Bảo tồn di tích góp phần xây dựng và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc

Di sản văn hóa truyền thống nói chung, di tích nói riêng là sự kết tinh của quy trình lao động, phát minh sáng tạo không ngừng nghỉ của ông cha ta. Do vậy, bảo tồn, gìn giữ giá trị các di tích vừa là nghĩa vụ và trách nhiệm, vừa là giải pháp nhằm mục đích góp thêm phần kiến thiết xây dựng và phát huy truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa trong toàn cảnh lúc bấy giờ .

Di tích Lăng miếu Triệu Tường (Hà Trung) đang được đầu tư trùng tu, tôn tạo.

Hà Trung là một trong những địa phương có nhiều di tích lịch sử văn hóa truyền thống, hầu hết các di tích được kiến thiết xây dựng từ thời Lý, Trần, Lê, đặc biệt quan trọng là thời Nguyễn. Theo tác dụng kiểm kê, toàn huyện có 342 di tích ; trong đó có 302 di tích lịch sử văn hóa truyền thống, 4 di tích cách mạng, 30 di tích kiến trúc thẩm mỹ và nghệ thuật, 4 di tích khảo cổ học, 2 danh lam thắng cảnh. Có 72 di tích đã được xếp hạng ; trong đó, 63 di tích được xếp hạng cấp tỉnh, 9 di tích được xếp hạng cấp vương quốc. Để tạo chuyển biến về nhận thức và hành vi trong công tác làm việc bảo tồn di tích cho cán bộ, đảng viên và các những tầng lớp Nhân dân, ngày 21-12-2016 Ban Thường vụ Huyện ủy Hà Trung đã phát hành Nghị quyết số 03 – NQ / HU về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống gắn với tăng trưởng du lịch quá trình năm nay – 2020, xu thế đến năm 2025. Trong đó xác lập, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống gắn với tăng trưởng du lịch là trách nhiệm kế hoạch, góp thêm phần nâng cao đời sống vật chất, niềm tin của Nhân dân. Để đạt được tiềm năng đó yên cầu phải có sự tập trung chuyên sâu chỉ huy, chỉ huy của cấp ủy, chính quyền sở tại, sự tham gia của MTTQ và đoàn thể chính trị – xã hội, sự chung tay của các tổ chức triển khai, doanh nghiệp và phần đông các những tầng lớp Nhân dân .

Với tinh thần và quyết tâm cao, đến nay công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích trên địa bàn huyện Hà Trung đã mang lại nhiều kết quả tích cực, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng, tôn giáo của Nhân dân và khách thập phương. Trên các tuyến đường lớn như Quốc lộ 1A, Quốc lộ 217A, 217B và các điểm di tích đều có biển chỉ dẫn, hoặc giới thiệu tóm tắt về di tích để giới thiệu, quảng bá đến du khách. Cùng với đó, công tác quản lý thu và sử dụng nguồn thu tại di tích cũng được địa phương chú trọng. Đặc biệt, các di tích gắn với tín ngưỡng thờ Mẫu và một số di tích thờ các nhân vật lịch sử như đền thờ Lý Thường Kiệt, đền thờ Trần Hưng Đạo… có nguồn thu hàng năm khoảng hơn 1,2 tỷ đồng, trong đó nộp ngân sách hơn 200 triệu đồng, còn lại dùng chi cho mua sắm đồ lễ, trả công quản lý, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự. Ngoài ra, công tác quy hoạch và triển khai các dự án bảo quản, phục hồi, tôn tạo di tích cũng đạt nhiều kết quả khả quan. Huyện đã xây dựng quy hoạch tổng thể đối với 4 di tích gồm lăng Miếu Triệu Tường, Ly cung Trần Hồ, đền Hàn Sơn, đền Cô Bơ. Có 22 di tích đã được trùng tu, tôn tạo, chống xuống cấp; trong đó đã hoàn thành bảo tồn 14 di tích. Hiện, đang tiếp tục triển khai trùng tu, tôn tạo, chống xuống cấp đối với 8 di tích.

