14 cách để giáo dục kỷ luật tích cực cho trẻ mầm non

Ngay cả những bậc cha mẹ tốt nhất cũng phải đau đầu với việc làm thế nào để kỷ luật trẻ ở độ tuổi mầm non. Thực hiện theo các phương pháp đơn giản sau để  kỷ luật những đứa trẻ ở độ tuổi mới biết đi.

Trẻ khóc vì không đạt theo ý muốn. Nguồn ảnh: Canva

1 Lựa chọn hành vi phù hợp

Pearson, tác giả của The Discipline Miracle  cho biết: “Nếu bạn luôn nói, ‘Không, không, không’, con bạn sẽ từ chối và không hiểu các ưu tiên của bạn. Xác định điều gì quan trọng đối với bạn, đặt giới hạn cho phù hợp và  các hậu quả đi kèm. Sau đó giảm bớt những điều nhỏ nhặt gây khó chịu, bạn nên lên danh mục những thói quen mà con bạn có khả năng mắc phải, chẳng hạn như đòi mặc đồ màu tím (và chỉ màu tím)”.

Bác sĩ chuyên khoa tâm thần trẻ em Elizabeth Berger cho biết: “Giữ mối quan hệ tốt đẹp với con bạn quan trọng hơn đối với sự phát triển của chúng, không nên cố gắng ép buộc chúng phản ứng theo những cách mà chúng sẽ không đáp ứng”

MD, tác giả của Nuôi trẻ bằng tính cách: “Bạn có thể lo lắng rằng “nhượng bộ” sẽ tạo ra sự hư hỏng, nhưng Tiến sĩ Berger nói rằng lo lắng này là không chính đáng”.

Đối với Anna Lucca ở Washington, cô con gái 2 tuổi Isabel của cô ấy dọn rác trong phòng ngủ của mình trước khi cô ấy đi ngủ.

Lucca cho biết: “Tôi thấy sách và quần áo vương vãi khắp sàn khi Isabel thức dậy, vì vậy con tôi chắc hẳn đã ra khỏi giường để chơi. Tôi đã bảo con tôi đừng làm chúng lộn xộn hơn, nhưng cháu không nghe. Thay vì cố bắt con hành động và nói, ‘Không, không, không’, tôi đã yêu cầu dọn dẹp ngay sau khi ngủ trưa.”Để cân bằng mọi thứ, Lucca cũng chú ý khen ngợi đứa con mới biết đi của mình khi nó làm điều gì đó tốt chẳng hạn như nói “làm ơn” hoặc chia sẻ đồ chơi với cô em gái 5 tháng tuổi. Hy vọng rằng những điều này  đã khuyến khích Isabel thực hiện nhiều hành vi tốt hơn và ít hành vi xấu.

2Biết nguyên nhân của các hành động

Một số hành vi sai trái có thể ngăn ngừa, miễn là bạn đoán trước được điều gì sẽ gây ra hành vi đó và lên kế hoạch từ trước, loại bỏ những cám dỗ hữu hình. Chiến lược này đã hiệu quả với Jean Nelson ở Pasadena. Cậu con trai 2 tuổi của cô thích thú với việc kéo giấy vệ sinh xuống hành lang, cười khúc khích khi cuộn giấy mở ra phía sau.

“Hai lần đầu tiên Luke làm điều đó, tôi đã nói với con rằng “Không”, nhưng khi con tôi làm điều đó lần thứ ba, tôi đã chuyển giấy vệ sinh lên giá cao trong phòng tắm nơi mà cậu bé không thể với tới”, Nelson nói. Đối với một đứa trẻ mới biết đi, kéo giấy vệ sinh là một niềm vui không thể cưỡng lại.

Nếu con bạn 18 tháng tuổi hay lấy đồ hộp trên kệ hàng tạp hóa, hãy mang theo đồ chơi để chúng chơi trong xe đẩy khi bạn đi mua sắm. Nếu con bạn 2 tuổi không chia sẻ thú nhồi bông với bạn bè, hãy đưa chúng ra khỏi khu vực vui chơi. Và nếu con bạn 3 tuổi thích vẽ lên tường, hãy cất bút màu vào ngăn kéo xa tầm tay và đừng để chúng tô màu mà không có sự giám sát.

