo dục mầm non nói chung và mục tiêu cuối độ tuổi nóiriệng. Muốn đạt được điều đó thì nghĩa thứ hai là thiết kế mơi trường phảiphù hợp với mục đích tổ chức các hoạt độngMơi trường giáo dục phải thực sự an tồn và có tính thẩm mỹ cao. Địađiểm trường phải cách xa những nơi ồn ào, ô nhiễm, độc hại đối với trẻnhư cách xa trục đường giao thông lớn, xa nhà máy, bệnh viện, khu rácthải, nghĩa trang… Đảm bảo vệ sinh về nguồn nước, khơng khí, vệ sinh antồn trong ăn uống. Các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phải được bảodưỡng thường xuyên, giữ gìn vệ sinh và tạo sự hấp dẫn đốivới trẻ. Cóhàng rào bảo vệ xung quanh khu vực trường. Ngồi ra, mơi trường giáodục cũng cần tạo cho trẻ cảm giác an toàn về mặt tâm lý: Được yêuthương, được tôn trọng và đáp ứng các nhu cầu chính đáng.Trang trí mơi trường lớp học cần phù hợp với tính chất của các hoạtđộng, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp cần bố trí khơng gian phù hợpdành cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năngcủa nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Có khu vực dành riêng để chăm sóc đối vớitrẻ có nhu cầu đặc biệt. Với mỗi độ tuổi, mơi trường giáo dục sẽ có nhữngnét riêng. Ví dụ: với trẻ mẫu giáo bé, đồ chơi có thể khơng cần quá nhiềuvề chủng loại và chủ yếu là đồ chơi có sẵn cho trẻ sử dụng, nhưng với trẻlớn hơn thì cần chú ý đến sự phong phú của các loại đồ chơi đặc biệt lànhững nguyên vật liệu mở và phương tiện cho trẻ được sáng tạo, tự làmđồ chơi phục vụ cho ý tưởng chơi của trẻCần thu sự tham gia của trẻ vào việc xây dựng môi trường giáo dụccàng nhiều càng tốt. Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiếnthức và kỹ năng trẻ đã được học theo cách của mình mà khơng bị gị bó,đặc biệt vào các thời điểm như chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sángvà vào giờ hoạt động chiềuCần đa dạng, phong phú, kích thích sự phát triển của trẻ+ Các trang thiết bị ngồi trời có tác dụng kích thích các vận động khác nhaucủa trẻ+ Tận dụng các nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để trẻ khám phá,đặc biệt là nguồn nguyên liệu tự nhiên và phế liệu+ Phản ánh màu sắc văn hóa dân tộc bởi những đồ dùng, trang phục, cácphong tục tập quán…Cung cấp cho trẻ những hiểu biết về nền văn hóa địaphương và của các dân tộc khác nhau+ Tạo mơi trường có khơng gian phù hợp với cuộc sống thực hàng ngày củatrẻ+ Đảm bảo kết hợp các hoạt động tập thể, theo nhóm nhỏ và các nhân; cáchoạt động trong lớp và ngồi trời.+ Tơn trọng nhu cầu, sở thích hoạt động và tính đến khả năng của mỗi trẻTrường mầm non phải là mơi trường thuận lợi để hình thành các kỹ năng xãhội cho trẻ+ Đảm bảo môi trường giao tiếp thân thiện, hòa đồng, ấm cúng, cởi mở giữacô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh+ Quan hệ giữa cô và trẻ, người lớn, với trẻ phải thể hiện tình cảm yêuthương, thái độ tôn trọng, tin tưởng trẻ, tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ những suynghĩ, tâm tư nguyện vọng của mình. Tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp và thểhiện sự quan tâm của mình đối với mọi người, đối với sự vật hiện tượng gầngũi xung quanh.+ Mọi cử chỉ, lời nói, việc làm của cơ giáo và người lớn phải luôn mẫu mực đểtrẻ noi theo+ Mối quan hệ giữa trẻ với trẻ là quan hệ bạn bè cùng học cùng chơi, đoànkết, hợp tác, chia sẻ, đồng cảm, học hỏi lẫn nhau. Giáo viên cần nhạy cảm đểtận dụng các mối quan hệ giữa trẻ với trẻ để giáo dục trẻ+ Có sự thống nhất giữa trường mầm non, gia đình và cộng đồng xã hội trongviệc chăm sóc, giáo dục trẻ.