BMC (Business Model Canvas) là gì? Ví dụ về mô hình kinh doanh (kèm mẫu google sheet)

BMC hay còn gọi là Mô hình Kinh doanh Canvas là một biểu mẫu quản lý rất phổ biến và hiệu quả trong quá trình phát triển kế hoạch kinh doanh cụ thể. Tuy nhiên để sử dụng biểu mẫu này một cách tối ưu, doanh nghiệp cần nắm rõ BMC là gì, các thành phần trong BMC model ra sao. Cùng tìm hiểu trong bài viết.

Business Model Canvas – BMC là gì?

Business Model Canvas – BMC (Mô hình Kinh doanh Canvas) là công cụ hoạch định chiến lược được cấp quản lý sử dụng để minh họa và phát triển mô hình kinh doanh của họ.

Business Model Canvas BMC là gì? Ví dụ mẫu mô hình kinh doanh canvas

Biểu mẫu Mô hình Kinh doanh Canvas xác định một cách rõ ràng những yếu tố chính tạo nên quá trình kinh doanh, không chỉ vậy nó còn đơn giản hóa kế hoạch kinh doanh về dạng cô đọng, súc tích hơn.

Như vậy, về cơ bản BMC đóng vai trò như một bản tóm tắt điều hành cho một kế hoạch kinh doanh.

BMC (Business Model Canvas) ra đời như thế nào?

Business Model Canvas BMC là gì? Ví dụ mẫu mô hình kinh doanh canvas

Khái niệm BMC – mô hình kinh doanh canvas lần đầu được giới thiệu trong luận văn năm 2004 của Alexander Osterwalder mang tên “Bản thể học mô hình kinh doanh – Đề xuất trong phương pháp tiếp cận khoa học thiết kế”.

Kể từ đó, BMC được giảng dạy tại các trường học và liên tục thay đổi để phù hợp với các ngách kinh doanh khác nhau.

9 thành phần của Mô hình Kinh doanh Canvas BMC

Đối tác chính (Key Partners)

Đối tác chính có thể là công ty hoặc cá nhân mà doanh nghiệp hợp tác để tạo dựng mối quan hệ chiến lược.

Business Model Canvas BMC là gì? Ví dụ mẫu mô hình kinh doanh canvas

Ví dụ như trong một chuỗi cung ứng, đối tác chính của doanh nghiệp sẽ là các nhà phân phối hoặc nhà cung cấp.

Dưới đây là những điều cần cân nhắc về đối tác chính trong BMC:

– Những nguồn lực chính nào mà doanh nghiệp sẽ nhận được từ đối tác?

– Đối tác sẽ thực hiện các hoạt động chính nào?

– Động lực để doanh nghiệp hợp tác cùng các đối tác chính này là gì?

Hoạt động chính (Key Activities)

Đây là những hoạt động hoặc nhiệm vụ cụ thể, cơ bản trong quá trình điều hành doanh nghiệp.

Business Model Canvas BMC là gì? Ví dụ mẫu mô hình kinh doanh canvas

Ví dụ, hoạt động thu mua số lượng lớn thực phẩm cho một nhà hàng được coi là hoạt động chính.

Những câu hỏi cần đặt ra về thành tố BMC này:

– Những hoạt động nào là cần thiết để mang đến đề xuất giá trị?

– Làm thế nào để nguồn doanh thu, kênh phân phối và mối quan hệ với khách hàng khác biệt so với đối thủ cạnh tranh? Hoạt động chính ảnh hưởng tới những điều trên như thế nào?

– Bạn có cần điều chỉnh hợp lý để giữ giá và chi phí ở mức thấp không?

Nguồn lực chính (Key Resources)

Thành phần tiếp theo cần có trong một mô hình kinh doanh BMC đó là nguồn lực chính. Đây là những tài sản cần thiết để điều hành và truyền tải đề xuất giá trị.

Ví dụ, một doanh nghiệp khai thác kim cương sẽ không thể hoạt động được nếu thiếu những trang thiết bị dành cho việc khai thác. Một công ty sản xuất ô tô sẽ không thể hoạt động nếu không có nguồn nhân lực và chuyên gia trong việc thiết kế sản phẩm xe hơi.

Đề xuất giá trị (Value Propositions)

Business Model Canvas BMC là gì? Ví dụ mẫu mô hình kinh doanh canvas

Các đề xuất giá trị được coi là thành tố quan trọng nhất của Mô hình Kinh doanh Canvas, các đề xuất này quyết định những gì cơ bản mà doanh nghiệp có thể mang tới cho khách hàng.

Ví dụ thực tế, Spotify mang tới đề xuất “Âm nhạc cho tất cả mọi người”, thể hiện rõ sứ mệnh và những giá trị mà Spotify có thể đem tới, với mong muốn trở thành nền tảng streaming đa dạng lựa chọn âm nhạc cho mọi người.

Quan hệ khách hàng (Customer Relationships)

Business Model Canvas BMC là gì? Ví dụ mẫu mô hình kinh doanh canvas

Quan hệ khách hàng là một dạng tương tác khác mà doanh nghiệp tạo nên với khách hàng.

Ví dụ, một công ty thiết kế vest sẽ cung cấp những trợ giúp cần thiết cho khách hàng, may đo theo yêu cầu và làm việc trực tiếp với khách hàng để tạo ra bộ vest mà khách hàng muốn.

Các kênh (Channels)

Business Model Canvas BMC là gì? Ví dụ mẫu mô hình kinh doanh canvas

Các kênh trong BMC là những cách để truyền tải thông tin sản phẩm và các đề xuất giá trị của doanh nghiệp đến khách hàng. Nó bao hàm tất cả các hoạt động từ cung ứng, phân phối đến các kênh tiếp thị.

Việc cân nhắc về tất cả các kênh của doanh nghiệp và đảm bảo rằng nó phát huy chức năng một cách toàn diện đóng vai trò hết sức quan trọng.

Ví dụ thực tế về Amazon, họ đã xem xét, tích hợp các trung tâm hoạt động và dịch vụ vận chuyển để đảm bảo hàng hóa được giao đúng hạn tới tay khách hàng.

Phân khúc khách hàng (Customer Segments)

Một doanh nghiệp sản xuất nhiều loại sản phẩm khác nhau sẽ cần tương tác với nhiều nhóm khách hàng, gọi là phân khúc trong BMC.

Ví dụ phù hợp nhất phải kể đến đó là về các hãng hàng không. Hãng cung cấp các loại vé cho khách hàng thương mại, thương nhân hoặc thượng lưu. Những vé hạng nhất cho hành khách thượng lưu sẽ đòi hỏi đặc quyền và được sắp xếp chỗ ngồi sang trọng. Ngược lại, khách hàng thương mại không cần quá nhiều hỗ trợ, cũng như chi phí thấp hơn, mà lại chiếm đa số.

Cấu trúc chi phí (Cost Structure)

Business Model Canvas BMC là gì? Ví dụ mẫu mô hình kinh doanh canvas

Cấu trúc chi phí trong BMC đề cập đến cách thức một doanh nghiệp sử dụng tiền trong quá trình điều hành, bao gồm chi phí chính và mức độ tập trung vào chi phí.

Nếu công ty theo chiến lược giá thì sẽ tập trung vào việc tối ưu hóa chi phí cũng như mức giá đem lại cho khách hàng. Nếu công ty theo chiến lược giá trị thì sẽ tập trung vào khả năng đem lại giá trị cho khách hàng, và dành ít sự quan tâm tới chi phí.

Dòng doanh thu (Revenue Streams)

Dòng doanh thu là nguồn của dòng tiền trong doanh nghiệp, và đây cũng là yếu tố cuối cùng của BMC.

Những cách khác nhau mà đề xuất giá trị của bạn tạo ra tiền đều làm nên dòng doanh thu. Một doanh nghiệp có thể có rất nhiều dòng doanh thu.

Ví dụ Mô hình Kinh doanh Canvas BMC

Business Model Canvas BMC là gì? Ví dụ mẫu mô hình kinh doanh canvas

Dưới đây là mẫu Mô hình Kinh doanh Canvas BMC của một doanh nghiệp sản xuất xe.

