LỄ HỘI NÚI BÀ ĐEN – TÂY NINH

Nằm trên địa phận phường Ninh Sơn thuộc thành phố Tây Ninh cách TT thành phố chừng 11 km về phía Tây Bắc, khu di tích lịch sử danh thắng núi Bà gắn với nhiều truyền thuyết thần thoại, tín ngưỡng dân gian được nhìn nhận là vùng đất tâm linh vào hàng bậc nhất của vùng đất Nam bộ. Trên núi có nhiều hang động, đền đài, am miếu thờ nhiều vị thần linh, tiên, thánh, Phật, trong đó vị thần chính là Bà Đen được sắc phong Linh Sơn Thánh Mẫu. Hàng năm tại núi Bà Đen có hai lễ hội được nhiều người biết đến : hội Xuân núi Bà diễn ra từ đêm 18 và ngày 19 tháng Giêng âm lịch và hội Vía Bà được tổ chức triển khai trong ba ngày 4, 5, 6 tháng Năm âm lịch .

Nón mây trên đỉnh núi Bà Đen – Ảnh: nguồn baotayninh.vn

Vào dịp Tết Nguyên đán, khi tiết trời còn thoáng mát, cảnh vật như được khoác lên một màu áo mới thì lòng người cũng hồ hởi hân hoan …, người ta rủ nhau đi trẩy hội núi Bà. Tuy vía Bà diễn ra từ đêm 18 và ngày 19 tháng Giêng nhưng trong suốt tháng Giêng và cả tháng Hai, núi Bà Đen trở nên đông vui với dòng người sinh động tuốn về. Khách đến hành hương vì nhu yếu tín ngưỡng đã đành nhưng người đi phó hội vì muốn thăm quan, vui chơi chiếm tỷ suất không nhỏ, nhiều người về đây như muốn hòa chung niềm vui cùng đất trời .

Trẩy hội núi Điện Bà – Ảnh: nguồn vietnambooking.com

Từ chân núi, khách trẩy hội phải dùng chính sức mình để chinh phục ngọn núi. Khi đến lưng chừng, hoàn toàn có thể ghé vào lễ tại đền Linh Sơn Thánh Mẫu trước khi liên tục theo đường mòn để lên chùa lễ Phật. Gần đỉnh núi còn có ngôi miếu Sơn thần, đứng tại đây khách có cảm xúc như đang lạc vào chốn thần tiên khi nhiều đám mây là là dưới chân. Cũng từ đây khách hoàn toàn có thể phóng tầm mắt bao quát toàn cảnh hồ Dầu Tiếng, một khu công trình thủy lợi vào hàng đẹp và lớn ở Nước Ta. Những người hành hương lên núi Bà thường thích xin những gói giấy đỏ trong đựng một nhúm gạo hoặc tiền lẻ như nhận lộc Bà đầu năm, với kỳ vọng một năm làm ăn phát tài, phát lộc …

Khai mạc hội Xuân Núi Bà 2020 – Ảnh: nguồn tieudungplus.vn

Khác với hội Xuân, hội Vía Bà là lễ hội quan trọng nhất trong năm, được tổ chức vào ba ngày 4, 5, 6 tháng Năm âm lịch. Hội Vía Bà khởi đầu bằng lễ Mộc Dục (tắm tượng) được tiến hành vào lúc 0 giờ ngày 4 tại điện thờ. Đây là một nghi thức trang nghiêm, người bên ngoài không được tham dự và cửa điện được đóng kín, đèn nến cũng tắt gần hết. Sáu phụ nữ trung niên trong đó có ba ni cô của nhà chùa sẽ cử hành nghi thức tắm tượng. Đầu tiên mọi người đến trước tượng Bà làm lễ thắp nhang, xin được phép tắm và thay áo cho Bà. Được nửa tuần nhang, dưới sự điều động của một phụ nữ cao tuổi trong nhóm, mọi người bắt đầu cởi áo khoác trên tượng Bà rồi chuyền tay nhau những gáo nước thơm được nấu từ các loại hoa sen, lài, sứ, quế, dầu thơm… dội lên tượng Bà, kỳ cọ sạch sẽ, sau đó dùng những chiếc khăn khô và sạch được xông hương để lau khô tượng Bà rồi khoác lên một bộ áo mới.

Điện thờ Linh Sơn Thánh Mẫu – Ảnh : nguồn phunuvietnam.vn
Khi nghi thức tắm và thay áo cho tượng Bà vừa kết thúc, những phụ nữ lại thắp nhang vái lạy Bà, lúc này nhang đèn trong điện cũng được thắp lên và những cửa điện mở ra cho khách hành hương vào lễ bái. Trong suốt ngày này tại Điện Bà diễn ra những nghi thức lễ hội dân gian gồm hát bóng rối chào mời, hát chặp bóng tuồng hài “ Địa Nàng ”, múa dâng bông, dâng mâm ngủ sắc, múa đồ chơi ( múa lu, múa lục bình, múa bông huệ … ) …

Không gian sống ảo trên đỉnh núi Bà Đen – Ảnh : Nguyễn Tường ( anhsangtao.com )
Ngày 5 là đợt nghỉ lễ vía chính thức của Bà cũng là ngày hội núi Bà. Nghi lễ quan trọng nhất là “ Trình thập cúng ” dâng lên Bà 10 món gồm hương, đèn, hoa quả, trà bánh, rượu … Trong ngày này những vị sư thay nhau tụng kinh liên tục trước bàn thờ cúng Bà. Ngày 6 dành cúng những cô hồn, uổng tử và chẩn tế cho bá tánh. Trong ngày này những sư sải tham gia sẽ đọc kinh sám hối siêu độ cho những oan hồn. Buổi chiều sau lễ cúng ngọ là lễ thí thực cô muối. Ban đêm những nhà sư liên tục những chầu kinh siêu độ cho bá tánh .

Cáp treo lên đỉnh núi Bà Đen – Ảnh : nguồn hotel84.com
Dù được tổ chức triển khai vào ngày xuân hay ngày hè, lễ hội núi Bà vẫn có sức lôi cuốn đặc biệt quan trọng so với nhiều người cả trong và ngoài tỉnh. Những nghi thức trong lễ hội núi Bà vừa có đặc thù trang nghiêm của lễ thức Phật giáo, vừa mang sắc thái vui tươi rộn ràng của tín ngưỡng dân gian, chuyển tải một cách dung dị những ước mong của đại chúng về một đời sống ấm no, niềm hạnh phúc …, biểu lộ rõ nét đặc trưng của nền văn hóa truyền thống dân gian Nam bộ …

Mai Kim Thành     

Source: https://evbn.org
Category : Lễ Hội