Thanh Hóa là vùng đất có bề dày truyền thống văn hóa. Chỉ tính riêng các di sản văn hóa vật thể, toàn tỉnh hiện có hơn 1.535 di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng và kiểm kê bảo vệ. Trong đó, có 852 di tích đã được xếp hạng các cấp, bao gồm 1 di sản văn hóa thế giới, 5 di tích cấp quốc gia đặc biệt, 139 di tích cấp quốc gia và 707 di tích cấp tỉnh. Xác định tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị các di tích vừa là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, vừa góp phần khai thác, thúc đẩy du lịch phát triển; do vậy những năm qua tỉnh ta luôn ưu tiên bố trí kinh phí thực hiện. Theo đó, việc triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia và chương trình mục tiêu của tỉnh Thanh Hóa, là cơ sở để nhiều di sản có giá trị cao về lịch sử, văn hóa – kiến trúc nghệ thuật được bảo tồn, tu bổ, chống xuống cấp. Đặc biệt, từ khi Luật Di sản văn hóa (năm 2001) được ban hành và có hiệu lực đến nay, toàn tỉnh đã có trên 700 di tích được trùng tu, tôn tạo, chống xuống cấp, từ nguồn kinh phí chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa và các nguồn xã hội hóa.

Chỉ tính riêng quá trình năm nay – 2020, đã có 230 di tích cấp vương quốc và cấp tỉnh được góp vốn đầu tư trùng tu, tôn tạo, với tổng kinh phí đầu tư triển khai trên 150 tỷ đồng. Tại các khu, điểm di tích lịch sử có giá trị khai thác ship hàng du lịch, được đặc biệt quan trọng ưu tiên góp vốn đầu tư. Điển hình như Khu Di tích lịch sử Lam Kinh đã được góp vốn đầu tư 104,423 tỷ đồng, triển khai xong phỏng dựng Chính điện Lam Kinh ; Khu Di tích lịch sử văn hóa truyền thống nghè Vẹt được góp vốn đầu tư 20 tỷ đồng để trùng tu, tôn tạo lại … Cùng với đó, một số ít di tích đã và đang liên tục được chăm sóc góp vốn đầu tư nhằm mục đích đẩy nhanh quá trình bảo tồn, như Di sản Văn hóa quốc tế Thành Nhà Hồ ( đã triển khai xong khai thác khảo cổ nghiên cứu và điều tra cấu trúc tường thành, khai thác thám sát di chỉ khảo cổ núi Xuân Đài, tu sửa cấp thiết mái vòm và cổng Nam ) ; Di tích lịch sử Phủ Trịnh ( đang hoàn thành xong các hồ sơ, thủ tục để kiểm soát và điều chỉnh dự án Bất Động Sản tương thích với quy hoạch chi tiết cụ thể kiến thiết xây dựng 1/500 ). Ngoài ra, 1 số ít di tích quan trọng khác đang triển khai quá trình góp vốn đầu tư như Lăng miếu Triệu Tường ( quy trình tiến độ 2 ), Di tích lịch sử cách mạng chiến khu Ngọc Trạo …Các di tích văn hóa truyền thống thường có “ tuổi đời ” lâu, lại phải đối lập với nhiều ảnh hưởng tác động xấu đi của thời tiết, cuộc chiến tranh và sự hủy hoại của con người. Do đó, nhiều di tích đã và đang ngày càng xuống cấp trầm trọng hoặc trở thành phế tích. Thực trạng này cũng đang đặt ra cho công tác làm việc bảo tồn, tôn tạo, chống xuống cấp trầm trọng và phát huy giá trị di tích trên địa phận tỉnh đang gặp không ít khó khăn vất vả. Chưa hết, việc bảo tồn di tích cần nguồn kinh phí đầu tư rất lớn, trong khi ngân sách hạn hẹp, việc kêu gọi từ các nguồn xã hội hóa còn hạn chế. Cùng với đó, tỉnh vẫn thiếu đội ngũ chuyên viên, nhà nghiên cứu và quản trị văn hóa truyền thống có trình độ trình độ cao, để tham mưu, tư vấn và giám sát quy trình bảo tồn di tích đúng theo lao lý của pháp lý … Khắc phục những chưa ổn, hạn chế kể trên cũng chính là tháo “ nút thắt ” trong công tác làm việc bảo tồn di tích, góp thêm phần vào công cuộc kiến thiết xây dựng và tăng trưởng nền văn hóa truyền thống tiên tiến và phát triển, đậm đà truyền thống dân tộc bản địa .

Bài và ảnh: Trần Hằng

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh