Vùng đất nhiều địa danh lịch sử

Hiện toàn tỉnh có 12 di tích cấp quốc gia, 41 di tích cấp tỉnh, các bảo tàng, trong đó riêng di tích lịch sử cách mạng có 4 di tích cấp quốc gia và 15 di tích cấp tỉnh. Đây có thể nói là yếu tố thuận lợi để Bình Dương trở thành địa chỉ du lịch hấp dẫn, thu hút du khách trong và ngoài nước đến tìm hiểu lịch sử, về nguồn. Trong số này điển hình có Địa đạo Tam giác sắt, Nhà tù Phú Lợi, Bảo tàng Quân đoàn 4.

 Niềm tự hào của quân và dân Nam bộ

Địa đạo Tam giác sắt (xã An Tây, TX.Bến Cát) là vùng đất anh hùng của Đông Nam bộ trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Cùng với địa đạo Củ Chi (TP.Hồ Chí Minh), đây còn được xem là niềm tự hào của quân và dân Sài Gòn và miền Ðông Nam bộ anh hùng trong suốt những năm 1960 đến 1972.

Về tên địa điểm Tam giác sắt là tam giác với các đỉnh thị tứ Bến Súc, thị xã Bến Cát và một điểm trên sông Thị Tính ( gần nơi giao với sông Hồ Chí Minh ). Tam giác sắt nằm trên địa phận 3 xã An Ðiền, An Tây và Phú An, thuộc phía tây nam TX.Bến Cát, nên thường được gọi là Ðịa đạo Tây Nam Bến Cát. Nơi đây từng là địa thế căn cứ của Huyện ủy Bến Cát, Tỉnh ủy Thủ Dầu Một và Khu ủy TP HCM – Gia Ðịnh .

 Các em học sinh tham quan Khu di tích Địa đạo Tam giác sắt.
Ảnh: HOÀNG PHẠM

Với mạng lưới hệ thống địa đạo tiếp nối 3 xã dài khoảng chừng 70 km, những trận đánh của quân và dân ta tại Tam giác sắt đã làm chìm hàng trăm tàu giặc trên sông TP HCM, tàn phá hàng trăm lính Mỹ – ngụy, tàn phá xe tăng, xe bọc thép của địch bằng vũ khí tự tạo … làm cho đội quân viễn chinh Mỹ phải lúng túng mỗi khi đặt chân đến vùng đất lửa này .
Khu di tích địa đạo Tam giác sắt đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa truyền thống cấp vương quốc từ năm 1996. Trên diện tích quy hoạnh 17,7 ha, năm 2010, khu di tích đã được tỉnh góp vốn đầu tư hơn 225 tỷ đồng để thiết kế xây dựng tượng đài và các khuôn khổ khu công trình khác .

Nơi ghi dấu tội ác của Mỹ – Diệm

Di tích Nhà tù Phú Lợi ở phường Phú Lợi, TP.Thủ Dầu Một. Trong suốt 8 năm sống sót ( 1957 – 1964 ), Nhà tù Phú Lợi được ví là “ Địa ngục trần gian ”, với đủ thứ cực hình quyết liệt của đế quốc Mỹ và tay sai nhằm mục đích làm lung lay ý chí của những người cộng sản .