Đối tác chính

Các hãng xe khác: doanh nghiệp có thể cùng hợp tác và chia sẻ công nghệ để giảm chi phí nghiên cứu và phát triển.
Nhà cung ứng nguyên liệu, thiết bị giúp tối ưu hóa quá trình sản xuất.
Các đại lý xe đóng vai trò như một kênh thiết yếu với khách hàng.

Hoạt động chính

Mở rộng hoạt động kiểm tra an toàn để bảo toàn danh tiếng công ty cũng như tính mạng cho người lái xe.
Điều chỉnh sản phẩm cũng như các luồng vốn để tối ưu chi phí và đem tới mức giá hợp lý.
Thực hiện hoạt động nghiên cứu và phát triển để tăng chất lượng lái xe và cải thiện tốc lực.

Nguồn lực chính

Nguồn nhân lực thiết kế cho hoạt động nghiên cứu và phát triển.
Nguồn lực trong quá trình sản xuất thiết bị.
Nguyên liệu thô (bánh xe, cao su, nhựa,…).
Khung thời gian triển lãm ô tô thương mại và tiếp thị sản phẩm.

Đề xuất giá trị

Cung cấp sản phẩm xe hơi với mức giá phải chăng cùng thiết kế hiện đại đem tới hiệu suất tối ưu và an toàn trong quá trình di chuyển hằng ngày.

Business Model Canvas BMC là gì? Ví dụ mẫu mô hình kinh doanh canvas

Quan hệ khách hàng

Đem tới dịch vụ khách hàng tuyệt vời và duy trì mối quan hệ với khách hàng.
Các đại lý cũng là khách hàng nhưng tập trung vào quá trình phân phối sản phẩm tới khách hàng.
Trung tâm chăm sóc khách hàng giúp tăng cường quá trình thăm dò khách hàng và duy trì mối quan hệ.

Các kênh

Kênh phân phối toàn cầu tới các đối tác chính.
Quảng cáo trả tiền trên các kênh đa phương tiện cũng như quảng cáo nhờ những người có ảnh hưởng trên mạng.
Triển lãm xe hơi.
Quá trình bán hàng của các đại lý xe hơi.

Phân khúc khách hàng

Khách hàng tìm kiếm phương tiện có giá cả hợp lý và hiệu suất cao.
Khách hàng quan tâm tới kiểu dáng thiết kế và hiệu năng của xe hơi.
Khách hàng quan tâm tới vấn đề an toàn của xe.
Những gia đình trung lưu có nhu cầu sử dụng loại xe hơi có 4 cửa để tiện lợi hơn trong quá trình sử dụng hằng ngày.
Tiếp thị đại chúng.

Cấu trúc chi phí

Chi phí sơ cấp liên quan tới hoạt động nghiên cứu phát triển để nâng cao chỉ số hiệu suất, các chi tiết xe cũng như chi phí sản xuất các nguyên liệu thô.
Chi phí thứ cấp được sử dụng cho các hoạt động tiếp thị, truyền thông sản phẩm tới người tiêu dùng.
Tìm nguồn cung ứng từ các đối tác phù hợp không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí mà còn cung cấp mức giá hợp lý cho khách hàng.

Dòng doanh thu

Doanh thu sơ cấp từ quá trình bán trực tiếp xe hơi.
Doanh thu thứ cấp từ quá trình bảo dưỡng và sửa đổi phương tiện chuyên dụng.

Bạn có thể tải mẫu Business Model Canvas (Mô hình kinh doanh) trên google sheet tại đây

Lời kết

Việc lập Mô hình Kinh doanh Canvas không chỉ giúp doanh nghiệp hình dung cụ thể model hoạt động của mình mà còn dễ dàng hơn cho các bên liên quan cùng theo dõi. Hy vọng, bài viết này đã giúp doanh nghiệp hiểu rõ BMC là gì, những thành phần trong một biểu mẫu mô hình kinh doanh Canvas ra sao, từ đó có thể tự lập Business Model Canvas cho mình một cách chuẩn xác nhất.