Di tích lịch sử Chiến khu Đ: Căn cứ quan trọng của cách mạng
Chiến khu Đ trở thành đề tài của nhiều thí sinh tại cuộc thi thuyết minh các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh
Lịch sử hình thành
Chiến khu Đ được hình thành vào tháng 2-1946 với địa phận khởi đầu gồm có 5 xã : Tân Hòa, Mỹ Lộc, Tân Tịch, Thường Lang, Lạc An thuộc huyện Tân Uyên, tỉnh Biên Hòa ( nay thuộc TX.Tân Uyên, tỉnh Tỉnh Bình Dương ). Trong từng tiến trình lịch sử của cuộc kháng chiến chống thực dân và đế quốc, khoanh vùng phạm vi Chiến khu Đ lại có sự đổi khác .
Chiến khu Đ – Đ là mật danh chỉ tổng hành dinh của Khu 7, nằm trong mạng lưới hệ thống những khu vực của khu tính theo thứ tự bảng vần âm ( A : Căn cứ giao thông vận tải liên lạc, B : Căn cứ phục vụ hầu cần, C : Khu bộ đội thường trực ). Về sau, mật danh Đ được dùng để chỉ luôn cả chiến khu to lớn. Ngoài ra, còn có một số ít cách lý giải khác : Đ mang ý nghĩa là “ đỏ ”, ý chỉ vùng chiến khu cách mạng kiên cường, một “ địa chỉ đỏ ” của cả nước ; Đ là vần âm đầu của địa điểm Đất Cuốc – nơi bộ đội Huỳnh Văn Nghệ kiến thiết xây dựng cứ điểm tiên phong ; Đ là chữ viết tắt của chiến khu Đồng Nai, chiến khu miền Đông, chiến khu tiên phong …
Trên cơ sở khoanh vùng phạm vi bắt đầu gồm 5 xã thuộc huyện Tân Uyên, từ năm 1948 trở đi, Chiến khu Đ được lan rộng ra, lấy đường 16 từ phía tây và sông Đồng Nai từ phía nam làm ranh giới để lan rộng ra lên phía bắc tới Phước Hòa và phía đông tới sông Bé ; sau đó liên tục vượt qua sông Bé tăng trưởng mãi lên phía bắc và đông bắc. Dù vậy, khoanh vùng phạm vi đa phần của chiến khu nằm trên vùng đất : Phía tây giáp đường 16, đoạn từ thị xã Tân Uyên lên Cổng Xanh ; phía bắc giáp sông Bé, đoạn từ cầu Phước Hòa lên Chánh Hưng ; phía đông vẫn giáp sông Bé đoạn từ Chánh Hưng đến ngã ba Hiếu Liêm và phía nam giáp sông Đồng Nai, đoạn từ ngã ba Hiếu Liêm về thị xã Tân Uyên .
Sang thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, từ phạm vi chiến khu cũ (chủ yếu nằm trên địa bàn Tân Uyên), ta chuyển dần trung tâm căn cứ lên phía đông bắc. Đến đầu năm 1975, căn cứ được xây dựng hoàn chỉnh, phạm vi mở rộng tối đa. Lúc bấy giờ, Chiến khu Đ nằm trong phạm vi: Phía nam giáp sông Đồng Nai; phía tây giáp tỉnh Bình Dương và cắt qua địa phận hai tỉnh Phước Long, Bình Long (nay là Bình Phước); phía bắc vươn xa giáp biên giới Việt Nam – Campuchia (đoạn từ Bù Đốp đến Bù Đăng); phía đông giáp các tỉnh Bình Thuận, Lâm Đồng.
Chiến khu Đ được xem như một TT kháng chiến, là nơi sinh ra của những lực lượng vũ trang miền Đông Nam bộ. Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, Chiến khu Đ là một trong những địa thế căn cứ quan trọng của những cấp ủy Đảng, những tổ chức triển khai chính quyền sở tại và cơ quan chỉ huy quân sự chiến lược thuộc nhiều huyện, tỉnh lân cận và cả Khu 7, Phân liên khu miền Đông và Nam bộ. Đây cũng là nơi sinh ra những đơn vị chức năng vũ trang trong những ngày đầu kháng chiến, như : Chi đội 1, Chi đội 10, Trung đoàn 301, Trung đoàn 310, Liên trung đoàn 301 – 310, Tiểu đoàn nòng cốt 303, Tiểu đoàn vận tải đường bộ 320 … Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, Chiến khu Đ là nơi thiết kế xây dựng, đứng chân những cơ quan chỉ huy của Đảng, những lực lượng vũ trang từ huyện, tỉnh, liên tỉnh, quân khu đến Trung ương Cục .
Chiến khu Đ là nơi sinh ra lối đánh đặc công, khởi đầu là trận đánh tháp canh cầu Bà Kiên ở Tân Uyên ngày 19-3-1948, để từ đó hình thành bộ đội đặc công, tăng trưởng lối đánh đặc công ra cả nước. Chiến khu Đ còn là nơi gắn liền với những chiến công vang dội của quân và dân miền Đông Nam bộ, trong đó có những trận đánh tiêu biểu vượt trội, như : Trận Bảo Chánh ( 5-1947 ), Trảng Táo ( 6-1947 ), Bảo Chánh 2 ( 6-1947 ), Bàu Cá ( 7-1947 ), Đồng Xoài ( 12-1947 ), La Ngà ( 3-1948 ), trận tiến công tiểu khu Phước Thành ( 9 – 1961 ), trận pháo kích vào trường bay Biên Hòa ( 10-1964 ) … Đặc biệt, đây là nơi xuất phát chiến dịch 12 ngày đêm ( từ ngày 9 đến 21-4-1975 ) giải phóng thị xã Long Khánh, đập tan cánh cửa thép Xuân Lộc – tuyến phòng ngự ở đầu cuối của ngụy quyền Hồ Chí Minh, mở đường cho chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử toàn thắng, giải phóng trọn vẹn miền Nam, thống nhất quốc gia. Tồn tại gần 30 năm ( 1946 – 1975 ), Chiến khu Đ là một dấu son trong trang sử oai hùng của “ Miền Đông gian lao mà can đảm ” .
Phát huy giá trị di tích
Với ý nghĩa lịch sử, tầm vóc và sự đóng góp của Chiến khu Đ qua 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, ngày 11-5- 2010, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xếp hạng Chiến khu Đ là di tích lịch sử cấp quốc gia.
Năm 2011, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh đã góp vốn đầu tư kinh phí đầu tư thiết kế xây dựng khu công trình Khu tưởng niệm Chiến khu Đ tại địa phận xã Đất Cuốc, huyện Bắc Tân Uyên, với tổng diện tích quy hoạnh 39,8 ha. Công trình gồm những khuôn khổ : Nhà truyền thống cuội nguồn, nhà đón khách – quản lý, cổng chào, trung tâm vui chơi quảng trường, nhà bia tưởng niệm, tượng đài TT, vườn thơ Huỳnh Văn Nghệ và một số ít khu công trình hạ tầng kỹ thuật khác … nhằm mục đích tái hiện hình ảnh Chiến khu Đ hào hùng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa .
Trong những di tích lịch sử trên địa phận tỉnh, Chiến khu Đ là một trong những địa chỉ được nhiều người, những ban ngành, đoàn thể, những trường học … trong và ngoài địa phương thường chọn để tổ chức triển khai những chuyến về nguồn hay tổ chức triển khai những buổi hoạt động và sinh hoạt ý nghĩa khác. Với những thế hệ đi sau, đặc biệt quan trọng là tuổi trẻ, lịch sử oai hùng của vùng đất Chiến khu Đ mãi là niềm tự hào để mỗi khi có dịp đến thăm, tìm hiểu và khám phá về vùng đất lịch sử này họ sẽ khắc sâu thêm lòng tự hào dân tộc bản địa để liên tục ra sức phấn đấu trong lao động và học tập, góp thêm phần tích cực vào việc kiến thiết xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng tăng trưởng hơn .
THÙY TRANG – HỒNG THUẬN
Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh
![Toni Kroos là ai? [ sự thật về tiểu sử đầy đủ Toni Kroos ]](https://evbn.org/wp-content/uploads/New-Project-6635-1671934592.jpg)