3Có sự chuẩn bị

Harvey Karp, tác giả của cuốn sách kinh điển về nuôi dạy con cái The Happhest Toddler on the Block cho biết một số trẻ em hành động sai trái khi chúng đói, quá mệt hoặc thất vọng. Nếu con bạn có xu hướng vui vẻ và tràn đầy năng lượng vào buổi sáng nhưng mệt mỏi và cáu kỉnh sau bữa trưa, hãy lên lịch đi đến phòng khám và đến gặp bác sĩ vào buổi sáng khi chúng ở trạng thái tốt nhất. Chuẩn bị cho trẻ bất kỳ trải nghiệm mới nào và giải thích cách bạn mong đợi kết quả từ con của bạn.

Hãy cho trẻ nhiều thời gian để điều chỉnh với quá trình chuyển đổi. Chẳng hạn, khi bạn biết một ngày chơi sắp kết thúc, bạn có thể nói: “Trong vài phút nữa, chúng ta sẽ cần thu dọn đồ chơi và chuẩn bị về nhà.” Một đứa trẻ càng cảm thấy chuẩn bị kỹ càng, chúng càng ít có khả năng khó chịu trước những thay đổi.

Bài viết liên quan: Bí quyết nuôi con hạnh phúc

Mẹ đang tâm sự cùng với bé. Nguồn ảnh: Canva

4Hãy nhất quán

Chuyên gia phát triển trẻ em Claire Lerner, LCSW, tác giả của cuốn sách Why Is My Child in Charge cho biết: “Trong độ tuổi từ 2 đến 3, trẻ em đang nỗ lực để hiểu hành vi của chúng tác động đến những người xung quanh như thế nào? Nếu phản ứng của bạn với một tình huống liên tục thay đổi chẳng hạn như một ngày nào đó bạn để con mình ném bóng vào nhà và ngày tiếp theo thì không, bạn sẽ khiến chúng nhầm lẫn với những tín hiệu chồng chéo nhau.”

Sẽ không có sự cảnh báo hoặc khiển trách nhất định trước khi con bạn dừng một hành vi sai trái nào đó. Nhưng nếu bạn luôn trả lời theo cùng một cách, chúng có thể sẽ hiểu rõ hơn sau bốn hoặc năm lần.

5Đừng mất bình tĩnh

Chắc chắn, thật khó để giữ bình tĩnh khi đứa trẻ 18 tháng tuổi của bạn giật mạnh đuôi chó hoặc đứa trẻ 3 tuổi của bạn không chịu đánh răng trong bảy đêm liên tiếp. Nhưng nếu bạn hét lên trong cơn tức giận, thông điệp bạn đang cố gửi sẽ bị mất và tình hình sẽ càng xấu đi.

“Khi một đứa trẻ ngập trong tâm trạng tiêu cực của cha mẹ, chúng sẽ nhìn thấy cảm xúc và không nghe thấy những gì bạn đang nói”, cố giáo sư William Coleman, MD – một giáo sư nhi khoa tại Đại học Y North Carolina khuyên. Thật vậy, phản ứng tức giận sẽ chỉ nâng cao giá trị giải trí cho con bạn, vì vậy hãy kiềm chế sự thôi thúc lớn tiếng của bạn. Hít thở sâu, đếm đến ba và đi xuống ngang tầm mắt của con bạn, nói chuyện ngắn gọn và bình tĩnh với chúng.

Bài viết liên quan: Trẻ gây hấn, bạo lực: Nguyên nhân và cách kiểm soát

6Nghe và lặp lại

Trẻ cảm thấy dễ chịu hơn khi biết mình đã được lắng nghe, vì vậy bất cứ khi nào có thể, hãy nhắc lại những mối quan tâm của trẻ. Nếu trẻ đang than vãn trong cửa hàng tạp hóa vì bạn không cho trẻ mở bánh quy, hãy nói điều gì đó như: “Có vẻ như con đang giận mẹ vì mẹ sẽ không cho phép con mở bánh cho đến khi chúng ta về nhà. Mẹ xin lỗi vì con cảm thấy như vậy, nhưng cửa hàng sẽ không cho phép chúng ta mở bất cứ thứ gì cho đến khi chúng được thanh toán”. Điều này sẽ không thỏa mãn sự thôi thúc của trẻ nhưng nó sẽ làm giảm sự tức giận và xoa dịu tâm trạng của chúng.

