Bài thu hoạch BDTX mầm non Module 26 ( bản wor)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (246.36 KB, 54 trang )

TRÃN THỊ NGỌC TRÂM

I 61

62 I

MODULEMN<

I 63

64 I

ÚNG DỤNG PHƯDNGPHÁPDẠYHỘC1ÍCH Cực TRONGTỔ
CHÚDHOATĐÔNGVUICHƠI

I 65

D A. GIỚI THIỆU TỐNG QUAN
Chơi là một trong những loại hoạt động cỏ mặt trong đòi sổng
nhân loại ù mọi lứa tuổi, mặc dù hình thúc choi thay đổi theo độ
tuổi. Khi chơi, cả người lớn lẫn tre em đều say mè , vui VẾ và thỏa
mãn.
Chơi cần cho mọi lứa tuổi. Đổi với người lớn, hoạt động chơi
chiếm một vị tri nhất định trong cuộc sổng của họ. Đổi với trê nhố,

MỤC TIÊU CHUNG
Module này sẽ giúp bạn hiỂu sâu sấc hơn vỂ hoạt động chơi và
biết cách úng dụng phuơng pháp dạy học tích cục trong tổ chúc
hoạt động chơi cho tre trong truữngmầm non.
MỤC TIÊU CỤ THỂ
1. Ve kiẽn thức: Nâng cao hiểu biết vỂ hoạt động chơi và các trò chơi
của trê
mầm non.
2. Ve kĩ năng: úng dụng được phuơng pháp dạy học tích cục trong tổ
chúc
hoạt động chơi cho tre trong trường mầm non.
3. Ve thái độ: Quan tâm, tích cục hỏa hoạt động cửa trê trong tổ chúc
hoạt
động chơi trong trường mầm non.

66 I

[> C. NÖI DUNG
Nöi dung 1
HOAT DONG CHOI CÜA TRE EM LLfA TUÖI MÄM NON (5
tiet)
Hoat döng 1. Tim hieu ve hoat döng chdi cüa tre em

–

Häy doc täi liäu hoat döng chui cüa tre em, suy ngifm vä viät ra
möt cdch ngan gpn dSträ leri mötsö vän dSsau däy (co thSthdo
htän nhöm).
Choi la hoat dong:

Ban chät vä däc diem cüa hoat dong
choi + Ban chät:
–

+ Däc di^m:
Vai trò cửa hoạt động chơi đổi với sụ phát triển cửa tre mầm non:

–

Phân loại trò chơi cửa tre em:

I 67

Bạn hãy đổi chiếu với những thông tin dưới đây để lãng thêm hiểu

biết vỂ hoạt động chơi của tre em.
THÔNG TIN PHÀN HỒI
1. Khái niệm hoạt động chơi
Cỏ nhìỂu định nghĩa khác nhau vỂ hoạt động chơi, cỏ thể điểm
qua một vài định nghĩa vỂ “choi” như:
– “Chơi là hoạt động chỉ nhằm cho vui mà thỏi, không cỏ mục đích
gì khác”.
– “Chơi là hoạt động giải trí hoặc nghỉ ngơi”.
– “Chơi là một hoạt động tụ nguyện, ham thích cửa người chơi trong
một hoạt động hoặc một trò chơi”.
– “Chơi là một hoạt động vô tư, nguửi chơi không chú tâm nhằm vào
một lợi ích thiết thục nào cả. Trong khi chơi các mổi quan hệ cửa
con người
với tụ nhĩÊn và với xã hội được mò phỏng lai, nỏ mang đến cho
người chơi một trạng thái tinh thần vui VẾ, thoải mái, dế chịu”.
– “Loại hoạt động nào cỏ cẩu trúc động cơ nằm trong chính quá
trình hoạt động, đỏ chính là hoạt động chơi”…
Hình thúc thể hiện cửa hoạt động chơi vô cùng đa dạng cả vỂ nội
dung, cả vỂ hình thúc. Tuy nhiÊn, chứng ta cỏ thể hiểu vỂ hoạt
động chơi như sau:
Chơi- ỉà hoạt động tự ngiyện, ham thích của nguờĩ choĩ trong mật
hoạt động hoặc troné mật trò choĩ và đem ỉại cho nguờĩ chơi trạng
thải vui vẻ, phấn khích, ứioải mải. Đậngcơcủa hoạt đọng chơiỉuởn nằm ỗquả tìình thực hiện hành âậngchứ khởngnằm ở kết quả
của hoạt ổộng.
Chơi cần cho mọi lứa tuổi. Đổi với tre nhỏ, chơi như là một trong
những nhu cầu thiết yếu của trê. chơi đuợc xem như là công việc
cửa trê và giữ vai trò chú đạo đổi với sụ phát triển cửa tre. ỉũnh
ứiúc ữiểhiện đặc trưng của hoạt động chơĩ ỉà cảc trò chơi. Các trò
chơi vô cùng đa dạng về nội dung, hình thúc và nguồn gpc.
Đàn chãt và đặc điếm cùa hoạt động chơi

a. Bản chất của hoạt động chơi
Cỏ nhiều quan điểm khác nhau trong lịch sú về hoạt động chơi cửa
tre em.
2.

68 I

Là một hiện tương đời sổng phúc tạp và lí thú, hoạt động chơi hình
thúc thể hiện đặc trung là các trò chơi đã thu hut được sụ chú ý cửa
nhĩỂu nhà nghĩÊn cứu thuộc nhĩỂu lĩnh vục khác nhau. Các học
thuyết khác nhau vỂ hoạt động chơi nói chung và trò chơi tre em
nói rìÊng đã ra đời. Việc nghĩÊn cứu các học thuyết đỏ nhằm tìm
hiểu nguồn gổc, bản chất cửa hoạt động chơi cửa tre em, vai trò
cửa nỏ đổi với sụ phát triển tre em cỏ ý nghía to lớn vỂ lí luận và
thục tiến.
*
Các quan điểm sinh vộthỏahoạtổộngchơí
– Thuyết “năng lượng thừa” (Siller, Spencer)
4- Ph. Siller (1756 – ÌSOO) là một nhà thơ Đúc nổi tiếng và cũng là
một nhà triết học. Theo ông, trong thời gian rẳnh rãi con người
dùng súc lục cửa mình để đáp úng những nhu cầu tĩnh thần, nhu
cầu sáng tạo. Việc đáp úng những nhu cầu đỏ được thục hiện trong
các trò chơi và trong nghệ thuật. Trong những việc đỏ con nguửi
được nâng cao lÊn trÊn thục tế khủng khiếp, tàn nhẫn, và thục sụ
cỏ được tụ do, sáng tạo.
4- G. Spencer (1S20 – 1903) là nhà triết học, nhà xã hội học và sư phẹm
học người Anh đã phát triển những tư tường cửa Ph. Silier. Ong đã
đánh đồng trò chơi cửa tre em với trò chơi cửa những con vật bậc cao.
ỏng cho rằng những nâng lượng dư thừa cửa các cơ thể con vật tơ

(tre) không được sú dụng cho “hoạt động thục”, nÊn đã được tìÊu
khiển qua con đường bất chước lại các hoạt động thục đỏ bằng hình
thúc nhiỂu loại trò chơi. Ở tre em, trò chơi là sụ bất chước các hoạt
động thục sụ cửa bản thân và cả hoạt động cửa người lớn. Ngoài ra,
trong trò chơi những bản nâng nghịch ngơm, phá phách cửa đứa tre
được đắp úng qua hình thú c tinh thần.
Thuyết “nâng lương dư thừa” mâu thuẫn với các sụ kiện thục tế. Tham
gia các trò chơi không chỉ cỏ những trê khỏe mạnh, mà còn cả những
tre đang bị bệnh. Hoạt động chơi không chỉ lìÊn quan với vấn đẺ tìÊu
hao súc lục, mà còn lìÊn quan với việc khôi phục lại súc lục. Trong
hoạt động chơi cỏ cả việc tập trung và nâng cao súc lục. Sụ dư thừa
năng luợng trong cơ thể trê đang trÊn đà phát triển chỉ là tạo điỂu
kiện thuận lợi để cho trò chơi xuất hiện chú không phẳi là nguyên
nhân tạo ra trò chơi. Spencer cũng đã không giải đáp vấn đỂ tại sao
chính các trò chơi là nơi tìÊu hao súc sổng dư thừa cửa đứa tre hoặc là
cửa động vật non.
– Thuyết đong nhất hoạt động chơi cửa tre với trò chơi của động vật
I 69

non (Karl Groos, Stem)
4- Karl Groos (1S67- 1946) ]à nhà tâm lí học nguửi Đúc. Cũng như
Spencer, Groos đã đánh đồng những trò chơi cửa động vật non với các
trò chơi cửa tre. ỏng cho rằng trò chơi cửa đứa trê và cửa động vật non
là hiện tượng mang tính chất thuần tứy sinh vật. chơi là một hình thúc
hoạt động sổng mà trong đỏ các Cữ thể sổng non trê tụ hoàn thiện.
Trong quá trình chơi, cơ thể được thích nghĩ với cuộc sổng, hoàn
thiện thêm các bản nâng dĩ truyỂn, các năng lục và súc lục. Các trò
chơi tựa như trưững học đặc biệt để chuẩn bị cho cuộc sổng sấp tới.
Các txỏ choi chính là phương thúc biểu hiện đặc thù cửa các loại bản

nâng.
4- V. Stem (1S71 – 1930) là nhà lâm lí học người Đúc đã phát triển học
thuyết cửa Groos và gọi hoạt động chơi là “Bình minh cửa bản nâng
đúng đắn”, và đã nhấn mạnh ý nghĩa cửa các trò chơi trong việc rèn
luyện những cơ chế dĩ truyền cửa phẩm hạnh.
Điểm cơ bản trong học thuyết cửa K. Groos là đánh đồng trò chơi cửa
con người với trò chơi cửa con vật. Sụ đánh đồng đỏ hoàn toàn không
đứng vì trong các trò chơi cửa con vật rèn luyện những cơ chế dĩ
truyỂn cửa các hành vĩ, còn trong các trò chơi đứa tre lình hội các
kinh nghiệm lịch sú – xã hội cửa loài người. Thuyết này đã không xem
xét đầy đủ nguồn gổc cửa hoạt động chơi, mà chĩ nÊu lÊn mục đích, ý
nghía cửa hoạt động này. Tuy nhiÊn, việc hiểu bản chất cửa hoạt động
chơi là sụ chuẩn bị cho hoạt động sổng thục sụ sau này cũng như việc
khẳng định chơi là nội dung hoạt động chính cửa đứa tre là hoàn toàn
đứng đắn.
– Thuyết phân tâm học gắn hoạt động chơi với dam mè tình dục (S.
Freud)
S. Freud (LS56 – 1933) là nhà tâm lí học ngườiẮo và là người đúng
đầu trường phái phân lâm trong tâm lí học tư sản. Học thuyết vỂ hoạt
động chơi cửa Freud được hình thành tù các học thuyết về cẩu trúc
nhân cách con người. Theo ông, cơ sờ hành vĩ cửa con người ]à bản
năng bảo tồn nòi giổng (bản năng sinh dục). Bản năng đỏ thể hiện
trong nhĩỂu loại hoạt động khác nhau của con nguửi. Sụ phát triển cửa
đứa trê cũng chịu ảnh hường của bản nàng sinh dục. NiỂm say mè,
mong ước, những biểu tượng bí ẩn cửa đứa trê đẺu cỏ lĩÊn quan với
bản năng sinh dục và chứng không thể hiện trục tĩỂp ờ trong cuộc
sổng của đúa tre, mà chĩ biểu hiện được ờ trong các trò chơi.
Như vậy, Freud đã gắn hoạt động chơi với những dam mè tình dục.
70 I

Điểm sai lầm co bản trong học thuyết của ông vỂ hoạt động chơi
là đã XEIÎ1 trò chơi như một biểu hiện trục tiếp cửa cấu tạo tâm sinh
lí Cữ thể đứa trê và đã tách chứng ra khỏi những sụ kiện xã hội. ỏng
đã sinh vật hỏa bản chất cửa hoạt động choi.
Tóm lại, quan điỂm thịnh hành tù những năm 30 cửa thế kỉ XX trờ vỂ
trước là nhìn nhận hoạt động chơi ờ tre em một cách tụ nhĩÊn chú
nghía, ÜÊU biểu là các thuyết vùa nêu trÊn. Những sai lầm chú yếu
của các học thuyết nÊu trên vỂ hoạt động chơi cửa tre em là:
4- Khẳng định hoạt động chơi là một hiện tương hoàn toàn mang tính
sinh học. Điều đỏ dân đến hậu quả hoặc là bác bỏ nội dung xã hội của
các trủ chơi, hoặc là mâu thuẫn không thể giải quyết được giữa một
bÊn là tính bản năng của hoạt động chơi đã đuợc khẳng định trong các
thuyết đỏ với nội dung xã hội của các trò chơi.
4- Trong việc nghĩÊn cứu hoạt động chơi chỉ cổ gắng xem xét các trò
chơi ờ ngoài moi quan hệ với sụ phát triển xã hội, xem nỏ như là một
lĩnh vục đặc biệt cửa thế giỏi trê em, các trò chơi trê em hoàn toàn
đỏng kín, tách biệt ra khỏi thế giới người lớn. Cách xem xét này thiếu
hẳn cách nhìn mang tính lịch sú.
4- Xem xét hoạt động chơi chỉ là phương tiện tụ giáo dục cửa đứa tre và
khẳng định nguyên tấc nguửi lớn không nén tham gia vào các trò chơi
cửa tre – phú nhận ảnh huờng cửa 3Q hội, phú nhận vai trò cửa người
lớn đổi với sụ phát triển trò chơi cửa tre em.
* Hoạt động chơi của trẻ em trong tầm ỉí học của Ị. Pữigst và tầm ỉí
học phưongTầy
– Hoạt động chơi của tre em trong tâm lí học cửa J. Piaget
J. Piaget (1S96 – 1900), nhà tâm lí học kiệt xuất cửa thế kỉ XX nguửi
Thụy Sĩ đã đỂ cập đến lĩnh vục hoạt động chơi của trê em qua những
thành tụu nghìÊn cứu sụ phát triển tri tuệ tre em cửa ông và các cộng
sụ. Theo J. Piaget:

4- Khi kết thúc thời kì giác- động, vào một tuổi rưởi đến hai tuổi, ờ tre
xuất hiện một chúc năng cân bản đổi với sụ phát triển cửa những hành
vĩ sau này. Đỏ là chúc năng “tượng trung” (symboles) hay chúc năng
“kí hiệu” (signes), tức là cỏ thể thay thế “cái được biểu đạt” (đồ vật,
sụ kiện, dạng thúc khái niệm…) bằng “cái biểu đạt” (ngôn ngũ, hình
ảnh, tinh thần, cú chỉ tượng trung…). Trò chơi tương trung là một
trong những hình thúc biểu hiện cửa chúc năng kí hiệu, chúc năng kí
hiệu là cơ sờ cửa trò chơi tượng trung. Ong cho rằng trò chơi tượng
I 71

trung cỏ lẽ đánh dấu đỉnh cao nhất cửa trò chơi tre em, trò chơi tượng
trung phù hợp với chúc năng cân bản cửa trò chơi trong đòi sổng tre
em.
Phát hiện ra sụ xuất hiện cửa trò chơi tương trung trong mổi quan hệ
với một trình độ phát triển nhất định cửa trí tuệ- khơi đầu cửa trình độ
biểu tượng đuợc tạo thành nhử chúc năng kí hiệu, Piaget đã chỉ ra
đuợc sụ liên quan giữa các hành động tương trung trong trò chơi trê
em nói riêng cũng như chúc năng kí hiệu nói chung với chính cẩu trúc
tri tuệ, với trình độ thao tấc kí hiệu hỏa của tư duy. Pữig2t đã phảt
hiện ra tính tượng trưng (tính biẩi tnmg) của hành đọng chơi- trong
trỏ chơi tượng tnmg ỉà một trong nhũng ẩậc tnmgcơ bản phân biệt
hành động choĩ vời nhũng hành động khảc. Đỏ là những đồng góp hết
súc quan trọng cửa ông vào lĩnh vục nghiÊn cúu hoạt động chơi cửa
tre em.
Tuy nhìÊn, ông cho lằng trò chơi tương trung dưững như xuất hiện
trong đời sổng cửa tre như một tất yếu nảy sinh vào một thời kì nhất
định trong quá trình phát triển tri tuệ cửa tre. Cách nhìn nhận như vậy
chưa làm bộc lộ bản chất xã hội cửa trò chơi. Đây là một trong những
điểm yếu cửa học thuyết J. Piaget vỂ trò chơi tre em.

4- VỂ SỤ phát triển cửa trò chơi trÊn phương diện cá thể, theo J. Piaget
có ba
ỉoại trỏ chơi chính lần ỉuợt xuất hiện ữvng đời sổng cả thể của trẻ
em. Đỏ ỉà\ Trỏ choĩ. tập (hay Tìò chơi – hành đậng chúc nàng), Trò
chơi ũỉựng trưng (bao gổ™ Trỏ chơi mò phổng và Trò chơi xây
dựng} và sau cũng ỉà Trò chơi cỏ quy tác.
Sơ đồ phát triển trò chơi tre em trÊn phuơng diện phát triển cá thể cửa
ông là đồng góp hết súc quan trọng nỏ lìÊn quan đến việc phân loại
trò chơi tre em.
4- VỂ ý nghĩa và vai trò của trò chơi tre em, ông phÊ phán quan điểm
coi hoạt động chơi chỉ là một sụ giải lao hoặc là sụ giải phỏng năng
luợng. ỏng đánh giá cao vai trò cửa hoạt động chơi trong sụ phát triển
cửa tre: “Khi chơi, ờ tre phát triển tri giác, tri thông minh, những
khuynh huỏng thú nghiệm, những bản năng 3Q hội… Trò chơi là một
đòn bẩy mạnh mẽ thúc đẩy tre luyện tập đến múc ờ bất cú nơi nào mà
người ta thành công trong việc biến đổi sụ khai tâm vỂ học đọc, học
làm tính… thành trò chơi thì người ta đều thấy tre em say mè với
những việc làm mà bình thưững đổi với chứng như những công việc
72 I

khổ sai”.
Tóm ỉại, những quan điễm trên đây cửa ông đã cỏ ảnh hường lớn đổi
với việc xây dụng lí luận vỂ trò chơi cũng như đưa trò chơi vào việc
giáo dục tre em ờ nhìỂu nước trÊn thế giới, nhất là ờ các nước Âu,
Mĩ.
– Hoạt động chơi theo quan điểm cửa các nhà tâm lí học và giáo dục
học khác ờ phương Tây
4- A. Vallon – nhà tâm lí học người Pháp đã xem trò chơi của tre em là
một hiện tượng xã hội. Nguồn gổc hoạt động chơi tre em, theo Vallon,

là sụ cổ gắng tích cục của đứa tre “tác động trờ lại thế giới bÊn ngoài,
để lĩnh hội cho được những khả năng cỏ chứa ờ trong thế giới đỏ”.
Trong hoạt động chơi cỏ sụ luyện tập những năng lục vận động – cảm
giác và những năng lục trí tuệ, luyện tập những chúc năng và quan hệ
xã hội. Trong trò chơi, đứa tre phân ánh những ấn tượng mà đã làm
cho nỏ xúc động.
Cách xem xét hoạt động chơi trÊn đây cửa ông gần giổng với học
thuyết vỂ hoạt động chơi của tâm lí học và giáo dục học xỏ viết
4- V. Vunt- nhà tâm lí học người Đúc, đã thấy ờ trò chơi tre em những
mổi lìÊn quan với lao động, ỏng cho rằng: “chơi- chính là lao động
của tre nhố. Không một trò chơi nào mà lại không cỏ trong mình
nguyÊn mẫu cửa một trong những dạng lao động thục sụ mà thục ra
nỏ xuất hiện trước trò chơi về thửi gian. Hoạt động chơi loại bố trong
mình những mục đích hữu ích cửa lao động và vì vậy, chính kết quả
thú vị, khoan khoái đi kèm theo hoạt động là mục đích cửa trò chơi”.
Cách nhìn nhận hoạt động chơi cửa ông đã khác quan điểm sinh vật
hỏa hoạt động chơi, ồng đã xem xét trò chơi ờ phương diện lịch sú xã hội.
4- Jerome Bruner
Như J. Piaget và những nhà giáo dục tìỂn bổi khác, Bruner cho lằng
tre em cần được vận động tụ do và tích cục tham gia việc học cửa
chứng. Trước hết- trải nghiệm bằng tay cho phép tre phát triển những
ý nghĩ và tư duy cửa chúng.
Khi nói vỂ trò chơi, Bruner chỉ ra rằng tre em thường cần được làm
nhớ lại những kinh nghiệm đã qua. ĐiỂu đỏ cỏ thể làm được qua
tranh ảnh, sách hoặc những bảng gợi ý hấp dẫn. Ong gọi đỏ là tư duy
hình tượng.
ỏng cũng cho rằng người lớn đỏng vai trò quan trọng trong hoạt động
I 73

–

chơi cửa trê. Nguửi lớn tạo sụ ủng hộ để tre phát triển các khả năng và
sụ tụ tin. Nguửi lớn cồ vai trò quan trọng trong việc cung cáp đầy đủ
những trải nghiệm cho trê, trong việc xét đoán những gì tre cần tiếp
theo để phát triển nhận thúc. Sụ giúp đỡ cửa nguửi lớn sẽ giảm đi khi
tre cỏ được sụ tụ tin.
HoGtổộngchơi trong tằm ỉíhọc mảcxít-Bản chấtcủahoGtổộngchơi Tù
những năm ba mươi cửa thế kỉ trước, các nhà tâm lí học xỏ viết trước
đây nhưA.N. LÊônchép, Đ.B. Encônhin, A.v. Dapônôgiets…
đãkiÊntiilẩy phạm tru hoạt động cửa triết học mácxít làm phạm tru
nòng cổt cửa toàn bộ hệ thổng khái niệm cửa nỂn tâm lí học kiểu mỏi
– nền tâm lí học mácxít được L.x Vưgôtdã (1096 – 1934) đặt nỂn
mủng và đã đưa ra một cách nhìn mỏi về bản chất, hiện tương tâm lí
người nói chung và trò chơi tre em nói riêng.
KỂ thùa tất cả những quan điểm tiến bộ, đứng đắn của tâm lí học và
giáo dục học cổ điển, trÊn cơ sờ kết quả của những nghiÊn cứu vỂ
vấn đỂ trò chơi tre em ờ những khia cạnh khác nhau trên quan điểm
duy vật biện chúng, các nhà tâm lí học xỏ viết đã xây dụng lí thuyết
về hoạt động chơi tre em xoay quanh những vấn đỂ chính sau đây:
Nguồn gổc, bản chất cửa hoạt động chơi cửa tre em.
Vai trò của hoạt động chơi đổi với sụ phát triển của tre và vị tri cửa nỏ
trong quá trình sư phạm.

Những nội dung chú yếu cửa lí thuyết này đã làm sáng tố n^íồn gổc,
bản chấthoGtổộngchơi của trẻ em. Đỏ ỉà:
– Hoạt đậngcho!-của trẻ em nhưỉà mộtỉoạihoạtổộng mang tính Xãhộivà
Tĩìímg tính ỉừrh sử.

Quan điỂm duy vật đầu tiên về nguồn gổc và bản chất của trò chơi
được G.v. PlÊkhanôp đỂ cập đến trong tác phẩm Những bức thư
không đĩa chỉ (Tập 14, M, 1925) và đuợc các nhà tâm lí học và giáo
dục học Xô viết tiếp tục phát triển. Cụ thể là:
4- Hoạt động chơi cửa tre em cỏ một lịch sú lâu đời, xuất hiện ờ giai
đoạn phát triển nhất định cửa sã hội loầĩ người. Trò chơi trê em xuất
hiện sau lao động và trên cơ sờ lao động. Trò choi xuất hiện khi nỂn
vân minh loài người đạt tới một trình độ nhất định- công cụ sản xuất
trờ nÊn phúc tạp mà tre em không thể sú dung để làm việc như người
lớn. Khi đỏ tre cần phải được tập dượt, làm thú trên những đồ vật thay
thế (túc là đồ chơi) và người lớn cung cấp cho tre em những điỂu kiện
74 I

vật chất cần thiết để tre chơi và tạo ra những khả nâng khách quan để
thục hiện trò chơi. Trò chơi phản ánh hoạt động lao động cửa con
người.
4- Trò chơi tre em đuợc tích lũy và truyỂn tù thế hệ này sang thế hệ
khác. Là một hoạt động xã hội, trò chơi giữ vai trò truyền đạt những
kinh nghiẾm xã hội của thế hệ này cho thế hệ khác.
4- Trò chơi chỉ cỏ thể tồn tại trong những điỂu kiện 3Q hội nhất định
(người lớn cung cấp cho tre em những điỂu kiện vật chất cần thiết để
tre chơi và tạo ra những khả nâng khách quan để thục hiện trò chơi).
4- Trò chơi tre em phụ thuộc vào môi truững 3Q hội xung quanh. Trò
chơi tre em thể hiện những dấu hiệu cụ thể cửa thữi gian, của thời đại
– phân ánh trình độ vân hỏa và kinh tế cửa xã hội.
4- Trò chơi tre em rất phong phú vỂ nội dung, hình thúc và nguồn gổc
cửa nỏ cũng như vỂ sụ tác động của nỏ đổi với tre.
4- N Ôi dung chính cửa các trò chơi đỏng vai theo chú đẺ là sụ diễn tả
các moi quan hệ xã hội của người lớn và mang tính lịch sú cụ thể.

