Về Yên Bái khám phá Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành

1Tìm hiểu vài nét về Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành

Nhắc đến Yên Bái, người ta hay nói về Hội xòe Mường Lò, Lễ hội đền Đại Cại … Tuy nhiên, Lễ hội Lồng tồng của người Tày ở Kiến Thành cũng vô cùng nổi tiếng với hành khách. Lễ hội này cũng thường gọi là Hội xuống đồng. Đây là một lễ hội của người đồng bào dân tộc bản địa Tày. Lễ hội này là nét văn hóa truyền thống quy tụ những sắc thái văn hóa truyền thống đặc trưng nhất của những dân tộc bản địa như : Nùng, Dao, Sán Chỉ … Người Tày xem đây là hoạt động giải trí tín ngưỡng cầu trời cho mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, đời sống ấm no .Lễ hội thường được tổ chức triển khai tại những ruộng tốt nhất, to nhất trong vùng. Tuy nhiên thì vẫn chưa có tài liệu nào nghiên cứu và điều tra, khẳng định chắc chắn lễ hội này có từ khi nào cả. Nhưng chắc như đinh rằng, khởi xướng của lễ hội phải được sinh ra từ xã hội của người Tày khi họ mở màn sống quây quần thành bản làng trong hội đồng .

Xem thêm: Lễ hội đình làng Dọc – Ngày hội đậm đà màu sắc của người Tày cổ

Đây là lễ hội lớn của người Tày tại vùng Kiến thành, Yên Bái

2Thời gian và địa điểm tổ chức Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành

Lễ hội thường được tổ chức triển khai vào đúng ngày rằm tháng Giêng hằng năm. Và Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành thì được tổ chức triển khai ngay tại khu vực Kiến Thành và họ thường chọn những vùng ruộng thoáng đãng, to nhất và tốt nhất để làm lễ .Vùng đất càng rộng thì càng được lựa chọn để làm nơi tổ chức triển khai Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành

3Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành có gì đặc sắc?

3.1 Phần lễ của Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến ThànhPhần lễ thì gồm có những nghi thức truyền thống cuội nguồn sang chảnh. Phần khởi đầu lễ hội là phần rước hoa quả, cỗ bánh. Sau phần này là lễ cúng Thành hoàng bản thổ, thần suối, thần núi : Núi Khau Raáo nằm ở phía Tây, núi Khau Thú nằm ở phía Bắc, núi Khau Cuốm nằm ở phía Nam và miếu Bà Chúa nằm ở phía Đông. Họ cầu cho mưa thuận gió hòa, cầu cho cây cối tốt tươi, cầu cho chim muông, sâu bọ không phá hoại mùa màng, dân làng luôn khoẻ mạnh, đời sống của nhân dân luôn được ấm no, niềm hạnh phúc .Theo tục truyền từ thời xưa, lễ cúng Thành hoàng bản thổ của bản Roòng Raáo sẽ được người đồng báo nơi đây dâng lên 6 cỗ bánh, mỗi cỗ bánh gồm 6 loại bánh là bánh bìa, bánh tẻ, bánh uôi, bánh trà làm, bánh phong trú, bánh nổ và một cây hoa 12 tầng tượng trưng cho 12 tháng trong năm đơm hoa kết trái. Thân của cây hoa phải được làm bằng cây găng gai, còn những bông hoa được làm bằng cây dâu, những vòng hoa tròn được cắm vào cành găng tạo thành cành hoa. Mỗi đầu của cành hoa được treo một quả khế để tượng trưng cho những hạt lúa căng bóng, trĩu cành. Mỗi cỗ bánh thì phải kèm theo 7 mâm cỗ với những món ăn từ gà, lợn và xôi nếp. Đi cùng với mâm cỗ bánh là cờ thần, chiêng, trống rộn ràng để làm bừng lên không khí vui mừng sinh động của lễ hội .

Những mâm cỗ đầy đủ các món ăn được bày biện trang trọng

Quy mô to lớn của lễ hội làm ra sự sang chảnh không hề thiếu của phần lễVà không hề thiếu trong phần lễ sẽ là lễ cúng miếu bà Chúa. Theo như thần thoại cổ xưa rằng có nàng công chúa Quỳnh Hoa vào bản Roòng Raáo và tận mắt chứng kiến được đời sống của người dân ở đây khổ quá, đến bát còn không có để mà ăn. Họ phải dùng lá rừng để đựng thức ăn. Vì lòng thương trước cảnh tượng đó nên nàng quay lại triều đình để xin tương hỗ dân lành. Nhưng không may, trên đường đi, khi đến thác Rào Hạ thì nàng bị nước lũ cuốn trôi, từ đó dân làng đã lập miếu thờ công chúa ngay trên chính bờ thác Rào Hạ và đặt tên là miếu Bà Chúa. Cứ vào đúng ngày 25 tháng Chạp âm lịch hàng năm thì nhân dân trong làng lại sắm sửa lễ vật mang dâng cúng Bà Chúa để cảm ơn bà đã phù hộ cho dân làng. Tất cả mọi nghi lễ đều biểu lộ tấm lòng tôn kính, biết ơn của dân làng so với đất trời và so với người xưa có ơn với mình .Xen với phần lễ, những nghệ nhân, những già làng trưởng bản cùng với người đồng bào tại đây cùng nhau trình diễn màn đồng diễn gồm 6 điệu dậm cổ đó là : dậm víi ( múa quạt ), dậm đàn tính, dậm teo kéo, dậm đáp ( múa kiếm ), dậm chéo rứa ( múa chèo thuyền ) và dậm quét sân rồng .3.2 Phần hộiNgay sau phần lễ sẽ là phần hội. Đây luôn là phần được chờ đón nhất vì luôn có những hoạt động giải trí vô cùng sôi sục và vui nhộn cùng với sự tham gia của hàng ngàn người dân trong xã và hành khách thập phương. Phần hội của Lễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành thường có những game show dân gian như : đánh yến, bắn nỏ, ném còn, đẩy gậy … Trong phần hội còn có hoạt động giải trí thi cấy lúa trên mảnh ruộng nước đã được bừa từ hôm trước. Mỗi làng, xã sẽ chọn ra những phụ nữ nhanh gọn nhất, cấy giỏi nhất để tham gia hội thi .Các trò diễn khác trong Lễ hội Lồng tồng gồm : Ném còn, kéo co, đấu gậy, cờ tướng, chọi chim, bắn nỏ, cau quay, đánh yến, đánh đáo, đánh bi, đánh khăng, đi cà kheo … Trò đánh đu thường lôi cuốn rất nhiều người tham gia, nhất là những bạn trẻ. Những game show này bộc lộ được sự thân thiện, đơn giản và giản dị và mang đến ý thức hội đồng của người dân trong. Những hình thức hoạt động và sinh hoạt mang đậm truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa này đã thực sự là cầu nối kết nối tình thân giữa những dân tộc bản địa Tày, Mông, dao và Kinh trong vùng lại với nhau .

Phần hội là phần thu hút nhiều người tham gia nhất. Ảnh: vov.vn

Phần thi cấy lúa gay cấn của phụ nữ những bản làng với nhau. Ảnh : bivitour.comPhần hội có phần giao lưu văn nghệ giữa người dân trong vùng, bất kể là dân tộc bản địa nàoLễ hội Lồng Tồng của người Tày ở Kiến Thành không chỉ tiềm ẩn nét hoạt động và sinh hoạt hội đồng rực rỡ, mà còn tiềm ẩn nhiều giá trị nhân văn. Nếu có dịp về Kiến Thành – Yên Bái thì mời bạn tham gia lễ hội này để biết nét đặc trưng văn hóa truyền thống rất mê hoặc của vùng và chiêm ngưỡng và thưởng thức những món ăn đặc sản nổi tiếng như Trứng kiến Yên Bái, Dế mèn chiên Yên Bái nhé !

Source: https://evbn.org
Category: Lễ Hội