7Suy nghĩ đơn giản

Nếu bạn giống như hầu hết những người lần đầu làm cha mẹ, bạn có xu hướng lý luận với con mình khi chúng vi phạm các quy tắc, đưa ra lời giải thích về những gì chúng đã làm sai. Bạn nên có những lời cảnh báo về những đặc quyền mà chúng sẽ mất nếu chúng không ngừng hành vi sai trái. Nhưng với tư cách là một chiến lược kỷ luật, cách tiếp cận này không hiệu quả vì trở nên quá xúc động, tiến sĩ Coleman lưu ý: “Trẻ 18 tháng tuổi không có khả năng nhận thức để hiểu các câu phức tạp, trong khi trẻ 2 hoặc 3 tuổi có kỹ năng ngôn ngữ tốt hơn nhưng lại thiếu sự chú ý để tiếp thu những gì bạn đang nói.”

Tốt nhất bạn nên nói những cụm từ ngắn, lặp lại chúng một vài lần và kết hợp với âm thanh và biểu cảm khuôn mặt. Ví dụ, nếu con bạn 18 tháng tuổi vùng vẫy cánh tay của bạn, hãy nói: “Không con, đừng đánh mẹ. Đau quá! Không đánh.” Một đứa trẻ 2 tuổi có thể hiểu hơn một chút: “Evan, không được nhảy trên ghế sofa! Không được nhảy. Nhảy rất nguy hiểm,  con có thể bị ngã. Không được nhảy!”. Đến 3 tuổi, trẻ hiểu được nguyên nhân và kết quả, vì vậy hãy nêu hậu quả của hành vi: “Ashley, con cần phải đánh răng. Con có thể chải hoặc mẹ có thể giúp con. Nếu nhiều ngày con không đánh răng con sẽ phải đi gặp bác sĩ”.

8Cho trẻ sự lựa chọn

Khi một đứa trẻ từ chối làm điều gì đó (hoặc ngừng làm điều đó), vấn đề thực sự thường là kiểm soát: Trẻ đã có nó hay chúng muốn nó. Bất cứ khi nào có thể, hãy cho trẻ mẫu giáo của bạn quyền kiểm soát bằng cách đưa ra một số lựa chọn hạn chế. Thay vì ra lệnh cho họ dọn dẹp phòng của trẻ, hãy hỏi chúng: “Con muốn lấy cái nào trước, sách của con hay đồ chơi của con?” Tuy nhiên, hãy chắc chắn rằng các lựa chọn có giới hạn cụ thể và có thể chấp nhận được đối với bạn. 

9Theo dõi lời nói của bạn

Bạn nên biến các câu nói của “con” thành các thông điệp “mẹ”. Thay vì nói:  “Con ích kỷ đến mức không chịu chia sẻ đồ chơi của mình với người bạn thân nhất của mình” hãy thử “Mẹ thích điều đó hơn khi thấy các con chia sẻ đồ chơi với nhau”. Một kỹ thuật tốt khác là tập trung vào những điều nên làm hơn là những điều không nên làm. Nếu bạn nói với một đứa trẻ 3 tuổi rằng chúng không thể để xe ba bánh ở hành lang, chúng có thể muốn tranh luận. Một cách tiếp cận tốt hơn: “Nếu con di chuyển chiếc xe ba bánh của mình ra ngoài hiên nhà, nó sẽ không bị đá và trầy xước nhiều như vậy.”

10Dạy sự đồng cảm

Đối với trẻ 3 tuổi, hiếm khi chúng ngừng làm điều gì đó mà chúng cảm thấy thích thú, chẳng hạn như cắn, đánh hoặc lấy đồ chơi của những đứa trẻ khác. Thay vào đó, hãy dạy trẻ sự đồng cảm: “Khi con cắn hoặc đánh người, điều đó khiến họ đau lòng”, “Khi con lấy đồ chơi của những người bạn khác, sẽ làm bạn buồn vì bạn vẫn đang muốn chơi món đồ đó”. Điều này giúp con bạn thấy rằng hành vi của mình ảnh hưởng trực tiếp đến người khác và rèn luyện cho chúng cách nghĩ về hậu quả trước tiên.

Bài viết liên quan: Khi trẻ gây gổ, cắn và có hành vi hung hăng cha mẹ nên áp dụng những cách cực hiệu quả này!

11Cho một thời gian chờ đợi

Nếu những lời khiển trách lặp đi lặp lại, chuyển hướng và mất đặc quyền vẫn chưa thể chữa khỏi cho con bạn về hành vi vi phạm của chúng, hãy tạm dừng những hình thức kỷ luật đó và cân nhắc việc phạt trẻ trong một khoảng thời gian. Tiến sĩ Karp nói: “Đây là một công cụ kỷ luật tuyệt vời cho những đứa trẻ đang làm những điều không nên làm.”

Trước khi áp đặt thời gian chờ, hãy nghiêm túc nhìn vào khuôn mặt của bạn và đưa ra lời cảnh báo bằng giọng nghiêm khắc: “Mẹ đang đếm đến ba, nếu con không dừng lại, con sẽ hết giờ. Một hai ba!”. Nếu chúng không nghe, hãy đưa chúng đến nơi yên tĩnh và an toàn mà bạn đã chỉ định để hết giờ và đặt hẹn giờ. Khi sự việc xảy ra, hãy yêu cầu chúng xin lỗi và ôm thật chặt để thể hiện rằng bạn không tức giận.

Trẻ đang giận dữ và không nghe lời. Nguồn ảnh: Canva

12Lắng nghe ý kiến của con

Khi bạn muốn con mình không gây hấn với người khác, hãy đưa ra những cách an toàn để con thể hiện cảm xúc của mình. Trẻ cần biết rằng mặc dù cảm xúc và sự bốc đồng của chúng có thể chấp nhận được, nhưng một số cách thể hiện thì lại không. Trẻ lớn hơn có thể đưa ra các lựa chọn khác nhau để xử lý các tình huống khó khăn. Ví dụ, bạn có thể hỏi: “Con nghĩ con có thể làm gì để khiến Tiffany chia sẻ món đồ chơi đó với con?” Hãy lắng nghe ý kiến ​​của trẻ với tinh thần cởi mở, sau đó nói về hậu quả của việc chọn từng phương án.

13Khen thưởng hành vi tốt

Rất ít khả năng con bạn luôn làm bất cứ điều gì bạn nói. Nếu chúng làm vậy, có lẽ bạn sẽ tự hỏi điều gì đã xảy ra! Những đứa trẻ  thường chống lại sự kiểm soát, đặc biệt là khi bạn yêu cầu chúng làm điều gì đó mà chúng không muốn. Khi trẻ cư xử phù hợp, hãy cân nhắc trao cho chúng một phần thưởng nhỏ. Phần thưởng giống như một muỗng đường, ngọt ngào và đầy yêu thương.

Việc sử dụng hợp lý các phần thưởng, là một cách để cho con bạn thấy rằng bạn nhận thức được và tôn trọng cảm xúc của chúng. Hơn bất cứ điều gì, điều này mang lại sự tin cậy cho các yêu cầu kỷ luật của bạn.

14Luôn tích cực

Cho dù bạn có thất vọng với hành vi sai trái của con mình như thế nào đi chăng nữa, cũng đừng trút chuyện đó ra trước mặt chúng. Khi con cái nghe cha mẹ nói về chúng một cách vô vọng hoặc tiêu cực, chúng sẽ không có hình ảnh tốt về bạn với và cuối cùng chúng sẽ lặp lại hành vi đó.

Trên đây là 14 phương pháp có thể giúp bạn thiết lập giới hạn và ngăn chặn hành vi xấu của trẻ. Hi vọng những điều này sẽ giúp bạn nuôi dạy con nhẹ nhàng hơn.

Nguyễn Thị Thảo tổng hợp từ parents toddlers-preschoolers

[source click=”1″] [nguon]https://www.parents.com/toddlers-preschoolers/discipline/tips/7-tips-for-disciplining-your-toddler/[/nguon][/source]