4- Hoạt động chơi cửa trê em cỏ lìÊn quan chặt chẽ với sụ phát triển cửa
chính xã hội loài người và với sụ thay đổi vị trí cửa chính đứa trê
trong hệ thổng các mổi quan hệ xã hội.
4- H oạt dộng choi không phẳi lầ hoạt động tạo ra sản phẩm.
– Khởngphủ nhậnỵếU tổsmh vật ừung bản chất hoạt ổộngchơi
Tuy khẳng định và nhài mạnh bản chất xã hội cửa hoạt động chơi, ý
nghĩa chú đạo và quyết định cửa bản chất đỏ, tâm lí học xỏ viết không
phú nhận sụ cỏ mặt cửa yếu tổ sinh vật trong bản chất cửa hoạt động
vui chơi. Các nhà tâm lí học và giáo dục học Xô viết cho rằng trò
chơi- trước hết là hoạt động của cơ thể trê đang phát triển. Trê em
luôn khao khát vui chơi và nhu cầu đỏ cần phải được đáp úng. ĐiỂu
đỏ không cỏ nghĩa là tâm lí học Xỏ viết đồng ý với quan điểm sinh vật
hỏa hoạt động chơi cửa tre em như đã nêu ờ phần trÊn.
Tâm lí học Xỏ viết khẳng định: đổi với tre, nhu cầu điển hình là nhu
cầu được giao tìẾp với mọi người và khuynh huỏng bất chước. Những
đặc điỂm mang tính bẳn sinh đỏ cỏ quan hệ trục tiếp với trò chơi, kích
thích đứa tre vui chơi. Nhưng trò chơi chỉ xuất hiện và phát triển trong
những điỂu kiện xã hội nhất định.
Khẳng định và nhấn mạnh đặc tính xã hội cửa hoạt động chơi và
không phú nhận sụ cỏ mặt cửa yếu tổ sinh lí cửa hoạt động chơi là
quan điỂm cơ bản quan trọng trong lí thuyết cửa tâm lí học xỏ viết vỂ
I 75

hoạt động chơi cửa tre em. Tuy nhìÊn, các nhà tâm lí học xỏ viết trước
đây cũng thấy vấn đẺ bản chất sinh lí cửa hoạt động chơi cần phải
đuợc tiếp tục nghìÊn cứu thÊm.
– Sựxuấthiện ìtàphảttrĩ&ihoạtâậngchơĩởtrẻemdiễn mnhưsau:
4- Hoạt động chơi theo đứng nghĩa cửa nỏ bất đầu xuất hiện ờ tre
khoảng cuổi hai tuổi hoặc lÊn ba tuổi với hình thúc đầu tìÊn là trò

chơi đỏng vai. Trong trò chơi đỏng vai, tre em thỏa mãn nhu cầu xã
hội cơ bản cửa mình là vươn tới cuộc sổng chung với người lớn, tham
gia vào lao động cửa người lớn bằng cách mò phỏng những hoạt động
lao động cửa người lớn và dìến tả những quan hệ xã hội cửa người lớn
trong trò chơi thông qua vai chơi (tre tụ nhận cho mình một vai nào
đỏ, chẳng hạn: ‘MẸ”; “CÔ giáo”; “Bác sĩ”…) và hoàn cánh tường
tương cũng như dùng đồ vật thay thế- đồ chơi.
• Những tìỂn đỂ cửa trò chơi đỏng vai xuất hiện trong suổt thòi kì tuổi
nhà tre trong hoạt động với đồ vật (là hoạt động chú đạo của trê ờ lứa
tuổi này). Những tĩỂn đỂ đỏ thể hiện ờ sụ nắm cách thúc hành động
với các đổi tượng cửa thế giới đồ vật cửa loầĩ người.
• Đầu tuổi nhà trê, trong hoạt động phổi hợp với người lớn trê em lĩnh
hội được một sổ hành động với các đồ dùng xung quanh và sau đỏ tre
tụ tái tạo những hành động đỏ để tụ thích nghĩ và để tìm hiểu. J.
Piaget gọi đỏ là những “Trò chơi tập” hoặc “Trò chơi – hành động
chúc nâng”. NhĩỂu người thường gọi đỏ là hành động với đồ vật.
• Dần dần tre bất đầu dĩ chuyển phuơng thúc hành động cửa người lớn
sang những đổi tượng khác – đồ vật thay thế cho những đổi tương còn
thiếu trong trò chơi- chẳng hạn, tre sú dụng miếng go làm xà phòng
tắm cho búp bÊ (tức em bé), dùng que làm nhiệt kế đo nhiệt độ cho
búp bÊ…
Đồng thòi với sụ xuất hiện những vật thay thế trong các trò chơi, trê
bất đầu dĩến đạt những hành động của người lớn cụ thể, như: mẹ, cô
giáo…
• Thường đến cuổi tuổi nhà tre, sau khi thục hiện một vài hành động
chơi phù hợp với một vai trò nào đỏ, tre tụ nhận mình là một người
lớn phù hợp với vai trò đỏ – trò chơi đỏng vai bất đầu xuất hiện. Đỏ là
những trò chơi mô phỏng hành động cửa nguửi lớn trong sinh hoạt
hằng ngày gần gũi với tre như cho em bé ân, ru em bé ngủ, tắm cho
em bé…

Ở giai đoạn này trê thường chơi một minh và chơi cạnh nhau – trê
76 I

chua cỏ moi quan hệ qua lại với nhau trong trò chơi.
4- Cung với sụ mủ rộng hiểu biết của trê về các vị trí, chúc nâng con
người trong xã hội cũng như các moi quan hệ xã hội cửa họ, trê thấy
không thể chơi rìÊng le một mình mà muổn cỏ bạn cùng chơi để phân
nhau đỏng vai và tái tạo Lại các moi quan hệ xã hội giữa các vai trò
trong 3Q hội- trò chơi đỏng vai theo chú đỂ xuất hiện.
4- BÊn cạnh trò chơi đỏng vai theo chú đỂ – dạng trò chơi mang đầy đủ
đặc tính cửa hoạt động chơi và loại trò chơi đặc trung nhất cửa trê
mẫu giáo, các dạng trò chơi khác lần lượt xuất hiện như trò chơi xây
dụng, trò chơi đỏng kịch, trò chơi cỏ luật lệ rõ ràng.
Trỏ choĩ cỏ ỉuật ỉệ rõ nàng và công khai xuất hiện sau trò chơĩ đỏng
vai theo chủ đề (luật ẫn kín troné vai chơi-} và chỉ xuất hiện ở mật
gmi đoạn phảt triển nhấtđmh của trễ.
– Quy ỉuật chung của sụ phảt trĩSi các hình thức chơi của trễ mẫi giảo
ỉà: tù trò chơi cỏ vai công khai, hoàn cánh tương tượng công khai và
luật lệ chơi không công bổ (luật lệ chơi ẩn bÊn trong vai chơi) chuyển
sang trò
chơi cỏ luật lệ chơi được công bổ (luật lệ chơi rõ rệt ờ bÊn ngoài
nhưng hoàn cánh tường tương và vai chơi tồn tại dưỏi hình thúc ẩn
kín).
Tóm lại, hoạt động chơi cửa trê em là một loại hoạt động mang
tính xã hội và mang tính lịch sú. Trò chơi tre em cỏ một lịch sú lâu
đời, xuất hiện ờ giai đoạn phát triển nhất định của xã hội loài
nguửi. Trò chơi xuất hiện sau lao động và trÊn cơ sờ lao động.
Nguồn gổc ban đầu quyết định nội dung trò chơi cửa tre là cuộc
sổng xã hội xung quanh các em. Các trò chơi tre em lất phong phú

vỂ nội dung, hình thúc và nguồn gpc cửa nỏ cũng như vỂ sụ tác
động cửa nỏ đổi với tre.
Trò chơi cửa tre mẫu giáo lất đa dạng và phong phú về nội dung,
tính chất cũng như cách thúc tổ chúc chơi. Do đỏ, việc phân loại
trò chơi một cách chính sác là rất khỏ khăn và hiện vẫn đang được
bàn luận. Mỗi loại trò chơi đều mang tính chất riÊng biệt cửa
minh, nhưng lất cả chứng đẺu cỏ một loạt những đặc điểm chung.
b. Các đặc điếm của hoạt động chơi ở trẻ em
NhìỂu công trình khoa học trong và ngoài nước nghiên cứu về trò
chơi cửa tre em cho thấy hoạt động chơi ờ trê em thường mang
I 77

–

một sổ đặc điỂm sau:
– Động cơ của hoạt đậng choĩ không nằm ờ kết quả của hoạt động
mà lại nằm trong bản thân quá trình chơi – kích thích hoạt động
chơi nằm ngày’ trong quá trình hoạt động. Trê tham gia vào trò
chơi nào đỏ là do sụ lôi cuổn, hấp dẫn cửa bản thân quá trình chơi
chú không phải nhằm vào kết quả dạt đuợc của hoạt động đỏ.
Tính chất kíhiệu – tỉỉựng tnmg trong trỏ chơĩChúc năng kí hiệu cửa ý thúc tre em đang được hình thành ờ lứa
tuổi mẫu giáo và được thể hiện nõ rệt nhất trong chính trò chơi.
Trong trò chơi, tre hành động với vật thay thế mang tính chất
tượng trung cho đổi tượng thục: đặt tÊn mới cho vật thay’ thế đỏ,
hành động với nỏ phù hợp với tÊn gọi mới này. Đổi tương thay thế
trờ thành cho dụa đổi với tư duy và hành động chơi được rút gọn,
mang tính chất khái quát so với hành động thục tế nhưng lai phản
ánh được tính chất của những hành động thục tế. Hành động trong
trò chơi không bị ràng buộc bời những phuơng thúc bất buộc cửa

hành động trong thục tế – mang tính tượng trung. Như vậy, trÊn
Cữ sờ hành động với đổi tương thay thế, trê suy nghĩ vỂ đổi tượng
thục. ĐiẺu đỏ nói lÊn tre đã biết dùng những kí hiệu tương trung
để nhận thúc thế giới – trò chơi mang tính chất kí hiệu – tượng trung.
Đặc điỂm này đồng vai trò hết súc quan trọng trong sụ phát triển tri
tuệ cửa tre.
Tính chất tiỉdo ảía hoạt đọng chơi- ở trẻ em
Hoạt động chơi của trê hoàn toàn xuất phát tù nhu cầu, húng thú cá
nhân nhằm thỏa mãn ý thích, nguyện vong cửa bản thân. Tre thích thì
chơi, không thích thì không chơi nữa. chơi mà bị bất buộc thi không
còn lầ choi.
Đây là những đặc trung cơ bản phân biệt hoạt động chơi với lao động,
học tập. Tĩnh tụ do cửa hoạt động chơi lìÊn quan đến vị trí cửa trò
chơi trong cuộc sổng xã hội. VỂ điỂunàyA.X Macarencô đã chỉ rõ:
Trò chơi và công việc khác nhau ờ điểm gì? chỉ cỏ một điỂu khác biệt
là: công việc là sụ tham gia cửa con người vào việc sản xuất cửa xã
hội để tạo ra những giá trị vật chất, giá trị vàn hỏa hay nói ngấn gọn
lại là những giá trị xã hội. Trò chơi không tuân theo những mục đích
như vậy. Đổi với những mục đích xã hội, trò chơi không cỏ quan hệ
trục tiếp, nhưng lại cỏ quan hệ gián tiếp. Nỏ tập cho con người cỏ
những cổ gắng vỂ thể lục và tâm lí cần thiết cho công việc.

78 I

Hoạtđậngchoĩcủatrẻemỉà rỉỉật hoạt đận g tự ỉục và mang tính
tựtổchúc
Chơi là hoạt động độc lập và tụ chú đầu tiÊn cửa đứa tre. Hơn bất cú
hoạt động nào, khi tham gia vào trò chơi, tre em bộc lộ hết mình một
cách tích cục và chú động. Trong khi chơi, tre tụ lục làm lẩy mọi việc

tù việc chọn trò chơi, bạn chơi đến việc tìm kiếm đồ chơi… đặc biệt là
cổ gắng tìm cách khắc phục những trờ ngại xuất hiện trong quá trình
chơi.
Tĩnh chất tụ lục của tre trong trò chơi đuợc K.Đ. Usinxki chỉ rõ:
Trong cuộc sổng thục tế, các cháu hoàn toàn trê con, chua cỏ tính tụ
lục, thường bị lôi cuổn theo dòng chảy cửa cuộc sổng một cách mù
quáng và thử ơ, nhưng trong trò chơi chúng là những con nguửi
trường thành, đang thú súc lục cửa mình và tụ lục tổ chúc sụ sáng tạo
cửa mình.
Một biểu hiện độc đấo cửa tính tụ lục trong hoạt động choi là sụ tụ
điỂu chỉnh hành vĩ của minh khi chơi. ĐỂ phù hợp vỏi yêu cầu cửa
trò chơi và bạn chơi, đứa tre luôn phải tụ điỂu chỉnh hành vĩ cửa mình
để không bị loại ra khỏi cuộc chơi, chính tính tụ lục xuất hiện và phát
triển trong hoạt động chơi đã tạo cho tre nìỂm vui, lòng tụ tin cần
thiết cho cuộc sổng hiện tại cửa tre cũng như trong tương lai.
Các luật lệ trong các trò chơi giúp tre tụ tổ chúc trò chơi. Việc phá
võ các luật lệ chơi sẽ dẫn đến phá võ trò chơi, vì thế những người
tham gia chơi đỂu tụ nguyện chấp nhận và thục hiện các luật lệ
chơi lất đa dạng, phong phú theo yêu cầu cửa trò chơi.
–

–

Hoạt đọng chơi- Tĩìímg lại cảm xúcchân thực, mạnh mẽ, đa dũng
Mặc du trong khi chơi cỏ thể xuất hiện cả những cám xức ÜÊU
cục, nhưng chơi bao giữ cũng mang đến cho tre nĩỂm vui sương,
thỏa mãn. Chơi mà không cỏ nĩỂm vui sướng thi không còn là
chơi nữa. Tre em lao vào cuộc chơi với tất cả sụ say mê và lòng
nhiệt tình cửa minh. sác thái cám xủc chân thục, mạnh mẽ được tre
bộc lộ trong trò chơi, chính vì thế, trò chơi tác động mạnh mẽ và

toàn diện đến tre em.

