Kỳ án “vườn điều” và hành trình giải oan cho 10 người trong 1 gia đình

Linh cảm đặc biệt về vụ án “vườn điều”

Những năm đầu của thập kỷ 2000, báo chí truyền thông đưa tin về vụ án giết người tại tỉnh Bình Thuận ( gọi tắt là vụ án ” vườn điều ” ). Thời điểm ấy, những bị cáo hàng loạt kêu oan và quan điểm của những cơ quan truy tố cũng khác nhau khiến vụ án có những điểm nghẽn .

TS.Dương Thanh Biểu nhớ lại, vụ án đã được TAND tỉnh Bình Thuận tuyên án đối với 10 người trong gia đình bà Nguyễn Thị Lâm về tội Giết người. Nhưng sau đó, bản án phúc thẩm số 404/ HSPT ngày 5/4/2002 của tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM xử hủy án sơ thẩm để điều tra xét xử lại theo thủ tục chung. Ngày 6/8/2004, bản án sơ thẩm (lần hai) số 122/HSST của TAND tỉnh Bình Thuận tuyên phạt các bị cáo về phạm các tội Giết người, Che giấu tội phạm nhưng có giảm so với sơ thẩm lần 1.

TS. Dương Thanh Biểu

Đọc những bài viết trên những báo lúc đó, TS.Dương Thanh Biểu nhận thấy đây là vụ án không quả tang, bắt giam theo giải pháp truy xét. Các quan điểm giữa những người bào chữa và cơ quan truy tố cũng rất khác nhau. Luật sư cho rằng không có địa thế căn cứ buộc tội và yêu cầu giải quyết và xử lý hình sự so với người triển khai tố tụng. Trong khi đó, cơ quan tố tụng ( Bình Thuận ) lại nhu yếu giải quyết và xử lý luật sư … Nhiều tờ báo đưa tin vụ án nhưng có phản hồi khác nhau .
Từ kinh nghiệm tay nghề thực tiễn, ông Biểu có linh cảm đây là vụ án đặc biệt quan trọng nghiêm trọng nhưng cũng rất phức tạp về quan điểm nhìn nhận chứng cứ. Rất hoàn toàn có thể sắp tới, phiên tòa xét xử phúc thẩm lần hai sẽ tuyên hủy án xét xử sơ thẩm để tìm hiểu lại. Và như vậy, sẽ diễn ra phiên tòa xét xử xét xử sơ thẩm lần ba … Trong trường hợp phiên tòa xét xử phúc thẩm tuyên y án xét xử sơ thẩm thì sẽ liên tục quá trình giám đốc hoặc tái thẩm. Nghĩa là 10 người của một mái ấm gia đình sẽ liên tục trong vòng quay tố tụng …
” Liên quan đến vụ án, thời gian chuẩn bị sẵn sàng xét xử phúc thẩm lần hai. Viện trưởng VKSND Tối cao Hà Mạnh Trí có nhắc tôi chỉ huy sát sao vụ án này. Tôi gọi anh Nguyễn Quốc Công, Vụ trưởng và ông Nguyễn Thanh Hạo, Phó Vụ trưởng vụ Kiểm sát xét xử ( vụ 3 ) xuống phòng tôi trao đổi tập trung chuyên sâu vào 5 nội dung : Phân công người vào VKS xét xử phúc thẩm đọc kỹ hồ sơ vụ án. Trong đó chú ý quan tâm mạng lưới hệ thống những chứng cứ buộc tội và gỡ tội so với từng bị cáo ; Đọc kỹ những quan điểm trên báo chí truyền thông phản ánh về quy trình tìm hiểu, truy tố và xét xử vụ án này ; Gặp gỡ những luật sư để nắm những quan điểm của họ về vụ án, nhất là nguyên do ý kiến đề nghị khởi tố người thực thi tố tụng về tội Làm rơi lệch hồ sơ vụ án ; Quan điểm của VKS xét xử phúc thẩm tại TP Hồ Chí Minh về vụ án này ; Quan điểm đề xuất kiến nghị của vụ Kiểm sát xét xử ( vụ 3 ) về hướng xử lý vụ án này .
Nghe tôi nêu 5 nội dung như vậy, chiến sỹ Hạo nhận triển khai trách nhiệm nhưng vì khối lượng rất nhiều nên ý kiến đề nghị cử thêm nữ kiểm sát viên Kim Oanh theo dõi địa phận cùng tham gia “, TS. Dương Thanh Biểu nhớ lại .

Nguyên tắc tố tụng không thể thoát ly quy định xét xử hai cấp

Cũng theo lời kể của ông Biểu, kể từ hôm đó, những thông tin về vụ án “vườn điều” luôn được ông chú ý ưu tiên cập nhật. Điều mà ông trăn trở, nếu xét xử phúc thẩm lần hai mà Tòa tuyên hủy án để điều tra, xét xử lại như các lần trước đây thì giải quyết thế nào?

Thời điểm đó, trao đổi với ông Biểu, Viện trưởng Hà Mạnh Trí đưa ra gợi ý tương quan đến vụ án rằng ” nguyên tắc tố tụng cũng không hề thoát ly pháp luật xét xử hai cấp “. Ngay lập tức, ông Biểu đưa ra giải pháp, nếu xét xử phúc thẩm lần 2 này mà Tòa tuyên hủy án xét xử sơ thẩm để tìm hiểu, xét xử lại thì không giao hồ sơ cho cơ quan tư pháp Bình Thuận nữa, giao hồ sơ cho VKSND Tối cao và bộ Công an tìm hiểu lại từ đầu .

Bà Lâm khóc kêu oan trước tòa .
” Phương án của anh khá hay. Trước đây, trong vụ án tại 15 ngõ Yên Thế, Thành Phố Hà Nội, Viện trưởng Hoàng Quốc Việt đã chỉ huy vận dụng giải pháp này, nghĩa là giao cho viện Kiểm sát Tối cao triển khai. Tuy nhiên, giờ đây thực thi giải pháp này cũng không phải dễ. Phải có sự bàn luận thống nhất cao trong nội bộ VKSND Tối cao và bộ Công an ! Làm như vậy là giải pháp tốt nhất “, ông Biểu nhớ lại quan điểm của Viện trưởng Hà Mạnh Trí .
Sau đó không lâu, anh Hạo gọi điện báo cáo giải trình tác dụng công tác làm việc tại VKS xét xử phúc thẩm và ĐK sáng ngày 22/11/2004, vụ 3 xin báo cáo giải trình vụ án ” vườn điều “. Ông Biểu mừng là đoàn công tác làm việc của anh Hạo đã hoàn thành xong trách nhiệm được giao .

Trăn trở nỗi đau 1 gia đình sẽ tiếp tục trong vòng quay tố tụng

Ông Dương Thanh Biểu cho hay : ” VKS xét xử phúc thẩm cũng có 2 quan điểm. Quan điểm thứ nhất là có địa thế căn cứ buộc tội, ý kiến đề nghị y án xét xử sơ thẩm. Trong trường hợp này, nếu tòa Phúc thẩm tuyên y án xét xử sơ thẩm thì chắc như đinh sẽ có khiếu nại kinh khủng, báo chí truyền thông sẽ liên tục vào cuộc, lúc đó rất dễ diễn ra thủ tục giám đốc hoặc tái thẩm ! Quan điểm thứ hai là chứng cứ yếu, ý kiến đề nghị hủy án tìm hiểu, xét xử lại. Trong trường hợp này những cơ quan tố tụng Bình Thuận chắc như đinh sẽ giữ quan điểm như hai lần xét xử xét xử sơ thẩm trước đây. Như vậy, vòng xoay tố tụng của vụ án sẽ lặp lại. Thân phận 10 bị cáo liên tục bị tạm giam. Tôi nhìn nhận, cả hai giải pháp trên là không khả thi ” .

Hương Lan- Nguyễn Thúy

( Còn nữa )

Source: https://evbn.org
Category: Góc Nhìn