Một số kiên thức cơ bản về huyện Thanh Trì

Hành chính

Huyện Thanh Trì gồm 1 thị xã Văn Điển và 15 xã : Đại Áng, Đông Mỹ, Duyên Hà, Hữu Hòa, Liên Ninh, Ngọc Hồi, Ngũ Hiệp, Tả Thanh Oai, Tam Hiệp, Tân Triều, Thanh Liệt, Tứ Hiệp, Vạn Phúc, Vĩnh Quỳnh, Yên Mỹ .

Địa lý

Huyện Thanh Trì nằm ven phía Nam và Đông Nam TP. Hà Nội, giáp những Q. : TX Thanh Xuân ( phía Tây Bắc ), Q. Hoàng Mai ( phía Bắc ), HĐ Hà Đông ( phía Tây ), huyện Gia Lâm và huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên với Sông Hồng là ranh giới tự nhiên ( phía Đông ), huyện Thanh Oai và huyện Thường Tín ( phía Nam ) .Huyện Thanh Trì nằm ở hữu ngạn sông Hồng, vị trí thấp dần về phía Đông Nam theo hướng dòng chảy của sông Hồng, trên địa phận huyện có đoạn cuối của sông Tô Lịch chảy qua nối với sông Nhuệ ở phía Tây Nam .

Địa hình của huyện Thanh Trì thấp với nhiều điểm trũng nhất là khu Đồng Trì. Sông Hồng nhiều lần chuyển dòng để lại vết tích những điểm trũng này là các ao, hồ, đầm. Tên huyện Thanh Trì (chữ Hán: 青池) và tên cổ Thanh Đàm (青潭) có nghĩa “ao xanh” và “đầm xanh” chính là dựa vào đặc điểm địa hình của huyện. Do kỵ húy vua Lê Thế Tông nên đổi thành Thanh Trì.

Lịch sử

Là một vùng đất cổ nằm ở phía nam kinh đô, Thanh Trì có bề dày tăng trưởng và truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống rực rỡ. Bên cạnh mạng lưới hệ thống văn vật nhiều mẫu mã còn lưu giữ được với 56 cụm di tích và di tích, 2 tượng đài, đài tưởng niệm được xếp hạng di tích lịch sử cách mạng, văn hoá thẩm mỹ và nghệ thuật, nơi đây còn là quê nhà của rất nhiều danh nhân văn hóa quốc gia và cũng là nơi nức tiếng với nhiều sản vật nức tiếng lâu nay .Theo dấu lịch sử, từ thời xưa, vùng đất này có tên là Long Đàm ( đầm Rồng ). Thế kỷ X, sứ quân Nguyễn Siêu chiếm đóng Tây Phù Liệt, khai khẩn đất hoang tạo nên một thế lực quân sự chiến lược mạnh và tăng trưởng thành một trong 12 sứ quân. Đến thời thuộc Minh, không muốn dân chúng nhớ lại tên Thăng Long, chính quyền sở tại phong kiến phương Bắc đã đổi tên kinh đô nước Việt thành Đông Quan và Long Đàm cũng bị đổi theo thành Thanh Đàm ( đầm nước trong ) thuộc châu Phúc Yên. Sang thời Lê Thế Tông ( 1573 – 1591 ), để kiêng húy tên vua, vùng đất này được đổi tên lần nữa thành Thanh Trì và tên gọi này được sử dụng đến tận thời nay .Trước năm 1945, huyện Thanh Trì thuộc Phủ Thường Tín, tỉnh HĐ Hà Đông .

Năm 1942, Pháp sáp nhập một phần huyện Thanh Trì của tỉnh Hà Đông vào Hà Nội, thành lập “Đại lý đặc biệt Hà Nội” gồm huyện Hoàn Long và 22 xã thuộc Phủ Hoài Đức, được chia thành 8 tổng, 60 xã.

Thời gian 1949 – 1954, 2 huyện Thanh Trì và Thanh Oai nằm trong Q. Văn Điển của thành phố TP. Hà Nội do chính quyền sở tại Quốc gia Nước Ta lập ra. Năm 1956, 2 huyện này được trả về tỉnh HĐ Hà Đông và sau đó là tỉnh Hà Tây .Ngày 20 tháng 4 năm 1961, huyện Thanh Trì được sáp nhập vào TP. Hà Nội ( trừ 4 xã : Liên Ninh, Việt Hưng ( Ngọc Hồi ), Đại Thanh ( Tả Thanh Oai ), Thanh Hưng ( Đại Áng ) nhập vào huyện Thường Tín ; 4 : xã Hữu Hòa, Kiến Hưng, Cự Khê, Mỹ Hưng nhập vào huyện Thanh Oai ). Ngày 31 tháng 5 năm 1961, lập huyện Thanh Trì mới trên cơ sở hợp nhất huyện Thanh Trì cũ và Q. VII cũ, gồm thị xã Văn Điển và 21 xã : Đại Kim, Định Công, Đông Mỹ, Duyên Hà, Hoàng Liệt, Hoàng Văn Thụ, Khương Đình, Lĩnh Nam, Ngũ Hiệp, Tam Hiệp, Tân Triều, Thanh Liệt, Thanh Trì, Thịnh Liệt, Trần Phú, Tứ Hiệp, Vạn Phúc, Vĩnh Quỳnh, Vĩnh Tuy, Yên Mỹ, Yên Sở .Ngày 17 tháng 2 năm 1979, 4 xã : Liên Ninh, Ngọc Hồi, Đại Áng, Tả Thanh Oai của huyện Thường Tín và xã Hữu Hòa của huyện Thanh Oai thuộc tỉnh Hà Sơn Bình sáp nhập vào huyện Thanh Trì. Từ đó, huyện Thanh Trì có thị xã Văn Điển và 26 xã : Đại Áng, Đại Kim, Định Công, Đông Mỹ, Duyên Hà, Hoàng Liệt, Hoàng Văn Thụ, Hữu Hòa, Khương Đình, Liên Ninh, Lĩnh Nam, Ngọc Hồi, Ngũ Hiệp, Tả Thanh Oai, Tam Hiệp, Tân Triều, Thanh Liệt, Thanh Trì, Thịnh Liệt, Trần Phú, Tứ Hiệp, Vạn Phúc, Vĩnh Quỳnh, Vĩnh Tuy, Yên Mỹ, Yên Sở .

Ngày 26 tháng 10 năm 1990, chuyển xã Hoàng Văn Thụ về quận Hai Bà Trưng quản lý để thành lập phường Hoàng Văn Thụ, đến năm 2004 thì chuyển sang thuộc quận Hoàng Mai.

Ngày 22 tháng 11 năm 1996, tách xã Khương Đình cùng với một phần của quận Đống Đa (gồm 5 phường: Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân, Thượng Đình, Kim Giang, Phương Liệt, một phần 2 phường Nguyễn Trãi và Khương Thượng) cùng toàn bộ xã Nhân Chính thuộc huyện Từ Liêm để thành lập quận Thanh Xuân, khi đó diện tích tự nhiên của huyện Thanh Trì là 9.791 ha (97,91 km²), gồm 24 xã: Đại Áng, Đại Kim, Định Công, Đông Mỹ, Duyên Hà, Hoàng Liệt, Hữu Hòa, Liên Ninh, Lĩnh Nam, Ngọc Hồi, Ngũ Hiệp, Tả Thanh Oai, Tam Hiệp, Tân Triều, Thanh Liệt, Thanh Trì, Thịnh Liệt, Trần Phú, Tứ Hiệp, Vạn Phúc, Vĩnh Quỳnh, Vĩnh Tuy, Yên Mỹ, Yên Sở và 1 thị trấn Văn Điển.

Ngày 6 tháng 11 năm 2003, tách 9 xã : Đại Kim, Định Công, Hoàng Liệt, Thịnh Liệt, Yên Sở, Vĩnh Tuy, Thanh Trì, Lĩnh Nam, Trần Phú và 55 ha diện tích quy hoạnh tự nhiên của xã Tứ Hiệp cùng với 5 phường của Q. Hai Bà Trưng là : Tương Mai, Tân Mai, Mai Động, Giáp Bát, Hoàng Văn Thụ để xây dựng Q. Quận Hoàng Mai – Hà Nội .Sau khi chia tách, diện tích quy hoạnh huyện Thanh Trì chỉ còn 6.317,27 ha với dân số 147.788 người ( 2003 ), gồm thị xã Văn Điển và 15 xã : Đại Áng, Đông Mỹ, Duyên Hà, Hữu Hòa, Liên Ninh, Ngọc Hồi, Ngũ Hiệp, Tả Thanh Oai, Tam Hiệp, Tân Triều, Thanh Liệt, Tứ Hiệp, Vạn Phúc, Vĩnh Quỳnh, Yên Mỹ ; xã Tứ Hiệp thuộc huyện Thanh Trì còn lại 412,20 ha và 9.584 người .

Danh nhân

Source: https://evbn.org
Category: Địa Danh