BIÊN DỊCH – biên dịch – BÀI 1. KHÁI NIỆM VỀ DỊCH THUẬT 1. TÍNH CHẤT CỦA DỊCH THUẬT Phiên dịch là – Studocu

BÀI 1. KHÁI NIỆM

VỀ DỊCH T

HUẬT

1.

TÍNH CHẤT

CỦA

DỊCH THUẬ

T

Phiên dịch là chiếc cầu nối giúp cho

những người không nói cùng một ngôn

ngữ

có

thể

hiểu

được

điều

mà

người

khác

diễn

đạt.

Nói

cách

khác,

phiên

dịch

là

đem

thông

tin

được

diễn

đạt

bằng

ngôn

ngữ

này

(gọi

là

ngôn

ngữ

nguồn

)

diễn

đạt

lại

bằng

ngôn

ngữ

khác

(gọi

là

ngôn

ngữ

đích).

Nhờ

có

phiên

dịch

mà

hầu

hết

mọi

người

đến

từ

các

nước

khác

nhau,

nói

các

ngôn

ngữ

khác

nhau

có

thể

giao lưu và

hiểu được

nhau. T

r

ong xã hội

thông tin

ngày nay

, phiên

dịch càng có

vai trò quan trọng hơn.

Phiên

dịch

có

2

hình

thức:

dịch

nói

và

dịch

viết.

Dịch

nói

là

sự

chuyển

đổi

giữa

2

ngôn

ngữ

trong

việc

diễ

n

đạt

cùng

một

thông

tin;

dịch

viết

là

sự

c

huyển

đổi

giữa

2

loại

văn

tự

trong

việc

diễn

đạt

cùng

một

thông

tin.

Dịch

nói

và

dịch

viết khác nhau về hình thức, nhưng tính chất thì giống nhau, quá trình phiên dịch

về

cơ

bản

cũng

giống

nhau.

Hai

hình

thức

phiên

dịch

này

có

những

điểm

giống

và

khác

nhau.

Một

người

phiên

dịch

đạt

chuẩn

về

dịch

nói

cũng

có

thể

đảm

nhiệm

công

việc

về

dịch

viết.

Đào

tạo

người

phiên

dịch

nên

kết

hợp

huấn

luyện

cả

dịch

nói

lẫn

dịch

viết

để

hai

h

ình

thức

phiên

dịch

này

bổ

sung

cho

nhau.

Người

phiên

dịch

nếu

không

c

ó

một

nền

tảng

dịch

viết

vững

chắc

thì

rất

khó

nâng

cao

kỹ

năng

dịch

nói.

Vì

vậy

,

khi

đào

tạo

người

phiên

dịch,

cần

phải

coi

trọng

việc

huấn

luyện

dịch

viết,

coi

đó

là

bàn

đạp

để

phát

triển

kỹ

năng

dịch

nói

của người phiên dịch.

Dù

là

dịch

nói

hay

dịch

viết,

mục

đích

của

phiên

dịch

vẫn

là

diễn

đạt

lại

ý

tưởng của người khác bằng ngôn ngữ đích với

độ chính xác tối đa, không phải

là

dùng

lời

của

người

dịch

để

thay

thế

ý

tưởng

của

người

khác.

Tính

chất

này

xác

định

vai

trò

“nói

thay

người

khác”

của

người

phiên

dịch,

chuyển

tải

thông

tin

một

cách

trung

thực

chứ

không

được

phép

tuỳ

tiện

sửa

đổi

ý

tưởng

của

người

khác. Vì

vậy

việc

phiên

dịch

thành

công

hay

thất

bại

hoàn

toàn

phụ

thuộc

vào

ý

tưởng thể

hiện

bằng

ngôn ngữ

đích

có

chính xác

với

ý tưởng

thể

hiện

bằng

ngôn

ngữ

nguồn

hay

không.

Đây

cũng

chính

là

tiêu

chí

để

đánh

giá

công

việc

dịch

thuật.

2. QUÁ T

RÌNH DỊCH T

HUẬT

Phiên dịch là một

quá tình từ

nắm bắt ý tưởng

đên diễn đạt ý

tưởng đó bằng

một

ngôn

ngữ

khác.

Lấy

dịch

viết

làm

ví

dụ,

kh

i

dịch

một

bài

văn,

trước

hết

người

dịch

phải

hiểu

được

văn

bản

gốc,

sau

đó

mới

dịch

qua

ngôn

ngữ

đích.

Như

vậy

,

rõ

ràng

khả

năng

hiểu

ngôn

ngữ

nguồn

là

tiền

đề,

là

cơ

sở

để

diễn

đạt

1