Nhà tù Phú Lợi là một trong những nhà tù lớn của Mỹ – Diệm ở miền Nam, được thiết kế xây dựng năm 1957 để giam giữ và tra tấn các chiến sỹ cách mạng và những người yêu nước lúc bấy giờ. Nhà tù được kiến thiết xây dựng ngay bên khu địa thế căn cứ quân sự chiến lược với tổng diện tích quy hoạnh khoảng chừng 12 ha. Mỹ – Diệm chia trại giam thành nhiều khu vực : Khu hành chính, khu mái ấm gia đình binh sĩ và trại giam ( chúng gọi là An Trí Viện ). Khu trại giam gồm có 3 trại : Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa. Cả 3 trại có 9 phòng giam lưu lại A, B, C, D. .., mỗi trại ngăn cách nhau bằng bức tường kẽm gai chi chít. Bao quanh 3 trại là 2 bức tường cao, có mấy lớp kẽm gai, mạng lưới hệ thống đèn điện chiếu sáng vào đêm hôm, trọn vẹn cách biệt với bên ngoài .
Vào tháng 11-1958, nhà nước Nước Ta Cộng hòa tổ chức triển khai các đợt đày tù nhân chính trị ( tù nhân loại A hay còn gọi là “ tù cách mạng ” ) ra Côn Đảo. Do biển động, tàu không ra được vùng biển Vũng Tàu – Côn Đảo nên chuyến đi phải hoãn lại. Ngày 30-11-1958, theo chỉ huy của trên, đội ngũ quản trị, nhân viên cấp dưới nhà tù đã bỏ thuốc độc vào khẩu phần ăn của tù nhân khiến hàng ngàn tù nhân bị trúng độc ; đến ngày 1-12-1958 số tù nhân tử vong đã lên đến hàng ngàn .
Trước tình hình đó, tổ chức triển khai Đảng Cộng sản trong nhà tù vừa tổ chức triển khai tự cứu chữa cho tù nhân bị trúng độc, vừa đấu tranh tố cáo hành vi này. Các tù nhân đã phá nóc nhà giam, chiếm đài phát thanh, dùng các tấm tôn cuộn thành loa lên tiếng tố cáo. Vụ việc Viral rộng khắp, gây nên làn sóng phẫn nộ không riêng gì trong nước mà cả quốc tế. Cuối cùng, Nhà tù Phú Lợi buộc phải giải tán vào năm 1964 .
Ngày 10-7-1980, Di tích Nhà tù Phú Lợi được Nhà nước công nhận và xếp hạng là Di tích lịch sử cấp vương quốc. Ngày 1-12 hàng năm được chọn là ngày “ Phú Lợi căm thù ” để tưởng niệm sự kiện đầu độc tù nhân tại nhà tù Phú Lợi .

“Ngôi trường” giáo dục truyền thống cách mạng

Bảo tàng Quân đoàn 4 tọa lạc tại số 10, quốc lộ Độc Lập, Khu công nghiệp Sóng Thần, TX.Dĩ An. Hơn 20 năm qua, Bảo tàng Quân đoàn 4 – Binh đoàn Cửu Long anh hùng đã trở thành khu vực thăm quan, học tập và giáo dục cho cán bộ, chiến sỹ và các những tầng lớp nhân dân về truyền thống lịch sử hào hùng của quân đoàn cũng như của Quân đội nhân dân Nước Ta anh hùng .

Bảo tàng Quân đoàn 4 tiền thân là Nhà truyền thống quân đoàn, được xây dựng vào ngày 20-7-1984, đúng vào dịp kỷ niệm 10 năm ngày thành lập Quân đoàn 4. Thể theo nguyện vọng của bao thế hệ cán bộ, chiến sĩ đã từng chiến đấu, công tác tại quân đoàn và để đáp ứng yêu cầu lưu giữ, trưng bày các hình ảnh, hiện vật, tư liệu của dân tộc, quân đội và của Quân đoàn 4 anh hùng, ngày 13-7-1995 theo Quyết định số 613 của Bộ Quốc phòng, Nhà truyền thống Quân đoàn 4 được nâng cấp thành Bảo tàng hạng II trong hệ thống bảo tàng quốc gia. Cũng từ đó, ngày 13-7 hàng năm chính là ngày truyền thống của Bảo tàng Quân đoàn 4.

Với diện tích quy hoạnh hơn 11 Nghìn mét vuông, Bảo tàng Quân đoàn 4 được phong cách thiết kế và tọa lạc hòa giải, hài hòa và hợp lý, tạo điều kiện kèm theo cho khách du lịch thăm quan có cái nhìn tổng thể và toàn diện, logic về các sự kiện và hiện vật. Trong khu tọa lạc, nội thất bên trong được sắp xếp theo 10 đề mục về quy trình chiến đấu, kiến thiết xây dựng, trưởng thành của quân đoàn. Không gian tọa lạc ngoài trời là khuôn viên cây xanh, thảm cỏ, bồn hoa, hoa lá cây cảnh, sinh vật cảnh. Ở chính giữa khuôn viên là tượng đài thắng lợi của quân đoàn. Xung quanh khuôn viên tọa lạc các hiện vật khối lớn, những vũ khí của quân và dân ta trong cuộc cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và các chiến lợi phẩm thu được của địch .

KHÁNH ĐĂNG

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh