“Địa chỉ đỏ” ghi dấu Biệt động Sài Gòn

Mới đến đầu hẻm 287 đường Nguyễn Đình Chiểu, P. 5, Quận 3 hỏi về ngôi nhà chứa vũ khí của Biệt động Hồ Chí Minh, ai nấy đều nhiệt tình chỉ bảo tôi. Họ dẫn tôi đến tận cửa nhà. ” Đây, em vào đi ” .Con hẻm 287 Nguyễn Đình Chiểu – nơi có căn nhà là cơ sở cất giấu vũ khí của Biệt động TP HCM .Căn nhà số 287 / 70 nằm trên 2 con hẻm thông nhau, qua 2 đường Nguyễn Đình Chiểu và Võ Văn Tần có diện tích quy hoạnh khoảng chừng 37 mét vuông ( dài 14,9 m, rộng 2,5 m ) .

Nhìn bên ngoài, căn nhà nhỏ bình dị như nhiều căn nhà của người dân lao động trong ngõ hẻm này. Tuy nhiên, bên trong đó có cả một hệ thống hầm bí mật được thiết kế công phu, cất giấu gần 2 tấn vũ khí, 350kg thuốc nổ TNT, thuốc nổ C4, 15 súng AK, súng B40 và 3.000 viên lựu đạn. Điều đặc biệt hơn nữa là căn nhà nằm ngay giữa trung tâm thành phố, gần Dinh Độc Lập. Tất cả các hoạt động đào hầm, vận chuyển, cất giấu vũ khí đều được giữ bí mật, an toàn tuyệt đối.

Năm 1966, ông Trần Văn Lai đã mua lại căn nhà này làm nơi cất giấu vũ khí của Biệt động Hồ Chí Minh. Căn nhà có diện tích quy hoạnh khoảng chừng 37 mét vuông .Theo lời kể của cựu chiến binh Nguyễn Thanh Chi, người trực tiếp trông coi di tích và hướng dẫn du lịch thăm quan cho hành khách thì người có công lớn làm ra điều đặc biệt quan trọng này Anh hùng Lực lượng vũ trang Trần Văn Lai ( biệt danh là Năm Lai, Mai Hồng Quế ) và vợ là bà Đặng Thị Thiệp, cả hai đều là chiến sỹ biệt động thành .Cuối năm 1965, ông Trần Văn Lai vừa thao tác tại Dinh Độc Lập với danh nghĩa thầu khoán Năm U-SOM ( do ông thường vào cơ quan U-SOM của Mỹ đấu thầu ), vừa hoạt động giải trí bí hiểm trong đơn vị chức năng ” bảo vệ ” của Biệt động Hồ Chí Minh .Theo chỉ huy của cấp trên, năm 1966, ông Trần Văn Lai đã mua căn nhà này. Lấy cớ cần đào hố ga làm Tolet, ông Lai đào căn hầm bí hiểm để cất giấu những loại vũ khí được chuyển từ ngoài thành phố vào. Ròng rã hơn 7 tháng trời vừa thống kê giám sát phong cách thiết kế vừa thiết kế trong bí hiểm, vợ chồng ông Trần Văn Lai đã hoàn thành xong căn hầm bí hiểm. Theo đó, nắp hầm nhỏ nằm giữa phòng khách, hầm chứa được khoảng chừng 15 người, hơn hai tấn vũ khí, có cửa thoát hiểm và những lỗ thông khí .Đây được xem là căn hầm lớn nhất, có phong cách thiết kế chắc như đinh và chứa nhiều vũ khí nhất tại nội thành của thành phố TP HCM lúc bấy giờ, góp thêm phần tạo ra sự những trận đánh ” xuất quỷ nhập thần ” của lực lượng Biệt động TP HCM .Ông Trần Văn Lai ( Năm Lai, Mai Hồng Quế ) cùng chiếc xe tô chở vũ khí từ căn hầm tiến đánh Dinh Độc Lập .Chính từ căn hầm này, đêm mùng 1 rạng sáng mùng 2 Tết Mậu Thân năm 1968, những chiến sỹ Biệt động đội 5 đã tập trung chuyên sâu để nhận vũ khí. Đội xuất phát trên 3 xe hơi và một chiếc Honda tiến về Dinh Độc Lập – cơ quan đầu não của chính quyền sở tại TP HCM lúc bấy giờ. Các chiến sỹ Biệt động TP HCM đội 5 đã thực thi trận đánh táo bạo, vang dội .Sau trận đánh, địch cho người đến bắn phá căn nhà vì chúng nghi đây là nơi trú ngụ của Đội Biệt động. Ông Năm Lai bị đày ra Côn Đảo. Căn nhà rơi vào tay Mỹ nhưng Mỹ không biết có hầm vũ khí ở dưới. Mãi sau ngày thống nhất mái ấm gia đình ông Trần Văn Lai mới có thời cơ trở lại căn nhà và phục sinh nguyên trạng .

Căn hầm từng là nơi cất giấu hơn 2 tấn vũ khí gồm: 350kg thuốc nổ TNT, thuốc nổ C4, 15 súng AK và 3.000 viên đạn, súng ngắn, súng B40, lựu đạn…

Sau giải phóng, ông Trần Văn Lai và mái ấm gia đình chuộc lại căn nhà trên và phục dựng lại. Năm 2002, ông Lai qua đời. Ông Trần Vũ Bình – con trai ruột ông Trần Văn Lai đã bền chắc cất công tìm kiếm, mua lại những hiện vật, tư liệu và gặp những nhân chứng về Biệt động Hồ Chí Minh .Đến nay, ông Trần Vũ Bình đã sưu tầm được 10.000 tư liệu, hiện vật về Biệt động Hồ Chí Minh. Mỗi hiện vật là một câu truyện sinh động. Ông Bình cũng đã dành hàng chục năm trời để phục dựng nguyên trạng căn nhà số 287 / 68-70 với 2 hầm nổi, hộp thư bí hiểm và sưu tầm nhiều hiện vật xưa tọa lạc tại đây để làm ” sống dậy ” căn nhà .Đường xuống căn hầm bí hiểm, từng cất giấu nhiều tấn vũ khí của biệt động Hồ Chí Minh. Trong ảnh là nắp hầm ở phòng khách của căn hộ cao cấp liền kề 287 / 70 được ngụy trang bằng những viên gạch bông .” Cha tôi và những cô chú biệt động đã gian nan, quyết tử cho quốc gia mà không cần được báo đáp, không cần danh lợi … Vì vậy tôi và mái ấm gia đình đã bảo tồn và tăng trưởng lại những gì của ông cha thời xưa và mong ước niềm tự hào đó được lan rộng ra cả hội đồng, đến với tổng thể mọi người, truyền lửa cho lớp trẻ thời điểm ngày hôm nay và tương lai “, ông Trần Vũ Bình cho hay .

Chiếc xe ôtô Citroen NCE-345 do ông Trần Văn Lai lái chở vũ khí và các đồng đội trong Đội 5 Biệt động Sài Gòn đánh vào Dinh Độc Lập đã được con trai ông là Trần Vũ Bình phục chế lại để trưng bày cho khách tham quan.

Được công nhận là di tích lịch sử cấp vương quốc, căn nhà số 287 / 70 đường Nguyễn Đình Chiểu là chứng tích sôi động cho lòng yêu nước, trí mưu trí, ý thức quả cảm của những chiến sỹ Biệt động Hồ Chí Minh, trở thành địa chỉ thăm quan mê hoặc lôi cuốn phần đông hành khách trong và ngoài nước .

Căn nhà 287/70 Nguyễn Đình Chiểu do ông Trần Vũ Bình (con trai ruột ông Trần Văn Lai) tiếp quản và phục dựng.

Di tích này cũng đã vinh dự được đón nhiều vị chỉ huy Đảng, nhà nước, quân đội đến thăm. Đại tướng Võ Nguyên Giáp ( 1911 – 2013 ) khi đến thăm căn hầm này đã khen ngợi niềm tin quả cảm tuyệt vời của những chiến sỹ Biệt động TP HCM .

Căn nhà số 287/70 được công nhận là Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp quốc gia vào năm 1988 và hiện được mở cửa cho khách tham quan miễn phí.

Được biết, mỗi năm Di tích Hầm bí hiểm chứa vũ khí của Biệt động Hồ Chí Minh đón khoảng chừng 2000 lượt khách đến thăm quan, phần đông là những khách quốc tế, đoàn học viên, sinh viên …

Để phục vụ giới trẻ đến đây tham quan, trong đó có thế hệ con cháu các Biệt động Sài Gòn năm xưa, con trai ông Trần Văn Lai đã thiết kế một quán cà phê ngay tại di tích này để họ có thể trải nghiệm, tìm tòi về một quá khứ hào hùng của các Biệt động Sài Gòn cùng những kỷ vật mang dấu ấn thời gian.  

Nữ biệt động Sài Gòn hai lần tiến vào Dinh Độc LậpNữ biệt động Vũ Minh Nghĩa ( Chính Nghĩa ) để lại quá khứ lẫy lừng một thời về sống cùng con cháu ở Gò Vấp ( TP.Hồ Chí Minh ). Bà tâm sự ; niềm hạnh phúc chính là đời sống .

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh