Tìm hiểu Tư Mã Thiên Là Ai? Sự nghiệp và cuộc đời của Tư Mã Thiên

Nhắc đến Tư Mã Thiên là ai? thì chắc hẳn những người đam mê thời Hán sẽ không thể nào không biết được. Ông được mệnh danh là một trong mười vị thánh của thời Tam Quốc. Bài viết ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau khám phá về Tư Mã Thiện nhé.

Mục Lục

Tư Mã Thiên là ai?

Tư Mã Thiên sinh thời Hán Cảnh Đế thứ 5 (145 TCN). Sinh ở Hạ Dương thuộc Tả Phùng Dục (左馮翊), hiện nay là Hà Tân của tỉnh Sơn Tây. Cũng có thuyết nói là huyện Hàn Thành, Vị Nam ở tỉnh Thiểm Tây ngày nay.

Tư Mã Thiên là một trong 10 vị thánh của Trung Quốc

Đa số không có những tài liệu gì về Tư Mã Thiên là ai?. Các nhà khảo cổ chỉ dựa vào bức thư ông gửi cho Nhâm An năm 93 TCN, khi đó ông 53 tuổi. Ông sống thời bé ở Long Môn, sinh ra trong một gia đình có truyền thống làm sử.

Hai từ Tư Mã có từ đời nhà Chu và sử dụng để gọi một chức quan võ cho việc xem tất cả các việc bình trong nước. Nghĩa là chức Binh bộ Thượng thư mai sau. Thời Chu Tuyên Vương (827 TCN-782 TCN) khi một người giữ chức đó có công. Sẽ được vua cho phép lấy chức đó làm họ. Từ đó họ Tư Mã có vài người làm sử quan ở thời nhà Chu.

Cuộc đời thăng trầm chìm nổi của Tư Mã Thiên

Được biết sử giả Tư Mã Thiên (145 TCN – 86 TCN) tên gọi là Tử Trường. Ông sống thời thơ bé ở Long Môn (nay ở tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc). Ông cày ruộng, chăn cừu, cùng làm bạn với những người nông dân hết sức giản dị và học các sách sử cổ khác.

Khi ông lên 10 tuổi, ông đã đọc Tả truyện, rồi Quốc ngữ, cả Thế bản và thuộc lòng danh sách những bài văn nổi tiếng của những đời trước. Khi 20 tuổi, ông bắt đầu hành trình du hành để xem tận mắt những nơi mai sau ông sẽ phải viết sử. Thời đó, đâu ai biết Tư Mã Thiên là ai?.

Tư Mã Thiên có số khổ từ nhỏ

Mãi đến năm 108 TCN, ông theo sau cha làm Thái sử lệnh, rồi bị phán vào tội “coi thường nhà vua” và bị hình phạt cung hình (thiến). Vụ án này được cho là có liên quan đến vụ án bị vướng vào vụ Lý Lăng.

Sự nghiệp của Tư Mã Thiên

Từ khi còn nhỏ, Tư Mã Thiên đã được học nhiều loại sách văn học và sử học thời đó. Khi lên mười tuổi, ông đã học đến Tả truyện, Quốc ngữ, bộ Thế bản và thuộc lòng hầu hết những bài văn nổi tiếng của đời trước. Ông cùng từng là thư đồ của một số nhà Nho học như Khổng An Quốc (孔安國) và ông Đổng Trọng Thư.

Khi 20 tuổi, nhờ sự giúp đỡ của cha, Tư Mã Thiên đã bắt đầu với chuyến du hành vòng quanh đất nước, thu giữ các tài liệu và bằng chứng sử. Mục tiêu của chuyến đi là để kiểm chứng các lời đồn thổi và truyền thuyết và cũng để thăm thú các di tích lịch sử, mộ của Hạ Vũ. Ông đã đi từng qua tỉnh Sơn Đông, tỉnh Vân Nam, Hà Bắc, Chiết Giang, tỉnh Giang Tô, Giang Tây, Hồ Nam… Thời này cũng chưa ai biết Tư Mã Thiên là ai?.

Những thành tựu nổi bật của Tư Mã Thiên

Không có ai để ý tới ông cả và ông cũng mất năm nào cũng không biết rõ. Trong Vương Quốc Duy trong “Thái sử công viên khảo” có lẽ Tư Mã Thiên mất vào năm 60 tuổi, khoảng năm 86 TCN cùng một năm với vua Hán Vũ đế.

Thành tựu về Sử học

Tư Mã Thiên là ai? Là người đã xây dựng một phong cách đề sử mà sau này trở thành “khuôn mẫu chính thức” đối với tài liệu lịch sử Trung Hoa. Chép Sử ký, Tư Mã Thiên trình bày các sự kiện theo nhóm kèm theo chú giải, những nguồn tham khảo. Công trình sử gồm 526.500 chữ, 130 thiên; không có theo trình tự thời gian, mà theo sát 5 chủ đề, bao gồm bản kỷ, biểu, thế thư, thế gia và liệt truyện.

Nền văn minh Trung Quốc được tái hiện nhờ sử ký của Tư Mã Thiên

Thành tựu về Văn học

Sử ký của Tư Mã Thiên cuối cùng được coi như hình mẫu cho nét văn học miêu tả chân dung nhân vật và những sự kiện tại Trung Hoa. Văn học được các nhà phê bình coi là có “trình độ miêu tả như thật” (như phương pháp đàm đạo khiến cách miêu tả thêm sống động), ” với phong cách sáng tạo” (ngôn ngữ bình dị, dí dỏm và phong phú, những tác phẩm thơ không vần), “vô cùng súc tích” (cách viết chỉ miêu tả các điểm cốt yếu, ngắn gọn dễ hiểu)…

Thành tựu về Thiên văn học

Tư Mã Đàm và Tư Mã Thiên, đồng thời là các nhà chiêm tinh gia của triều đình nhà Hán. Đây là chức vụ vô cùng quan trọng, có nhiệm vụ giải thích và tiên đoán những việc triều chính trong sự hài hòa với bộ chuyển động của Mặt Trời, cả Mặt Trăng và những chòm sao, cùng với các hiện tượng tự nhiên bất hữu khác như nhật thực, động đất,…Có thể nói họ là những nhà khoa học đầu đời của lịch sử cổ.

Xem thêm:

Kết luận

Thông qua bài viết về Tư Mã Thiên Là Ai? thì chắc hẳn bạn cũng đã hiểu được phần nào những nét nổi bật về tiểu sử. Cũng như những sự nghiệp mà vị thánh này đã đạt được trong cuộc đời của mình. Hy vọng bài viết có thể mang lại cho bạn sự hiểu biết về Tư Mã Thiên thời nhà Hán.