10 cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì an toàn và hiệu quả

Mụn trứng cá có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào trong cuộc đời. Mụn trứng cá là tình trạng viêm da chủ yếu ảnh hưởng đến mặt, ngực, lưng. Tuy nhiên, mụn trứng cá thường bắt đầu ở tuổi dậy thì, ảnh hưởng đến khoảng 95% thanh thiếu niên và thanh niên.

Trong đó, ở tuổi vị thành niên: 77% nam và 89% nữ bị mụn; ở người trưởng thành: có 82% nam và 92% nữ bị bệnh trứng cá. những người bị mụn trứng cá kéo dài sau khi trưởng thành. Sau đây là 10 cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì an toàn, hiệu quả giúp cải thiện da khi bị mụn trứng cá.

Tổng quan mụn trứng cá tuổi teen

Mụn trứng cá xuất hiện khi các lỗ chân lông bị tắc bao gồm các dạng mụn như: mụn đầu trắng, mụn đầu đen, đôi khi gây đau, nổi cục cứng, sâu trên mặt, cổ, vai, ngực, lưng, cánh tay. Trẻ có khả năng bị mụn trứng cá cao nếu cha mẹ từng bị mụn trứng cá. (1)

Khi đến tuổi dậy thì, cơ thể sẽ có sự thay đổi lớn về nội tiết tố. Mụn trứng cá xuất hiện nhiều nhất trong độ tuổi từ 14 – 19 tuổi và giảm dần sau đó.

Nguyên nhân gây mụn trứng cá ở tuổi dậy thì do sự gia tăng hormone giới tính androgen. Các lỗ chân lông trên da có chứa các tuyến dầu. Các hormone dư thừa khiến các tuyến dầu hoạt động quá mức, sản xuất nhiều dầu hoặc bã nhờn làm các lỗ chân lông hoặc nang lông tắc nghẽn gây mụn nhiều hơn. Nếu da có nhiều dầu sẽ dẫn đến sự phát triển quá mức của vi khuẩn Cutibacterium acnes. (2)

• Nếu lỗ chân lông tắc gây nhiễm trùng hoặc viêm sẽ hình thành mụn nhọt.
• Nếu lỗ chân lông tắc, đóng lại và phình ra sẽ xuất hiện mụn đầu trắng.
• Nếu lỗ chân lông bị tắc, phần trên có màu đen do quá trình oxy hóa với không khí sẽ xuất hiện mụn đầu đen.
• Nếu vi khuẩn phát triển trong lỗ chân lông bị tắc, viêm đỏ do xuất hiện mụn mủ.

Ngoài ra, mỹ phẩm, kem bôi mặt, thuốc nhuộm tóc, tóc nhờn, đổ mồ hôi nhiều khi tập thể dục, khí hậu nóng ẩm, căng thẳng cũng có thể tăng tiết dầu, làm tăng tắc nghẽn lỗ chân lông, hình thành mụn trứng cá. Nếu quần áo cọ xát vào da có thể làm mụn trứng cá nặng hơn (thường gặp ở lưng, ngực).

Các triệu chứng của mụn trứng cá có mức độ nghiêm trọng khác nhau, bao gồm:

• Lỗ chân lông tắc (mụn trứng cá, mụn đầu đen, mụn đầu trắng).
• Sẩn (da tổn thương lớn lên).
• Mụn mủ (da tổn thương xuất hiện mủ).
• U nang (nốt sần chứa đầy mủ hoặc chất lỏng).

Để ngăn mụn trứng cá xuất hiện, cần giữ cho làn da luôn sạch sẽ, rửa mặt và cổ 2 lần mỗi ngày bằng xà phòng dịu nhẹ với nước ấm, không chà xát mặt để tránh gây kích ứng da, làm mụn trứng cá nặng hơn.

Hướng dẫn cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì hiệu quả

Mụn trứng cá ở tuổi dậy thì có xu hướng giảm dần khi trưởng thành hoặc nhờ vào việc duy trì thói quen chăm sóc da thường xuyên. Hiện có nhiều cách để trị mụn trứng cá tuổi dậy thì, hạn chế mụn trứng cá xuất hiện nhiều, ngăn sẹo, giúp làn da sáng mịn hơn. Sau đây là những cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì hiệu quả, người bệnh có thể tham khảo như:

1. Benzoyl peroxide và axit salicylic

Benzoyl peroxide và axit salicylic là 2 phương pháp điều trị mụn trứng cá không kê đơn phổ biến. (3)

Trong sữa tắm, sữa rửa mặt, chất làm se da, kem dưỡng ẩm thường có chứa axit salicylic giúp loại bỏ các tế bào da chết có thể gây mụn trứng cá (mụn đầu trắng, mụn đầu đen).

Benzoyl peroxide là phương pháp điều trị mạnh hơn đối với các loại mụn nặng hơn, viêm đỏ giúp làm khô các tế bào da chết, kiểm soát bã nhờn dư thừa, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn. Sản phẩm có chứa 2% – 5% benzoyl peroxide có thể cải thiện tình trạng mụn nang, nốt sần, mụn mủ. Nếu mụn viêm thường xuyên và lan rộng, người bệnh nên sử dụng sữa rửa mặt hoặc kem dưỡng da có chứa 10% benzoyl peroxide để kiểm soát mụn.

Benzoyl peroxide là hoạt chất mạnh nên có thể khiến da nổi mẩn đỏ, kích ứng nên thoa 1 lần khi bắt đầu sử dụng, sau đó tăng lên 2 lần/ngày. Hãy cẩn thận khi sử dụng benzoyl peroxide vì có thể làm ố màu quần áo, tóc nhuộm. Tuy nhiên, người bị mụn trứng cá viêm nặng cần liên hệ bác sĩ da liễu để có phương pháp điều trị thích hợp, hiệu quả, an toàn.

2. Retinoid

Nếu benzoyl peroxide thực hiện không hiệu quả, bác sĩ da liễu sẽ kê toa retinoid (dẫn xuất vitamin A) trị mụn dạng gel hoặc kem (có thể bôi 2 lần/ngày). (4)

Mụn viêm phổ biến trong độ tuổi dậy thì cũng có thể được điều trị bằng retinoids. Retinoids là dẫn xuất vitamin A giúp ngăn u nang, nốt sần, kiểm soát dầu trên da. Vitamin A sẽ làm tăng độ nhạy cảm của da với tia UV nên khi sử dụng retinoids, người bệnh cần tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Isotretinoin là retinoid có dạng viên uống hàng ngày, mạnh hơn nhiều so với retinoid bôi ngoài da và có một số độc tính cho thai nhi, tác dụng phụ nên cần sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ trong quá trình sử dụng thuốc uống. Tác dụng phụ của Isotretinoin có thể xảy ra bao gồm trầm cảm, rối loạn chức năng gan, rối loạn chức năng thận… Isotretinoin có các tác dụng phụ nghiêm trọng với thai nhi nên không thích hợp với phụ nữ mang thai.

3. Kháng sinh bôi và uống

Trị mụn trứng cá tuổi dậy thì còn được áp dụng phương pháp dùng thuốc kháng sinh để giúp loại bỏ mụn viêm do vi khuẩn P. acnes gây ra. Kháng sinh bôi ngoài da có dạng kem hoặc gel hoặc thuốc kháng sinh đường uống nên dùng trong một số ngày nhất định, không lạm dụng thuốc kháng sinh đường uống vì dễ dẫn đến tình trạng kháng thuốc kháng sinh. (5)

Việc dùng thuốc kháng sinh cần phải có liều lượng thích hợp, người bệnh nên đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn xem tình trạng mụn có cần điều trị bằng kháng sinh hay không.

4. Không nặn mụn

Có nhiều cách chữa mụn trứng cá tuổi dậy thì, người bệnh không được tự ý nặn mụn vì dễ gây viêm nhiễm, thậm chí gây ra sẹo vĩnh viễn. (6)

Nếu nặn mụn nang, các loại mụn sâu khác cũng có thể khiến vi khuẩn xâm nhập sâu hơn vào da hoặc nốt mụn vỡ ra lây lan các vùng da lân cận dẫn đến nổi mụn nhiều hơn. Người bệnh nên kiên nhẫn áp dụng các phương pháp điều trị mụn trứng cá để mang lại hiệu quả, bảo vệ da tốt hơn.

5. Sử dụng các sản phẩm không gây dị ứng

“Noncomedogenic” nghĩa là không chứa dầu, không gây mụn hoặc không làm tắc nghẽn lỗ chân lông được in trên nhãn của các sản phẩm chăm sóc da. Các sản phẩm được sử dụng trên các khu vực dễ bị mụn trứng cá phải không chứa dầu, không gây mụn để bảo vệ da. Cần xem kỹ thành phần trước khi sử dụng, không sử dụng những sản phẩm có chứa chất kích thích gây dị ứng như: rượu, nước hoa…

6. Nhẹ nhàng rửa sạch da hai lần một ngày

Rửa sạch da rất quan trọng trong việc chăm sóc, cải thiện tình trạng mụn. Việc rửa mặt cần phải nhẹ nhàng bằng khăn sạch, tránh chà xát vì sẽ gây kích ứng da, nổi mụn nhiều hơn. Nên dùng nước ấm để làm sạch da (không dùng nước quá nóng sẽ làm khô da, không dùng nước quá lạnh vì không đủ để làm sạch da đúng cách).

Mỗi ngày nên rửa mặt 2 lần và cần rửa mặt sau khi tập thể dục nếu đổ mồ hôi. Không rửa mặt quá nhiều vì có thể làm khô da, nổi mụn nhiều hơn.

7. Tẩy tế bào chết mỗi tuần một lần

Tẩy da chết hàng tuần cũng có thể giúp chữa mụn trứng cá tuổi dậy thì hiệu quả. Các liệu pháp tẩy tế bào chết chứa hoạt chất nhẹ như: axit salicylic hoặc axit alpha-hydroxy. Người bệnh cũng có thể dùng mặt nạ bùn để giúp thông thoáng lỗ chân lông, loại bỏ các tế bào da chết.

8. Thoa kem chống nắng mỗi ngày

Kem chống nắng giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời gây ung thư da, giúp ngăn mụn trứng cá do cháy nắng gây ra.

Đặc biệt, nếu người bệnh đang sử dụng retinoids để điều trị mụn trứng cá thì da dễ bị bỏng hơn nên cần thoa kem chống nắng để bảo vệ da.

Nên dùng những sản phẩm chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên để có khả năng bảo vệ hiệu quả hơn, sản phẩm có nhãn “không gây mụn” hoặc “không chứa dầu”. Người bệnh có thể dùng kem dưỡng ẩm hoặc kem nền 2 trong 1 có chứa sẵn kem chống nắng để tiết kiệm thời gian.

9. Không đeo băng hoặc mặc quần áo chật

Không nên đeo băng che mụn hoặc mặc quần áo quá chật vì có thể làm da tăng tiết dầu, vi khuẩn xâm nhập vào da, lỗ chân lông bị tắc dễ gây thêm mụn.

Nên mặc quần áo cotton, rộng rãi khi bị mụn trứng cá. Rửa mặt, tắm ngay sau khi tập thể dục thể thao để giữ cho lỗ chân lông được sạch, thông thoáng.

10. Thay đổi chế độ ăn uống 

Chế độ ăn uống có vai trò quan trọng trong việc sản sinh mụn trứng cá. Có thực phẩm không gây mụn trứng cá nhưng cũng có một số loại thực phẩm có thể góp phần gây ra mụn trứng cá như: sữa, thực phẩm quá ngọt, các đồ ăn chế biến sẵn.

Do đó, việc ăn uống đúng cách, lựa chọn thực phẩm phù hợp sẽ giúp ngăn mụn trứng cá xuất hiện.

Uống nhiều nước mỗi ngày giúp giữ nước cho da không tích tụ tế bào da chết, góp phần duy trì làn da sạch mụn.

Một số lời khuyên dành cho cha mẹ và các bạn trẻ

Mụn trứng cá có thể là một thách thức, cha mẹ cần quan tâm, hỗ trợ con mình cải thiện mụn trứng cá ở tuổi dậy thì, giúp bảo vệ da khỏe cho con, tránh trầm cảm cho trẻ vì thiếu tự tin do mụn trứng cá gây ra.

1. Lời khuyên cho cha mẹ

Nếu con đang gặp phải tình trạng mụn trứng cá nghiêm trọng, cha mẹ phải xem xét một cách nghiêm túc, chia sẻ, hướng dẫn con chăm sóc và vệ sinh da sạch sẽ, giúp con giảm căng thẳng trong cuộc sống để cải thiện mụn trứng cá. Đặc biệt, cha mẹ cần đưa con đến bác sĩ da liễu khám để có những phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng mụn, tránh viêm nhiễm hoặc để lại sẹo, thâm.

2. Lời khuyên cho thanh thiếu niên

Mụn trứng cá xuất hiện nhiều có thể khiến người bệnh cảm thấy không tự tin. Tuy nhiên, người bệnh cần chia sẻ với người thân về những gì đang trải qua, nhờ cha mẹ đưa đến bác sĩ da liễu khám để được hỗ trợ điều trị mụn trứng cá hiệu quả, an toàn. Người bệnh có thể tìm những người khác ở độ tuổi của mình hoặc nhờ bác sĩ tư vấn thông qua các nhóm hỗ trợ trực tuyến để cải thiện tình trạng mụn.

Các câu hỏi thường gặp khi chữa mụn trứng cá ở tuổi dậy thì

1. Mụn tuổi dậy thì có tự hết không?

Có. Đa số thanh thiếu niên sẽ hết mụn khi trưởng thành, hết tuổi dậy thì. Tuy nhiên, có một số người vẫn sẽ bị mụn trứng cá ở tuổi trưởng thành. Do đó, khi mụn trứng cá xuất hiện, người bệnh cần đến bác sĩ để được điều trị sớm để tránh các biến chứng, di chứng do mụn (sẹo rỗ, da sần sùi…).

Trẻ nên sử dụng những mỹ phẩm nào an toàn để chăm sóc da?

Cha mẹ nên chọn sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa xà phòng, không gây kích ứng để không làm tắc nghẽn lỗ chân lông, bảo vệ da cho con. Trẻ phải tẩy trang trước khi đi ngủ, rửa mặt 2 lần/ngày.

BVĐK Tâm Anh TP.HCM có chuyên khoa Da liễu với thiết bị máy móc hiện đại, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc điều trị mụn và các vấn đề da liễu khác giúp người bệnh an tâm khi khám chữa bệnh tại đây.

• Gọi tổng đài 0287 102 6789 – 0287 300 6858 (TP HCM) hoặc 1800 6858 – 024 7106 6858 (Hà Nội) để đăng ký lịch hẹn khám bệnh riêng với chuyên gia, thông qua nhân viên chăm sóc khách hàng.
• Đăng ký hẹn khám bệnh với bất kỳ bác sĩ nào mà mình tin tưởng tại đường link: https://tamanhhospital.vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/
• Gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hoặc Fanpage Tiết niệu – Nam học BVĐK Tâm Anh
• Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Tâm Anh.

Có nhiều cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì, tuy nhiên khi xuất hiện mụn trứng cá, người bệnh cần đến bác sĩ da liễu khám để có phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng mụn để mang lại hiệu quả nhanh trong việc điều trị, tránh nhiễm trùng hoặc sẹo thâm do mụn trứng cá.