–

Sựhiện diện củanhữngỵểU tổ sảng tạo khởĩẩầu
Một trò chơi thục sụ bao giờ cũng lĩÊn quan với sáng kiến, sáng
tạo cửa tre. Trò chơi thục sụ luôn tạo cơ hội cho tư duy và óc
tương tương cửa tre làm việc một cách tích cục.
I 79

Tỏm lại, hoạt động chơi của tre là một loại hoạt động mang tính tụ
do, tụ lục, tụ tổ chúc, cỏ sụ hiện diện cửa những yếu tổ sáng tạo
khới íÉu, mang lai những cám xức chân thục, mạnh mẽ và đa
dạng… với sụ tham gia tích cục cửa toàn bộ nhân cách đứa tre.
Nhử đỏ, tre phát triển về mọi mặt, trong đỏ cỏ sụ phát triển tri tuệ.
Dụa vào những đặc điểm đặc thù cửa hoạt động chơi cửa tre,
nguửi lớn cỏ thể tác động tích cục lÊn trò chơi cửa trê một cách cỏ
mục đích và cỏ kế hoạch sao cho phù hợp với tùng thời kì phát
triển cửa tre.
3.

Vai trò cùa hoạt động chơi đõi với sự phát triến cùa trè
Hoạt động chơi (trong đỏ trò chơi đỏng vai theo chú đỂ giữ vị trí
trung tâm), là hoạt động chú đạo cửa tre mẫu giáo. Nỏ là hoạt động
phù hợp nhất với nhu cầu, khả nâng và húng thú cửa tre và tạo ra
những nét tâm lí đặc trung cho lứa tuổi mẫu giáo. Những phẩm
chất tâm lí và những đặc điểm nhân cách cửa tre mẫu giáo hình
thành và phát triển mạnh mẽ nhất trong hoạt động chơi. Những
biến đổi về chất trong tâm lí cửa tre, chuẩn bị cho tre chuyển sang

một giai đoạn phát triển cao hơn được hình thành chính trong hoạt
động này. Hoạt động chơi còn là tĩỂn đỂ quan trọng để hình thành
những dạng hoạt động khác như học tập, lao động.
Tường tượng xuất hiện trước hết trong trò chơi và tình huổng
tường tượng trong trò chơi là một trong những con đường cỏ khả
năng dẫn đến trừu tượng hỏa. Các quy tắc chơi là truửng học rèn
luyện ý chí. Sụ thong nhất cửa tình huổng tường tương và các quy
tắc trong trò chơi là co sờ cửa sụ thổng nhất cửa trí tuệ và ý chí.
chơi là sụ thục hành, qua đỏ đứa tre sẽ đuợc chuẩn bị cho cuộc
sổng và tre trưởng thành tù đỏ.
Trò chơi cỏ ý nghĩa đặc biệt của trong giai đoạn lứa tuổi mâu giáo.
Đổi với tre mẫu giáo – trò chơi lầ học tập, là lao động, là hình thúc
giáo dục. Trò chơi hoàn toàn đắp úng nhu cầu của trê em lứa tuổi
mẫu giáo , đắp úng nĩỂm vui sương, tính tích cục, nhu cầu vận
động, làm sinh động thiêm óc tương tư ong, tính tò mò ham hiểu
biết trò chơi là phương tiện giáo dục chính.
A.x Macarencô đã đánh giá trò chơi cỏ ý nghĩa to lớn đổi với việc
giáo dục tre em: Trong trò chơi đứa trê như thế nào, thì sau này khi
lớn lÊn, nỏ sẽ cũng như thế trong công việc, vì vậy cho nÊn việc
giáo dục người công dân trong tương lai được tiến hành trước hết

80 I

là trong trò chơi.
Trò chơi là phương tiện phát triển toàn diện cho tre. Trong trò chơi
trê lĩnh hội những kinh nghiệm xẳ hội của nguửi lớn một cách tụ
nhìÊn, hình thành những khả nàng và năng lục: thể lục, tri tuệ…

Trỏ chơĩ khởngphải chỉ ỉà phieomg tiện gMO dục cho từng trẻ mà
ũòn ỉà hành thúc tổ chức cuộc sốngcủa trẻ ỏ trườn^mẫi giáo, ỉà
phưcng tiện hành ữiành xã hội trẻem.
Hiện nay, các nhà nghìÊn cứu giáo dục mầm non nhìỂu nuỏc trÊn
thế giỏi cũng đã cho ra các chương trình giáo dục tre em mà trong
đỏ trò chơi được đặt vào vị tri trung tâm.
Tỏm ỉại, hoạt động chơi giữ vai trò quan trọng trong sụ phát triển ờ
tre các chúc năng tâm lí (nhận thúc, ngôn ngũ, tình cảm, ý chí…)
và hình thành, phát triển các mặt của nhân cách một cách toàn
diện, chơi chính là cuộc sổng thục cửa tre, là nìỂm vui và hạnh
phúc cửa tuổi thơ. vi vậy tổ chúc hoạt động chơi cho trê ờ lúa tuổi
này cục kì quan trọng và cỏ ý nghĩa giáo dục to lớn.
Phân loại trò chơi trè em
Cỏ nhìỂu cách phân loại trò chơi tre em. Một trong các cách phân
loại đỏ thường đuợc sú dụng là:
– Trò chơi không cỏ luật nõ ràng bao gồm;
4- Trỏ chơi âòng vai theo chủ ỔỀ\ Là loại trò chơi sáng tạo tìÊu biểu
nhất và là trò chơi ảnh hường mạnh mẽ nhất đến sụ phát triển tâm lí
và hình
thành nhân cách cửa tre. Trong trò chơi này, trê đỏng vai người khác
và thường sú dụng đồ vật thay thế, hoàn cánh tương tương. Qua đỏ,
trê bất chước hành động hoặc lời nói, phẳn ánh ấn tương, biểu tương
và hiểu biết cửa trê về các hoạt động và các moi quan hệ xã hội. Kiểu
chơi này’ tập trung vào các quan hệ xã hội và các moi quan hệ qua lại
giữa các cá nhân. Kiểu chơi này bộc lộ mạnh khả nâng nhâp vai cửa
tre. Trong phạm vĩ hoạt động này, trê sú dung và phát triển tất cả các
khía cạnh của nhân cách như: nhận thúc, ngôn ngữ, xã hội, tình cám
và cách úng xủ.
Tre mẫu giáo lớn cồ thể tụ lập kế hoạch và tụ điỂu khiển trò chơi
trong nhỏm (thảo luận về chú đỂ chơi, nội dung chơi và phân các vai

chơi, chọn người chú trò,…); biết thể hiện mổi quan hệ qua lại, phổi
hợp giữa các nhỏm chơi trong chú đỂ chơi chung, giúp đỡ nhau khi
I 81

chơi và nhận xét, đánh giá lẫn nhau.
Tre đỏng một vai quen thuộc qua bất chước hành động hoặc biểu đạt
bằng lời nói.
+- Trỏ chơi ỉẩp ép – xây ảựng. Tre cỏ thể chơi lắp ghép – xây dung với
nhĩỂu loại nguyên vật liệu khác nhau. Trê cỏ thể sú dụng sáng tạo, đa
dạng các loại nguyÊn vật liệu. Đặc điỂm chính cửa kiểu chơi này là
tre cổ gang tạo thành một sản phẩm và cò sụ thích thủ ngay trong quá
trình tạo ra sản phẩm đỏ. Hoạt động này giúp tre phát triển hiểu biết
về sổ luơng, màu sấc, hình dạng, kích thuỏc, vị tri trong không gian và
học cách phân loại, giải quyết vấn đỂ, suy nghĩ ra quyết định cũng
như kỉ nâng ngôn ngữ. N ôi dung chơi xây dụng, sản phẩm cửa trò
chơi lắp ghép thưững gắn với chú đỂ chơi cửa trò chơi đỏng vai và
gắn vỏi chú đỂ giáo dục đang triển khai.
+- Trỏ choĩ. đỏng kịch: Là dạng cửa trò chơi đỏng vai theo các tác phẩm
vân học – kịch bản phỏng theo câu truyện và các vai là những nhân vật
trong truyện. Trò chơi đỏng kịch được tổ chúc như một hoạt động
sáng tạo, tụ lập cửa tre. Trò chơi đồng kịch hướng đến hoạt động biểu
dĩến vân nghẾ.
Chơi đòng kịch và chơi đỏng vai theo chú đỂ phản ánh sinh hoạt xã
hội cần đượcsụ giủp đõ và huỏng dẫn của nguửi lớn, tạo cơ hội cho tre
trải nghiệm và lĩnh hội các quy tắc hanh vi, thái độ ứng xủ mà xã hội
mong đữi
– Trò chơi cỏ luật được quy định rõ rang (gọi lắt là trò chơi cỏ luật), bao
gồm:
4- Trỏ chơi học tập: Loại trò chơi này đuợc tạo nÊn bời người lớn nhằm

đạt tới mục tiêu giáo đục – dạy học nõ ràng. Tre được giao một nhiệm
vụ nõ rang nhằm thu nhận kiến thúc, các khái niệm hữãc các kỉ nâng
cụ thể. Trò chơi
học lập giúp trê rèn luyện và phát triển các giác quan, năng lục tri
tuệ như khả năng nhận xét, so sánh, phân tích, tổng hợp, tu duy
ngôn ngũ,…
+- Trỏ choĩ vận đọng. Là loại trò chơi sú dung Cữ bấp và toần bộ cơ
thể. Trò chơi vận động phát triển cả vận động thò và tinh, cũng
như sụ kiểm soát các cơ và các kĩ năng phổi hợp. Trò chơi vận
động giúp tre hiểu biết về không gian và hình thành tính tụ tin, Ỷ
thúc tổ chúc kỉ luật, tinh thần tập thể.
+- Trò chơi dằn gừm: Là những trò chơi được sáng tạo, lưu truyền tụ
82 I

nhiên, rộng rãi tù thế hệ này sang thế hệ khác, mang đậm bản sấc
vàn hỏa dân gian. Trò chơi dân gian không chỉ thỏa mãn nhu cầu
chơi cửa tre mà còn góp phần hình thành nhân cách cửa trê. Đặc
điểm cơ bản cửa trò chơi dân gian là luật chơi cửa tùng trò chơi
mang tính ước lệ, tạm thòi. Trong quá trình chơi, tuỳ theo trình độ,
von kinh nghiệm cửa trê,… giáo viên cỏ thể thay đổi luật chơi cho
phù hợp, hấp dẫn và lôi cuổn tre.
+- Trò choĩ. sử dựng phưtmg tiện công nghệ hiện ẩại (trỏ chơĩ vời
phần mềm mảy vi tính, trò chơĩ điện tử)
Đây là những trò chơi đuợc giáo viên lụa chon phù hợp với nội
dung chú đẺ dang triển khai và nội dung trong lâm của các lĩnh
vục giáo dục (Ví dụ: Phần mềm giáo dục Edmaik- Ngôi nhà sách
của Bailey; Ngòi nhà toán ho c cửa Millie,—), phát triển ý tư ống
tù ngân hàng trò diơi cho tre sú dung.
Moi loại trò chơi nÊu trÊn đẺu cỏ những đặc điểm nhất định và cỏ

tác dụng nhất định đổi với sụ hình thành và phát triển tâm lí – nhân
cách cửa tre. Nhìn chung các loại trò chơi đỂu hướng tới sụ phát
triển cửa trê. Tuy nhìÊn, mãi loại trò chơi cỏ một thế mạnh, ví dụ,
trò chơi học tập cỏ nhìỂu thế mạnh vỂ phuơng diện phát triển trí
tuệ. Nhiệm vụ giáo dục chú yếu cửa trò chơi học tập là phát triển
tri tuệ cửa tre.
Hoạt động 2. Liên hệ thực tẽ vẽ các loại trò chơi của trẻ em trong
trường mãm non hiện nay
– Hãy nhớ lại và viết ra một cách ngắn gọn những loại trò chơi cửa
tre em trong truửng mầm non hiện nay theo tùng độ tuổi nhà tre và
mẫu giáo.
4- Tuổi nhà tre:
4- Tuổi mẫu giáo:

I 83

Suy ngẫm về những trò chơi trêhaychơi,những trò chơitrê
chơi đổi
với tùng độ tuổi nhà tre và mẫu giáo. Thảo
chia se với đồng nghiệp
vì sao cỏ tình trạng đỏ.
+- Những trò chơi tre hay chơi:
–

•

Nhà tre:

•

Mâu giáo:

ít
luận,

Vì:

4- Những trò chơi tre ít chơi:
• Nhà tre:

•

Mâu giáo:
Vì:

–

84 I

Ở trường/lớp bạn đang làm việc, tre em cỏ cơ hội tụ làm đồ chơi,
tạo ra đồ chơi để phát triển vận động tinh, sụ khéo léo cửa đôi tay
và thể hiện khả năng sáng tạo, chú động, linh hoạt trong khi chơi
hay không?

Bạn hãy đổi chiếu với những thông tin dưới đây để lãng thêm hiểu
biết vỂ thục tiến tổ chúc các trò chơi cho tre mầm non.
THÔNG TIN PHÀN HỒI
– Các loại trò chơi được tổ chúc trong trường mầm non hiện nay bao

gồm: Trò chơi đỏng vai theo chú đỂ; trò chơi ghép hình, lắp ghép,
xây dụng; trò chơi đỏng kịch; trò chơi học tập; trò chơi vận động;
trò chơi dân gian và trò chơi với một sổ phương tiện công nghẾ
hiện đại.
– LĩÊn hệ thục tế các loại trò chơi được tổ chúc trong trường mầm
non, trong lớp cửa bạn và cơ hội tụ làm đồ chơi, tạo ra đồ chơi cửa
tre.
Nội dung 2________________________________________________
ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
TÍCH cực TRONG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
CHƠI CHO TRẺ Ờ TRƯỜNG MÂM NON (7
tiẽt)
Hoạt động 1. Tìm hiểu phương pháp dạy học tích cực trong giáo dục
mãm non

–

Bạn đã tùng nghìÊn cứu các tài liệu vỂ phương pháp dạy học tích
cục, đã tùng vận dụng nỏ trong quá trình giáo dục tre mầm non,
hãy nhớ lai và viết ra một cách ngấn gọn suy nghĩ cửa mình theo
những gợi ý sau:
Phương pháp dạy họ c tích cục:

–

Bản chất cửa phương pháp dạy học tích cục:

–

Đặc điỂm cửa phương pháp dạy họ c tích cục:

I 85

chơi như là một trong những nhu cầu thiết yếu cửa trê. Đổi với tremẫu giáo, hoạt động chơi là nội dung chính cửa cuộc sổng, là hoạtđộng chú đạo cửa trê ù lứa tuổi này.Chơi được xem như là công việc cửa tre và cỏ ảnh hường mạnhmẽ đến sụ phát triển tâm lí và hình thành nhân cách ù tre – giữ vaitrò chú đạo đổi với sụ phát triển cửa tre. Hình thúc thể hiện đặctrung cửa hoạt động chơi là các trò chơi. Các trò chơi vô cùng đadạng vỂ nội dung, hình thúc và nguồn gổc. Do đỏ, úng dụngphương pháp dạy học tích cục trong tổ chúc hoạt động vui chơicho tre trong trường mầm non cỏ vai trò quan trọng, tác độngmạnh mẽ đến sụ phát triển cửa tre mầm non.MỤC TIÊU CHUNGModule này sẽ giúp bạn hiỂu sâu sấc hơn vỂ hoạt động chơi vàbiết cách úng dụng phuơng pháp dạy học tích cục trong tổ chúchoạt động chơi cho tre trong truữngmầm non.MỤC TIÊU CỤ THỂ1. Ve kiẽn thức: Nâng cao hiểu biết vỂ hoạt động chơi và các trò chơicủa trêmầm non.2. Ve kĩ năng: úng dụng được phuơng pháp dạy học tích cục trong tổchúchoạt động chơi cho tre trong trường mầm non.3. Ve thái độ: Quan tâm, tích cục hỏa hoạt động cửa trê trong tổ chúchoạtđộng chơi trong trường mầm non.66 I[> C. NÖI DUNGNöi dung 1HOAT DONG CHOI CÜA TRE EM LLfA TUÖI MÄM NON (5tiet)Hoat döng 1. Tim hieu ve hoat döng chdi cüa tre emHäy doc täi liäu hoat döng chui cüa tre em, suy ngifm vä viät ramöt cdch ngan gpn dSträ leri mötsö vän dSsau däy (co thSthdohtän nhöm).Choi la hoat dong:Ban chät vä däc diem cüa hoat dongchoi + Ban chät:+ Däc di^m:Vai trò cửa hoạt động chơi đổi với sụ phát triển cửa tre mầm non:Phân loại trò chơi cửa tre em:I 67Bạn hãy đổi chiếu với những thông tin dưới đây để lãng thêm hiểubiết vỂ hoạt động chơi của tre em.THÔNG TIN PHÀN HỒI1. Khái niệm hoạt động chơiCỏ nhìỂu định nghĩa khác nhau vỂ hoạt động chơi, cỏ thể điểmqua một vài định nghĩa vỂ “choi” như:- “Chơi là hoạt động chỉ nhằm cho vui mà thỏi, không cỏ mục đíchgì khác”.- “Chơi là hoạt động giải trí hoặc nghỉ ngơi”.- “Chơi là một hoạt động tụ nguyện, ham thích cửa người chơi trongmột hoạt động hoặc một trò chơi”.- “Chơi là một hoạt động vô tư, nguửi chơi không chú tâm nhằm vàomột lợi ích thiết thục nào cả. Trong khi chơi các mổi quan hệ cửacon ngườivới tụ nhĩÊn và với xã hội được mò phỏng lai, nỏ mang đến chongười chơi một trạng thái tinh thần vui VẾ, thoải mái, dế chịu”.- “Loại hoạt động nào cỏ cẩu trúc động cơ nằm trong chính quátrình hoạt động, đỏ chính là hoạt động chơi”…Hình thúc thể hiện cửa hoạt động chơi vô cùng đa dạng cả vỂ nộidung, cả vỂ hình thúc. Tuy nhiÊn, chứng ta cỏ thể hiểu vỂ hoạtđộng chơi như sau:Chơi- ỉà hoạt động tự ngiyện, ham thích của nguờĩ choĩ trong mậthoạt động hoặc troné mật trò choĩ và đem ỉại cho nguờĩ chơi trạngthải vui vẻ, phấn khích, ứioải mải. Đậngcơcủa hoạt đọng chơiỉuởn nằm ỗquả tìình thực hiện hành âậngchứ khởngnằm ở kết quảcủa hoạt ổộng.Chơi cần cho mọi lứa tuổi. Đổi với tre nhỏ, chơi như là một trongnhững nhu cầu thiết yếu của trê. chơi đuợc xem như là công việccửa trê và giữ vai trò chú đạo đổi với sụ phát triển cửa tre. ỉũnhứiúc ữiểhiện đặc trưng của hoạt động chơĩ ỉà cảc trò chơi. Các tròchơi vô cùng đa dạng về nội dung, hình thúc và nguồn gpc.Đàn chãt và đặc điếm cùa hoạt động chơia. Bản chất của hoạt động chơiCỏ nhiều quan điểm khác nhau trong lịch sú về hoạt động chơi cửatre em.2.68 ILà một hiện tương đời sổng phúc tạp và lí thú, hoạt động chơi hìnhthúc thể hiện đặc trung là các trò chơi đã thu hut được sụ chú ý cửanhĩỂu nhà nghĩÊn cứu thuộc nhĩỂu lĩnh vục khác nhau. Các họcthuyết khác nhau vỂ hoạt động chơi nói chung và trò chơi tre emnói rìÊng đã ra đời. Việc nghĩÊn cứu các học thuyết đỏ nhằm tìmhiểu nguồn gổc, bản chất cửa hoạt động chơi cửa tre em, vai tròcửa nỏ đổi với sụ phát triển tre em cỏ ý nghía to lớn vỂ lí luận vàthục tiến.Các quan điểm sinh vộthỏahoạtổộngchơí- Thuyết “năng lượng thừa” (Siller, Spencer)4- Ph. Siller (1756 – ÌSOO) là một nhà thơ Đúc nổi tiếng và cũng làmột nhà triết học. Theo ông, trong thời gian rẳnh rãi con ngườidùng súc lục cửa mình để đáp úng những nhu cầu tĩnh thần, nhucầu sáng tạo. Việc đáp úng những nhu cầu đỏ được thục hiện trongcác trò chơi và trong nghệ thuật. Trong những việc đỏ con nguửiđược nâng cao lÊn trÊn thục tế khủng khiếp, tàn nhẫn, và thục sụcỏ được tụ do, sáng tạo.4- G. Spencer (1S20 – 1903) là nhà triết học, nhà xã hội học và sư phẹmhọc người Anh đã phát triển những tư tường cửa Ph. Silier. Ong đãđánh đồng trò chơi cửa tre em với trò chơi cửa những con vật bậc cao.ỏng cho rằng những nâng lượng dư thừa cửa các cơ thể con vật tơ(tre) không được sú dụng cho “hoạt động thục”, nÊn đã được tìÊukhiển qua con đường bất chước lại các hoạt động thục đỏ bằng hìnhthúc nhiỂu loại trò chơi. Ở tre em, trò chơi là sụ bất chước các hoạtđộng thục sụ cửa bản thân và cả hoạt động cửa người lớn. Ngoài ra,trong trò chơi những bản nâng nghịch ngơm, phá phách cửa đứa tređược đắp úng qua hình thú c tinh thần.Thuyết “nâng lương dư thừa” mâu thuẫn với các sụ kiện thục tế. Thamgia các trò chơi không chỉ cỏ những trê khỏe mạnh, mà còn cả nhữngtre đang bị bệnh. Hoạt động chơi không chỉ lìÊn quan với vấn đẺ tìÊuhao súc lục, mà còn lìÊn quan với việc khôi phục lại súc lục. Tronghoạt động chơi cỏ cả việc tập trung và nâng cao súc lục. Sụ dư thừanăng luợng trong cơ thể trê đang trÊn đà phát triển chỉ là tạo điỂukiện thuận lợi để cho trò chơi xuất hiện chú không phẳi là nguyênnhân tạo ra trò chơi. Spencer cũng đã không giải đáp vấn đỂ tại saochính các trò chơi là nơi tìÊu hao súc sổng dư thừa cửa đứa tre hoặc làcửa động vật non.- Thuyết đong nhất hoạt động chơi cửa tre với trò chơi của động vậtI 69non (Karl Groos, Stem)4- Karl Groos (1S67- 1946) ]à nhà tâm lí học nguửi Đúc. Cũng nhưSpencer, Groos đã đánh đồng những trò chơi cửa động vật non với cáctrò chơi cửa tre. ỏng cho rằng trò chơi cửa đứa trê và cửa động vật nonlà hiện tượng mang tính chất thuần tứy sinh vật. chơi là một hình thúchoạt động sổng mà trong đỏ các Cữ thể sổng non trê tụ hoàn thiện.Trong quá trình chơi, cơ thể được thích nghĩ với cuộc sổng, hoànthiện thêm các bản nâng dĩ truyỂn, các năng lục và súc lục. Các tròchơi tựa như trưững học đặc biệt để chuẩn bị cho cuộc sổng sấp tới.Các txỏ choi chính là phương thúc biểu hiện đặc thù cửa các loại bảnnâng.4- V. Stem (1S71 – 1930) là nhà lâm lí học người Đúc đã phát triển họcthuyết cửa Groos và gọi hoạt động chơi là “Bình minh cửa bản nângđúng đắn”, và đã nhấn mạnh ý nghĩa cửa các trò chơi trong việc rènluyện những cơ chế dĩ truyền cửa phẩm hạnh.Điểm cơ bản trong học thuyết cửa K. Groos là đánh đồng trò chơi cửacon người với trò chơi cửa con vật. Sụ đánh đồng đỏ hoàn toàn khôngđứng vì trong các trò chơi cửa con vật rèn luyện những cơ chế dĩtruyỂn cửa các hành vĩ, còn trong các trò chơi đứa tre lình hội cáckinh nghiệm lịch sú – xã hội cửa loài người. Thuyết này đã không xemxét đầy đủ nguồn gổc cửa hoạt động chơi, mà chĩ nÊu lÊn mục đích, ýnghía cửa hoạt động này. Tuy nhiÊn, việc hiểu bản chất cửa hoạt độngchơi là sụ chuẩn bị cho hoạt động sổng thục sụ sau này cũng như việckhẳng định chơi là nội dung hoạt động chính cửa đứa tre là hoàn toànđứng đắn.- Thuyết phân tâm học gắn hoạt động chơi với dam mè tình dục (S.Freud)S. Freud (LS56 – 1933) là nhà tâm lí học ngườiẮo và là người đúngđầu trường phái phân lâm trong tâm lí học tư sản. Học thuyết vỂ hoạtđộng chơi cửa Freud được hình thành tù các học thuyết về cẩu trúcnhân cách con người. Theo ông, cơ sờ hành vĩ cửa con người ]à bảnnăng bảo tồn nòi giổng (bản năng sinh dục). Bản năng đỏ thể hiệntrong nhĩỂu loại hoạt động khác nhau của con nguửi. Sụ phát triển cửađứa trê cũng chịu ảnh hường của bản nàng sinh dục. NiỂm say mè,mong ước, những biểu tượng bí ẩn cửa đứa trê đẺu cỏ lĩÊn quan vớibản năng sinh dục và chứng không thể hiện trục tĩỂp ờ trong cuộcsổng của đúa tre, mà chĩ biểu hiện được ờ trong các trò chơi.Như vậy, Freud đã gắn hoạt động chơi với những dam mè tình dục.70 IĐiểm sai lầm co bản trong học thuyết của ông vỂ hoạt động chơilà đã XEIÎ1 trò chơi như một biểu hiện trục tiếp cửa cấu tạo tâm sinhlí Cữ thể đứa trê và đã tách chứng ra khỏi những sụ kiện xã hội. ỏngđã sinh vật hỏa bản chất cửa hoạt động choi.Tóm lại, quan điỂm thịnh hành tù những năm 30 cửa thế kỉ XX trờ vỂtrước là nhìn nhận hoạt động chơi ờ tre em một cách tụ nhĩÊn chúnghía, ÜÊU biểu là các thuyết vùa nêu trÊn. Những sai lầm chú yếucủa các học thuyết nÊu trên vỂ hoạt động chơi cửa tre em là:4- Khẳng định hoạt động chơi là một hiện tương hoàn toàn mang tínhsinh học. Điều đỏ dân đến hậu quả hoặc là bác bỏ nội dung xã hội củacác trủ chơi, hoặc là mâu thuẫn không thể giải quyết được giữa mộtbÊn là tính bản năng của hoạt động chơi đã đuợc khẳng định trong cácthuyết đỏ với nội dung xã hội của các trò chơi.4- Trong việc nghĩÊn cứu hoạt động chơi chỉ cổ gắng xem xét các tròchơi ờ ngoài moi quan hệ với sụ phát triển xã hội, xem nỏ như là mộtlĩnh vục đặc biệt cửa thế giỏi trê em, các trò chơi trê em hoàn toànđỏng kín, tách biệt ra khỏi thế giới người lớn. Cách xem xét này thiếuhẳn cách nhìn mang tính lịch sú.4- Xem xét hoạt động chơi chỉ là phương tiện tụ giáo dục cửa đứa tre vàkhẳng định nguyên tấc nguửi lớn không nén tham gia vào các trò chơicửa tre – phú nhận ảnh huờng cửa 3Q hội, phú nhận vai trò cửa ngườilớn đổi với sụ phát triển trò chơi cửa tre em.* Hoạt động chơi của trẻ em trong tầm ỉí học của Ị. Pữigst và tầm ỉíhọc phưongTầy- Hoạt động chơi của tre em trong tâm lí học cửa J. PiagetJ. Piaget (1S96 – 1900), nhà tâm lí học kiệt xuất cửa thế kỉ XX nguửiThụy Sĩ đã đỂ cập đến lĩnh vục hoạt động chơi của trê em qua nhữngthành tụu nghìÊn cứu sụ phát triển tri tuệ tre em cửa ông và các cộngsụ. Theo J. Piaget:4- Khi kết thúc thời kì giác- động, vào một tuổi rưởi đến hai tuổi, ờ trexuất hiện một chúc năng cân bản đổi với sụ phát triển cửa những hànhvĩ sau này. Đỏ là chúc năng “tượng trung” (symboles) hay chúc năng“kí hiệu” (signes), tức là cỏ thể thay thế “cái được biểu đạt” (đồ vật,sụ kiện, dạng thúc khái niệm…) bằng “cái biểu đạt” (ngôn ngũ, hìnhảnh, tinh thần, cú chỉ tượng trung…). Trò chơi tương trung là mộttrong những hình thúc biểu hiện cửa chúc năng kí hiệu, chúc năng kíhiệu là cơ sờ cửa trò chơi tượng trung. Ong cho rằng trò chơi tượngI 71trung cỏ lẽ đánh dấu đỉnh cao nhất cửa trò chơi tre em, trò chơi tượngtrung phù hợp với chúc năng cân bản cửa trò chơi trong đòi sổng treem.Phát hiện ra sụ xuất hiện cửa trò chơi tương trung trong mổi quan hệvới một trình độ phát triển nhất định cửa trí tuệ- khơi đầu cửa trình độbiểu tượng đuợc tạo thành nhử chúc năng kí hiệu, Piaget đã chỉ rađuợc sụ liên quan giữa các hành động tương trung trong trò chơi trêem nói riêng cũng như chúc năng kí hiệu nói chung với chính cẩu trúctri tuệ, với trình độ thao tấc kí hiệu hỏa của tư duy. Pữig2t đã phảthiện ra tính tượng trưng (tính biẩi tnmg) của hành đọng chơi- trongtrỏ chơi tượng tnmg ỉà một trong nhũng ẩậc tnmgcơ bản phân biệthành động choĩ vời nhũng hành động khảc. Đỏ là những đồng góp hếtsúc quan trọng cửa ông vào lĩnh vục nghiÊn cúu hoạt động chơi cửatre em.Tuy nhìÊn, ông cho lằng trò chơi tương trung dưững như xuất hiệntrong đời sổng cửa tre như một tất yếu nảy sinh vào một thời kì nhấtđịnh trong quá trình phát triển tri tuệ cửa tre. Cách nhìn nhận như vậychưa làm bộc lộ bản chất xã hội cửa trò chơi. Đây là một trong nhữngđiểm yếu cửa học thuyết J. Piaget vỂ trò chơi tre em.4- VỂ SỤ phát triển cửa trò chơi trÊn phương diện cá thể, theo J. Piagetcó baỉoại trỏ chơi chính lần ỉuợt xuất hiện ữvng đời sổng cả thể của trẻem. Đỏ ỉà\ Trỏ choĩ. tập (hay Tìò chơi – hành đậng chúc nàng), Tròchơi ũỉựng trưng (bao gổ™ Trỏ chơi mò phổng và Trò chơi xâydựng} và sau cũng ỉà Trò chơi cỏ quy tác.Sơ đồ phát triển trò chơi tre em trÊn phuơng diện phát triển cá thể cửaông là đồng góp hết súc quan trọng nỏ lìÊn quan đến việc phân loạitrò chơi tre em.4- VỂ ý nghĩa và vai trò của trò chơi tre em, ông phÊ phán quan điểmcoi hoạt động chơi chỉ là một sụ giải lao hoặc là sụ giải phỏng năngluợng. ỏng đánh giá cao vai trò cửa hoạt động chơi trong sụ phát triểncửa tre: “Khi chơi, ờ tre phát triển tri giác, tri thông minh, nhữngkhuynh huỏng thú nghiệm, những bản năng 3Q hội… Trò chơi là mộtđòn bẩy mạnh mẽ thúc đẩy tre luyện tập đến múc ờ bất cú nơi nào màngười ta thành công trong việc biến đổi sụ khai tâm vỂ học đọc, họclàm tính… thành trò chơi thì người ta đều thấy tre em say mè vớinhững việc làm mà bình thưững đổi với chứng như những công việc72 Ikhổ sai”.Tóm ỉại, những quan điễm trên đây cửa ông đã cỏ ảnh hường lớn đổivới việc xây dụng lí luận vỂ trò chơi cũng như đưa trò chơi vào việcgiáo dục tre em ờ nhìỂu nước trÊn thế giới, nhất là ờ các nước Âu,Mĩ.- Hoạt động chơi theo quan điểm cửa các nhà tâm lí học và giáo dụchọc khác ờ phương Tây4- A. Vallon – nhà tâm lí học người Pháp đã xem trò chơi của tre em làmột hiện tượng xã hội. Nguồn gổc hoạt động chơi tre em, theo Vallon,là sụ cổ gắng tích cục của đứa tre “tác động trờ lại thế giới bÊn ngoài,để lĩnh hội cho được những khả năng cỏ chứa ờ trong thế giới đỏ”.Trong hoạt động chơi cỏ sụ luyện tập những năng lục vận động – cảmgiác và những năng lục trí tuệ, luyện tập những chúc năng và quan hệxã hội. Trong trò chơi, đứa tre phân ánh những ấn tượng mà đã làmcho nỏ xúc động.Cách xem xét hoạt động chơi trÊn đây cửa ông gần giổng với họcthuyết vỂ hoạt động chơi của tâm lí học và giáo dục học xỏ viết4- V. Vunt- nhà tâm lí học người Đúc, đã thấy ờ trò chơi tre em nhữngmổi lìÊn quan với lao động, ỏng cho rằng: “chơi- chính là lao độngcủa tre nhố. Không một trò chơi nào mà lại không cỏ trong mìnhnguyÊn mẫu cửa một trong những dạng lao động thục sụ mà thục ranỏ xuất hiện trước trò chơi về thửi gian. Hoạt động chơi loại bố trongmình những mục đích hữu ích cửa lao động và vì vậy, chính kết quảthú vị, khoan khoái đi kèm theo hoạt động là mục đích cửa trò chơi”.Cách nhìn nhận hoạt động chơi cửa ông đã khác quan điểm sinh vậthỏa hoạt động chơi, ồng đã xem xét trò chơi ờ phương diện lịch sú xã hội.4- Jerome BrunerNhư J. Piaget và những nhà giáo dục tìỂn bổi khác, Bruner cho lằngtre em cần được vận động tụ do và tích cục tham gia việc học cửachứng. Trước hết- trải nghiệm bằng tay cho phép tre phát triển nhữngý nghĩ và tư duy cửa chúng.Khi nói vỂ trò chơi, Bruner chỉ ra rằng tre em thường cần được làmnhớ lại những kinh nghiệm đã qua. ĐiỂu đỏ cỏ thể làm được quatranh ảnh, sách hoặc những bảng gợi ý hấp dẫn. Ong gọi đỏ là tư duyhình tượng.ỏng cũng cho rằng người lớn đỏng vai trò quan trọng trong hoạt độngI 73chơi cửa trê. Nguửi lớn tạo sụ ủng hộ để tre phát triển các khả năng vàsụ tụ tin. Nguửi lớn cồ vai trò quan trọng trong việc cung cáp đầy đủnhững trải nghiệm cho trê, trong việc xét đoán những gì tre cần tiếptheo để phát triển nhận thúc. Sụ giúp đỡ cửa nguửi lớn sẽ giảm đi khitre cỏ được sụ tụ tin.HoGtổộngchơi trong tằm ỉíhọc mảcxít-Bản chấtcủahoGtổộngchơi Tùnhững năm ba mươi cửa thế kỉ trước, các nhà tâm lí học xỏ viết trướcđây nhưA.N. LÊônchép, Đ.B. Encônhin, A.v. Dapônôgiets…đãkiÊntiilẩy phạm tru hoạt động cửa triết học mácxít làm phạm trunòng cổt cửa toàn bộ hệ thổng khái niệm cửa nỂn tâm lí học kiểu mỏi- nền tâm lí học mácxít được L.x Vưgôtdã (1096 – 1934) đặt nỂnmủng và đã đưa ra một cách nhìn mỏi về bản chất, hiện tương tâm língười nói chung và trò chơi tre em nói riêng.KỂ thùa tất cả những quan điểm tiến bộ, đứng đắn của tâm lí học vàgiáo dục học cổ điển, trÊn cơ sờ kết quả của những nghiÊn cứu vỂvấn đỂ trò chơi tre em ờ những khia cạnh khác nhau trên quan điểmduy vật biện chúng, các nhà tâm lí học xỏ viết đã xây dụng lí thuyếtvề hoạt động chơi tre em xoay quanh những vấn đỂ chính sau đây:Nguồn gổc, bản chất cửa hoạt động chơi cửa tre em.Vai trò của hoạt động chơi đổi với sụ phát triển của tre và vị tri cửa nỏtrong quá trình sư phạm.Những nội dung chú yếu cửa lí thuyết này đã làm sáng tố n^íồn gổc,bản chấthoGtổộngchơi của trẻ em. Đỏ ỉà:- Hoạt đậngcho!-của trẻ em nhưỉà mộtỉoạihoạtổộng mang tính XãhộivàTĩìímg tính ỉừrh sử.Quan điỂm duy vật đầu tiên về nguồn gổc và bản chất của trò chơiđược G.v. PlÊkhanôp đỂ cập đến trong tác phẩm Những bức thưkhông đĩa chỉ (Tập 14, M, 1925) và đuợc các nhà tâm lí học và giáodục học Xô viết tiếp tục phát triển. Cụ thể là:4- Hoạt động chơi cửa tre em cỏ một lịch sú lâu đời, xuất hiện ờ giaiđoạn phát triển nhất định cửa sã hội loầĩ người. Trò chơi trê em xuấthiện sau lao động và trên cơ sờ lao động. Trò choi xuất hiện khi nỂnvân minh loài người đạt tới một trình độ nhất định- công cụ sản xuấttrờ nÊn phúc tạp mà tre em không thể sú dung để làm việc như ngườilớn. Khi đỏ tre cần phải được tập dượt, làm thú trên những đồ vật thaythế (túc là đồ chơi) và người lớn cung cấp cho tre em những điỂu kiện74 Ivật chất cần thiết để tre chơi và tạo ra những khả nâng khách quan đểthục hiện trò chơi. Trò chơi phản ánh hoạt động lao động cửa conngười.4- Trò chơi tre em đuợc tích lũy và truyỂn tù thế hệ này sang thế hệkhác. Là một hoạt động xã hội, trò chơi giữ vai trò truyền đạt nhữngkinh nghiẾm xã hội của thế hệ này cho thế hệ khác.4- Trò chơi chỉ cỏ thể tồn tại trong những điỂu kiện 3Q hội nhất định(người lớn cung cấp cho tre em những điỂu kiện vật chất cần thiết đểtre chơi và tạo ra những khả nâng khách quan để thục hiện trò chơi).4- Trò chơi tre em phụ thuộc vào môi truững 3Q hội xung quanh. Tròchơi tre em thể hiện những dấu hiệu cụ thể cửa thữi gian, của thời đại- phân ánh trình độ vân hỏa và kinh tế cửa xã hội.4- Trò chơi tre em rất phong phú vỂ nội dung, hình thúc và nguồn gổccửa nỏ cũng như vỂ sụ tác động của nỏ đổi với tre.4- N Ôi dung chính cửa các trò chơi đỏng vai theo chú đẺ là sụ diễn tảcác moi quan hệ xã hội của người lớn và mang tính lịch sú cụ thể.4- Hoạt động chơi cửa trê em cỏ lìÊn quan chặt chẽ với sụ phát triển cửachính xã hội loài người và với sụ thay đổi vị trí cửa chính đứa trêtrong hệ thổng các mổi quan hệ xã hội.4- H oạt dộng choi không phẳi lầ hoạt động tạo ra sản phẩm.- Khởngphủ nhậnỵếU tổsmh vật ừung bản chất hoạt ổộngchơiTuy khẳng định và nhài mạnh bản chất xã hội cửa hoạt động chơi, ýnghĩa chú đạo và quyết định cửa bản chất đỏ, tâm lí học xỏ viết khôngphú nhận sụ cỏ mặt cửa yếu tổ sinh vật trong bản chất cửa hoạt độngvui chơi. Các nhà tâm lí học và giáo dục học Xô viết cho rằng tròchơi- trước hết là hoạt động của cơ thể trê đang phát triển. Trê emluôn khao khát vui chơi và nhu cầu đỏ cần phải được đáp úng. ĐiỂuđỏ không cỏ nghĩa là tâm lí học Xỏ viết đồng ý với quan điểm sinh vậthỏa hoạt động chơi cửa tre em như đã nêu ờ phần trÊn.Tâm lí học Xỏ viết khẳng định: đổi với tre, nhu cầu điển hình là nhucầu được giao tìẾp với mọi người và khuynh huỏng bất chước. Nhữngđặc điỂm mang tính bẳn sinh đỏ cỏ quan hệ trục tiếp với trò chơi, kíchthích đứa tre vui chơi. Nhưng trò chơi chỉ xuất hiện và phát triển trongnhững điỂu kiện xã hội nhất định.Khẳng định và nhấn mạnh đặc tính xã hội cửa hoạt động chơi vàkhông phú nhận sụ cỏ mặt cửa yếu tổ sinh lí cửa hoạt động chơi làquan điỂm cơ bản quan trọng trong lí thuyết cửa tâm lí học xỏ viết vỂI 75hoạt động chơi cửa tre em. Tuy nhìÊn, các nhà tâm lí học xỏ viết trướcđây cũng thấy vấn đẺ bản chất sinh lí cửa hoạt động chơi cần phảiđuợc tiếp tục nghìÊn cứu thÊm.- Sựxuấthiện ìtàphảttrĩ&ihoạtâậngchơĩởtrẻemdiễn mnhưsau:4- Hoạt động chơi theo đứng nghĩa cửa nỏ bất đầu xuất hiện ờ trekhoảng cuổi hai tuổi hoặc lÊn ba tuổi với hình thúc đầu tìÊn là tròchơi đỏng vai. Trong trò chơi đỏng vai, tre em thỏa mãn nhu cầu xãhội cơ bản cửa mình là vươn tới cuộc sổng chung với người lớn, thamgia vào lao động cửa người lớn bằng cách mò phỏng những hoạt độnglao động cửa người lớn và dìến tả những quan hệ xã hội cửa người lớntrong trò chơi thông qua vai chơi (tre tụ nhận cho mình một vai nàođỏ, chẳng hạn: ‘MẸ”; “CÔ giáo”; “Bác sĩ”…) và hoàn cánh tườngtương cũng như dùng đồ vật thay thế- đồ chơi.• Những tìỂn đỂ cửa trò chơi đỏng vai xuất hiện trong suổt thòi kì tuổinhà tre trong hoạt động với đồ vật (là hoạt động chú đạo của trê ờ lứatuổi này). Những tĩỂn đỂ đỏ thể hiện ờ sụ nắm cách thúc hành độngvới các đổi tượng cửa thế giới đồ vật cửa loầĩ người.• Đầu tuổi nhà trê, trong hoạt động phổi hợp với người lớn trê em lĩnhhội được một sổ hành động với các đồ dùng xung quanh và sau đỏ tretụ tái tạo những hành động đỏ để tụ thích nghĩ và để tìm hiểu. J.Piaget gọi đỏ là những “Trò chơi tập” hoặc “Trò chơi – hành độngchúc nâng”. NhĩỂu người thường gọi đỏ là hành động với đồ vật.• Dần dần tre bất đầu dĩ chuyển phuơng thúc hành động cửa người lớnsang những đổi tượng khác – đồ vật thay thế cho những đổi tương cònthiếu trong trò chơi- chẳng hạn, tre sú dụng miếng go làm xà phòngtắm cho búp bÊ (tức em bé), dùng que làm nhiệt kế đo nhiệt độ chobúp bÊ…Đồng thòi với sụ xuất hiện những vật thay thế trong các trò chơi, trêbất đầu dĩến đạt những hành động của người lớn cụ thể, như: mẹ, côgiáo…• Thường đến cuổi tuổi nhà tre, sau khi thục hiện một vài hành độngchơi phù hợp với một vai trò nào đỏ, tre tụ nhận mình là một ngườilớn phù hợp với vai trò đỏ – trò chơi đỏng vai bất đầu xuất hiện. Đỏ lànhững trò chơi mô phỏng hành động cửa nguửi lớn trong sinh hoạthằng ngày gần gũi với tre như cho em bé ân, ru em bé ngủ, tắm choem bé…Ở giai đoạn này trê thường chơi một minh và chơi cạnh nhau – trê76 Ichua cỏ moi quan hệ qua lại với nhau trong trò chơi.4- Cung với sụ mủ rộng hiểu biết của trê về các vị trí, chúc nâng conngười trong xã hội cũng như các moi quan hệ xã hội cửa họ, trê thấykhông thể chơi rìÊng le một mình mà muổn cỏ bạn cùng chơi để phânnhau đỏng vai và tái tạo Lại các moi quan hệ xã hội giữa các vai tròtrong 3Q hội- trò chơi đỏng vai theo chú đỂ xuất hiện.4- BÊn cạnh trò chơi đỏng vai theo chú đỂ – dạng trò chơi mang đầy đủđặc tính cửa hoạt động chơi và loại trò chơi đặc trung nhất cửa trêmẫu giáo, các dạng trò chơi khác lần lượt xuất hiện như trò chơi xâydụng, trò chơi đỏng kịch, trò chơi cỏ luật lệ rõ ràng.Trỏ choĩ cỏ ỉuật ỉệ rõ nàng và công khai xuất hiện sau trò chơĩ đỏngvai theo chủ đề (luật ẫn kín troné vai chơi-} và chỉ xuất hiện ở mậtgmi đoạn phảt triển nhấtđmh của trễ.- Quy ỉuật chung của sụ phảt trĩSi các hình thức chơi của trễ mẫi giảoỉà: tù trò chơi cỏ vai công khai, hoàn cánh tương tượng công khai vàluật lệ chơi không công bổ (luật lệ chơi ẩn bÊn trong vai chơi) chuyểnsang tròchơi cỏ luật lệ chơi được công bổ (luật lệ chơi rõ rệt ờ bÊn ngoàinhưng hoàn cánh tường tương và vai chơi tồn tại dưỏi hình thúc ẩnkín).Tóm lại, hoạt động chơi cửa trê em là một loại hoạt động mangtính xã hội và mang tính lịch sú. Trò chơi tre em cỏ một lịch sú lâuđời, xuất hiện ờ giai đoạn phát triển nhất định của xã hội loàinguửi. Trò chơi xuất hiện sau lao động và trÊn cơ sờ lao động.Nguồn gổc ban đầu quyết định nội dung trò chơi cửa tre là cuộcsổng xã hội xung quanh các em. Các trò chơi tre em lất phong phúvỂ nội dung, hình thúc và nguồn gpc cửa nỏ cũng như vỂ sụ tácđộng cửa nỏ đổi với tre.Trò chơi cửa tre mẫu giáo lất đa dạng và phong phú về nội dung,tính chất cũng như cách thúc tổ chúc chơi. Do đỏ, việc phân loạitrò chơi một cách chính sác là rất khỏ khăn và hiện vẫn đang đượcbàn luận. Mỗi loại trò chơi đều mang tính chất riÊng biệt cửaminh, nhưng lất cả chứng đẺu cỏ một loạt những đặc điểm chung.b. Các đặc điếm của hoạt động chơi ở trẻ emNhìỂu công trình khoa học trong và ngoài nước nghiên cứu về tròchơi cửa tre em cho thấy hoạt động chơi ờ trê em thường mangI 77một sổ đặc điỂm sau:- Động cơ của hoạt đậng choĩ không nằm ờ kết quả của hoạt độngmà lại nằm trong bản thân quá trình chơi – kích thích hoạt độngchơi nằm ngày’ trong quá trình hoạt động. Trê tham gia vào tròchơi nào đỏ là do sụ lôi cuổn, hấp dẫn cửa bản thân quá trình chơichú không phải nhằm vào kết quả dạt đuợc của hoạt động đỏ.Tính chất kíhiệu – tỉỉựng tnmg trong trỏ chơĩChúc năng kí hiệu cửa ý thúc tre em đang được hình thành ờ lứatuổi mẫu giáo và được thể hiện nõ rệt nhất trong chính trò chơi.Trong trò chơi, tre hành động với vật thay thế mang tính chấttượng trung cho đổi tượng thục: đặt tÊn mới cho vật thay’ thế đỏ,hành động với nỏ phù hợp với tÊn gọi mới này. Đổi tương thay thếtrờ thành cho dụa đổi với tư duy và hành động chơi được rút gọn,mang tính chất khái quát so với hành động thục tế nhưng lai phảnánh được tính chất của những hành động thục tế. Hành động trongtrò chơi không bị ràng buộc bời những phuơng thúc bất buộc cửahành động trong thục tế – mang tính tượng trung. Như vậy, trÊnCữ sờ hành động với đổi tương thay thế, trê suy nghĩ vỂ đổi tượngthục. ĐiẺu đỏ nói lÊn tre đã biết dùng những kí hiệu tương trungđể nhận thúc thế giới – trò chơi mang tính chất kí hiệu – tượng trung.Đặc điỂm này đồng vai trò hết súc quan trọng trong sụ phát triển trituệ cửa tre.Tính chất tiỉdo ảía hoạt đọng chơi- ở trẻ emHoạt động chơi của trê hoàn toàn xuất phát tù nhu cầu, húng thú cánhân nhằm thỏa mãn ý thích, nguyện vong cửa bản thân. Tre thích thìchơi, không thích thì không chơi nữa. chơi mà bị bất buộc thi khôngcòn lầ choi.Đây là những đặc trung cơ bản phân biệt hoạt động chơi với lao động,học tập. Tĩnh tụ do cửa hoạt động chơi lìÊn quan đến vị trí cửa tròchơi trong cuộc sổng xã hội. VỂ điỂunàyA.X Macarencô đã chỉ rõ:Trò chơi và công việc khác nhau ờ điểm gì? chỉ cỏ một điỂu khác biệtlà: công việc là sụ tham gia cửa con người vào việc sản xuất cửa xãhội để tạo ra những giá trị vật chất, giá trị vàn hỏa hay nói ngấn gọnlại là những giá trị xã hội. Trò chơi không tuân theo những mục đíchnhư vậy. Đổi với những mục đích xã hội, trò chơi không cỏ quan hệtrục tiếp, nhưng lại cỏ quan hệ gián tiếp. Nỏ tập cho con người cỏnhững cổ gắng vỂ thể lục và tâm lí cần thiết cho công việc.78 IHoạtđậngchoĩcủatrẻemỉà rỉỉật hoạt đận g tự ỉục và mang tínhtựtổchúcChơi là hoạt động độc lập và tụ chú đầu tiÊn cửa đứa tre. Hơn bất cúhoạt động nào, khi tham gia vào trò chơi, tre em bộc lộ hết mình mộtcách tích cục và chú động. Trong khi chơi, tre tụ lục làm lẩy mọi việctù việc chọn trò chơi, bạn chơi đến việc tìm kiếm đồ chơi… đặc biệt làcổ gắng tìm cách khắc phục những trờ ngại xuất hiện trong quá trìnhchơi.Tĩnh chất tụ lục của tre trong trò chơi đuợc K.Đ. Usinxki chỉ rõ:Trong cuộc sổng thục tế, các cháu hoàn toàn trê con, chua cỏ tính tụlục, thường bị lôi cuổn theo dòng chảy cửa cuộc sổng một cách mùquáng và thử ơ, nhưng trong trò chơi chúng là những con nguửitrường thành, đang thú súc lục cửa mình và tụ lục tổ chúc sụ sáng tạocửa mình.Một biểu hiện độc đấo cửa tính tụ lục trong hoạt động choi là sụ tụđiỂu chỉnh hành vĩ của minh khi chơi. ĐỂ phù hợp vỏi yêu cầu cửatrò chơi và bạn chơi, đứa tre luôn phải tụ điỂu chỉnh hành vĩ cửa mìnhđể không bị loại ra khỏi cuộc chơi, chính tính tụ lục xuất hiện và pháttriển trong hoạt động chơi đã tạo cho tre nìỂm vui, lòng tụ tin cầnthiết cho cuộc sổng hiện tại cửa tre cũng như trong tương lai.Các luật lệ trong các trò chơi giúp tre tụ tổ chúc trò chơi. Việc phávõ các luật lệ chơi sẽ dẫn đến phá võ trò chơi, vì thế những ngườitham gia chơi đỂu tụ nguyện chấp nhận và thục hiện các luật lệchơi lất đa dạng, phong phú theo yêu cầu cửa trò chơi.Hoạt đọng chơi- Tĩìímg lại cảm xúcchân thực, mạnh mẽ, đa dũngMặc du trong khi chơi cỏ thể xuất hiện cả những cám xức ÜÊUcục, nhưng chơi bao giữ cũng mang đến cho tre nĩỂm vui sương,thỏa mãn. Chơi mà không cỏ nĩỂm vui sướng thi không còn làchơi nữa. Tre em lao vào cuộc chơi với tất cả sụ say mê và lòngnhiệt tình cửa minh. sác thái cám xủc chân thục, mạnh mẽ được trebộc lộ trong trò chơi, chính vì thế, trò chơi tác động mạnh mẽ vàtoàn diện đến tre em.Sựhiện diện củanhữngỵểU tổ sảng tạo khởĩẩầuMột trò chơi thục sụ bao giờ cũng lĩÊn quan với sáng kiến, sángtạo cửa tre. Trò chơi thục sụ luôn tạo cơ hội cho tư duy và óctương tương cửa tre làm việc một cách tích cục.I 79Tỏm lại, hoạt động chơi của tre là một loại hoạt động mang tính tụdo, tụ lục, tụ tổ chúc, cỏ sụ hiện diện cửa những yếu tổ sáng tạokhới íÉu, mang lai những cám xức chân thục, mạnh mẽ và đadạng… với sụ tham gia tích cục cửa toàn bộ nhân cách đứa tre.Nhử đỏ, tre phát triển về mọi mặt, trong đỏ cỏ sụ phát triển tri tuệ.Dụa vào những đặc điểm đặc thù cửa hoạt động chơi cửa tre,nguửi lớn cỏ thể tác động tích cục lÊn trò chơi cửa trê một cách cỏmục đích và cỏ kế hoạch sao cho phù hợp với tùng thời kì pháttriển cửa tre.3.Vai trò cùa hoạt động chơi đõi với sự phát triến cùa trèHoạt động chơi (trong đỏ trò chơi đỏng vai theo chú đỂ giữ vị trítrung tâm), là hoạt động chú đạo cửa tre mẫu giáo. Nỏ là hoạt độngphù hợp nhất với nhu cầu, khả nâng và húng thú cửa tre và tạo ranhững nét tâm lí đặc trung cho lứa tuổi mẫu giáo. Những phẩmchất tâm lí và những đặc điểm nhân cách cửa tre mẫu giáo hìnhthành và phát triển mạnh mẽ nhất trong hoạt động chơi. Nhữngbiến đổi về chất trong tâm lí cửa tre, chuẩn bị cho tre chuyển sangmột giai đoạn phát triển cao hơn được hình thành chính trong hoạtđộng này. Hoạt động chơi còn là tĩỂn đỂ quan trọng để hình thànhnhững dạng hoạt động khác như học tập, lao động.Tường tượng xuất hiện trước hết trong trò chơi và tình huổngtường tượng trong trò chơi là một trong những con đường cỏ khảnăng dẫn đến trừu tượng hỏa. Các quy tắc chơi là truửng học rènluyện ý chí. Sụ thong nhất cửa tình huổng tường tương và các quytắc trong trò chơi là co sờ cửa sụ thổng nhất cửa trí tuệ và ý chí.chơi là sụ thục hành, qua đỏ đứa tre sẽ đuợc chuẩn bị cho cuộcsổng và tre trưởng thành tù đỏ.Trò chơi cỏ ý nghĩa đặc biệt của trong giai đoạn lứa tuổi mâu giáo.Đổi với tre mẫu giáo – trò chơi lầ học tập, là lao động, là hình thúcgiáo dục. Trò chơi hoàn toàn đắp úng nhu cầu của trê em lứa tuổimẫu giáo , đắp úng nĩỂm vui sương, tính tích cục, nhu cầu vậnđộng, làm sinh động thiêm óc tương tư ong, tính tò mò ham hiểubiết trò chơi là phương tiện giáo dục chính.A.x Macarencô đã đánh giá trò chơi cỏ ý nghĩa to lớn đổi với việcgiáo dục tre em: Trong trò chơi đứa trê như thế nào, thì sau này khilớn lÊn, nỏ sẽ cũng như thế trong công việc, vì vậy cho nÊn việcgiáo dục người công dân trong tương lai được tiến hành trước hết80 I4.là trong trò chơi.Trò chơi là phương tiện phát triển toàn diện cho tre. Trong trò chơitrê lĩnh hội những kinh nghiệm xẳ hội của nguửi lớn một cách tụnhìÊn, hình thành những khả nàng và năng lục: thể lục, tri tuệ…Trỏ chơĩ khởngphải chỉ ỉà phieomg tiện gMO dục cho từng trẻ màũòn ỉà hành thúc tổ chức cuộc sốngcủa trẻ ỏ trườn^mẫi giáo, ỉàphưcng tiện hành ữiành xã hội trẻem.Hiện nay, các nhà nghìÊn cứu giáo dục mầm non nhìỂu nuỏc trÊnthế giỏi cũng đã cho ra các chương trình giáo dục tre em mà trongđỏ trò chơi được đặt vào vị tri trung tâm.Tỏm ỉại, hoạt động chơi giữ vai trò quan trọng trong sụ phát triển ờtre các chúc năng tâm lí (nhận thúc, ngôn ngũ, tình cảm, ý chí…)và hình thành, phát triển các mặt của nhân cách một cách toàndiện, chơi chính là cuộc sổng thục cửa tre, là nìỂm vui và hạnhphúc cửa tuổi thơ. vi vậy tổ chúc hoạt động chơi cho trê ờ lúa tuổinày cục kì quan trọng và cỏ ý nghĩa giáo dục to lớn.Phân loại trò chơi trè emCỏ nhìỂu cách phân loại trò chơi tre em. Một trong các cách phânloại đỏ thường đuợc sú dụng là:- Trò chơi không cỏ luật nõ ràng bao gồm;4- Trỏ chơi âòng vai theo chủ ỔỀ\ Là loại trò chơi sáng tạo tìÊu biểunhất và là trò chơi ảnh hường mạnh mẽ nhất đến sụ phát triển tâm lívà hìnhthành nhân cách cửa tre. Trong trò chơi này, trê đỏng vai người khácvà thường sú dụng đồ vật thay thế, hoàn cánh tương tương. Qua đỏ,trê bất chước hành động hoặc lời nói, phẳn ánh ấn tương, biểu tươngvà hiểu biết cửa trê về các hoạt động và các moi quan hệ xã hội. Kiểuchơi này’ tập trung vào các quan hệ xã hội và các moi quan hệ qua lạigiữa các cá nhân. Kiểu chơi này bộc lộ mạnh khả nâng nhâp vai cửatre. Trong phạm vĩ hoạt động này, trê sú dung và phát triển tất cả cáckhía cạnh của nhân cách như: nhận thúc, ngôn ngữ, xã hội, tình cámvà cách úng xủ.Tre mẫu giáo lớn cồ thể tụ lập kế hoạch và tụ điỂu khiển trò chơitrong nhỏm (thảo luận về chú đỂ chơi, nội dung chơi và phân các vaichơi, chọn người chú trò,…); biết thể hiện mổi quan hệ qua lại, phổihợp giữa các nhỏm chơi trong chú đỂ chơi chung, giúp đỡ nhau khiI 81chơi và nhận xét, đánh giá lẫn nhau.Tre đỏng một vai quen thuộc qua bất chước hành động hoặc biểu đạtbằng lời nói.+- Trỏ chơi ỉẩp ép – xây ảựng. Tre cỏ thể chơi lắp ghép – xây dung vớinhĩỂu loại nguyên vật liệu khác nhau. Trê cỏ thể sú dụng sáng tạo, đadạng các loại nguyÊn vật liệu. Đặc điỂm chính cửa kiểu chơi này làtre cổ gang tạo thành một sản phẩm và cò sụ thích thủ ngay trong quátrình tạo ra sản phẩm đỏ. Hoạt động này giúp tre phát triển hiểu biếtvề sổ luơng, màu sấc, hình dạng, kích thuỏc, vị tri trong không gian vàhọc cách phân loại, giải quyết vấn đỂ, suy nghĩ ra quyết định cũngnhư kỉ nâng ngôn ngữ. N ôi dung chơi xây dụng, sản phẩm cửa tròchơi lắp ghép thưững gắn với chú đỂ chơi cửa trò chơi đỏng vai vàgắn vỏi chú đỂ giáo dục đang triển khai.+- Trỏ choĩ. đỏng kịch: Là dạng cửa trò chơi đỏng vai theo các tác phẩmvân học – kịch bản phỏng theo câu truyện và các vai là những nhân vậttrong truyện. Trò chơi đỏng kịch được tổ chúc như một hoạt độngsáng tạo, tụ lập cửa tre. Trò chơi đồng kịch hướng đến hoạt động biểudĩến vân nghẾ.Chơi đòng kịch và chơi đỏng vai theo chú đỂ phản ánh sinh hoạt xãhội cần đượcsụ giủp đõ và huỏng dẫn của nguửi lớn, tạo cơ hội cho tretrải nghiệm và lĩnh hội các quy tắc hanh vi, thái độ ứng xủ mà xã hộimong đữi- Trò chơi cỏ luật được quy định rõ rang (gọi lắt là trò chơi cỏ luật), baogồm:4- Trỏ chơi học tập: Loại trò chơi này đuợc tạo nÊn bời người lớn nhằmđạt tới mục tiêu giáo đục – dạy học nõ ràng. Tre được giao một nhiệmvụ nõ rang nhằm thu nhận kiến thúc, các khái niệm hữãc các kỉ nângcụ thể. Trò chơihọc lập giúp trê rèn luyện và phát triển các giác quan, năng lục trituệ như khả năng nhận xét, so sánh, phân tích, tổng hợp, tu duyngôn ngũ,…+- Trỏ choĩ vận đọng. Là loại trò chơi sú dung Cữ bấp và toần bộ cơthể. Trò chơi vận động phát triển cả vận động thò và tinh, cũngnhư sụ kiểm soát các cơ và các kĩ năng phổi hợp. Trò chơi vậnđộng giúp tre hiểu biết về không gian và hình thành tính tụ tin, Ỷthúc tổ chúc kỉ luật, tinh thần tập thể.+- Trò chơi dằn gừm: Là những trò chơi được sáng tạo, lưu truyền tụ82 Inhiên, rộng rãi tù thế hệ này sang thế hệ khác, mang đậm bản sấcvàn hỏa dân gian. Trò chơi dân gian không chỉ thỏa mãn nhu cầuchơi cửa tre mà còn góp phần hình thành nhân cách cửa trê. Đặcđiểm cơ bản cửa trò chơi dân gian là luật chơi cửa tùng trò chơimang tính ước lệ, tạm thòi. Trong quá trình chơi, tuỳ theo trình độ,von kinh nghiệm cửa trê,… giáo viên cỏ thể thay đổi luật chơi chophù hợp, hấp dẫn và lôi cuổn tre.+- Trò choĩ. sử dựng phưtmg tiện công nghệ hiện ẩại (trỏ chơĩ vờiphần mềm mảy vi tính, trò chơĩ điện tử)Đây là những trò chơi đuợc giáo viên lụa chon phù hợp với nộidung chú đẺ dang triển khai và nội dung trong lâm của các lĩnhvục giáo dục (Ví dụ: Phần mềm giáo dục Edmaik- Ngôi nhà sáchcủa Bailey; Ngòi nhà toán ho c cửa Millie,—), phát triển ý tư ốngtù ngân hàng trò diơi cho tre sú dung.Moi loại trò chơi nÊu trÊn đẺu cỏ những đặc điểm nhất định và cỏtác dụng nhất định đổi với sụ hình thành và phát triển tâm lí – nhâncách cửa tre. Nhìn chung các loại trò chơi đỂu hướng tới sụ pháttriển cửa trê. Tuy nhìÊn, mãi loại trò chơi cỏ một thế mạnh, ví dụ,trò chơi học tập cỏ nhìỂu thế mạnh vỂ phuơng diện phát triển trítuệ. Nhiệm vụ giáo dục chú yếu cửa trò chơi học tập là phát triểntri tuệ cửa tre.Hoạt động 2. Liên hệ thực tẽ vẽ các loại trò chơi của trẻ em trongtrường mãm non hiện nay- Hãy nhớ lại và viết ra một cách ngắn gọn những loại trò chơi cửatre em trong truửng mầm non hiện nay theo tùng độ tuổi nhà tre vàmẫu giáo.4- Tuổi nhà tre:4- Tuổi mẫu giáo:I 83Suy ngẫm về những trò chơi trêhaychơi,những trò chơitrêchơi đổivới tùng độ tuổi nhà tre và mẫu giáo. Thảochia se với đồng nghiệpvì sao cỏ tình trạng đỏ.+- Những trò chơi tre hay chơi:Nhà tre:Mâu giáo:ítluận,Vì:4- Những trò chơi tre ít chơi:• Nhà tre:Mâu giáo:Vì:84 IỞ trường/lớp bạn đang làm việc, tre em cỏ cơ hội tụ làm đồ chơi,tạo ra đồ chơi để phát triển vận động tinh, sụ khéo léo cửa đôi tayvà thể hiện khả năng sáng tạo, chú động, linh hoạt trong khi chơihay không?Bạn hãy đổi chiếu với những thông tin dưới đây để lãng thêm hiểubiết vỂ thục tiến tổ chúc các trò chơi cho tre mầm non.THÔNG TIN PHÀN HỒI- Các loại trò chơi được tổ chúc trong trường mầm non hiện nay baogồm: Trò chơi đỏng vai theo chú đỂ; trò chơi ghép hình, lắp ghép,xây dụng; trò chơi đỏng kịch; trò chơi học tập; trò chơi vận động;trò chơi dân gian và trò chơi với một sổ phương tiện công nghẾhiện đại.- LĩÊn hệ thục tế các loại trò chơi được tổ chúc trong trường mầmnon, trong lớp cửa bạn và cơ hội tụ làm đồ chơi, tạo ra đồ chơi cửatre.Nội dung 2________________________________________________ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌCTÍCH cực TRONG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNGCHƠI CHO TRẺ Ờ TRƯỜNG MÂM NON (7tiẽt)Hoạt động 1. Tìm hiểu phương pháp dạy học tích cực trong giáo dụcmãm nonBạn đã tùng nghìÊn cứu các tài liệu vỂ phương pháp dạy học tíchcục, đã tùng vận dụng nỏ trong quá trình giáo dục tre mầm non,hãy nhớ lai và viết ra một cách ngấn gọn suy nghĩ cửa mình theonhững gợi ý sau:Phương pháp dạy họ c tích cục:Bản chất cửa phương pháp dạy học tích cục:Đặc điỂm cửa phương pháp dạy họ c tích cục:I 85